Dagblaðið Vísir - DV


Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.2001, Qupperneq 14

Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.2001, Qupperneq 14
14 FIMMTUDAGUR 7. JÚNÍ 2001 FIMMTUDAGUR 7. JÚNÍ 2001 19 Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf. Útgáfustjórl: Eyjólfur Sveinsson Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason Aóstoóarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson Fréttastjóri: Birgir Guömundsson Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift: Þverholti 11,105 Rvík, sirni: 550 5000 Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999 Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777 Stafræn útgáfa: Heimaslöa: http://www.skyrr.is/dv/ Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.vislr.is Ritstjórn: dvritst@>ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 461 1605 Setning og umbrot: Frjáls fjölmiöiun hf. Plötugerð: Isafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf. Áskriftarverð á mánuði 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverö 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk. DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og i gagnabönkum án endurgjalds. DV greiöir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim. Týndi þorskurinn Skýrsla Hafrannsóknastofnunar um nytjastofna sjávar og þá sérstaklega um stöðu þorskstofnsins er áfall en er langt í frá að boða gríðarlegar efnahagslegar þrengingar eins og sumir vilja láta í veðri vaka. Gríðarlegt ofmat á stærð þorskstofnsins undanfarin ár sýnir að þrátt fyrir allt er fiskifræðin ónákvæm vísindi. Forráðamenn Haf- rannsóknastofnunar eiga mikið verk fyrir höndum; ann- ars vegar að skýra út fyrir landsmönnum hvað fór úr- skeiðis og hins vegar að læra af mistökunum. Starf vís- indamannsins er stöðug leit að sannleikanum. Mikilvægt er að ekki séu dregnar rangar ályktanir af skýrslu Hafrannsóknastofnunar. Þrátt fyrir allt er eina leiðin til að stjórna fiskveiðum af einhverri skynsemi að takmarka aðgang að auðlindinni og sú takmörkun verð- ur að byggjast á vísindalegum forsendum, hversu ófull- komin sem þau visindi kunna að vera. í þessu sambandi er vert að hafa í huga að ónákvæm vísindi eru ekki röng vísindi og ráðleggingar fiskifræðinga um nýtingu auð- linda hafsins eru enn bestu vegvísar sem hægt er að styðjast við. Minni þorskstofn en áður var talið undirstrikar enn og aftur mikilvægi þess að kvótakerfið sé virkjað af fullum þunga og án undantekninga. Og einmitt þess vegna var og er skynsamlegt að koma smábátum undir kvótakerfið og láta þar með alla sitja við sama borð. Göt í stjórnkerfi fiskveiða leiða ekki annað af sér en ofveiði. Stjórnkerfi fiskveiöa hér við land er eins og önnur mannanna verk ófullkomið, en þrátt fyrir gallana er kerf- ið það skásta sem völ er á - skiptir engu hvað atkvæða- veiðarar í stétt stjórnmálamanna reyna að halda fram. Ágúst Einarsson prófessor bendir á þetta á heimasíðu sinni og segir meðal annars: „Alvarlegast núna er ef tals- menn samtaka og flokka fara með óvönduð ummæli um vísindarannsóknir og þykjast allt hafa vitað betur og nota þessa alvarlegu stöðu til að þjóna skammtíma hags- munum sínum. Slikt orðagjálfur er algengt í sambandi við sjávarútvegsmál.