Dagblaðið Vísir - DV - 09.06.2000, Blaðsíða 14

Guðfaðirinn Orville
„ísland. Hvar er það?“ var það
sem Orville Joseph Pennant sagði
þegar ung kona bað hann um að
koma hingað til lands að kenna
afródans. Þetta var árið 1992 í New
York. Nú, átta árum seinna, er hann
orðinn íslenskur ríkisborgari með
fjölskyldu og rekur tvær verslanir
sem ganga vel með fram því að
kenna afródans í Kramhúsinu.
Besti kennarinn í New
York
„Ég var búinn að búa í New York
um tíma og þar sem ég kenndi
afródans. Einn daginn tók ég eftir
ungri konu sem stóð yst í salnum og
fylgdist grannt með mér þegar ég
var að kenna. Næsta dag mætti hún
í tímann og dansaði. Eftir tímann
kom hún og talaði við mig. Hún
sagðist hafa farið á 10 mismunandi
staði í New York til að fylgjast með
afrókennslu og vera ánægðust með
mig. Hún sagðist einnig vera að leita
að kennara til að koma hingað til ís-
lands til að kenna afró,“ segir Or-
ville Joseph Pennant um hvernig
það gerðist að hann endaði á ís-
landsströndum fyrir átta árum.
„Við skiptumst á nafnspjöldum og
ég bjóst ekki við því að heyra aftur í
henni. Þegar ég kom heim sama
kvöld voru síðan skilaboð á símsvar-
anum þar sem hún undirstrikaði til-
boðið. í framhaldi af því hafði Haf-
dís í Kramhúsinu samband við mig
og stuttu seinna var ég mættur.“
Orville var þó ekki alkominn enn
þar sem ætlunin var að stöðva að-
eins í þrjá mánuði. „Ég var að átta
mig á því um daginn að þessir þrír
mánuðir eru orðnir að nærri stans-
lausri kennslu í átta ár. Fólk er byrj-
að að undrast á því að ég sé enn þá
að kenna það sama og að tímamir
mínir skuli ennþá troðfyllast af
áhugasömu fóiki.“
Viðskiptafélagar á
Jamaica
Orville byrjaði snemma að dansa.
Á sínum yngri árum í höfuðborg
Jamaica, Kingston, var hann í breik-
klíku sem var ein sú besta í landinu.
„Það skipti ekki máli á hvaða mót
við fórum, við unnum þau öll. Ef
það var keppt í fimm mismunandi
dönsum snerum við heim með fern
gullverðlaun og eitt silfur. Ég var
einnig á fullu í frjálsum íþróttum en
þær opnuðu leið mina í háskóla í
Bandarikjunum," segir Orville og á
þar við frjálsíþróttastyrkinn sem
hann fékk og gerði honum kleift að
fara í háskólann í Portland.
„Ég fór til Portland á frjálsíþrótta-
styrk og lærði þar lögfræði. Ég
dansaði mikið með fram náminu þar
sem það var góð kennsla í boði í
skólanum. Eftir þrjú ár tók ég þá
ákvörðun að snúa mér algerlega að
dansinum og flutti í kjölfarið til
New York.“
Öfugt við Reykjavík bjó Orville
mun skemur í New York en hann
bjóst við þar sem hann var kominn
tú íslands áður en hann vissi af.
„Það var auðvitað mjög skrýtið að
koma hingað þar sem ég þekkti ekki
neinn og vissi ekkert um landið. Ég
ætlaði mér aldrei að vera lengur en
þrjá mánuði en mér var boðið að
vera hér lengur. Stuttu seinna
kynntist ég Nínu Geirsdóttur,
kærustunni minni, og þá var ekki
aftur snúið.“
Fyrr um árið hafði Nína stofnað
Jónas á milli með vinkonu sinni í
litlu porti við Laugaveginn. Til að
byrja með var búðin hugsuð fyrir
kvenkynið og státaði aðallega af
kjólum og alls kyns skarti með
afrískum blæ.
„Skömmu eftir að ég kynntist
Nínu keypti hún vinkonu sína út úr
búðinni. Nokkrum mánuðum seinna
kom hún með mér til Jamaica og fór
hamfórum í því að kaupa hitt og
þetta til að selja heima í búðinni. Þá
spurði ég hana hvort hún væri ekki
til i að fá mig inn sem viðskiptafé-
laga og hún sló til. Hún hélt áfram
að sjá um vörur fyrir stelpumar á
meðan ég sá um að kaupa föt og ann-
að fyrir strákana. Það var auðvelt
þar sem ég keypti fot sem samsvör-
uðu tískunni sem ég aðhylltist. Þessi
fyrsta sameiginlega verslunarferð
okkar var skrautleg. Þegar við kom-
um til New York á leiðinni heim
keyptum við ógrynni af fötum sem
við hlóðum í svarta plastpoka. Þar
sem við áttum ekki fyrir leigubíl
þurftum við að hlaupa heillangt
fram og tilbaka milli mEU'kaðarins
og hótelsins í hellirigningu hlaðin
plastpokum. En fótin komust á end-
anum upp í hillur í Jónasi á milli.“
Þolraunir frumkvöðlanna
Fljótlega eftir að Jónas á milli
opnaði aftur tvfefldur spurðist út
meðal fólks sem hafði áhuga á þess-
ari menningu að þama væri búð
sem vit væri í.
