Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.1996, Page 15

MIÐVIKUDAGUR 7. FEBRÚAR 1996
15
Veiðileyfagjald handa
stjórnmálamönnunum?
Fyrir nokkrum árum skrifaði ég
tvær eða þrjár greinar hér í DV
þar sem ég* gaf þeirri hugmynd
undir fótinn að skipta veiðiréttin-
um á íslandsmiðum upp á milli
allra landsmanna fyrir fullt og
allt. Þeir gætu þá leigt eða selt
réttinn til útgerðarfyrirtækja eða
nýtt hann sjálfir. Meginatriðið
með þessari hugmynd var þó að
koma veiðiréttinum í einkaeign til
frambúðar. Rétturinn væri fram-
seljanlegur að fullu og hinn frjálsi
markaður kæmi honum til þeirra
sem náð geta hámarks affakstri
með lágmarks tilkostnaði.
Eignarréttur er tryggður
Með núverandi kerfi höfum við
hins vegar náð þessu markmiði.
Veiðirétturinn er í einkaeign og
gengur á milli manna eins og aðr-
ar eignir sem menn nýta í at-
vinnuskyni. Það er aðalatriðið.
Þeir sem mæla svonefndum auð-
lindaskatti eða veiðileyfasölu rík-
isins bót vilja hins vegar að með
reglulegu mÚlibili geri ríkið veiði-
réttinn upptækan og selji hann.
Þeir vilja með öðrum orðum fjölga
krónunum sem stjómmálamenn
hafa úr að spila en fækka þeim
sem atvinnulífíð hefur til umráða.
Hækka ráðstöfunarfé pólitíkusa
en minnka möguleika útgerðar- og
fiskvinnslufyrirtækja til að greiða
góð laun, skapa ný atvinnutæki-
færi og að keppa við erlenda fisk-
vinnslu.
Verslunarpláss í Kringlunni er
takmarkað, rétt eins og veiðirétt-
urinn við strendur íslands. En
dettur einhveijum í hug, nema
gömlum marxistum, að ríkið eigi
að hrifsa Kringluna til sín á
hverju ári og selja verslunarpláss-
in hæstbjóðanda? Við getum auð-
vitað öfundað bæði þá sem eiga
verslunarplássin og veiðiréttinn
en það veitir okkur ekki rétt tO að
þjóðnýta eignir þeirra.
Sameignarsinnar
koma ur felum
Alþýðuflokksmenn hafa verið
helstu talsmenn þess að ríkisnýta
sjávarútveginn með veiðileyfa-
gjaldi. Jón Baldvin Hannibalsson,
maðurinn sem studdi ekki frelsi í
Kjallariiui
Glúmur Jón Björnsson
formaður Heimdallar
útvarpsrekstri fýrir nokkrum
árum, hefur farið þar fremstur í
flokki. Það er svo sem ekkert nýtt
að alþýðuflokksmenn vilji að ríkið
leysi markaðinn af hólmi. Ríkis-
rekstur var kjarninn í stefnu Al-
þýðuflokksins við stofnun hans.
Þeir hafa hins vegar reynt að
breiða yfir þessa fortíð sína með
ýmsum hætti hin síðari ár. í þessu
máli, eins og þegar frelsi til út-
varpsreksturs var í húfi, sýna þeir
sitt rétta andlit. Einhver gæti sagt
að þeir vilji nota þær auknu tekj-
ur ríkissjóðs sem fengjust með
auölindaskattinum til að setja ný
met í fjáraustri í landbúnaðinn en
eins og kom fram á dögunum á Al-
þýðuflokkurinn mörg „glæsileg“
met í þeim efhum.
Öllu meira áhyggjuefni er þó að
innan stjómarflokkanna eru
nokkrir þeirrar skoðunar að auka
þurfi tekjur ríkissjóðs með auð-
lindaskatti. Einkum eru þetta
menntamenn sem þykjast sjá mat-
arholu í auðlindaskattinum fyrir
menntakerfið. Það er því í besta
falli hlægilegt þegar þessir menn
saka aðra um að verja sérhags-
muni.
Þegar kvótakerfið var tekið upp
var veiðireynsla manna lögð til
grundvallar úthlutun á veiðirétti.