“ Hitt er svo annað að skýrsla Hafrannsóknastofnunar beinir kastljósinu enn á ný að stjórnkerfi fiskveiða og eins og Davíð Oddsson forsætisráðherra benti á i setn- ingarræðu á Landsfundi Sjálfstæðisflokksins árið 1999 rikir ekki sátt um sjávarútvegmál og fiskveiðistjórnunar- kerfið: „Þess vegna eigum við að taka opnum örmum og umfram allt opnum huga öllum athugasemdum, allri gagnrýni, svo ég tali ekki um nýjum hugmyndum ein- staklinga eða hópa sem telja sig hafa fundið leiðir til úr- bóta.“ Nýjar leiðir verða hins vegar ekki ræddar með upp- hrópunum og pólitískum glamuryrðum sem eru sérhann- aðar fyrir 10 sekúndna innslag í fréttatíma stjórnvarps- stöðva eða fyrirsögn í dagblaði. íslendingar eru í flestu vel í stakk búnir til að mæta samdrætti i þorskafla. Sjávarútvegurinn gæti hins vegar mætt samdrættinum enn betur ef hann væri ekki hnepptur í spennitreyju opinberra hafta. Þak á hámarks- hlutdeild einstakra fyrirtækja í kvóta einstakra fiskteg- unda gerir ekki annað en rýra möguleika lifandi starfs- greinar til að nýta mikilvægustu auðlindina á sem hag- kvæmastan hátt. Furðulegt fyrirhyggjuleysi útgerðar- manna í þessum efnum hefur gert stjórnvöldum kleift að viðhalda vitleysunni. Óli Björn Kárason DV Skoðun Laxeldi í sjókvíum Á síöastliðnu ári fór aö bera á því að endurvakinn væri áhugi fyrir því að reyna fyrir sér með laxeldi í sjókvíum við íslands- strendur en litið hafði þá um nokkurra ára skeið far- ið fyrir áhuga á slíku eftir að landinn hafði brennt sig rækilega á laxagöslinu mikla hér á árunum þegar laxeldi átti öllu að þjarga. Það kom auðvitað í ljós þegar umsóknir um starfs- og rekstrarleyfi fóru að streyma inn að löggjöf um laxeldi hafði lengi ver- ið mjög ábótavant og í hana hafði vantað ýmis ákvæði sem eðlilegt og nauðsynlegt mátti telja að þar væri að finna. Þess vegna var samið laga- frumvarp til breytinga á eldri lögum um þetta efni og var þar að finna um- talsverðar endurbætur sem miöa að því að skapa þessari nýju atvinnu- grein eðlilegri og skýrari ramma. Ýmist leyft eöa bannaö Það gerðist hins vegar að meðan þetta frumvarp, sem þó var til bóta og var lagt fram af ríkisstjórninni, var til afgreiðslu í landbúnaðamefnd að landbúnaðarráðherra tók sig til og gaf út reglugerð um fiskeldi þar sem það er ýmist leyft eða bannað á gjörvallri strandlengjunni. Verður að segja eins og er að ekki liggja næg málefna- leg rök að baki þeim ákvörð- unum til að þær geti talist trúverðugar. Sérstaklega þar sem mikið vantar upp á að nægar grunnrannsóknir hafi farið fram til að slíkar ákvarðanir geti byggt á vís- indalegum niðurstöðum. Einnig var þetta gert áður en sú málefnalega niðurstaða lá fyrir sem að hluta til er þó að finna í lögunum sem voru sam- þykkt nú í lok mai. Það er erfitt að sjá rökin fyrir því að það hefði þurft að hafa slíkan hraða á við að samþykkja sjókvíaeldi í Mjóafirði og í Berufirði og tilrauna- eldi í Klettsvík þar sem allur þessi rekstur var einungis á undirbúnings- stigi, má heita á teikniborðinu, þeg- ar þetta gerist, og stjómvöld höfðu þegar viðurkennt að eldri löggjöf væri mjög ófullkomin. Hefði ekki verið eðlilegt að viðhafa þá varúð frá upphafi sem sjálfsögð er þegar er Sigríður Jóhannesdóttir alþingismaöur „Enda þótt bráðabirgðaákvœði í hinum nýju lögum