Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.1998, Blaðsíða 10

FÖSTUDAGUR 23. OKTÓBER 1998 JjV
* *
10 '&enning
*★*-----
Messa í Krýsuvík
Á sunnudaginn kl. 14 veröur árleg haustmessa í
Krýsuvíkurkirkju og að lokinni athöfh veröur altar-
istaflan að venju tekin niður og flutt i hlýrri húsa-
kynni fyrir veturinn. Taflan er eftir Svein heitinn
Bjömsson lishnálara og að þessu sinni verður hún
flutt í hús málarans, „Sveinshús", sem þama er í
næsta nágrenni. Kirkjugestum verður
sýnt húsið og á eftir verður dmkkið
messukaffi í Krýsuvikurskóla.
„Sveinshús" stendur við Gestsstaða-
vatn og er í eigu Hafnarfjarðarbæjar en
var vinnustofa og híbýli Sveins Björns-
sonar málara. Hann gerði húsið upp og
setti svipmót sitt á það, meðal annars
málaði hann myndheim sinn á inni-
hurðir, veggi og loft hússins. Húsið er
afar athyglisvert og eru hugmyndir
uppi um að varðveita það í núverandi
mynd og fela það umsjá Sveinssafns. í
því skyni verður styrktarfélag safnsins
stofnað I messuferöinni.
Boðið er upp á akstur i messuna og
verður lagt af stað frá Hafnarfjarðarkirkju kl. 13.
Solveig í Listaklúbbi
Á mánudagskvöldið verður leikrit
Ragnars Amalds um Miklabæjar-
Solveigu kynnt í Listaklúbbi Leik-
húskjallarans. Leikin verða stutt at-
riði úr verkinu, fjaflað um þjóðsög-
una alkunnu um hvarf séra Odds og
þátt Solveigar í því og skyggnst í
heimildir. Ragnar Arnalds, Þórhall-
ur Sigurösson leikstjóri og Gretar
Reynisson, höfundur leikmyndar,
taka þátt í umræðum um verkið.
Umsjón með kvöldinu hefur Ásdís
Þórhallsdóttir.
Dagskráin hefst kl. 20.30.
Málþing um heimspeki
Á morgim kl. 13.30 gengst Félag áhugamanna um
heimspeki fyrir málþingi um heimspeki Brynjólfs
Bjamasonar, þingmanns og ráðherra.
Brynjólfur fæddist 25. maí 1898 og á því
aldarafmæli í ár. Hann var ekki aðeins mik-
ilvirkur stjórnmálamaður heldur skrifaði
hann fjölmargar bækur um heimspeki og var
einn helsti framkvöðull heimspekiiökunar á
Islandi.
Dagskráin hefst með ávarpi Páls Skúlason-
ar rektors og heimspekiprófessors en síðan
flytja erindi Einar Ólafsson rithöfundur,
Eyjólfur Kjalar Emilsson prófessor í heim-
speki við Óslóarháskóla og Skúli Pálsson
heimspekingur. Fyrirspumir og umræður
verða á eftir hverju erindi. Fundarstjóri
verður Magnús Diðrik Baldursson heimspekingur.
Ingimarsdóttir - hæfileikarík ung söngkona.
DV-mynd Hilmar Þór
Enn sannaðist á tónleikum
Guðrúnar Ingimarsdóttur sópran-
söngkonu í Hafnarborg sl. mið-
vikudagskvöld að hér er enginn
skortur á ungu hæflleikaríku tón-
listarfólki. Þetta vora debuttón-
leikar Guðrúnar en hún lauk
námi frá tónlistarháskólanum í
Stuttgart fym á þessu ári þar sem
aðalkennari hennar var Sylvia
Geszty. Henni til fulltingis á tón-
leikunum vora Steinunn Birna
Ragnarsdóttir pianóleikari og Ás-
hildur Haraldsdóttir flautuleikari.
Tónlist
Amdís Bjöik Ásgeirsdóttir
Tónleikamir hófust á kantöt-
unni „Solitudina awenne" eftir
Alessandro Scarlatti. Skemmtileg
tónlist, ítalskt barrok sem allt of
sjaldan heyrist flutt hér. Þær
þrjár fluttu þessa tónlist sem veit
ekki alveg hvort hún á að vera kát
eða sorgmædd af innlifun. Allt
skraut var smekklega gert létt og
lipurt, þrátt fyrir örlitinn taugaó-
styrk í söngkonunni í byrjun.
Sönglag Henry Purcells við texta
Shakespears, „Hark, the Echoing
Air“, passar einkar vel raddstíl
Guðrúnar, rödd hennar er há og
tær og naut sín í þessu létta og
skemmtilega lagi. Aftur á móti
hefði „Silungurinn" eftir Schubert
mátt vera léttari, tempóið var of Guðrýn
hægt og píanóið svolítið þung-
lamalegt.