Þeir sem höfðu gert út og voru
búnir að vinna sér inn rétt fengu
að halda þeim rétti. Um það má
auðvitað alltaf þræta hversu langt
aftm- hefði átt að líta í þeim efnum
en aðalatriðið er að einkaeignar-
rétti var komið á þessi verðmæti
eins og flest önnur verðmæti til at-
vinnurekstrar á Vesturlöndum.
Glúmur Jón Bjömsson
„Verslunarpláss í Kringlunni er takmarkað, rétt eins og veiðirétturinn við strendur íslands. En dettur einhverj-
um í hug, nema gömlum marxistum, að rfkið eigi að hrifsa Kringluna til sín á hverju ári og selja verslunarpláss-
in hæstbjóðanda?"
„Veiðirétturinn er í einkaeign og gengur
á milli manna eins og aðrar eignir sem
menn nýta í atvinnuskyni. Það er aðalat-
riðið.“
Böl bifreiðakaupastyrkja?
Á þessum vetri hefur fátt verið
góðra frétta af kjaravettvangi ör-
yrkja á landi hér en af ótíðindum
ærinn fiöldi sem munu við ótalinn
fjölda koma, þegar öllu því er til
skila haldið.
Sannast sagna höfðum við hér á
bæ Öryrkjabandalagsins á því
nokkra trú að eftir allar hremm-
ingar fjárlaga og fylgifisks þeirra,
bandormsins svokallaða, myndi
a.m.k. í bili látið þar við sitja,
enda þætti mönnum sem þeir
hefðu afrekað nokkuð í þá veru að
spara á þessum liðum. Á ótrúlega
mörgu Vcæ tekið til skerðingar,
sumt náði að fullu fram að ganga,
annað tók verulegum breytingum
til batnaðar frá fyrri hugriiyndum
og sumu blessunarlega til hliðar
ýtt, en alltof fáu þó.
Kjallarinn
Helgi Seljan
félagsmálafulltrúi ÖBÍ
óra fyrir slíku. Þegar hugað hafði
verið að margfrægum spamaðar-
leiðum í hæstvirtu ráðuneyti þá
kom mönnum þó helst í hug þessi
skerðing.
Og niðurstaðan sú að 265 rétt-
hafar þessara styrkja fá nú sitt nei
í stað styrksins góða með kærri
kveðju frá stjórnvöldum og aldeil-
is sérlegri frá flokknum sem hafði
fólk í fyrirrúmi alveg þangað til
kynnst, þar sé í sama knérunn
höggvið æ ofan í æ, þar beinist at-
hygli öll að ofurkjörum öryrkja
sem auövitað þurfi að skerða sem
allra mest.
En það þarf líka ákveðið hug-
myndaflug til að gera ýmsar þær
undraráðstafanir sem á döfinni
hafa verið og koma nú niður á
þeim sem allra síst skyldi. En það
hugmyndaflug fær fjarska lítið
„Fækkun styrkja úr 600 til hreyfihaml-
aðra almennt niður í 335 styrki er meiri
en svo að við hefðum hugarflug til að láta
okkur óra fyrir slíku.“
Dýrmæt samfélagsaðstoð
Þegar við sáum i sundurliðun
fjárlagafrumvarps að sama upp-
hæð var áætluð til bifreiðakaupa-
styrkja og var á liðnu ári álitum
við eðlilega að sá kvittur um nið-
urskurð sem okkur hafði til eyrna
borist heföi aðeins í vindinum ver-
ið. Við töldum enda svo verulega
að gert í alls kyns öðrum skerðing-
um og sparnaði í þessum mála-
flokki að mönnum þætti nú rétt að
þyrma þessari dýrmætu samfé-
lagsaðstoð við hreyfihamlaða, að-
stoð sem gerir fjölmörgum það
kleift að stunda störf sin og eiga
um leið fjölbreyttara félagslíf, svo
aðeins sé á þessu tvennu tekið.
En Adam var ekki lengi í Para-
dís Ingibjargar því kvitturinn
reyndist réttur, draumur ráða-
manna um skerðingu hafði ávallt
blundað í undirvitund þeirra og
nú í janúarlok reið yfir rassskell-
ing mikil. Fækkun styrkja úr 600
til hreyfihamlaðra almennt niður í
335 styrki er meiri en svo að við
hefðum hugarflug til að láta okkur
þeim góðu mönnum voru
valdataumar fengnir.
