Dagblaðið - 10.11.1978, Blaðsíða 3

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1978.
„Of mikil hálfmenntun”
Stokkhólmi 2/11 1978
Tveir aðdáendur Walt Disneys, þeir
Aðalsteinn Ingólfsson og Einn
undrandi hafa birt ritsmíðar í Dag-
blaðinu 16. og 28. október sl. um
Disneyrímur mínar sem nýlega voru
gefnar út hjá bókaforlaginu Iðunni.
Ekki sé ég ástæðu til að fjölyrða um
skoðanir þeirra, þeim er að sjálfsögðu
frjálst að segja hvað þeim finnst um
verkið án þess að ég sé að skipta mér
af því.
Eitt atriði í máli þeirra langar mig
þó að leiðrétta. Gagnrýnendurnir
hnjóta báðir um það tiltæki mitt að
ríma lýsingarorðið „röskan” við
staðarnafnið „Tuscon”. Slíkt gangi
auðvitað ekki, segja þeir drýgindalega,
og tala um vankunnáttu i framburði
erlendra mála.
Hér er á ferðinni hjá hinum ágætu
gagnrýnendum fyrirbæri sem gæti
kallast „of mikil hálfmenntun” eða
„lærdómshroki af vanefnum”.
Alþekkt fyrirbæri og birtist t.d. hjá
þeim íslendingum sem fyrstir gáfu
bifreiðategundinni Dodge Weapon
(frb weppon) það nafn sem síðan hefur
haldizt á íslandi og kölluðu „vípon”.
Þeir Aðalsteinn og Einn undrandi
halda nefnilega að með Tuscon sé átt
við borgina Tucson i Arisóna, (frb.
tjúson, eins og þeir félagar vita og hafa
undanskilið í texta sínum bólgnir af
menntahroka og besserwisseríi). Svoer
þó ekki. Tuscon er ekki Tucson.
Tuscon er Tuscon, örlitið bæli i
Kalíforníu, þar sem Roy Disney
dvaldist á berklahæli um skeið.
Tuscon er svo sannarlega borið fram
Þórarinn Eldjárn.
töskon, eða þarumbil, og má þvi ríma
við „röskan".
Með þakklæti fyrir birtinguna.
Þórarinn Eldjárn
Mér þykir góðskáldið Þórarinn
Eldjárn hörundsár varðandi athuga-
semdir mínar um þetta bæjarheiti og
framburð þess í annars jákvæðri gagn-
rýni — svo mjög að hann þarf að tína
til stórar lýsingar á „hálfmenntun” og
„lærdómshroka”. Nú, nú, það er bezt
að viðurkenna að Þórarinn hefur
greinilega yfirburðina í þessu
„besserwisseríi” sem hér er um að
ræða : framburðurinn „töskon ” er að
sjálfsögðu réttur í þessu tilfelli og
rímar því „þarumbil” við röskan. Við
skulum láta einn sérhljóða liggja milli
hluta. 1 leiðinni vil ég frábiðja mér
aðdáun á Walt Disney sem persónu,
en ég er alveg á móti þvi að afskrifa
allt það sem framleitt var í
verksmiðjum hans.
-A.I.
JÓNASAR ALUtA LANDA SAIWIRYGGIZr
En nú tjóar ekki að æðrast. Oss ber
að sýna hinum drenglunduðu
öldungum okkar í æðsta-ráðinu
trúnað og traust og veita þeim styrk í
nafni Júpíters til að sigrast á óvinum
rikisins. Nú þýðir ekkert að tala um
eitthvert misrétti, við lifum á náð
Júpiters og fáum hans traust til að
skipta ailsnægtunum á milli okkar.
Gratius Maxiums frjálst og óháð
dagblað.
Nú kann einhver að spyrja: Var
þetta ekki eftir hann Jónas Dagblaðs-
ritstjóra?
Þá segir annar: Hvernig spyrðu fá-
bjáni, gæti ritstjóri dagblaðs á íslandi
á seinni hluta 20. aidar líka verið
Rómverji einhvern tíma frá seytján-
hundruð og súrkáli?”
