Dagblaðið Vísir - DV - 17.02.2000, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 17. FEBRÚAR 2000
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
VTsir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viötöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Herkostnaður við þétta byggð
Ástæöa er til að hafa áhyggjur af þolgæði samtakanna
Betri byggðar við þróun ráðagerða um 20.000 manna
byggð á Reykjavíkurflugvelli og 20.000 manna byggð úti
í sjó við Akurey og Engey. Viðvörunarbjöllur hringja,
þegar borgarapparatið sjálft er farið að taka þátt.
Við höfum slæma reynslu af skipulagsskrifstofu borg-
arinnar og getuleysi pólitískra fulltrúa til að hafa stjórn
á henni. Einna alvarlegast hefur verið vanmat borg-
arapparatsins á þörf helztu umferðaræða borgarinnar
fyrir gott svigrúm og mislæg gatnamót.
Svo illa var þrengt að Miklubraut og Vesturlandsvegi,
að reisa varð flóknar og dýrar götuljósabrýr við Höfða-
bakka og Skeiðarárvog í stað þess að geta komið þar fýr-
ir einfaldari og ódýrari brúm með fullkomnum
vegaslaufum til að tryggja viðstöðulausa umferð.
Enn vitlausari var sú ákvörðun að hætta við mislæg
gatnamót Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar, þar
sem umferðin stefnir í öngþveiti, auk þess sem mengun
eykst mjög við að stöðva þarf bíla við umferðarljós, hafa
þá þar í hægagangi og koma þeim á ferð aftur.
Ljóst má vera, að ekki verður reist 40.000 manna byggð
vestan Snorrabrautar og Öskjuhlíðar án þess að marg-
falda álagið á Miklubraut, er einnig þarf að mæta þeirri
aukningu, sem reynslan sýnir, að verður af öðrum
ástæðum. Þessi mikla byggð er ávísun á martröð.
Dæmið gengur ekki upp nema fjórar akreinar verði í
hvora átt á Miklubraut og öll gatnamót hennar verði
mislæg. Og komið verði upp Fossvogsbraut fyrir vallar-
byggðina fyrirhuguðu og endurbætt Sæbraut fýrir eyja-
byggðina, hvor um sig með mislægum gatnamótum.
Tvöföldun íbúa Reykjavíkur vestan Elliðaáa kollvarp-
ar fýrra mati á innviðum stofnlagna, allt frá götum yfir
í vatnsæðar og skolpleiðslur. Kostnað við breytta innviði
stofnkerfa samgangna og annarrar þjónustu þarf að taka
með í reikningsdæmi 40.000 manna byggðar.
Óvíst er, að borgarbúar kæri sig um mikla Fossvogs-
braut og mikla Sæbraut, hvora um sig með mislægum
gatnamótum, ofan á núverandi þörf fýrir mislæg gatna-
mót við þvergötur Miklubrautar. Slíkt mundi rýra gildi
búsetu í næsta nágrenni þessara gatna.
Ef taka á tillit til hagsmuna núverandi byggðar vestan
Elliðaáa og reyna að hafa hemil á hljóð- og sjónmengun,
verður ekki séð, að komizt verði hjá að setja umferðar-
holræsin nýju ofan í stokka eða göng, sem hleypir upp
kostnaði við tvöfóldun ibúaflöldans á svæðinu.
Menn eru að gamna sér við þéttingu byggðar í þjóðfé-
lagi ásóknar í einbýli við aðstæður nægs landrýmis,
hvort sem litið er til svæðisins milli Hafnarfjarðar og
Reykjanesbæjar eða til svæðisins milli Mosfellssveitar og
Borgamess. Hver er þessi þörf fýrir þéttingu?
Er ekki ódýrara að grafa göng undir Hellisheiði og
bæta Árborg við höfuðborgarsvæðið? Er ekki hægt að
beita draumórum um innilokaða byggð að hætti stríðs-
hrjáðra og innimúraðra Evrópuborga einhvers staðar ut-
an við mjótt nes hinnar gömlu Reykjavíkur?
Gott er að taka saman höndum um að losna við flug-
völlinn, sem af fjárhagslegum ástæðum á hvergi heima
nema á Keflavíkurvelli. En má ekki bara endurheimta
óskipulagða Vatnsmýri í stað þess að reisa þar átta hæða
byggð, sem er ljótust allra byggða í útlöndum?
Ekki eru nein merki þess, að þjóðin eða borgararnir
sækist með vaxandi velmegnun eftir færi á að búa í þétt-
um röðum átta hæða kastala milli umferðarholræsa.
Jónas Kristjánsson
Pétur H. Blöndal alþm. - „Vill leysa kvótadeiluna meö því aö skilgreina þjóöina og ríkið út af landakortinu,"
segir Ögmundur m.a. í grein sinni.
Peningahyggja í mót-
sögn við sjálfa sig
Kjallarinn
Ogmundur
Jónasson
alþinglsmaöur
finnst ósiðlegt að versla
með heilsufarsupplýs-
ingar við trygginga- og
lyfjafyrirtæki á þeim
forsendum sem íslensk
erfðagreining hefur í
hyggju að gera, öðrum
finnst það stangast á
við friðhelgi einstak-
lingsins að ráðstafa
upplýsingum um hann
að honum forspurðum
og loks er síöasti hópur-
inn sem telur að gengið
sé á hlut markaðslög-
málanna.
Þessir menn segja aö
þegar allt komi til alls
gangi þetta út á að gera
upplýsingar um heilsu-
far og lækningar að
„Þessi síöastnefndi hópur er
hjartanlega sammála hugmynd-
inni um gagnagrunn sem gangi
kaupum og sölum, þaö eina sem
á skorti só viröingin fyrir mark-
aöslögmálunum
Kosturinn viö
Pétur H. Blöndal
alþingismann er sá
að hann segir hug
sinn umbúðulaust
og er hreinn og
beinn. Þetta kann
ég að meta þótt
sjaldnast sé ég sam-
mála manninum.
Pétur H. Blöndal
vill leysa kvótadeil-
una með því að
skilgreina þjóðina
ogríkiðútaflanda-
kortinu. Sérhver
maður á að fá skír-
teini upp á vasann
um kvótaeign sína
sem hann síðan geti
ráðstafað eða selt
að eigin vild.
Samkvæmt þess-
ari hugsun er engin
þjóð til, ekkert sam-
félag eða riki, að-
eins einstaklingar
sem búa hér á landi.
Svipað viðhorf var
uppi hjá Pétri í um-
ræðunni um þjóö-
lendur á sínum
tíma; honum reynd-
ist erfitt aö koma auga á réttmæti
þess að ríkið gæti verið handhaFi
þjóðarinnar, það er að segja allra
einstaklinganna sameinaðra.
Vilja láta virða markaðs-
lögmálin
Nú bregður svo við að umræðan
í þjóðfélaginu snýr að gagna-
grunni um heilsufarsupplýsingar.
Búið er að samþykkja lög og gera
samning þar sem ríkið selur þess-
ar upplýsingar í hendur einokun-
arfyrirtæki fyrir tiltekna upphæð.
Þessu er harkalega mótmælt en á
mismunandi forsendum. Mörgum
verslunarvöru og þá hljóti menn
að ganga alla leið. Þessi síðast-
nefndi hópur er hjartanlega sam-
mála hugmyndinni um gagna-
grunn sem gangi kaupum og söl-
um, það eina sem á skorti sé virð-
ingin fyrir markaðslögmálunum.
Nú fatast Pétri H. Blöndal ílug-
ið. Ríkið sem fram til þessa virtist
engan rétt hafa átt til að koma
fram fyrir hönd þegnanna, er búið
að gera samning fyrir þeirra hönd
um ráðstöfun á þeim sjálfum, upp-
lýsingum um líkama þeirra og
heilsufar. Lengra verður vart
gengið. En í stað þess að gagnrýna
hið illa ríki er það nú orðið sið-
laust, svo notuð séu orð þing-
mannsins, að ætla að selja að nýju
upplýsingar sem ríkið hefur þegar
ráðstafað - fyrir okkar hönd. í
Kastljósþætti Sjónvarpsins sagði
þingmaðurinn á þá leið að sér
fyndist ósiðlegt að selja heilsufars-
upplýsingamar og líkti því við að
selja þurfandi manni blóð úr sér.
Það myndi ég aldrei gera, sagði
þingmaðurinn.
