Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1998, Blaðsíða 8

myndlist
Opnanir
Hallgrímsklrkja. Sverrlr Guöjónsson kontra-
tenór stendur fyrir sýningu á verkum sex mynd-
listarmanna: Krlstjáns Davíbssonar, Jóns Ax-
els BJórnssonar, Páls Guömundssonar frá
Húsafelli, Helga Þorglls Frlöjónssonar, Gunn-
ars Arnar Gunnarssonar og Krlstínar Gunn-
laugsdóttur. Allir leggja listamennirnir út af
ævi og störfum Þorláks helga. Sýningin verður
opnuð á morgun kl. 18.
Austurgata 17, Hafnarfirði. Gestur Þorgríms-
son og Slgrún Guöjónsdóttlr (Gestur & Rúna)
og Guöný Magnúsdóttlr stilla saman verkum
sínum á vinnustofunni. Gestur vinnur í stein,
stál, kopar og tré. Rúna málar á steinflísar og
japanskan pappír. Guöný vinnur í brenndan
leir. Sýningin verður opnuö á morgun kl. 15 og
opin daglega til 13. desember frá 14-17.
Stöölakot við Bókhlöðustíg. Á morgun kl. 15
opnar Magnús Þorgrímsson leirlistamaður
sýningu á eld- og reykbrenndum leirkerum. Yf-
irskrift sýningarinnar er „Leikur viði eld". Sýn-
ingin er opin daglega frá 14-18.
Álafossbúðln, Álafossvegi 23, Mosfellsbæ. í
dag opnar Inga Elín sýningu á verkum sínum.
Sýningin er opin virka daga kl. 10-18 og laug-
ardaga kl. 10-14.
Haukshús Áiftanesi. Glerlistakonan Heiörún
Jensdóttlr verður með sýningu laugardag og
sunnudag. Opið frá kl. 14-18.
Kafflstofa Llstasafn Kópavogs. Settar hafa
verið upp útsaumaðar frummyndir úr bókinni
Jólasveinarnir þrettán - Jólasveinavísur eftir
Elsu E. Guðjónsson, ásamt fslensku vísunum
úr bókinni.
Síðustu forvöð
Gallerí Nema hvað, Skólavörðustíg 22. Grafík-
sýningu BJargar og Ingibjargar lýkur eftir helg-
ina. Opiö kl. 14-18.
Gallerí Hár og list, Strandgötu 39, Hafnarfirði.
Sýning á verkum þeirra Ragnheiöar Ólafsdótt-
ur og Aöalstelns Gunnarssonar á listmunum
lýkur á miövikudaginn. Hún er opin daglega frá
kl. 9-18 en um helgar kl. 14-18.
Nýllstasafnlð, Vatnsstíg
3b, Reykjavík. Öllum sýn-
| ingum lýkur á sunnudag-
inn: í Forsalnum, Þórodd-
ur Bjarnason. í Gryfjunni
Lilja BJörk Egllsdóttlr. í
Bjarta sal Aöalstelnn
Stefjánsson. I Súmsal
HJörtur HJartarson. í Svarta sal Pétur Guö-
mundsson. Sýningarnar eru opnar daglega frá
kl. 14-18.
Norræna húslö. Sýningu á verkum Herdísar
Tómasdóttur lýkur á sunnudaginn. Sýningin
verður opin kl. 14-18.
Gallerí Jörö, Hafnarfiröi. Steinvör Bjarnadóttir
er með sýningu sem stendur fram á sunnudag-
inn.
Gallerí Hornlö. Guörún Lára Halldórsdóttlr,
Glára, lokar sýningu sinni á olíumálverkum á
miðvikudaginn. Sýningin er opin alla daga kl.
11-24 en sérinngangur kl. 14-18.
Gallerl Ingólfsstræti 8.
Sýningu Guömundu Andr-
ésdóttur lýkur á sunnudag-
inn.
Café Mílanó, Faxafeni 13, Reykjavík. Myndlist-
arkonan Ellý er með sölusýningu út mánuðinn.
Sigurjónssafn, Laugarnesi.
Sýning á verkum Slgurjóns
Ólafssonar frá sfðasta æviári
hans verður tekin niöur eftir
helgina. Opið 14-17.
Safnhús Borgarfjaröar. Snjólaug Guömunds-
dóttlr er með sýningu á vefnaði og verður hún
tekin niður á morgun. Sýningin er frá kl.
13-18.
Aðrar sýningar
Llstasafn íslands. Sýningin 80/90 Speglar
samtímans frá Museet for samtidskunst f
Ósló.
Hafnarborg, Strandgötu 34, Hafnarfirði. Nú
stendur yfir yfirlitssýning á verkum Slgurjóns
Ólafssonar. Sýningin er opin frá kl. 12-18 alia
daga nema þriðjudaga.
