Dagblaðið - 31.01.1978, Side 9

9
DAC.BLAÐIÐ, ÞRIÐjyDAfíUR 31. JANÚAR 1978._____________________________
„Faglega niðurdrepandi að keyra
allt á fullu og hitta sjúklinga á
fímHt — segirLeifurDungal, sem hefur
IflllflUllMl TlCbll heimilislækningarsemsérgrein
væri mjög erfitt að koma því vió
hér, þar sem verður að leggja inn
á þrjú sjúkrahús. Þó verð ég að
segja að mjög góð samvinna er að
skapast á milli okkar og Borgar-
spítalans," sagði Leifur.
„Fólk þvælist á milli lækna
með hin og þessi einkenni og það
er sent frá einum sérfræðingi til
annars.
Góður heimilislæknir á að geta
hjálpað sjúklingum slnum með
nánast hvað sem er. Hann verður
að kunna skil á hverju því sem að
sjúklingnum gengur ogmeta siðan
til hvaða sérfræðings sjúkling-
urinn þarf nauðsynlega að fara.
Hann verður fyrst og fremst að
hafa nægan tíma fyrir sjúklinga
sína. Það er faglega niður-
drepandi fyrir lækninn að keyra
allt á fullu og hitta nýjan sjúkling
á fimm mínútna fresti í viðtals-
tímanum.“
Aðsóknin að heilsugæzlu:
stöðinni hefur farið vaxandi.
Taldi Leifur að enn héldu um 10
eða 15% íbúanna við sína gömlu
heimilislækna. „En hverfa-
skiptingin má heldur ekki verða
of stíf,“ sagði hann. „Ef einhver
sem flytur úr hverfinu kýs að
halda sínum heilsugæzlustöðvar-
lækni áfram ætti það að vera
kleift,“ sagði Leifur.
Þorvarður Brynjólfsson tók
mjög í sama streng og Leifur með
réttmæti heilsugæzlustöðvanna.
Sagði Þorvarður að aóstaða gömlu
heimilislæknanna væri og hefði
verið fyrir neðan allar hellur.
„Heilzugæzlustöðvarnar eru
tækió til að fyrirbyggja og kbma í
veg fyrir sjúkdóma. Ef við gerum
ráð fyrir að þær spari sjúkrahús-
vist í framtíðinni er takmarkinu
náð,“ sagði Þorvarður.
Þótt heilsugæzlustöðvarnar séu
dýrari þjónusta fyrir bæjar-
félagið eins og er þá verður
sparnaðurinn fljótur að koma í
ljós þegar spítalavist sparast.
Báðum læknunum kom saman
um að utanspitalaþjónustan í
borginni væri í molum. Sjúkling-
árnir eru sendir á milli fér-
fræðinga í rándýrar rannsóknir.
En til þess að hægt sé að reka
„Þetta er í rauninni ekki neitt
nýtt heldur er verið að færa
garnla heimilislæknakerfið inn á
heilsugæzlustöðvarnar," sagði
Leifur Dungal, annar af læknum
heilsugæzlustöðvarinnar í Ar-
bæjarhverfi í Reykjavík. Leifur
tók heimilislækningar sem sér-
grein og lærði hann í Kanada.
„Er hér fvrst og fremst um að-
stöðubrevtingu að ræða,” sagði
Leifur.
Hann sagði einnig að sú aðstaða
sem starfandi heimilislæknar
hefðu búið við í Reykjavík væri
allsendis óviðunandi ‘ fyrir
læknana og ekki sízt fyrir
sjúklingana. Hver læknir hefði
alltof marga sjúklinga, Sagði
Leifur að æskileg hámarkstala
sjúklinga á hvern lækni ætti ekki
að vera meira en 1500 sjúklingar.
Eins og nú er, hafa heimilis-
læknar sjúkrasamlags Re.vkja-
víkur 1750 ,,númer“ hver, sem
þýðir væntanlega að þeir eru með
í stöðinni eru tekin sýni frá kon-
um og send i krahbameins-
rannsókn. f framtíðinni er
ætlunin að þarna komi sér-
fræðingar eftir þvi sem þörf
verður á.
Leifur taldi æskilegt að hverj-
um sjúklingi væri ekki ætlaður
skemmri timi en tuttugu mínútur.
