Dagblaðið - 10.12.1976, Blaðsíða 12

N t
12
r
Hætt að kaupa kjöt
— Matarreikningurinn er
orðinn yfir fjörutíuogfimmþús-
und krónur, tilkynnti frúin
miólungi hæversklega, um leiö
og ég hirtist á eldhússþröskuld-
inum kvöld eitl i nóvember-
byrjun.
Ja, hver asskotinn, er hann
orðinn svona hár? sagði ég og
reyndí aó gera mig dálítið
kæruleysislegan í málrómnum.
— Ójá, ekki ber á öðru, og
hér er aðeins um hversdagsleg-
ustu nauðsynjavöru að ræða,
engan óþarfa af neinu tagi,
nema píputóbakið þitt. Ég er
meira að segja hætt að kaupa
kjöt nema einu sinni í viku,
sagði frúin, og var auðheyrt, að
henni þótti ástandið ekki gefa
tilefni til neins kæruleysis.
— Hverslags er þetta, kona!
Eg var bara alls ekki að bera á
þig neitt óþarfa bruðl, sagði ég
og tyllti mér á stólkoll í horninu
við búrdyrnar og seildist í
Moggann.
— Nei, það getur vel verið.
En reikningarnir verða ekki
borgaðir með því að lesa
Moggaleiðara og Tímaspeki,
jafnvel ekki þótt rennt sé yfir
Staksteina og Víðavangs-
greinar líka. Við verðum að
hugsa málið alvarlega og reyna
að finna einhverja leið lil að
láta endana ná santan, sagði
frúin ákveðin.
— Humm, saðgi ég, og ætlaói
að vita hvort málið lognaðist
ekki út af þar með.
Já, þú hefur nú ekki nema átta-
tíu-og-fimm-þúsund á mánuði,
en mér skilst, að það sé marg-
búið að reikna út, að venjuleg
fimm manna fjölskylda þurfi
að minnsta kosti hundrað-
og-fimmtíu-þúsund á mánuði
til að lifa af, og hvar á það að
taka mismuninn? Er kannski
bent á einhver ráð þarna?
sagði frúin og gaf Mogganum
fremur kuldalegt hornauga.
Hún ætlaði sem sé ekki á láta
málið niður falla umræðulaust.
— Já, hvar á að taka mismun-
inn, það er nú stóra spurning-
in, sem allir þykjast vera að
reyna að svara, en enginn ræð-
ur við, sagði ég, og komst ekki
hjá því að líta upp úr blöðun-
um.
Frúin hagræddi súpupottin-
um á eldavélinni og tók að
sneiða niður heilhveitibrauðið
meðöru,’pum handtökum.
— Ég veit ekki, hvaða út-
komu aðrir fá úr sinum dæm-
um. Eg.veit bara, að eitthvað
verðum við aó gera til að reyna
að velta þessu áfram, sagði hún
svo og talaði greinilega til min
en ekki súpupottsins.
— Eitthvað, já, en hvað? Hef-
ur þér dottið eitthvað sérstakt í
hug? sagði ég.
— Mér hefur verið að detta í
hug að reyna að komast í skúr-
ingar eða þá fiskvinnu, þótt
ekki væri nema hálfan daginn,
það mundi hjálpa dálítið til að
brúa bilið, sagði frúin, og ég
þóttist geta merkt, að hún hefði
þegar velt málinu talsvert fyrir
sér.
— Nú, ég gæti nú kannski
herjað út einhverja yfirvinnu
eða aukavinnu. Eins og þú seg-
ir, þá verðum við að gera eitt-;
hvað, sagði sagði ég og áræddi
að líta í blöðin aftur.
Við kvöldmatarborðið var
málið rætt af þeirri rökvfsi sem
einkennir umræður um efna-
hagsmál, svona yfirleitt, og þeg-
ar síðustu súpuskeiðinni var
kyngt, mátti heita, að við vær-
um orðin nokkurn veginn ásátt
um leið til úrbóta í fjármálum
heimilisins. Ég þóttist sjá fram
á , að næstu dagana yrði nóg að
gera við að afla fjármagns til að
brúa þetta margútreiknaða bil
milli þess sem maður fær og
þess sem maður þyrfti aó fá,
enda hefur verðbólgu- og vísi-
töluhagfræðingum ekki tekist
til þessa að benda á nein óyggj-
andi úrræði við þá brúargerð.
