Dagblaðið - 18.10.1977, Blaðsíða 23

/
Um skáldsögu Hafliða
Vilhelmssonar, „Leið 12,
Hlemmur-Fell” 200 bls.,
Örn og Örlygur
Þær eru nú orðnar æði
margar Reykjavíkurskáldsög-
urnar svokölluðu og mætti ef-
laust skrifa digra bókmennta-
ritgerð um afstöðu höfunda til
borgarinnar gegnum árin. I
fljótu bragði minnist ég eins
einkennis á mörgum þessara
verka, þ.e. söguhetjurnar eru
gjarnan rithöfundar eða annars
konar listamenn sem standa
aðeins utan við flauminn, lita
hann gagnrýnum augum eða
eru hátt yfir hann hafnir þótt
þeir verði honum að bráð á
einhvern veg. Einn höfuðkost-
ur fyrstu skáldsögu Hafliða Vil-
helmssonar „Leið 12, Hlemmur-
Fell“ sem er nýkomin út hjá
Erni og örlygi, er að söguhetj-
an Þorlákur er ekkert andans
menni með háleitar hugsjónir
heldur venjulegur meðaljón,
mátulega kærulaus, mátulega
drykkfelldur, mátulega kven-
samur, — hvergi of eða van i
nokkrum hlut:
Milli tveggja póla
Þorlákur er hluti af straumn-
um, hversu mjög sem hann
sjálfur telur sig spyrna á
móti, og með honum berst hann
á kojufyllerí, í tómleg ástarsam-
bönd, „venjulega“ sambúð og
íbúð í Breiðholti, án þess að
gera sér fyllilega grein fyrir því
sem er að gerast þótt innra með
honum nagi ormur óljósra efa-
semda.
Lífi sínu lifir hann milli
tveggja póla, rómantíkurinnar
og efnishyggjunnar, — milli
Vesturbæjarins og Breiðholts,
en án þess að skilja eðli þeirra
og liggur söguþráðurinn frá
hinu fyrrnefnda til hins síðar-
nefnda. t leit að einhvers konar
frelsi býr Þorlákur um sig í
rómantískum kofa við Vestur-
götuna (einhvers staðar í ná-
grenni við mig...) og leitar sér
kvenna sem falla inn í það um-
hverfi, á milli þess sem hann
unir sér við draumadisirnar I
Palyboy. En meyjarnar bregð-
ast honum, ekki í atlotum, sem
eru tíð, heldur vegna þess að á
bak við sjálf mökin er engin
væntumþykja. I sinnuleysi
dregst Þorlákur síðan inn f
sambúð við stúlku sem breytist
smátt og smátt úr draumadís í
skass sem vill fá sinn ísskáp og
sjónvarp og engar refjar.
Draumsýnir splundrast
Ekki bæta úr ættingjar
hennar sem virðast komnir
beint upp úr Ouðbergi' Bergs-
syni. Söguhetjan flýr síðan á
náðir brennivíns og annarrar
draumsýnar sem virðist öðrum
dásamlegri en sú er einnig full-
trúi holdsins. Draumsýn
splundrast. í lokin horfa ná-
grannar síðan á flutninga Þor-
láks og óléttrar sambýliskonu
hans upp 1 íbúð í Breiðholti.
Eflaust mætti túlka afstöðu
hins hlédræga höfundar sem
hlutlausa ef ekki væri skýr
merking gamla mannsins f bók-
inni. 1 byrjun er hann augljós-
lega tákn gamla tímans og
fornra dyggða sem hinn rót-
lausi Þorlákur ekki skilur.
Þegar lfður á bókina hittast
þeir aftur og eru þá báðir á
sjúkrahúsi en í bókarlok rekst
söguhetjan (eða and-hetjan) á
sjúkrabfl með gamla mannin-
um drukknum og er þá
sjálfur að gefa sig á vald örlaga
sinna, — steinkumbaldans og
lffsgæðakapphlaupsins. Sem
sagt, — gamli tíminn er á enda
án þess áð við skiljum hann eða
metum og hinn nýi er án nokk-
urrar undirstöðu.
Upp í Breiðholt
Þetta eru út af fyrir sig ekki
nýstárlegar niðurstöður, en þó
sýnir höfundur töluverða hug-
kvæmni, skipulagshæfileika og
Bók
menntir
Tvær nýjar bækur
um Barbapapa
Græna blómið:
DACiBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1977.
skarpskyggni i að undirbyggja
þær og gott eyra hefur hann
fyrir talsmáta þess aldurshóps
sem hann fjallar um. Óneitan-
lega saknar maður sterkari per-
sónueinkenna í söguhetjum
Hafliða, en f þessu samhengi
virðist flatneskja þeirra eðlileg.