KJarvalsstaölr. 3 sýningar eru I gangi. „Fram-
sýnlng: Feroysk nútíöarllst" f austursal. Nýja
kynslóöln í norrænum arkltektúr í vestursal.
Myndlist og tónlist: Halldór Ásgelrsson og
Snorrl Slgfús Blrglsson f miðsal. Sýningarnar
eru opnar alla daga frá kl. 10-18. Á sunnudög-
um kl. 16 er leiðsögn um sýningarnar.
Geröarsafn Kópavogl. Listasýning til heiðurs
Sæmundl Valdlmarssynl áttræðum. Þetta er
yfirlitssýning listamannsins.
Llsthús Ófelgs, Skólavörðustfg 5. Slgrún Jóns-
dóttlr kirkjulistakona er með sýningu. Opið er
á verslunartíma.
|m<s±r-ai átj
www.visir.is
Vísindin eiga margar aðferðir til að kryfja einstaklinginn og lífið. Við erum með
heimspeki, mannfræði, sálfræði, þjóðfræði, félagsfræði og hvað
þetta heitir allt, og hver vísindagrein er full af kenningum og
líkönum af því um hvað þetta snýst allt saman. í sálfræðinni
er stuðst við gamla speki úr Freud og Jung en margir snillingar
á þessari öld hafa farið með fræðin lengra og bætt sinni speki í
jöfnuna. Þar á meðal er sálfræðingurinn Erik Erikson
sem skipti lífinu upp í átta þrep og bjó til úrlausnar-
verkefni fyrir hvern aldurshóp. Dr. Gunni kíkti á
þetta líkan og hlóð sinni speki ofan á sem fjallar
í stuttu máli um það hvernig tónlist einstaklingurinn
hlustar á á ferð sinni frá vöggu til grafar.
‘dvaða tónlisl
hlustum við á frá
v5ggu til giiafai?
Alma Ragnarsdóttir,
26 ára afgreiðslukona í plötubúð:
Alltaf gaman að taka
upp úr kössunum
Er músíkhlustun aldursbundln?
„Að vissu leyti aldursbundin og pínulítið bundin
kyni. Það er allt of mikið af stelpum sem
hlusta bara á útvarpið og þ.a.l. á eitthvert vin-
sældapopp. Þvl miður fýlgjast strákar meira
með en stelpur. Þær eru ekki nógu opnar fyrir
tónlist; eru of uppteknar af útlitinu. Ef þær
pældu minna I því hvað þær eru sætar hefðu
þær meiri tíma fyrir tónlistina."
Hvenær hættir fólk aö fylgjast meö tónlist?
„Það fer eftir umhverfi. Ég hefði kannski hætt
að fylgjast með tónlist á sínum tíma ef ég
hefði ekki alltaf verið aö vinna við þetta. Ég
veit ekkert hvað ég myndi þá hlusta á núna.
Mér finnst allt of margir koma inn og kaupa
músík sem þeir hlustuðu á á menntaskólaár-
unum. Fólk staðnar upp úr tvítugu nema það
verði fyrir áhrifum frá vinnuumhverfi eða vin-
um. Ég held ég eigi eflaust eftir aö hlusta
meira á klassík þegar ég kemst til áranna og
kem þreytt heim úr vinnunni."
Af hverju?
„Kannski er fólk alltaf upptekið af þvi hvað
það er gamalt. Rnnst það eigi að hlusta á
þessa músik af þvi að það er orðið þetta og
þetta gamalt, sem mér finnst voðalega vit-
laust. Fólk ætti að gramsa meira, koma I
plötubúðir, hlusta á eitthvað annað, nota þetta
fólk sem er að vinna I plötubúðum betur."
Flnnst þér alltaf jafngaman aö hlusta
á eitthvaö nýtt?
„Já, það skemmtilega við að vinna I plötubúð
er að það kemur eitthvað nýtt á hverjum degi
og það er alltaf gaman aö taka upp úr kössun-
um, maður uppgötvar alltaf eitthvað nýtt og
nýtt. Ég hlusta á allt milli himins og jarðar en
kannski helst á Ellu Rtzgerald og Nancy
Sinatra, fallegar konur og fallega menn
eins og Nick Cave."
Hvernig verður á elllheimllum árlö 2050?
„Þau verða full af fólki sem er með tattú sem
á eftir að vera frekar hjákátlegt. Ég hlakka til
að skoða kollega mlna þá. Þaö er voða erfitt
að setja samasemmerki á milli elliheimilis og
rapps, en það er aldrei að vita."
leita með hjálp poppsins. Ef það
hlustar á annað borð á tónlist hlust-
ar þaö á þetta „gamla góða“, kaup-
ir kannski nýjustu Tom Waits-plöt-
una, eða Nick Cave en nennir ekki
að bera sig eftir því sem „krakkarn-
ir“ fila, enda er algeng afneitun í
gangi, sú að það nýjasta sé „ekkert
ísleifur Gissurarson
18 ára:
Miklu meira stuð
að dansa við rokk
Mynduröu líta á þig sem músíkáhugamann?