Og um leið og ég hvarf með
blöðin inn í stofuna til þess að
fá mér afslöppunarlúr i sófan-
um, tuldraði ég þennan hús-
gang um efnahagslífið fyrir
munni mér:
„Þótt það sé margt sem
miður fer
má ekki lát ’ á bera.
Við útmældan skammt skal
una sér,
um annað er varla að gera.
I efnahagslífinú er alldjúp
lægð,
yfir mann rignir heimsku.
Svona er nú vorra feðra frægð
fallin í dá og gleymsku."
Rabbi.
ÁÞÖNUM
JÓL í SÚM
Nú er SUM dautt segja kunn-
ugir. Hér mun víst átt við hin
óíormlegu samtök myndlistar-
manna sem nú hafa dreifst um
hvippinn og hvappinn í lcit að
frekari þekkingu og lífSviður-
væri. Sýningarstaðurinn á
hanabjálkaloftinu, fyrir ofan
flibbaklæddu öskutunnurnar
og trésmíðaverkstæðið, er þó
enn við lýði. Þar fremur Einar
Uuðmundsson stöku sinnum
skriftir framtíðarbókmennta og
hefur umsjón með sýningum,
en Magnús Tómasson hefur að
öðru leyti tekið að sér rekstur
gallerisins og hyggst opna það
fyrir allskonar straumum. Nú
fer þar fram sýning sem
Magnús hefur sett upp, á verk-
um upphaflegra SUMara og
yngri listamanna og er tilgang-
ur hennar að vera það sem
hann kallar „sneið í tíma", —
að gefa einhverja húgru.,nd um
það sem nokkrir alvarlega
þenkjandi listamenn eru að
gera á þessari stundu.
Sneiðar
Eru þeir 19 á tölu og merki-
legt nokk, — verkin komast öll
fyrir, enda eru-þau mörg litil
um sig. A sunnudögum munu
svo nokkrir þátttakenda sýna
kvikmyndir og flytja leikverk
og er síðasta tækifæri að sjá
þau næstkomandi sunnudag kl.
lö. Flest eru verkin i ætl við
„concept" list og grundvallast
því á útsetningum eða lýsingu
hugmynda og hugmynda-
tengsla, bæði á látlausan „skrá-
setningar“-hátt og með
myndrænum tilbrigðunt, en
auk þess má enn finna hér
áhril' frá popplist. Virðist
„sneiðin i tíma" hafa hitt illa á
hina eldri SUMara eða þá að
þoir eru að biða stærri við-
burða, því miirg verk þeirra
sýnast púðurlilil. Kru framlög
maigra yngri manna meira
áberandi fyrir vikið, þótt sum
verk þeirra standi vissulega
fyrir sínu án alls samanburðar.
Aldursforseci sýningarinnar,
Magnús Pálsson, stendur sig að
visu með ágætum. Gólfverk
hans „Sekúndubrotið áður en
Sikorsky þyrlan lendir" er
bráðfyndið og jafníramt áleitið
verk, — Magnús er eins og oft
áður aö gera rúmið áþreifan-
legt, eins og hann gerir stund-
um við svo óræð og óáþreifan-
leg fyrirbrigði sem tilfinningar
og afstöðu.
Leit að
siagkrafti
Jón Gunnar Árnason hefur
til skamms tima sýnt þrykk eða
veggmyndir, en virðist nú vera
farinn að íhugá skúlptúr á ný.
Tekur hann undir sig eitt horn
og sýnir aggressífar háll'-relíef
myndir. En hræddur er ég um
að Jón Gunnar hafi kastað til
höndum í þetta sinn því mynd-
irnar vantar eitthvert markmið
eða viðmiðun og það er alls
ekki ljóst hvert sá hrjúfi slag-
kraftur beinist sem í þeim
blundar. Arnar Herbertsson
leggur nú til hliðar blýant og
grafíkodd og sýnir ótímasett
verk með aðkenningu af
„concept" hugsanatengslum, —
ósköp ljúft, en líklega of per-
sónulegt til að slá hressilega út
frá sér. Sigurjón Jóhannsson
sýnir gömul verk og ný, tvö
þeirra samklippingar með þrí-
víðri ábót. Hvorttveggja fjalla
um fjölmiðlaþjóðfélag og sýnd-
armennsku, samsetningar eru
haglegar og oft beinskeyttar, en
einhvernveginn finnst mér ég
hafa séð þessar áherslur áður í
verkum Sigurjóns.