Að hans áliti þarf góður heimilis-
læknir að fylgjast náið með
sjúklingum sínum, þekkja þá og
allar persónulegar aðstæður. Þar
sem Leifur var við nám var
heimilislæknaþjónustan mjög
göð: Þar gekk það meira að segja
svo langt að heimilislæknarnir,
sem störfuðu nokkrir saman í
heilsugæzlustöð, tóku á móti
börnunum í hverfinu og ef
sjúklingar þeirra þurftu að leggj-
ast inn á sjúkrahús fylgdi
heimilislæknirinn þeim þangað
inn. Reyndar svipar þessu kerfi
mjög til þess sem er utan Reykja-
víkur.
— Fylgið þið ^kkar sjúklingum
eftir inn á sjúkrahúsin?
„Nei, það gerum við ekki. Það
Á heilsugæzlustöðinni vinna tveir læknar. Þorvarður Brynjólfsson og
Leifur Dungal, sem tók heimilislækningar sem sérgrein.
DB-mvndir Hörður Vilhjálmsson.
hátt t eða yfir 2300 sjúklinga sem
,þeir þurfa að sinna.
Nokkrir heimilislæknar hafa
einnig þannig aðstöðu að þeir
þurfa að deila lækningastofu með
öðrum og hafa þannig ekki nema
tiltölulega stuttan tíma dag hvern
til þess að sinna sjúklingum sin-
um á stofunni. Það gefur auga
leið að sjúklingurinn getur ekki
rætt við lækni sinn eins og hann
þarf ef hann hefur kannski ekki
nema fimm eða tíu mínútur til
umráða.
Heilsugæzlustöðin lætur ekki mikið vfir sér en þegar inn er komið er
öllu vel og haganlega komið fvrir. Rúmgóð hílastæði eru fyrir utan og
skammt frá er apótek.
heimilislæknaþjónustuna eins og
hún ætti að vera þarf fleiri lækna.
Sögðu þeir Þorvarður og Leifur
að fyrir stuttu hefðu læknanemar
komið í heimsókn í stöðina. Hefðu
þeir lýst miklum áhuga á
heimilislækningum og margir
voru ákveðnir í að taka þá sér-
grein að loknu lokaprófi í vor.
„Hvað sem nú kemur út úr
því,“ sögðu læknarnir.
„En þetta verður bæði stör og
góður árgangur, er útskrifast úr
læknadeildinni í vor.“ Eins og er.
æru þó nokkrir læknar við fram-
haldsnám í heimilislækningum
erlendis.
-A.Bj.
Heimilislæknarnir rétt við bæjardyrnar:
H eilsugæzlustöðva rn-
ar það sem koma skal
„Allflestir íbúar hverfisins not-
færa sér þá þjónustu sem við
bjóðum upp á, enda tilgangurinn
sá,“ sagði Sigríður Þorvaldsdóttir
hjúkrunarforstjóri Heilsugæzlu-
stöðvarinnar í Arbæjarhverfi í
Reykjavík. Er það fyrsta
heilsugæzlustöðin í Reykjavík.
Heilsuverndinni hefur veriö of
litill gaumur gefinn af almenn-
ingi, segir Sigríður Þorvaröar-
dóttir forstööukona Heilsugæz.lu-
stöövarinnar. Hún er útlærö
heilsuverndarhjúkrunarkona.
Var hún tekin í notkun 12. apríl á
síðastliðnu ári.
,,í upphafi var gerð spjaldskrá
yfir alla íbúa hverfisins en þeir
eru hátt I fjögur þúsuud. íbúar
Selássins og Gufuness tilheyra
stöðinni, auk ibúanna í hverfinu.
Hér eru starfandi tveir heimilis-
læknar, Leifur Dungal, og Þor-
varður Brynjólfsson, sem báðir
hafa lagt stund á heimilis-
lækningar sem sérgrein. Ef með
þvrfti er hægt að bæta við einum
heimilislækni.
Sjúklingarnir komast yfirleltt
strax að og þurfa ekki að bíða
lengi eftir að ná tali af lækninum.
Þó getur komið fyrir að þeir
komist ekki að fyrr en daginn
eftir að þeir panta tima. En hér er
alltaf hægt að komast til lækn-
anna frá kl. 9 til 17 alla daga og
auk þess til kl. 18 á þriðjudögum.
Læknarnir hafasímatíma milli kl.
9 og 10 á morgnana en þeir svara
einnig í símann á öðrum tímum ef
sérstaklega stendur á.