„Svona smá.“
Hvenær fórstu fyrst aö fíla músík ?
„Fjórtán ára eða eitthvað svoleiðis."
Hefur smekkurlnn eitthvaö breyst síðan þú
varst fjórtán?
„Já, maöur var I rappi og einhverju þannig
dæmi en nú er ég kominn I rokkið aðallega,
það er miklu meira stuð að dansa við það.
Maður heyrir þetta aðallega í útvarpinu. Ég
hlusta mest á X-ið."
Þannig aö þú heyrir nýja tónlist aöallega
þar, ert ekkert aö grúska sjálfur?
„Nei, maður er alltaf blankur og getur ekki
keypt sér neitt."
Fílarðu Bítlana?
„Já já, þeir eiga nokkur fín lög.“
Hafa foreldrarnlr haft áhrif á
tónllstarsmekklnn?
„Já þau eru alltaf að leyfa manni að heyra
eitthvað. En þau fíla ekki nógu vel það sem
ég er að hlusta á, finnst þaö bara leiðinlegt
og fá leiöa á þessu undir eins. Rnnst þetta
allt vera eins."
EMs er hallærlslegur
Hvaöa tónllst hlustaröu á?
„Bara alls konar, Beastie Boys, Bang Gang;
bara rokk og alls konar. Ég hlusta á allt
nema Elvis."
Af hverju ekki Elvls?
„Æi, mérfinnst hann bara hallærislegur."
Hvenær fórstu fyrst aö hlusta á tónlist?
„Bara þriggja ára eða eitthvað. Ég hlustaði I
bllnum hjá bróður mlnum, fór að fila það
sem hann fílaði; tónlist frá áttunda áratugn-
um, Deep Purple-rokk."
Líturöu upp tll popparanna?
„Nei, ég er ekki með nein popparaplaköt
uppi á vegg, nema Garbage; mér finnst það
rosalega góð hljómsveit."
Myndlröu segja aö þú værir mlklll músik
áhugamaður?
„Já. Ég hlusta á tónlist I skólanum I heyrnar-
tólum þegar ég er aö læra, ég hlusta á mús-
Ik alls staðar."
Hvaö gefur músík þér?
„Bara ánægju, það er unun að hlusta á góða
tónlist."
Þú ferð þá meö Garbage á elllhelmlllö eftlr
60 ár?
„Nei, þá verð ég kominn i Elvis."
1. Bernska (fyrsta árió)
Tr;>ust / vantraust - Ef þorfum barnslns er
mætt þróar þaft með sér tílfjnninfíu fyrir und-
irstoðutr.'justi.
2. Vappari (annað áriö)
Sj/ilf»forríOð|/skömm og éfðsomdir - Vapp
aruJi barnió kannar eigin viljastyrk og lasrir
hv«r& )>að er megnugt eöa |iaö hofur efa-
scmdir um bíefihilka sma.
Úr diskóteki mömmu
Varla er hægt að segja að eins og
tveggja ára krakkar hlusti meðvit-
að á tónlist. í móðurkviöi undu þau
sér þó í diskóteki hjartsláttarins og
allir fæðast því með tilfinningu fyr-
ir takti. Það er því helst að taktfóst
tónlist fái krílin til að gjugga sér og
eins eru þau sólgin í tónlist með
dýra- eða búkhljóðum. í mömmu-
búðum er hægt að fá róandi spólur
fyrir smábörnin sem hljóma ekki
ósvipað og tónlist í lyftum en ég
leyfí mér að efast um þroskagildi
þeirrar tónlistar.
sögum eru vinsæl og barnið getur
gripið vinsæl dægurlög úr útvarp-
inu. Það sem foreldrarnir og eldri
systkini hlusta á kemst bamið ekki
hjá að hlusta á líka og verður því
fyrir áhrifum sem það keppist við
að afmá seinna á lífsleiðinni, enda
fátt hallærislegra í huga unglings
en að hlusta á sömu tónlist og
gamla settið.
4. Grunnskólaaldurinn
(6 ára - kynþroL.kí)
HwifilolKI / minnimattíírkennd. Barniö f«.*r
ánoPKjU iit ur |ívi aft fmmkviomo vorkofni
oöa það fyllist mínnímattarkonnd.
Fermst til popps
Margir tónlistarmenn stíla inn á
þennan markhóp, t.d. Spice Girls.
