Dagblaðið - 25.11.1976, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 25. NÖVEMBER 1976.
BIADIB
frjálst, úháð dagblað
Utgofandi Dagbluöiö hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjansson.
Fróttastjóri: Jón Birgir Pótursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukúr Helgason. Aöstoöarfrottastjori: Atli
Steinarsson. Iþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit: Asgrímur Palsson.
Blaöamenn: Anna Bjarnason, Ásgoir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Erna V. Ingolfsdottir, Gissur
Sigurösson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Johanna Birgisdóttir, Katrín Pólsdóttir, Kriptín
Lyösdottir, Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson. Ljosmyndir: Árni Póll Jóhannsson, Bjarnleifur
Bjamloifsson, Sveinn Þormóösson.
Gjaldkeri: Þróinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Mór E.M. Halldórsson.
Áskriftargjald 1100 kr. ó mónuöi innanlands. í lausasölu 60 kr. eintakiö.
Ritstjóm Síöumula 12, simi 83322, auglýsingar, óskriftir og afgreiösla Þverholti 2, sími 27022.
Setning og umbrot: Dagblaöiö og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerö: Hilmirhf., Siöumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Tvö góð ráð ódýr
Með auðlindaskatti í sjávar-
útvegi og afnámi forréttinda
landbúnaðarins er unnt aö
breyta íslandi úr láglauna-
svæði í hálaunasvæði á ekki
mjög löngum tíma. Með þessum
tveimur aðgerðum samræmdum
er unnt að gera margt í senn, útvega fé til
uppbyggingar nýs iðnaðar úti um allt land,
létta sköttum af almenningi og gera atvinnu-
vegúnum kleift að greiða mun hærri laun.
Leggja ber niður 1.800.000.000 króna
uppbætur landbúnaðarafurða og 5.100.000.000
króna nicjurgreiðslur landbúnaðarafurða því að
slíkar greiðslur eru í hæsta máta óeðlilegar í
markaðsþjóðfélagi. Leggja ber niður
950.000.000 króna styrki til landbúnaðar og
390.000.000 króna styrk til Stofnlánasjóðs land-
búnaðar, því að ástæðulaust er að hvetja til enn
frekari útþenslu atvinnugreinarinnar. Og
leggja ber niður 130.000.000 króna styrk til
Búnaðarfélags Islands, því að stéttir eiga sjálf-
ar að kosta stofnanir sínar.
Það, sem talið er upp hér að ofan, jafngildir
8.370.000.000 króna sparnaði ríkisins á ári á
núverandi verðlagi. Sá sparnaður gerir kleifa
lækkun söluskatts úr 20% í 15%, sem er neyt-
endum mjög til hagsbóta, af því að það gerir
mun meira én að vega upp á móti afnámi
niðurgreiðslanna.
Jafnframt þarf að taka upp þá stefnu að
hleypa ekki fleiri né stærri veiðiskipum á ein-
stök veiðisvæði vió landið en svo, að þau geti öll
haft mokafla og afbragðs afkomu. Þessar
veiðar má bjóða út hæstbjóðandi á innanlands-
markaði. Auðlindaskatturinn felst í tekjum
ríkisins af þessari veiðileigu.
Aflinn yrði hinn sami og áður en á mun færri
skip, á minni olíu og öðrum tilkostnaði og á
mun færri sjómenn. Þetta mundi leiða til stór-
bættra tekna sjómanna og svo mikils hagnaðar
útgerðarinnar, að hún gæti samanlagt borgað
auðlindaskatt upp á 5.000.000.000 krónur til að
byrja með og meira síðar, þegar skömmtun
skipa inn í veiðisvæðin hefur hleypt nýjum
þrótti í fiskistofnana.
Þessar 5.000.000.000 krónur á ári, sem fljót-
lega yrðu 10.000.000.000 kr. á ári, er svo rétt að
nota til að býggja upp atvinnutækifæri í nýjum
iðnaði fyrir þá, sem missa atvinnu í landbúnaði
og sjávarútvegi og fyrir þá, sem koma úr
skólunum inn á vinnumarkaðinn. Þessi iónaður
á bæði að rísa í strjálbýlinu og á þeim stöðum,
þar sem fjölmennustu hóparnir koma inn á
vinnumarkaðinn.
Milljarða auðlindaskattsins má nýta til þess-
ara þarfa með því að lána þá til iðnaðar hér
á landi eins og gert er í öðrum löndum, eða eins
og gert er hér á landi í sjávarútvegi og landbún-
aði. Við eigum ónotuð ótal tækifæri í smáum
iðnaði og miðlungsiðnaði, sem geta reynzt jafn-
arðbær og hliðstæður iðnaðar í nágranna-
löndunum, ef fjármögnunin er í lagi. Jafnframt
er meö slíkri fjármögnun unnt að efla kaup-
mátt starfsfólks í iðnaði.
Þessar tvær aðgerðir valda ekki aóeins lægri
sköttum og hærri tekjum almennings. Þær
gera líka atvinnulífið í heild straumlínulagaðra
og hæfara til að slanda undir hátekjuþjóðfélagi
hér á landi.