segi að endumýja þurfi rekstrarleyfi innan árs frá gild- istöku hinna nýju laga vita allir að það er meira en að segja það að stöðva rekstur þegar hann er kominn á flugstig ef hann stenst ekki kröfur hinna nýju laga. “ verið að stofna til stóratvinnurekstr- ar með því að setja framandi tegund inn í okkar lífríki? Hugsanleg erföablöndun Öllum ber saman um að slíkt lax- eldi gæti sett okkar eigin laxastofna, sem við höfum umtalsverðar tekjur af, í talsverða hættu vegna mögulegr- ar efðablöndunar. Enda þótt bráða- birgðaákvæöi í hinum nýju lögum segi að endurnýja þurfi rekstrarleyfi innan árs frá gildistöku hinna nýju laga vita allir aö það er meira en að segja það að stöðva rekstur þegar hann er kominn á flugstig ef hann stenst ekki kröfur hinna nýju laga. Það var skoðun okkar sem sátum í Allt Hafró að kenna? Formaður Samfylkingarinnar, líf- fræðingurinn og lifeðlisfræðidoktor- inn Össur Skarphéðinsson, hefur lýst því yfir að hann telji rannsóknarstörf Hafrannsóknastofnunar ekki lengur á vetur setjandi. Ekki hefur komið fram hverjar af aðferðum kolleganna hann vill leggja af. Kannske allar, og stofn- unina i heild? Beitum ávallt bestu þekkingu Aöferðir Hafró hafa um áratugi ver- ið sífellt þróaðar og endurbættar með betri tækjum og þekkingu. Að kasta þeim nú tel ég ekki sjálfsagt, a.m.k. ekki af þeirri ástæðu einni að af nið- urstöðum nú verði að álykta að ástand þorskstofnsins sé lakara en menn von- uðu fyrir fáeinum árum. Skammtíma- samanburður getur ekki átt við því þekking okkar á ástandi og áhrifaöfl- um náttúrunnar í lífríki hafsins er mjög takmörkuð. Við höfum ekki lagt fram svo gífurlega fjármuni né mann- afla til að auka þá þekkingu að við getum krafist hárnákvæmra upplýsinga. Ég tel raunar óvíst að við eigum þess kost að fá ör- ugga vitneskju um ástand lífrík- isins í hafinu, eins síbreytilegt og það er og háð feikilega marg- vislegum áhrifum. Sjálfsagt er að setja rannsókn- araðferðir alltaf undir mæliker, meta hvemig þær hafa reynst, hverjar ætti að leggja af, hverjar hafa reynst öðrum vel og við ætt- um að taka upp. Jafn sjálfsagt er að endurmeta sífellt aðferðir til að vinna úr rannsóknargögnum niðurstöður og draga af þeim ályktanir um ástand veiðistofna við landið. Ein- ungis þannig leggjum við grunn að betri skilningi á mikilvægustu auðlind okkar. Okkur er brýn nauðsyn að hafa ávallt yfir að ráða bestu þekkingu á líf- riki hafsins og beita einungis bestu að- ferðum við að afla gagna, vinna úr þeim og draga af þeim ályktanir um ástand lífríkisins og nytjastofnanna í hafinu. Aðferðir Haf- rannsóknastofnun- ar við gagnaöflun og rannsóknir, úr- vinnslu rannsókna- gagna, framsetn- ingu á niðurstöð- um og mótun álykt- ana á grundvelli þeirra hafa tekið miklum framfór- um. Nýjar hafa ver- ið teknar upp, ein- hverjar hinna eldri lagðar af og aðrar endurbættar. For- sendur þess eru batnandi tækjakostur og aðstaða ásamt vaxandi þekkingu og fræðastarfi. Rannsókn- ir, aðferðir og niðurstöður Hafró hafa oft á síðustu áratugum og nokkrum sinnum á siðasta áratug verið bornar undir mæli- ker vísindanefhdar Al- þjóðahafrannsóknaráðsins og settar í endurskoðim vísindamanna sem skara fram úr á alþjóðvettvangi. Ástæður þess eru aug- ljósar. íslensk stjómvöld vilja eindregiö að hér sé á hverjum tíma beitt bestu vísindum til að rannsaka ástand flskistofnanna við landið og að veiöum okkar verði hagað í samræmi við ráðgjöf sem byggir á traustum álykt- unum um vöxt og viðgang veiðistofna. 