Áshildur bættist aftur í hópinn
í „Auf dem Wasser zu singen", þar var
jafnvægi milli hennar og Guðrúnar ábóta-
vant þar sem flautan hljómar ákaflega vel
i salnum og yfirgnæfði því stundum söng-
röddina. Brahms lét sig ekki vanta á þess-
ari efnisskrá frekar en fyrri daginn og
vora þær Guðrún og Steinunn Bima vel
samstilltar í fallegum flutningi „Mádchen-
lied“ við ljóð Heyse og „Das Mádchen
spricht" við ljóð eftir Grappe. Tvö lög eft-
ir Richard Strauss vora snotur í meðfór-
um þeirra Guðrúnar og Steinunnar, sér-
staklega „Die Nacht“ sem var sérlega fal-
lega mótað með blæbrigðaríkri dynamik.
Samt var eins og í þessi þýsku ljóði vant-
aði neistann eða sannfæringarkraftinn en
úr því var bætt í síðasta laginu fyrir hlé,
„Lo! Here the Gentle Lark“ eftir Sir Henry
Rowley Bishop. Þama var Guðrún greini-
lega á heimavefli, coloratura af bestu gerö.
Áshildur túlkaði söngfuglinn af snilld og
samstilling þeirra þriggja meö mestu
ágætum. Flutningurinn var
þannig að maður hreinlega
fékk gæsahúð af ánægju.
Eftir hlé var byrjað á ís-
lenskum sönglögum. „Vorið
góða“ og „Það kom söngfúgl
að sunnan" eftir Atla Heimi,
yndisleg lög og afar fallega
flutt. Leikur Steinunnar var
prýðilegur og greinilegt að
Guðrún naut þess að standa
fyrir framan áheyrendur.
Söngur Sólveigar úr Pétri
Gaut eftir Hjálmar H. Ragn-
arsson var að sama skapi vel
fluttur og þar sýndi Guðrún
þann lit og dramatík sem ég saknaði
í þýsku ljóðunum.
Þá var komið að aríum, fyrst aríu
úr Leikhússtjóranum eftir Mozart
sem Guðrún söng vel. Oft þegar
hljómsveitarpartar era umskrifaðir
fyrir píanó verða þeir þurrir og
klunnalegir og svo virtist sem Stein-
unn fyndi sig ekki í þessum og það
bitnaði svolítið á flutningnum. „Spi-
el ich die Unschuld vom Lande“ úr
Leðurblökunni eftir J. Strauss var
hins vegar frábær. Guðrún brá sér í
líki sveitastúlkunnar, drottningar-
innar og parlsardömunnar með stæl
svo hrein unun var á aö hlýða og
horfa.
Síðust á efnisskránni var „Glitter
and Be Gay“ úr Candide eftir Bem-
stein. Virtúósa-aría þar sem annað-
hvort er að duga eða drepast. Margt
var faflega gert en leikur Steinunn-
ar var of hörkulegur í átakaköflun-
um og náði röddin oft á tíðum ekki
í gegn. Flutningurinn var
einum of stressaður og mað-
ur hafði stundum á tilfinn-
ingunni að allt væri að fara úr
böndunum. Þar sem tæknin og
hæðin era vissulega til staðar var
eðlilegast að skella skuldinni á
þreytu og úthaldsleysi vegna
skorts á reynslu en af aukalögun-
um að dæma virtist sem Guðrún
ætti meira en nóg eftir og vora
þau virkilega flottur endir á góð-
um tónleikum.
Innlifuð þrenning
Áfram Óli!
- og fleirí góðar sögur
Nýtt smásagnasafh fyrir böm
og unglinga, Áfram ÓIi!, er af-
rakstur samkeppni sem Samtök
móðurmálskennara efndu til í
samvinnu við Mál Og menningu
á síðasta ári. Hildur Hermóðs-
dóttir og Þórður Helgason völdu
úr þeim 150 sögum sem bárast.
Allar smásögur bókarinnar
era frambærilegar og henta til-
vonandi lesendum ágætlega en
verðlaunasagan Áfram Óli! eftir
Brynhildi Þórarinsdóttur er þó
áberandi best. Þetta er Ijúfsár
saga sem segir frá slysi og erf-
iöri reynslu sem setur mark sitt
á alla ævina. Sagan er sérlega
vel gerð, ljóðræn og falleg, án
þess að vera væmin. Brynhildur
á einnig söguna Héma..., þar
sem fjallað er um feimni í sam-
skiptum kynjanna á gamansam-
an hátt.
Sagan sem hlaut önnur verö-
Bókmenntir
Margrét Tryggvadóttir
laun heitir Grímsi bróðir og er
eftir Emilíu Baldursdóttur. Þar er sögu-
maður afbrýöisöm unglingsstúlka sem seg-
ir frá bróöur sínum og skrautlegum uppá-
tækjum hans, en í sögulok er sögumaður
orðin sátt við sjálfa sig og ofurvenjulega
tilvera sína. Sagan í þriðja sæti heitir
Græni jakkinn og er eftir Úlfar Harra Elí-
asson. Sú saga hefur nokkra sérstöðu í
safninu þar sem heimur hennar er óraun-
veralegur og sagan fantasíukennd. Hún
Verðlaunahafar í smásagnasamkeppni Samtaka móðurmáls-
kennara: Úlfar Harri Elíasson, Emilía Baldursdóttlr og Brynhildur
Þórarinsdóttir sem hlaut fyrstu verðlaun. DV-mynd Pjetur
fjallar þó um mannlegar tilfinningar eins
og væntumþykju og hræðslu við aö missa
þá sem standa manni næst.