Þá er einnig einskonar slysa-
varðstofa hérna hjá okkur. Við
getum tekið á móti og gert að
smáslysum, t.d. ef krakkar detta
og meiða sig eða ef þarf að sauma
saman lítil sár.
Skólahjúkrunarfræðingurinn
Kolbrún Agústsdóttir hefur
aðstöðu hérna hjá okkur. Hún sér
einnig um ungbarnaeftirlitið í
hverfinu. Hingað koma barna-
læknar einu sinni í viku i ung-
barnaeftirlitið.
Hér er einnig framkvæmd
augnskoðun á 3-4 ára börnum sem
áður þurfti að senda á
Heilsuverndarstöðina við Baróns-
stíg. Er leitað eftir sjóngalla og
rangeygu hjá börnunum áður en
þau fara í skólann. Þeim börnum
sem eitthvað er að, er vísað á
augndeild Landakotsspitala.
Þorhjörg Vsmundsdóttir hjúkr-
unarfræöingur og meinatæknir
vinnur hálft starf á rannsókna-
stofunni.
Þá kemur hingað félagsráðgjafi
einu sinni í viku. Er sú starfsemi
nýbyrjuð. Nokkuð hefur verið um
að fólk leitaði til ráðgjafans,"
sagði Sigríður forstöðukona.
Utan frá séð lætur þessi nýja
heilzugæzlustöð ekki mikið vfir
sér. En þegar komið er inn kveður
við annan tón. Húsnæðið er mjög
vistlegt og vel og haganlega
hugsað fyrir öllu. Borgin ke.vpti
húsnæðið sem upphaflega var
b.vggt sem verzlunarhúsnæði. Er
það 600 fermetrar aö sfærð. Er
það full stórt eins og er en svona
stöðvar eru ekki hvggðar til
einnar nætur.
Auk þess sem þegar hefur verið
upptalið er þarna gert ráð fvrir
sérfræðingsþjónustu. Er ætlunin
að í framtíðinni komi hinir ýmsu
sérfræðingar í stöðina og verði til
viðtals fvrir sjúklingana eftir því
sem þörf er á.
t stöðinni geta konur fengið
tekið sýni sem síðan er sent í
krabbameinsrannsókn. 1 fram-
tíðinni er ætlunin að þarna verði
tannlæknisþjónusta. Var for-
kunnarfínn tannlæknastóll
kominn á staðinn og verið er að
innrétta tannlæknastofuna.
Einnig er rannsóknarstofa í
stöðinni. þar sem Þorbjörg
Ásmundsdóttir hjúkrunar-
fræðingur og meinatæknir
vinnur. Er hægt að gera ýmsar
rannsóknir á stofunni svo sem
blóð og þvagrannsóknir. Einnig
er tekið hjartalinurit af sjúkling-
um í heilsugæzlustöðinni.
„Það tekur ailtaf nokkurn tínia
að bvggja svona þjónustu upp."
sagði Sigriður. „Fólkið í hverfinu
þarf að læra á þetta nýja kerfi.
sem er áreiðanlega það sem
komaskai.
.Méi finnst að almehningur hafi
gefið hoilsuvernd alltof lítinn
gaum. Það er ntiklu betra að fyri.r-
byggja sjúkdóma með tiltölulega
einföldum aðferðum sem i sjálfu
Erna Agústsdóttir svarar í
símann hálfan daginn á móti
Margréti Jöhannsdóttur sem var
ekki aö vinna þegar DB kom í
heimsókn.
sér eru miklu kostnaðarminni en
dýr læknishjálp og spítalavist
þegar í óefni er komið. Við revn-
um ef.tir megni að leiðbeina fólki
með holla lífshætti. Við höfum
ekki orðið vör við annað en fólk
taki leiðbeiningum okkar vel,“
sagði Sigríður en hún ásamt Kol-
brúnu barnahjúkrunarsér-
fræðingi er útlærð í heilsuvernd.
Störfuðu þær báðar við heilsu-
vernd í Heilsuverndarstöðinni við
Barónsstíg.
Frá opnun stöðvarinnar í apríl í
fvrra hafa komið 4456 sjúklingar
í stöðina. Börnin sem skoðuð voru
frá þvi í ntai að ungbarnadeildin
var opnuð og til ársloka voru 519
talsins.
-A.Bj.