400 þúsund tonna ársafli Yfirlýsing össurar var sett fram vegna fregna um að Hafrannsókna- stofnun muni ráðleggja samdrátt í þorskveiðum á næsta fiskveiðiári. Það veldur miklum vonbrigðum. Ekki síst þegar rifjað er upp að á fjórum áratug- um frá 1950 til 1990 hafi þorskfiskafli á íslandsmiðum verið að jafnaði um 400 þúsund tonn árlega, en nú muni Hafró ráðleggja aðeins um helming þess eft- ir áratugavemdun stofnsins. Þó þekk- ing okkar á ástandi fiskistofna í haf- inu sé takmörkuð sýnir hún án nokk- urs vafa að þessi afli var ofveiði. Af henni erum við enn að súpa seyðið. Strax upp úr 1970 vöraðu vísinda- menn við ofveiði úr þorskstofninum en aflaheimildir voru iðulega ákveðn- ar talsvert meiri en þeir ráðlögðu og aflinn varð ævinlega enn meiri. Að ráðgjöf vísindamanna Hafrannsókna- stofnunar var ekki farið fyrr en á síð- asta áratug - þá fyrst hófst af alvöru vemdun og uppbygging þorskstofns- ins. Því tel ég fráleitt að við getum vænst sliks afla í næstu framtíð og jafn fráleitt að miða við aflamagn sem var klárlega ofveiði. Svo höfum við á síðustu áratugum stundað stórfelldar veiðar á æti þessara stofna, loðnu og rækju, og lagt af hvalveiðar. Það gæti hafa haft einhver áhrif. Hitt er ljóst að þorskstofninn hefur enn ekki dafnað eftir áratuga ofveiði, sem haldið var áfram löngu eftir aö upplýst var að hverju stefndi. Forsendur framfara Ekki er stórmannlegt eða uppbyggi- legt að skattyrðast út í Hafrannsókna- stofnun og þær aðferðir sem hún beit- ir. Fremur eigum við áfram að endur- meta og bæta aðferðir hennar og skapa forsendur þess að ný og betri þekking streymi stöðugt inn í starfs- hætti hennar eftir því sem framfarir verða og þekkingarauðurinn eykst. Nýtt hafrannsóknaskip skapaði mikl- ar umbætur í starfsaðstöðu vísinda- manna og er nú nær að hvetja unga ís- lendinga til að leggja fyrir sig nám til rannsókna á fiskveiðum og nytjastofn- um. Þeim námsmönnum fækkar og til að bæta úr því þarf jákvæða umræðu sem sýnir virðingu fyrir þessum störf- um og mikilvægi þeirra. Nú ber okkur að kalla eftir endur- skoðun og umbótum á þeim visinda- legu aðferðum sem beitt er við rann- sóknir og túlkun rannsóknagagna um ástand nytjastofna okkar í hafinu. Þannig eflum við Hafrannsóknastofn- un og þau nauðsynlegu þekkingarstörf sem þar eru unnin, okkur sjálfum til sæmdar og gæfu. Árni Ragnar Árnason „Nýtt hafrannsóknaskip skapaði miklar um- bœtur í starfsaðstöðu vísindamanna og er nú nœr að hvetja unga íslendinga til að leggja fyrir sig nám til rannsókna á fiskveiðum og nytjastofnum. “ - Hafrannsóknaskipið Ámi Friðriksson kemur til landsins. minni hluta landbúnaðarnefndar að þótt hinar nýju lagabreytingar væru um margt til bóta og við styddum þær þess vegna vantaði mikið á að þær tækju nægilega til náttúru- verndar almennt og umhverfíssjón- armiða. Þar má til dæmis benda á að ekki er gert ráð fyrir að Náttúru- vernd ríkisins eigi umsagnarrétt um veitingu rekstrarleyfis til fiskeldis eöa hafbeitar en í þeirri stofnun sitja þeir sérfræðingar sem eru sérfróðir um þá skuldbindandi alþjóðasátt- mála