Margar sögumar hafa sterkan boðskap
og eflaust hefur mörgum höfundum fund-
ist keppni sem þessi upplagt tækifæri til
að koma skilaboðum á framfæri til upp-
vaxandi æsku. Það er gaman aö sjá hvað
þaö er helst sem höfundar leggja áherslu á.
Sögur Guðríöar Lillýjar Jónsdóttur, Jóns
Dan og Eðvarðs T. Jónssonar
íjalla t.d. allar um misnotkun
vímuefna og/eða afbrot. Þó að sög-
umar eigi allar sameiginlegt aö
fjalla um skuggahliðar og þján-
ingu þeirra fjölskyldna sem búa
við vímuefnanotkun era þær ákaf-
lega ólíkar og hver um sig varpar
ljósi á nýjan flöt á vandamálinu.
Þá má lesa þroskasögu úr flestum
sagnanna á einn eða annan hátt.
Saga Guðrúnar Kr. Magnúsdóttur,
Leyniþræðir, hefur þar nokkra
sérstöðu, bæði hvað varðar
skemmtilegan stíl og óbilandi lífs-
gleði þegar tilveran er hvað svört-
ust.
Örlítið vantar upp
á að yfirlest-
ur bókarinn-
ar sé viðun-
andi, en þegar
um námsefni
fyrir börn er að
ræða gerir maður
ef til vill meiri
kröfur en ella. Það
er leiðinlegt að lesa
um það í annars
ágætri sögu Guðríðar Lillýjar
Guðbjömsdóttur að persónur
hennar gangi um og loki hurðum,
en ekki dyram og það er klaufalegt þegar
drengurinn Eyjólfur i Róðri, sögu Guðjóns
Sveinssonar, heitir allt í einu Daníel. Aö
öðra leyti er bókin aðstandendum sínum
til sóma og lesendum krydd í tilverana.
Áfram Ólii Smásagnasafn fyrir grunn-
skóla.
Hildur Hermóðsdóttir og Þórður Helga-
son völdu og ritstýrðu efninu.
Mál og menning, 1998.
Gripla
Ritið Gripla er komið út hjá Stofnun Árna Magnús-
sonar, alþjóðlegur vettvangur fyrir rannsóknir á sviði
íslenskra fræöa. Ritgeröirnar era á íslensku, norsku
og ensku en stutt ágrip fylgir á öðra tungumáli.
Meðal eftiis má nefna að Sverrir Tómasson skrifar
um Gunnlaugs sögu ormstungu og setur fram nýja
heildartúlkun á sögunni. í stuttu máli kemst Sverrir
að þeirri skemmtilegu niöurstöðu að Gunnlaugur sé
dæmigert vandræöabam í frásögninni og saga hans
hafi átt að vera ungum höfðingjasonum víti til vam-
aöar. Sagan sé því „fyrsta íslenska barna-
sagan og samin löngu áður en menn
höfðu hugmynd um þá ágætu bók-
menntagrein".
Elizabeth Ashman Rowe skrifar um
fomaldarsögur. Davíö Erlingsson rit-
ar um fyrirbærið „nykrað" í fomum
kveðskap og ver þaö hreystilega.
Hermann Pálsson setur fram nýja
túlkun á einu erindi Hávamála,
„Hrömar þöll / sú er stendur
á / hlýrat henni börkur né barr“...
Mageray skrifar um áhrif latneska skáldsins Virgils á
norrænar fombókmenntir.
Guðrún Ása Grímsdóttir birtir í Griplu brot úr
fomum annál ásamt inngangi. Einnig er birt ritgerð
eftir Jón Ólafsson úr Grannavík (1705-1779) um
ástand íslenskrar tungu á 18. öld sem honum þótti
ekki í alla staði viðunandi. Jón Samsonarson skrifar
um bamafæluna Ókindarkvæði og finnur höfund
þess. Jón skrifar líka um Gísla Brynjólfsson skáld og
háskólakennara á 19. öld og heitir sú grein „Bylting-
arsinnað skáld í þjóðfræðaham" Þá er birt dönsk þýð-
ing Gísla á þjóðsögunni um Hellismenn og fjallað um
inngang hans að þýðingunni þar sem era athyglis-
verðar hugmyndir um munnlega geymd og upprana
íslendingasagna. Þá ritar Hallfreður örn Eiriksson
mikla grein um skáldin Bjama Thorarensen, Jónas
Hallgrímsson og Grím Thomsen og tengir þá við hug-
myndir rómantísku stefnunnar um þjóðkvæði og
þjóðskáld.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir