Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.2000, Síða 5

JL>"%;r LAUGARDAGUR 19. FEBRÚAR 2000
bílar 39
m
m
■
Pessi mynd er tekin fyrir framan Tryggvaskáia á Selfossi upp úr 1935.
Gaman væri aö vita hvort einhverjir lesendur þekkja einhvern í hópnum.
Ættfræði gamalla
mótorhjóla
Þessi mynd er frá 1920 e&a þar um bil. Þekkir einhver
barnið á myndinni?
Segja má að
mótorhjólasaga
íslands sé eitt
af áhugamálum
annars blaða-
manns DV-bíla
og hægt og bit-
andi er að
verða til bók
um sögu mótor-
hjólsins hér á
landi. Stór
hluti af því
verki er söfhun
gamaUa mynda
og heimilda um
efnið og vill
undirritaður því fá að misnota að-
stööu sina og leita til lesenda DV-
bíla um hvort þeir kannist við að
eiga slikt efni heima hjá sér á háa-
lofti eða í gömlu albúmi. Sá sem
kann að luma á slíku mætti gjarn-
an hafa samband við Njál Gunn-
laugsson, blaðamann hjá DV-bíl-
um, í síma 550 5723 eða skrifa hon-
um tölvupóst á njaU@ff.is og
hjálpa þannig til við að gera
drauminn að veruleika. Fyrsta
mótorhjólið var flutt til landsins
árið 1905, aðeins ári á eftir fyrsta
bílnum, og vantar sérstaklega efni
frá þeim tíma til ca 1930. Útbúinn
hefur verið sérstakur gagnabanki
yflr skráð mótorhjól á íslandi tii
ársins 1975 en mikið af gögnum
fyrir þann tíma er glatað. í skránni
eru nú um 600 hjól og er velkomið
að leita upplýsinga úr henni fyrir
þá sem áhuga hafa á því.
-NG
Frumherjar með drif á
öllum hjólum
Eins og fram kom í áramótablaði
DV-bíla voru það í raim herbílamir,
sem komu hingað með erlendum herj-
um fyrir tæplega hálfri öld, sem
komu íslandi fyrir alvöru inn í bíla-
öldina. Einn þeirra var Dodge * tonns
sem fyrst kom til skjalanna með ár-
gerð 1942, en þeir bílar voru til með
ýmiss konar yfirbyggingu á grindina.
Bílar eins og sá sem hér sést hétu
„Weapons Carrier" og af því hlutu all-
ir Dodge * tonns bilamir nafn og vora
einfaldlega kallaðir hérlendis Vípon.
Eldri gerðin, Dodge * tonns, var til í
svipuðum útfærslum en hér á landi
fékk hún nafn af þeirri útfærslu sem
á ensku var kölluð „Carry-all“ og var
kölluð hérlendis Karíól.
Dodge var raunar
fyrsti framleiðand-
inn sem bjó til milli-
kassa sem gerði
mögulegt að tengja
framhjóladrif og af-
tengja að vild og
hafa þannig í hendi
sér að vera með
aldrif en nota fram-
drifið aðeins þegar
það átti við. Þar með
varð aldrifið í sjálfu
sér nothæft en fram
að því hafði það
einkum valdið
óþarfa eldsneyt-
iseyðslu, sliti á
dekkjum og drifbún-
aði, auk hemlunar
við krappar beygjur
á fóstu undirlagi
sem menn þekkja
enn í dag á mörgum
aldrifsbílum. Fyrsta
aldrifsbílinn með
þessum búnaði gerði
Dodge fyrir banda-
ríska herinn 1934.
Uppfinning Dodge
hafði það lika í för
Þetta er 1942 árger&in af Dodge *
tonns sem hér voru kalla&ir Vípon-
ar. Þessi sást nýlega í Mabalacat á
Filippseyjum og á honum var spjald
sem á stóö a& hann væri til sölu.
Ugglaust væri einhver hérlendis til í
aö slá til ef svona bíll fengist núna á
þokkalegu veröi.
með sér að hægt var að nota nánast
sama drifið að framan og aftan en
áður hafði orðið að hafa mismunandi
búnað fyrir drif eftir því hvort þau
vora að aftan eða framan. Þessi milli-
kassi var í upphafi heimsstyrjaldar-
innar síðari útfærður fyrir hátt og
lágt drif auk framdrifstengingarinn-
ar. Þar var að verki framleiðandi að
nafni Bantam sem varð svo að horfa
upp á að Willy’s og Ford tileinkuðu
sér þann búnað og raunar grunnhug-
mynd Bantams um nettan, fjölhæfan
bíl með drif á öllum hjólum - jeppann
eins og við kynntumst honum líka á
stríðsárunum.
En það er önnm- saga. -SHH
Eldri gerö af Dodge-herbílunum var au&kennd sem * tonns en hér á landi kölluö samheitinu
Karól. Þessi bíll er á safni vestanhafs en þessi útfærsla var kölluö Command Car á ensku.
Bflasýningin íTokyo:
Mikil þróun í leiðsögukerfum fyrir bíla
- veita upplýsingar um umferðartafir og laus bflastæði
Leiðsögukerfi fyrir bíla hafa ver-
ið i örri þróun á liðnum árum og
þykja sjálfsagður hlutur í nýrri bíl-
um. Yfirleitt byggjast þessi kerfi á
staðsetningarkerfi (GPS) og korta-
grunni og á þann hátt er ökumanni
leiðbeint rétta leið.
Önnur kerfi eru flóknari því til
viðbótar kortagrunni og staðsetn-
ingu bílsins hverju sinni era komn-
ar leiðbeiningar um umferð, lokaða
vegi vegna framkvæmda eða slysa
eða annarra ástæðna.
Þróun slíkra kerfa hefur verið
hvað örust í Japan og þar hafa
leigubifreiðarstjórar getað nýtt sér
upplýsingar um greiöar akstursleið-
ir í nokkur ár.
Á bílasýningunni í Tokyo á dög-
ununi mátti sjá á mörgum stöðum
hve mikla áherslu menn þar eystra
leggja á þróun þessara kerfa og er
greinilegt að þróunin hefur verið
mikil á þeim tveimur árum sem lið-
in eru frá síðustu sýningu i Tokyo.
Eitt þeirra nefhist VICS (Vehicle
Information and Communication
System) en þetta kerfi gengur enn
lengra en þekkst hefur áður í upp-
lýsingagjöf til ökumanna.
Frá upplýsingamiðstöð eru send-
ar út upplýsingar um ástand vega,
þéttleika umferðar og laus bíla-
stæði, svo dæmi sé tekið um upplýs-
ingar.
Upplýsingamar koma úr þremur
áttum: frá lögregluyfirvöldum, frá
Efri skjámyndin sýnir þegar velja á leiö á milli fjarsta&a i borg en sú neðri nákvæmari sta&setningu gatna. Rau&u
örvarnar sýna mjög þunga umferö, e&a umferð sem er nánast stopp, í ákve&na akstursstefnu og þær appelsínugulu
umferö sem gengur hægt. Full bílastæði eru sýnd meö rau&um lit en laus meö bláu.
umferðaryfirvöldum og japanska
umferðarupplýsingaráðinu sem er
samstarfsaðili í umferðarmálum,
ekki ósvipað Umferðarráðinu hér á
Islandi.
Öllum þessum upplýsingum er
safnað saman og sendar út til bíl-
anna sem taka á móti upplýsingun-
um bæði sem töluðu máli í útvarpi
og sem upplýsingum á skjá.
Innrauðir skynjarar hafa verið
settir upp á öllum þekktum vanda-
málastöðum í umferðinni og á
þann hátt er hægt að fylgjast með
þéttleika umferðar, umferðarhraða
og eins hvort bílastæði séu laus.
Á skjá í bílnum birtast þessar
upplýsingar sjónrænt. Til dæmis
sýnir rauður litur á viðkomandi
götu að umferð sé stopp, þung um-
ferð er sýnd með appelsínugulum lit
og vegaframkvæmdir með haka á
gulum grunni og tafir vegna fram-
kvæmda með gulum tígli með rauð-
um röndum.
Þegar velja á leið á milli staða
birtist kort í stærri mælikvarða á_
skjánum í bílnum og þar leggst yfir
viöbótarkort með lituðum örvum
sem sýna umferðarþunga og á þann
hátt getur ökumaðurinn valið sér
leið við hæfi. Laus bilastæði eru
sýnd með bláum lit og full með
rauðum.
Þeir sem þróað hafa VlCS-kerfið
eru þess fullvissir að þessi lausn á
upplýsingakerfum fyrir ökumenn
eigi eftir að koma i öllum löndum,
spumingin sé bara um tíma.
Þyngstu umferðarsvæðin í kringum
stórborgimar í Ameriku og Evrópu
verði fyrst tekin fyrir en síðar
munu landskerfi bætast við.
Kostir kerfa á borð viö þetta eru
augljósir. Ökumaður sem leggur af
stað ofan úr Breiðholti gæti á auga-
bragði séö hvort það myndi borga
sig að fara frekar Sæbrautina en
Miklubraut í átt að miðbænum og
eins hvort stæði sé laust þar sem
hann hyggst leggja bílnum.