um náttúruvemd sem íslend- ingar hafa undirritað. Sjálfsögð öryggisráðstöfun Að síðustu skal það ítrekað, að það verður nú í ljósi þeirrar ásóknar í fiskeldi í kvíum sem nú er uppi að gera strax í haust breytingar á lög- um um umhverfismat sem gera ráð fyrir að fiskeldisstöövar, sem fram- leiöa meira en 200 tonn á ári skuli alltaf þurfa að gangast undir mat á umhverfisáhrifum. Slík öryggisráð- stöfun ætti að vera sjálfsögð áður en lagt er fé í stórar framkvæmdir af þessu tagi og kemur öllum til góða, líka þeim sem hyggjast hefja laxeldi. Sigríður Jóhannesdóttir Ummæli Skemmtilegt vinnuumhver f i ? „Erfiðlega hefur gengið að fá nema í kjötiðn undanfarið. Ástæðurnar eru sennilega margar og á þar ekki einn þáttur frekar sök en annar. Þó freist- ast maður til að ætla að starfsöryggið og launakjör að námi loknu valdi þar miklu. Atvinnurekendur vilja gjam- an hafa fáa fagmenntaða kjötiðnaðar- menn og helst gera þá að verkstjór- um og ráöa síðan ófaglært fólk tU að vinna undir þeirra stjórn. Það getur tæpast talist skemmtilegt vinnuum- hverfi þar sem meirihluti starfs- manna talar framandi tungu.“ Níels S. Olgeirsson í Matvís - fréttabréfi. Sorphaugar norðursins „Hugmyndirnar um sorpurðun og þar með uppbyggingu á sorp- haugum norðursins með þátttöku Eyfirð- inga eru með öllu ófærar. Af þeim má ekki verða. Vona ég að þær eigi sér ekki fylgi innan sveit- arstjórnarinnar. Ég held að talsmenn þessarar hugmyndar ættu að fara í sérstaka umhverfisendurhæfingu. Mikilvægt er að Skagflrðingar láti í sér heyra um þetta mál.“ Snorri Styrkársson í Feyki. Markmið nást að lokum „Því eru auknar likur á því að peningastefna, sem miðar að því að draga úr verðbólgu á ný, hafi tíma- bundinn samdrátt í fór með sér. Ný- sett verðbólgumarkmið bankans mun þá nást að lokum þrátt fyrir tíma- bundinn verðbólgukúf og harkalegri aðlögun en áður var vonast til.“ Úr inngangi aö Peningamálum, riti Seölabankans. Spurt og svarað Hefur vísindalegur trúverðugleiki Hafró beðið hnekki? Ásgeir Logi Ásgeirsson, bœjarstjóri í Ólafsfirdi. Endurskoðum ríkjandi aðferðir „Stofnmælingar verða alltaf erfiðar i framkvæmd en menn hafa verið að reyna að nálgast sannleikann í þessu máli með því að nota ævinlega sömu aðferðirnar frá ári til árs, svo sem togararallið. Ég tel að full ástæða sé til þess að endurskoða og bæta ríkjandi aðferðir með von um að ná betri tökum á viðfangsefninu. Þar minni ég á að línuveiði hefur sjaldan verið betri en einmitt núna. Með því sjáum við að ólík veiðarfæri skila okkur mjög breytilegum árangri og sama mun væntanlega gilda um vísindarannsóknir. Hinn eini og stóri sannleikur er vandfundinn.“ Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson, Vinnslustöðinni í Eyjum. Önnur skýrslan sem segir fýrri vitlausar „Þetta er önnur skýrslan í röð sem segir hinar fyrri hafa verið vitlausar hvað þorskinn varðar. Menn töldu sig orðið hafa nokkuð góða vitneskju um ástand stofnsins og þvi höfðu menn í sjávarútvegi gert sínar áætlanir í samræmi við það. Nú horfum við hins vegar fram á tekjumissi og verulega breytt- ar forsendur. Fiskifræðingar segja þorskstofn- inn miklu minni en áður var áætlað. Ég gæli hins vegar við þá hugsun að þeir séu að van- meta stofninn, því fiskgengd, t.d. í Kantinum hér austan við Eyjar, hefur verið mjög góð und- anfarið - og ekkert sem gefur okkur til kynna að stofninn sé í lægð.