„Hinir útvöldu”
og
brennivíns-
skatturinn
Hollenzk stjórnvöld eru sögð
á nálum þessa dagana vegna
gifurlegrar aukningar í neyzlu
áfengra drykkja. Heilbrigðis-
inálaráðherra landsins er svo
áhyggjufullur að hann hyggst
grípa til sinna ráða og draga úr
sölu á áfengum drykkjum með
sölutakmörkunum ýmiss konar.
Miðað við alkóhólmagn eru ís-
lendingar hins vegar hóf-
drykkjumenn i samanburði við
Hollendinga. Að þessu leyti
getur íslenzki heilbrigðismála-
ráðherrann verið tiltölulega
rólegur, og jafnvel þótt hann
hefði hug á að koma á einhverj-
um takmörkunum á sölu
áfengra drykkja £r ekki víst að
honum yrði ágengt. Það er ekki
víst að kollegi hans í rikis-
stjórninni, nafni hans fjármála-

ráðherrann, væri jafnáfjáður í
að draga úr áfengissölunni því
hér er um að ræða einhverjar
allra öruggustu tekjur ríkis-
sjóðs. (Ekki má heldun gleyma
þvi að bróðir fjármálaráðherra
hefur umboð fyrir áfengi).
Skattheimta ríkisins með
sölu áfengis skiptir milljörðum
króna á ári hverju. Álagningin
er gífurleg og eitt vinsælasta
ráð hverrar ríkisstjórnar til að
afla aukatekna er að hækka
verð á áfengi. Við lauslega at-
hugun sýnist mér að á síðustu
sex árum hafi áfengi hækkað
alls 14 sinnum, þar af fjórum
sinnum sama árið, 1974. Árið
1971 var meðalálagning á
áfengi frá 100% á léttum
vínum upp í 870% á sterkum
drykkjum, t.d. brennivíni og
vodka. Nú lítur þetta allt öðru-
vísi út, eins og sjá má af með-
fylgjandi álagningarskrá.
Minnsta álagning nú er 160%
og mesta 5120%. Á sterkum
drykkjum er algeng álagning í
kringum 2000% .
A þessu ári hefur áfengi
aðeins verið hækkað einu sinni
og því ekki ólíklegt, að gripið
verði til hækkunar fljótlega,
annaðhvort nú alveg á næst-
unni eða snemma á næsta ári.
Ef einhver býr svo vel <9ð eiga
aukapeninga hygg ég að það
væri ráðlegt að festa þá í
áfengi.
Einhver eir.faldasta leiðin til
að meta verðgildi krónunnar
núna, miðað við t.d. verðgildi
hennar fyrir 10 árum, er að líta
á verð á sígarettum og áfengi.
tm'---- ----------- -------- N
„MATTHIAS
Þ0RSK-
MORDINGr

1 ..Svörtu skýrslunni" Haf-
rannsóknarstofnunar, sem gef-
in var út í október síðastliðið
haust, getur að líta eftirfarandi
klausu:
„Fisk’iskipastóll sá, som
stundar fiskveiðar á íslands-
miðum, er alltof stór. Arið 1954
veiddust nær 550.000 tonn af
þorski. Þá munfiskveiðidánar-
stuðull í kynþroskahluta stofns-
ins hafa verið innan við t),5 t
dag er afli flotans veiulega
minni en fiskveiðidánarstuðull
er 0,9—1,0, þ.e. sóknin hefur að
minnsta kosti tvöfaldast án
þess að afli hafi aukist.
El' sóknin vrði minnkuð um
helming m.vndi slikt ekki að-
eins þýða nokkurn veginn sama
aflamagn á land þegar til
lengdar lætur, heldur m.vndi
afli á sóknareiningu vaxa veru-
lega strax sem þýðir i raun mun
arðbærari veiðar en áður.
Til þess að ná þessu mark-
tniði þarf að friða algjörlega 3
ára þorsk og vngri og draga
verulega úr sókn i eldri hluta
stofnsins á næstu árunt. þannig
að þorskaflinn 1976 fari ekki
fram yfir 230.000 tonn.....Ef
þorskveiðum verður haldið á-
fram meö núverandi sókn mun
afli n.estu 2 3 árin haldast i
340 360 000 tunnum en fara
siðan <irt lækkandi. Stærð
hrygningastoljisins hefur
minnkað ört á síðustu árum
og afli undanfarnar tvær
vetrarvertíðar ber vitni urn. Þó
mun vertíðarafli minnka enn
frá því sent nú er. þar sem
meginhluti aflans við óbreytta
sókn yrði smáfiskur. Er fram
liða stundir mun smáfiskveiði
valda enn frekari rýrnun
hrygningarstofnsins.
Með tilliti til þess alvarlega
ástands. sem nú ríkir í þorsk-
stofninum. eins og rakið var
hér að framan. leggur Haf-
rannsóknastofnunin eindregið
til að heildarafli þorsks á Is-
landsmiðum fari ekki fram úr
230.000 lestum árið 1976."