Takist höfundi að gefa söguper-
sónum sfnum ríkari skilning á
umhverfi sínu og snfða af ýmsa
menntaskólatakta f stfl, má
vera að hann eigi eftir að gera
fyrir 1955 árganginn það sem
Pétur Gunnarsson hefur þegar
gert fyrir stríðsbörn tslands í
skáldsögu sinni. Kannski að
eðlilegt framhald á Reykja-
víkurskáldsögunni séu Breið- syni treysti ég vel til þess að
holtssögur. Hafliða Vilhelms- hefja þá söguritun.
Ævintýrabók fyrir
börn og f ullorðna
,Ertu sofandi, Róbert?1
,Ha? Nei, ég var annars
staðar.1
Sólarhring síðar.
.Komdu og sjáðu. Þarna var
ég.‘
Sagan um Græna blómið lá á
borðinu."
Ekki er þetta ljóð, heldur
lýsing annars tveggja þýðenda
Græna blómsins á tilurð bókar-
innar. Græna blómið er skrifuð
og myndskreýtt af Normandí-
búanum Robert Guillemette.
Hann hefur dvalið hér á landi
um nokkurt skeið, stundað fs-
lenzkunám í Háskóla tslands,
unnið við fiskflatningu f Gríms-
ey og stundað sjóróðra í Grinda-
vfk. Af myndlistarverkum hans
má nefna, að hann mynd-
skreytti plötuumslag Sigrúnar
Harðardóttur, sem út kom í
fyrra.
Ævintýrið Græna blómið er
jafnt við hæfi barna sem full-
orðinna. Magnús Rafnsson og
í strætó
SKÚLINN HANS BARBAPAPA
Skólinn hans Barbapapa og
Barbapapa bókin 1977 nefnast
nýjustu bækurnar um kynja-
veruna Barbapapa. Þær eru
númer sex og sjö i þessum vin-
sæla barnabókaflokki. Sfðar-
nefnda bókin er sú stærsta, sem
út hefur komið um Barbapapa
eða 61 blaðsfða. I henni er að
finna spil, iþróttagetraun,
kökuuppskriftir og margt
fleira.
Prentun Barbapapabókanna
fer fram f Hollandi. Höfundar
þeirra eru Annette Tison og
Talus Taylor. Persónur bók-
anna njóta núorðið mikilla vin-
sælda víða um heim og hafa
sjónvarpsþættir og kvikmyndir
verið gerðar eftir bókunum. Ot-
gefandi Barbapapa á Islandi er
Iðunn. Þýðingu þeirra annast
Þuríður Baxter.
- AT -
BÓKIN1977
Ágæt mynd en
ekkert meira
Imbakassinn:
Tónabíó: Imbakassinn (The
Groove Tube). Framlelðandi og
leikstjóri Ken Sharpiro. Aðal-
leikarar: William Faxton og
Robert Fleishman.
Eg var búin að heyra svo
mikið lof borið a Imbakassann
að satt bezt að segja varð ég
fyrir svolitlum vonbrigðum
með myndina. Ég hafði heyrt
að menn næðu ekki andanum
af hiatri og annað eftir því. En
ég fór klukkan þrjú a sunnu-
degi og mér fannst fyndnast
þegar lftill krakki fyrir aftan
mig spurði þegar ástarleikur á
tjaldi stóð sem hæst, „Mamma
af hverju gerir hann þetta“. Þá
hlógu allir sem til heyrðu.
Með þessu er ég alls ekki að
segja að Kassinn hafi verið leið-
inlegur. Þvert á móti. Þetta var
ágæt mynd en hreint ekkert
meira. Ærslin sem einkenna
hana eru stundum fyndin en
stundum einum of grófgerð til
að ganga ekki út f öfgar.
Mér ér sagt að fyrsta atriðið
það er að segja kúrekamyndin
æðisgengna hafi ekki verið
upphaflegur hluti myndarinn-
ar. Um þetta get ég ekki dæmt
en hann stakk ekkert mjög i
stúf við annað.
Apadansinn kringum Kass-
ann sem kom þar næst á eftir
var að mínum dómi það bezta i
myndinni. En vitaskuld var það
af þvf að ég sá myndina sem
stæld var: 2001: A Space
Oddyssey eftir Kubirick. Fyrir
aðra en þá sem hana sáu veit ég
ekki hvort þetta atriði hafði
nokkra beina þýðingu.
1 fáum orðum þetta. Kassinn
er ágæt mynd, er bærileg kvöld-
skemmtun en varla efni á þrjú
sýningu þar sem börnum niður
í 2-3 ára aldur er hleypt inn. Til
hvers var þá lika verið að aug-
lýsa f blööum að m.vndin væri
bönnuð börnum innan 14 ára?
D.S.