Menn setur hljóða
Á þessu stigi tók menn að setja
hljóða viö sjónvarpstækin. Út. á
hvað telur þessi þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins, Pétur H. Blöndal,
að gagnagrunnurinn gangi? 1
stuttu máli gengur hann út á
þetta: íslenska ríkið selur fyrir-
tæki aðgang að heilsufarsupplýs-
ingum þjóðarinnar sem síðan aft-
ur falbýður þessar upplýsingar
lyfjafyrirtækjum og tryggingafyr-
irtækjum. Allt er nú orðið að
vöru, verslun og viðskiptum. Ná-
kvæmlega eins og Pétur og félagar
samþykktu á Alþingi.
Nú gerist það hins vegar að
sömu menn fara á taugum þegar
markaðurinn byrjar aö leita jafn-
vægis, svo við höldum okkur við
þeirra tungutak; þegar sjúklingur-
inn, hráefnissalinn vaknar til lífs-
ins og fer að taka boðskap pen-
ingafrjálshyggjunnar alvarlega, að
í reynd sé ekki til nein þjóð, að-
eins kaupendur og seljendur á
markaðstorgi. Kenningin boðar að
á slíku torgi skuli jafnan leitað eft-
ir hagstæðustu kjörum. Þetta er
auðvitað kenning sem ég hafna, en
ég stóð í þeirri t trú, að hún væri
Pétri Blöndal og félögum þóknan-
leg, enda hefur verklag þeirra í
þessu máli sem öðrum á Alþingi
stefnt í þessa átt.
Ögmundur Jónasson
Skoðanir annarra
Tenging krónu og evru
„Hér hafa áður verið færð rök fyrir því að heppilegt
væri fyrir efnahagslífið að tengjast evrunni. Á það hef-
ur verið bent að stjómendur íslenskra fyrirtækja em
almennt á þeirri skoðun að það sé aðeins tímaspurs-
mál hvenær af slíkri tengingu verður. Stuðningur við
Evrópska myntbandalagið fer stöðugt vaxandi í þeim
ríkjum ESB sem kosið hafa að standa utan við evrana
að svo komnu, samanber nýlegar fréttir um að meiri-
hluti Dana telji evmna vænlegan kost. Eftir því sem
Qeiri af þessum mikilvægustu viðskiptalöndum Islands
taka upp evruna því meiri hagsmunir felast í því fyrir
ísland að taka upp sterka tengingu við evruna."
Ur forystugreinum Viðskiptablaösins 16. febrúar.
Tíðindi úr orkugeiranum
„Árið 1987 sagði Scott Sklar, framkvæmdastjóri Sól-
arorkuframleiðenda í Bandaríkjunum, að árið 2000
myndi sólarorkuiðnaðurinn „auðveldlega" sjá Banda-
ríkjamönnum fyrir 10 til 20% þeirrar orku sem þeir
þyrftu. Nú, árið 2000, mætir sólarorkuiðnaðurinn
0,05% af orkuþörfinni... Verðið á orkunni frá vindmyll-
um og sólarorkuverum er enn sem komið er margfalt
hærra en frá gas-, olíu- og kolaorkuverum... Þetta hlýt-
ur að koma þeim á óvart sem sífellt em að segja okk-
ur að jarðeldsneyti sé að ganga til þurrðar. Áriö 1944
var talið að í löndunum við Persaflóa mætti vinna olíu
í 21 milljarð tunna. Á ámnum 1944 til 1993 var olíu
dælt í 188 milljarða tunna eða nífalt það magn sem
menn töldu vinnanlegt árið 1944. Og það sem meira er:
Vinnanlegar birgðir við Persaflóann duga í 633 millj-
arða tunna í viðbót.“
Ur Net-Þjóðviljanum 15. febrúar.
Ný sjónvarpsstöö í maí
„Það er búið að skoða mjög margar og ólíkar leiðir
og sem betur fer hefur tæknin verið að breytast á
þessu ári sem er liðið þannig að möguleikarnir til
dreifingar á sjónvarpsefni núna era mun meiri heldur
en þeir voru. Þessi gagnvirka framtíð er mjög spenn-
andi þannig að við sjáum mikla framtíðarmöguleika í
sambandi við allt sem heitir sjónvarp, sími, Intemet og
svo framvegis - og samtvinnun á þessum hlutum. Þetta
er allt of spennandi svið til að taka ekki þátt í því.“
Hólmgeir Baldursson, sjónvarpsstj. Stöövar 1, í Degi