“ Lúðvík Bergvinsson, þingmaður Samfylkingar. Hvað eru hreindýrin mörg? „Þjóð sem byggir afkomu sína í jafn ríkum mæli á sjávarútvegi og við gerum gerir ríkar kröfur til fiskifræðinga, eins og i hlutar- ins í eðli liggur þegar veiðum er stjórnað með til- liti til ráðgjafar þeirra. Hins vegar geta niðurstöðu fiskifræðinga aldrei verið jafn nákvæmar og stærð- fræðinga. Þessa dagana er rætt um Hafró öfganna á milli, sem er um margt dæmigerð fyrir umræð- una hér á landi. Vert er að hafa í huga þegar lagt er mat á nákvæmni niðurstaða Hafró að mönnum hefur aldrei tekist að telja hreindýrin sem þó eru uppi á fastalandi og því segir það sig sjálft að enn snúnara verður að telja flskana í sjónum. Af þeirri staðreynd geta allir dregið lærdóm." Öm Pálsson, framkvœmdastjóri. Ekki hcegt að geyma fisk í sjónum „Vísindalegur trúverðugleiki Hafró er vart til staðar lengur. Mönnum hefur verið tahn trú um að hægt sé að geyma fisk i sjón- um en slíku er ekki til að dreifa lengur, þrátt fyrir að aflaráðgjöf stofnunarinnar hafi verið fylgt. Ekki er að finna viðhlítandi skýringar á hvað hafi farið úrskeiðis. Þeir sem eru á vettvangi allan ársins hring gefa lítið fyrir það að minna hafi verið af þorski á metárunum ‘97 og ‘98 en stofnunin heldur nú fram. Þá er spurt hvað orðið hafi af öllum þess- um fiski? Er hann dauður og þjóðin því orðið af tugum milljarða vegna rangrar ráðgjafar Hafró eða er hann enn syndandi í sjónum og einfaldlega ann- ars staðar en þar sem togararallið fer fram.“ Hafró kvnnti I vikunnl svarta skvrslu um ástand borskstofnsins. Ýmslr tella aft skvrsluna áfellisdóm vfir rannsóknaraðferöum stofnunarinnar siálfrar. Oteljandi þorskar á þurru landi? „Sjórinn er svo rosalega stór að bara Guð getur talið alla fiskana þar,“ sagði 10 ára sjómannssonur spekings- lega við eldhúsborðið heima hjá sér á dögunum þegar for- eldrar hans og fleiri voru að ræða hina nýbirtu og kolsvörtu skýrslu Hafrann- sóknastofnunar um ástand þorskstofnsins og íleiri fiska. Mun þetta vera það eina sem sagt hefur verið síðustu daga um hafrannsóknir við ísland sem ekki felur í sér einhvers konar fordæmingu á starfs- mönnum Hafró og aðferðafræði þeirra. Það er sem sagt komið á daginn að það er ekki alveg á hreinu hvað mikið af þorski er í sjónum og getur munað um milljón tonnum eða svo til eða frá. Skekkjumörk Hafró hækka sífellt, hafa verið þetta á bilinu 20-50 prósent og nálgast nú 100 prósentin að marga mati. Og þegar og ef skekkjumörkin ná því hámarki þá liggur auðvitað beint við að leggja Hafrannsóknastofnun niður og ráða nokkra draumspaka menn að austan og bollaspákonur að vestan til að spá í ástand og horfur þorskstofnins. Það myndi spara mikið fé og Vcirla skila verri árangri en núnotaðar rannsóknaraðferðir, ef marka má gagnrýni svo margra í garð Hafró þessa dagana. Friðun í stríðinu Ýmsir álitsgjafar hafa reynt að skýra og skilgreina þær skekkjur sem augljóslega hafa komið fram í útreikn- ingum vísindamanna Hafró á undan- förnum árum. Sumir segja að friðun virki í raun öfugt á þorskinn, þ.e. hon- um fækki við friðun en fjölgi eftir því sem meira sé veitt af honum upp að vissu marki. Þannig hefur Guðjón