„Fólk byrjaði að sýna sig i meiri
mæli en áður. Á þessum tíma
kynntist ég fyrst Robba (Róbert
Aron Magnússon a.k.a Robbi Rapp
a.k.a. Robbi Chronic a.k.a. Ram
Dawg) og við urðum ágætis vinir.
Ég man eftir því þegar við Nína
snerum einu sinni aftur með send-
ingu I búðina. Robbi tilkynnti það í
þættinum sfnum, Chronic, kvöldið
áður. Það gerði það að verkum að
daginn eftir var röð út á götu og við
þurftum að ráða okkur hjálparfólk
og selja beint úr pokunum, fengum
ekki tækifæri til að raða í hillurn-
ar. Það var frábær dagur, einn sá
fyrsti þar sem mér leið eins og
hluta af íslensku samfélagi."
„Þó svo að krakkarnir væru með
á nótunum voru ekki margir á þess-
um tíma sem voru inni í breyting-
unum sem voru i gangi, bæði hvað
varðar tísku og annað. Þannig var
ekki mikill skilningur hjá fólki á
hvað Jónas á milli var og stóð fyr-
ir. T.d. héldum við einu sinni hip
hop djamm í samvinnu við Robba.
Fullt af fólki mætti í portið til okk-
ar og stemmningin var frábær. Þá
kemur kona sem á heima í húsinu
við hliðiná út með garðslönguna
sína og byrjar að sprauta á þá sem
stóðu í kringum mig. Svo beindi
hún bununni á mig og hélt henni
stöðugri. Ég held að ég hafi staðið
þarna í tvær mínútur með bununa
beint framan f mig. Þá fékk ég loks-
ins nóg og greip slönguna af kon-
unni. Sem betur fer gat ég haidið
aftur af mér og sprautaði ekki á
hana til baka,“ segir Orville og
skellihlær við tilhugsunina um að
rennbleyta konuna.
„Þetta var allt svona. Þegar ég
fékk graffitilistamenn til að spreyja
veggina á búðinni fékk ég skammir
frá búðunum við hliðina og ná-
grönnum vegna þess að nú leit hún
út eins og dópistabæli og laðaði að
misindismenn. Fólk veit ekki hvað
frumkvöðlamir þurftu að ganga í
gegnum þegar hip hop tískan var
að ryðja sér rúms hér á landi. Kyn-
slóöin sem nú er um 22 ára er
brautryðjendakynslóð. Krakkarnir
f vestur- og miðbænum voru á sín-
um tíma þeir fyrstu sem aðhylltust
nýja tískustrauma, byrjuðu að
klæðast víðum fötum og hlusta á
nýja tónlist sem barst frá Evrópu
og Bandaríkjunum. Þeir urðu
meira að segja fúlir ef aðrir klædd-
ust eins fótum. Þeir þurftu að þola
miklar hneykslunarræður frá for-
eldrunum sem kunnu ekki við
þessa tísku en létu ekki bugast. Ef
maður lítur á krakkana nú til dags
þá komast þeir ekki í hálfkvisti við
þá.“
Exodus: ferðin mikla
Fáeinum árum eftir upprisu
Jónasar á milli leiddist þessi fyrr-
verandi jaðartíska út í miðstreymið
sem hafði þær afleiðingar 1 fór með
sér að út um ailan bæ spruttu upp
búðir eins og gorkúlur sem höfðu
einungis það markmið að græða á
þessarri nýju tísku.
„Þegar við byrjuðum voru fáar
sem engar búðir hér í bænum sem
sinntu þessum hópi. Undirgöngin i
Þingholtsstræti, sem siðar urðu
Stóri bróðir, voru með evrópsku
tískuna og við með þá afrísku og
amerísku en annars var lítið sem
ekkert annað á boðstólum. Það lá
við að hinar búðimar hlæju að okk-
ur. Þó svo að ég elski að sanna það
fyrir fólki að það hefur rangt fyrir
sér, sérstaklega þegar það er að tala
um mig, var ég ekki alls kostar
ánægður með það að við sem kom-
um þessari menningu á lappirnar
hér á landi hlutum litla sem enga
virðingu fyrir það. Við vorum að
skrifa nýja blaðsíðu í íslenskt sam-
félag, margir átta sig ekki á því.“
Næstu árin gekk Jónas á milli
mjög vel hjá Nínu og Orville. Fljót-
lega stækkuðu þau búðina og á end-
anum var svo komið að þau álitu
vera kominn grundvöll fyrir því að
stækka enn meira við sig. Haustið
‘98 opnuðu þau búðina Exodus á
Hverfisgötu 20, gegnt Þjóðleikhús-
inu.
„í Bibliunni merkir Exodus ferð
ísraela til nýja landsins," útskýrir
Orville. „Á þessarri ferð lenti þjóð-
in í ýmsu góðu og slæmu. Reynsla
okkar Nínu var svipuð. Þetta er
ferðin frá upphafinu, skömmu eftir
að við kynntumst, til dagsins i dag.