Hugmyndasnauð
ríkisstjórn
Það kemur því ekki á óvart þó
hingað hringi áhyggjufullir ör-
yrkjar, eigandi lifsafkomu sína
alla undir geðþótta ráðamanna í
raun, og spyrji hvaða ótíðindi
muni koma þeim í koll næst. Orð-
hög kona hér á bæ hefur áður sagt
að þessi ríkisstjórn sé sú hug-
myndasnauðasta sem hún hafi
hrós frá okkur hér. Það að svipta
nú á þessu ári 265 hreyfihamlaða
þessari mikilvægu samfélagsað-
stoð er ranglát aðgerð og í engu
sparandi þegar til alls er litið.
Öryrkjabandalag íslands mót-
mælir harðlega þessari gjörð allri
og trúir því og treystir að einhver
bót verði á ráðin.
Eða líta menn máske sums stað-
ar „ á þessa bifreiðakaupastyrki
sem böl sem bjarga verði mönnum
frá?
Helgi Seljan
Með og á
móti
Borin út á Hvoli ~
Sagði
upp
ábúð
„i nóvemb-
er 1991 var
synjað beiðni
ábúandans á
Hvoli I um að
ríkið keypti af
honum fas-
teignir í hans
eigu á jörð-
inni. Það var
byggt á því aö
slík kaup
brytu í bága
við lög nema
um ábúðarlok og brottflutning
væri að ræða. I desember s.á.
sagði ábúandinn skriflega upp
ábúð á jörðinni og gerði kröfu
um a ríkið keypti eignimar. Var
það gert með samningi 3. sept-
ember ’93, þar sem skýrt var
kveðið á um að hann flytti af
jörðinni um áramót 1993/1994.
Ráðuneytið framlengdi þó í
tvígang á árinu 1994 heimild
ábúandans til að dvelja á jörð-
inni, eða til 1. desember 1994, en
þá hafði veirð tekin ákvörðun
um að selja jörðina. Eignir ábú-
anda á jörðinni voru keyptar
samkvæmt mati úttektarmanna
Ölfushrepps á kr. 26.401.485. Þeg-
ar Ríkiskaup seldu jörðina, þ.e.
eignir ábúanda sem ríkið keypti,
land jarðarinnar og aðrar eignir
ríkisins, fengust aðeins kr.
13.414.637 krónur. Eigning var
auglýst og seld á frjálsum mark-
aði á sama og gerist um aðrar
bújarðir. Kaup á eignum ábú-
endea á ríkisjörðum án ábúðar-
loka samræmist ekki 16. gr.
ábúðarlaga og er ríkinu óheimilt
að kaupa sllkar eignir án laga-
heimfldar. Því bar ábúanda á
Hvoli I að flytja af jörðinni og
efna þann samning sem hann
hafði gert. Það gerði hann ekki
og því var ráðuneytið ekki í að-
stöðu tfl annars en að óska eftir
aðstoð sýslumanns við að rýma
jörðina í samræmi viö niður-
stöðu dómstóla um skyldu ábú-
anda tfl að flytja af jörðinni,
þannig að unnt væri að afhenda
hana nýjum eiganda,”
Jón Höskuldsson,
skrifstofustjórl (
landbúnaðarráðu-
neytlnu.
Hesta-
barón á
Bjarnfreður Ar-
mannsson, verka-
maður.
DV-myndir BG
jöröina
Útburðar-
málið að Hvoli
í Ölfusi er
makalaust
óréttlæti sem
beitt er af
stjórnvöldum
með fulltingi
réttarkerfisins
í landinu. Svo
virðist sem
Landbúnaðar-
ráðuneytið
hafi verið að úthluta ákveðnum
„hestabarón” því velviljuðu jörð-
in a. Það gera þeir með því að
hunsa hæsta tflboð Björgvins
Ármannssonar í jörðina en taka
lægra tilboði „hestabarónsins”.
Þar með kemst ráðuneytið að því
að minni peningar séu betri en
meiri. í ofanálag þurftu dómarar
að búa sér til forsendur í útburð-
ardómi til að húsbændur þeirra
yrðu ánægðir. Þó er aumkunar-
verðast við þetta allt saman,
hugleysi Halldórs Blöndal að
þora ekki að mæta útbomum
bændum fyrir framan alþjóð og
verja gerðir sínar. -em