A. Kristjánsson, sem er einna skýrastur þingmanna á þessu sviði, bent á að í seinni heimsstyrjöldinni hafi orðið mikill samdráttur í þorskveiðum, þorskurinn hafi í raun verið friðaður í striðinu en í kjölfarið hafi veiði ekki aukist heldur þvert á móti, stofninn hafi verið í mikilli lægð eftir stríð. Þetta hafa reyndar aðrir skýrt með þvi að þó vissulega hafi lítið verið veitt á stríðsárunum þá hafi verið þvílíkur hamagangur á hafinu, djúpsprenging- ar og læti; þorskar hafi ekki getað þversynt fyrir kafbátum og sökkvandi skipum og flugvélum og þetta ástand hefði hugsanlega leitt til andlegra þrenginga innan þorskstofnsins, jafn- vel raðsjálfsmorða heilu ár- ganganna, og þvi hafi litið veiðst eftir stríð. Þessar kenningar þarf auðvitað að rannsaka betur og sjálfsagt best að fá til þess „óháða“ að- ila. Ágætur bóndi í Mývatns- sveit, andstæðingur Kisiliðj- unnar, var fyrir nokkrum árum beðinn að skýra mikla veiði í vatninu á sama tíma og hann hafði boðað að Kísil- verksmiðjan væri þar allt lif- andi að drepa. Og bóndi var ekki í vandræðum með það: „Þegar mikið veiðist þá er lítið af fiski í vatninu því þessir örfáu einstakling- ar safnast þá saman í félagslegar torf- ur og þá verður oft mokfiskerí. Þegar aftur á móti vatnið er fullt af fiski þá er veiði oft léleg því þá dreifir hann sér út um allt til að forðast þrengslin og því veiðist oft bara branda á stangli.“ Kannski er þessi skýring hins skýra Mývetnings ekki verri en margar aðr- ar sem á kreiki eru um lífríkið. Blint í sjóinn? En hvað er til ráða ef menn missa trúna á aðferðafræði Hafrannsókna- stofnunar við stofnstærðarmat og ann- að þvíumlíkt? Vilja menn kannski bara fara að renna blint í sjóinn og skeyta engu um útreikninga vísinda- manna? Sjávarútvegsráðherra hefur sagt að það sé ekki loku fyrir það skot- ið að einhvers staðar í heiminum séu starfandi sérfræðingar sem hafa náð betri árangri í að telja þorska en taln- ingamenn Hafrannsóknastofnunar og til greina komi að hefja leit að slíkum mönnum. Nú, hér hefur verið bent á að leita til draumspakra manna og spákvenna sem svo oft er þrautalending okkar ís- lendinga þegar vísindin hafa brugðist. Og sumir hafa bent á að smáuglýsing- ar DV skila gjarnan frábærum árangri og því ekki úr vegi að auglýsa þar, t.d.: „Tapast hafa milljón tonn af óveiddum þorski. Finnandi vinsamlegast hafi samband við Hafrannsóknastofnun. Fundarlaunum heitið.“ Altént er ljóst að það þarf að setja nefnd í málið og skipa óháða rann- sóknaraðila til að rannsaka rannsókn- araðferðir ransóknarmanna Hafrann- sóknastofnunar. Þangað til geta útgerðarmenn og sjó- menn raulað fyrir munni sér visuna góðu sem Páll Ólafsson kvað um árið og er hugsanlega einhver besta list- ræna og um leið vísindalega úttekt á kvótakerfinu og störfum Hafrann- sóknastofnunar sem sett hefur verið fram (og er auðvitað merkilegt því hvorki kvótakerfið né Hafró voru til þegar Páll kvað): Það er ekki þorsk að fá úr þessum firði; þurru landi eru þeir á og einskis virði. Að svo mæltu er við hæfi að senda öllum sjómönnum baráttukveðjur í til- efni komandi sjómannadags. Skýrsla Hafrannsóknastofnunar um þorskstofninn hef- ur valdið miklu uppnámi. Háaloftið Jóhannes Sigurjónsson skrifar:

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.