Þegar gelgjan grípur um sig fæðist
fyrst verulegur tónlistaráhugi og þá
helst á því sem vinsælast er hverju
sinni. Sumir fara þó fornleifaleið-
ina, fatta Bítlana eða Duran Duran
og staðsetja sig í þeim tíma. Það
þykir ekki mjög svalt meðal popp-
ara að höfða til þessa aldurshóps,
„smápíkupopp" heyrist fussað frá
„metnaðarfyllri“ poppurum þegar
bönd á borð við Spice Girls berast í
tal. Frá því að orðið „unglingur"
varð til - um sama leyti og rokkið -
hefur þó þessi aldurshópur ætíð
verið dyggasti hlustendahópurinn
og krakkar í kringum fermingar-
aidurinn verið sólgnastir í nána
snertingu við popparana, t.d. að fá
áritaðar myndir af goðunum. Þessi
aldur lítur upp til popparanna með
stjömur í augunum, svo kannski
ættu unglingar frekar að játa trú
sína á poppi þegar þeir fermast.
b. Uppvaxtarár (urKjlinusai að
íutliKju bg eit.llivfiö)
Gotl sj;iUsm.d / ruglaö sj.ilfsm.il IJnglingur
inn ioit.ir aí> crlfíln sjalfl spyr „Hvor or o>:? ‘
(»j» míit.ir si£ i ólík hlutvork oftir fyrlrmynd-
tirn som hann samolnar aö lokum i oltt
„Þtíttíi rr Ög!" oba volklst i vnfa um j).»Ö
liyer hann ur ojý tll hvors .otlast ;if houum.
Popphjólið fundið upp
Þessi aldurshópur heldur popp-
bransanum gangandi, er
langstærsti kaupendahópurinn og
sá hópur sem raunverulega „fylgist
með“. Fólk mátar sig mjög oft í
hlutverk út frá tónlistarstílum - er
skopparar, rokkarar, rapparar,
tekknóar, popparar, gotharar
o.s.frv. Lífsstíll popparans endur-
speglast í unglingnum; í klæða-
burði, handahreyfmgum, talsmáta,
sýn á lífið o.fl. Unglingurinn er að
finna sig og því er ekki ólíklegt að
hann flakki á milli stefna, sé á
hjólabretti eitt árið hlustandi á Wu-
Tang Clan en fari svo að hlusta á
Rammstein hitt árið og fái sér leð-
urjakka og greiði hárið aftur.
Popplandslagið í dag hefur sjald-
an verið flölbreyttara og er af nógu
að taka. Á fyrri áratugum var lífið
einfaldara, þú gast fílað Bítlana eða
Stóns, eða verið pönkari eða diskóf-
rík en nú er hægt að velja um ótal
afbrigði og flestir velja úr „það
besta“ og hlusta jafnt á Metallica og
Prodigy. Aukið framboð verður þvi
vonandi til víðsýni.
Algengast er að ungt fólk vilji
flnna upp hjólið sjátft og viður-
kenna því ekki þá staðreynd að
popphjólið hefur verið í stöðugri
endurhönnun alla öldina. „Oj, eitt-
hvað gamalt drasl frá 1994“, segja
því krakkamir og vilja ekki heyra
minnst á neitt annað en þau sjálf
hafa alist upp með og afneita jafn-
vel stíft einhverju sem þau hlust-
uðu á í fyrra því „það sem ég hlusta
á núna er svo miklu æðislegra".
0 Fyrstu fulloröinsár
(tutU.i;.ju cxj eitlhvaö aö
fjorutíu oc | eittl ivaö)
Náln kynni / oinangrun Ungt fullorftlö folk
strogglnr vlí) .ió mymlíi náin kynnl 0{í ryrnu
til i ftjálfinu íyrir vamtumþykju vön |»vi finnst
þai) vora fol.ij'slogn oiruingriiö.
Afneitun og fomleifa-
gröftur
Þegar „alvara lífsins" hellist yfir
er algengast að fólk hætti einfald-
lega að fylgjast með. Það hefur
„fundið sjálft sig“ og hættir því að
Forskólaaldurinn (3 b ára)
Frumkv.'oöl / sokt.irkonrul Barniö lairlr nft
bafa friimkv.’oöi og framkv.oma cftlr oigin
a.'otlun oöa þaö liofur soktarkonml yfír til
raumim ömurn tll öjálfstíoöív,.
Af því að mamma vildi það
Nú er orðið algengt að byrja að
kenna krökkum á þessum aldri á
hljóðfæri. Þykir það réttilega afar
þroskandi en krakkinn vill þó oft
frekar leika sér i bíló eða dúkkó.
Tónlistarsmekkurinn er enn ómót-
aður en barnið er farið að fatta
hvað tónlist er og dillar sér eftir
taktfóstum riþma. Barnalög með
8
f Ó k U S 27. nóvember 1998