Á þessum tfma hefur margt gerst
sem hefur á tímum verið mikil þol-
raun. Búðln er niðurstaða ferðar
okkar. Hún stendur fyrir alla okkar
reynslu.“
íslenski draumurinn
OrvUle fékk nýlega islenskan rík-
isborgararétt og segist hafa náð al-
gerri fótfestu hér á íslandi. „Þegar
ég var í háskóla í Bandaríkjunum
leit ég á Jamaica sem heimkynni
mln. Þegar ég var í New York var
það eins, þó var eitthvað sem vant-
aði upp á. Nú eru heimkynni mín
hér á íslandi. Hér er líf mitt og
draumurinn sem ég hef stefnt að.
Hér hef ég stöðugleika og öryggi.
Þetta er það sem mig dreymdi alltaf
um en það er ekki fyrr en núna sem
ég hef virkilega öðlast það. Þegar ég
var ungur á Jamaica hafði ég engan
föður til að segja mér til. Þannig gat
ég gert hvaða vitleysu sem mig
lysti. Nú lít ég svo á að ég hafí
þroskast og orðið að manni undan-
farin ár.“
Þó svo að það hafi verið meira en
nóg að gerast í verslunarrekstrin-
um hjá Orville undanfarin ár hefur
hann aldrei gefið afrókennsluna í
Kramhúsinu eftir. Til að varna þvf
að staðna hefur hann einnig brugð-
ið sér öðru hvoru á námskeið í
Bandaríkjunum, t.d. kláraði hann
fyrir skemmstu viðamikið kennara-
námskeið.
„Mikilvægasti lærdómur undan-
farinna ára var hins vegar þegar ég
fór til Afríku til að dansa. Ég er
kannski búinn að kenna lengi og
kann dansinn vel en ég áttaði mig á
því að maður skilur hann aldrei al-
mennilega fyrr en maður hefur
kynnt sér ræturnar. Þá fyrst getur
maður dansað. Þetta var gott til að
hrista upp í mér. Ég vil halda áfram
að kenna afró þó það séu ótal aðrir
dansar frá Jamaica, sem ég gæti
kennt, t.d. calypso, reggea, hip hop,
gerrea, mento og ska. Það er þó eitt
sem ég myndi aldrei gera og það er
eróbikk. Það finnst mér vera vit-
leysa, dansinn er jafn góð hreyflng
og miklu skemmtilegri,“ segir Or-
ville og minnist þess þegar Magnús
Scheving fór hamförum í því að
draga alla í eróbikk fyrir nokkrum
árum. „Þá tók ég létta rispu í þvi að
kynna afródansinn fyrir skólafólki
til að leyfa því allavega að hafa
samanburðinn."
Hakuna Matata
Fyrir utan verslunarrekstur og
kennslu hefur Orville einnig verið
iðinn í gegnum árin við alls kyns
störf. Hann hefur kennt krökkum á
meðferðarheimili dans, hjálpað fótl-
uðum og filippseyskum krökkum
sem voru að byrja að fóta sig hér í
nýju samfélagi. Þá hefur hann
einnig staðið fyrir dansskrúðgöngu
og afrósýningu, Hakuna Matata,
sem var sýnd í Loftkastalanum í
tvær vikur. Auk þess hefur hann
verið iðinn að kynna land og þjóð
fyrir öðrum og hefur í gegnum árin
fengið ótal listamenn og aðra í
heimsókn.
„Þó ég sé erfiður maður i um-
gengni, þar sem allir verða að vera
með sitt á hreinu i kringum mig,
hef ég eignast fjöldann allan af góð-
um vinum sem ég mun aldrei
gleyma. Svo er ég allur að koma til
í íslenskunni," segir Orville og
hlær en viðurkennir þó að ellefu
ára dóttir hans, Deondra, sé orðin
miklu sleipari en hann. „Ég er ótrú-
lega hreykinn af henni. Þó hún hafi
verið mun styttri tíma hér en ég er
hún búin að ná miklu betri tökum
á íslenskunni.“
Deondra gengur i Hólabrekku-
skóla í Breiðholti, þar sem Orville
og Nína búa ásamt ungmn dreng
frá Gíneu, Papus, sem vinnur hjá
þeim í Exodus. Þau, ásamt Robba,
eru einmitt að undirbúa heljarinn-
ar hip hop djamm sem verður hald-
ið í búðinni á morgun milli kl. 18 og
23. „Það er verst að ég missi af Yo-
ussou N’ Dour, sem verður þá að
spila á Tónlistarhátíðinni. Þó ætti
að vera meira fjör niðri i búð hjá
okkur.“
Þegar litið er yfir öll þessi ár,
hverju myndi Orville helst vilja
breyta? „Engu. Ég myndi gera allt
nákvæmlega eins.“
,,Þo ég sé erfiður maður í umgengni, þar
sem allir verða að vera með sitt á hreinu í
kringum mig, hef ég eignast fjöldann allan af
góðum vinum sem ég mun aldrei gleyma.**'
14
f Ó k U S 9. júní 2000