Gamalt og nýtt
„Sykurkreppa" hans, álímdir
sykurmolar á hvitum gifs-
grunni er aftur á móti stíl-
hreint og skemmtilegt verk sem
boðar eitthvað nýtt. Vonandi
fær Sigurjón tima til þess að
vinna úr því nýjabrumi.
Tryggvi Ólafsson bætir þvi mið-
ur engu við það sem hann hefur
áður gert með þeim verkum
sem hér hanga og sum þeirra
virðast jafnvel vísa til gamalla
mynda eftir Lichtenstein. Enn
minni fengur er í litljósmynd-
um Rósku, ljóðrænum móðu-
myndum sem gætu hæglega
selt nokkrar flöskur af Martini
Rosso í réttu vikuriti. Magnús
Tómasson sjálfur virðist ekki
hafa gefið sér mikinn tíma til
myndgerðar í öllu stússinu og
kemst fremur ódýrt frá
„draumnum um fjallið". Af
yngri mönnum komast þeir
best frá sínu er setja fram hug-
myndafræðilegar staðhæfingar
á myndrænan hátt. Helgi Þor-
gils á innvirðulegri hluti í poka-
horninu en þau rifrildi er hann
hefur sent vinum sínum og
Árni Ingólfsson er hér of hóg-
vær, þótt framlag hans segi
vissulega sitt. Meiri snerpa
þyrfti að vera í teikningum
Kristins G. Harðarsonar, en
hinsvegar er „Myndljóð" hans
heillegt og skemmtilegt.
Fjallað um
sjálfan sig
Þór Vigfússon fjallar um
minnkun krónunnar á snyrti-
legan hátt, Birgir Andrésson
sýnir verk um Óla Lár og Óli
fjallar um sjálfan sig, svo Óli
Lár kemur óneitanlega vel út á
þessari sýningu. Níels Hafstein
kemur hér fram sem meiri og
snurfusaðri formalisti en ég
hefði látið mér detta í hug, —
og eru „hvítv'íddar" myndir
hans gott innlegg i islenska af-
strakthefð. Sigurður Þórir Sig-
urðsson er óðum að þroskast
sem grafiker og nýstárlegur er
blendingur hans af klippi og
graffk og Bjarni H. Þórarinsson
segir frá „borgaralegu inn-
leggi" og „stefnumóti" i ljós-
myndum. Öllu áhrifameira er
þó „stefnumótið" þar sem göml-
um og nýjum ljósm.vndum er
teflt saman. Þeir Kristján
Kristjánsson og Steingrímur
Kristmundsson sýna hér samt
einna heilstevptustu persónu-
leikana af yngri þátttakendum.
Sigurjón Jóhannsson — „Kiss“ 1972
AÐALSTEINN
INGÓLFSSON
Myndlist
Kristinn G. Harðarson —
„Myndljóð"
Myndir: Árni Páll
Lagleg tœkni
Kristján er kominn upp á lag-
ið með mjög laglega „collage"
tækni sem þó er aldrei hrein
formfræði, heldur hefur hún
jafnan húmanískan eða póli-
tískan boðskap til að bera og
Steingrímur opinberar í mynd
sinni á þessum vígstöóvum
bæði íhugun og fágað hand-
bragð sem sjálfsagt á eftir að
koma honum til góða síðar. en
bæði Kristján og Steingrimur
sýna einnig á vesturvígstöðvun-
um í Gallerí Sólon íslandus.
Eini þátttakandinn erlendis frá
er Jan Voss og teiknuð rnynd
hans „Þang" er hálf grautar-
legt fyrirtæki.
Þessi desembersýning i SUM
gefur þvi til kvnna að a.m.k
vngri mennirnir séu að þreifa
fvrir sér og eigi eftir aó koma
aftur við sögu. en þeir eldri
megi fara að athuga sinn gang.
— ef þeir eru þá ekki að spara
kraftana.
V