Hinn fyrri segði: I fyrsta lagi var
Rómaveldi ekki við lýði á einhverju
17súrkáli, heldur í fomöld, nú og svo •
getur þetta alveg hafa verið Jónas,
sagan endurtekur sig jú 2svar, er það
ekki? Nú yrði sagt með stillilegum
settlegum róm af enn öðrum aðila:
Þetta þykir mér nú heldur kynleg
söguskoðun. Hinir tveir litu hvumsa
við: Það gat nú verið, þú sérð nú
vallast þá söguskilningur rauða
mannsins, því einu að sagan endur-
taki sig ekki tvisvar? Jú, einmitt, þvi
þar liggur hundurinn grafinn. Jónasar
allra tíma sanna það nefnilega. Hvert
stéttaþjóðfélag krefst manna eins og
Jónasar, meira að segja margra
Jónasa. Og það eru Jónasarnir, sem
eru undirstaða rikjandi þjóðfélags-
ástands. Þvi þeir sýna fólkinu fram á
tilgang lífsins, eður réttara móta
tilgang lífsins samkvæmt markaðslög-
málunum. Þvi höfum vér komizt að
því að í rauninni áttu þeir samleið,
rauði efnishyggjusinninn og endur-
holdgunardýrkandinn. Því allir finna
sig i kjarna málsins, og hver er hann í
þessu tilviki? Jú, samfélagslegt hlut-
verk Jónasanna, persónugervinga
sefjunarinnar, máttarstólpa stétta-
þjóðfélagsins, það væri æskjandi að
þeir félagar fyndu hver annan,
einhvern daginn, í raunsæinu.
En hvað sem hugrenningum hrjáðs
öreigalýðs iðnvæddrar vesturálfu líður
er blásið í sömu herlúðra dag hvern og
sömu hvatningarorðin óma í
ómengunarvörðum frelsisblænum:
Jónasar allra landa, samtryggizt.
Lýðræðið er i hættu.
yður er boðið á
Innréttingahúsið hefur tekið til starfa. Verslunin býður alla velkomna
á sýningu sem haldin er í tiiefni opnunar að Háteigsvegi 3.
Við sýnum og seljum hinar þekktu nors.ku Norema innréttingar.
Höfum sett upp fjölmargar gerðir af eldhús- og baðinnréttingum í
200 fermetra sýningarsal okkar. Komið og skoðið.
Opið föstudag 17-22, laugardag 13-22, sunnudag 13-22.
Síðan alla virka daga 9-18.
ekkert nema rautt, við þurfum að vera
hlutlaus, það tekur enginn lengur
mark á staurblindu neikvæðu fólki.”
Hvað ályktum við óbreytta fólkið af
þessum skoðanaskipum? Erum við
sammála manninum, sem heldur því
fram að sagan endurtaki sig tvisvar?
Hvað á hann við, að Jónas ritstjóri
Gladitorins hafi endurholdgazt í
Jónasi ritstjóra Dagblaðsins? Hver
veit, það verður Jónas að eiga við
sjálfan sig. Hvers kyns andaflutningar
koma nefnilega sögulegri efnishyggju
ekkert við og það hefur hann vinur
okkar rauði vitað. En á hverju grund-
Kristinn J. Guðmundsson skrifar:
Hugsum okkur þjóðfélagsástand.
Þjóðfélagsástand sem heimilar
blaðaútgáfu, og þá frjálsa og óháða
blaðaútgáfu. Hugsum okkur einnig að
blaðið hafi skrifstofur sinar í Róm, —
á þeim dögum, sem hlutirnir voru og
hétu jafnt i Róm sem annars staðar.
Blaðið heitir „Gladitorinn”, við það
starfar ritstjóri, sver sem hafa þykir.
Hann lætur sér mjög fyrir brjósti
brenna spursmálin um velferð
„þjóðarinnar”. Við skulum koma
niður einn dag, fletta blaðinu hans og
lesa leiðara dagsins:
Er Júpíter dauður?
i 1
Nú, undanfarin misseri hafa verið
ýmsar blikur á lofti um framvindu
mála i Róm og raunar Rómar-
heimsbyggð allri. Sýnist þar sitt
hverjum og jafnvel svo að tekið er að
grafa undan virðingu sjálfs æðsta-
ráðsins. Er þetta ekki forkastanlegt!
Þetta er auðvitað óþolandi ástand.
Ýmsir þrælslundaðir Spartverjar, sem
oft hafa jafnvel gjörzt svo djarfir að
ögra guðunum með aðdróttunum um
að ekki væri allt eins og það ætti að
vera í hinni helgu borg hinnar eilífu
eilífðar. T.d. talað um að fánýtilegt
væri að fást við byggingar hinna
glæsilegu hringleikhúsa, heldur væri
nær að leggja endalausar þjóðgötur
um öll lönd. Við heilan Júpiter, á að
gera fjandmönnum okkar auðveldara
að herja á land okkar með því að
leggja fyrir þá vegi. Hver ætlar að taka
ábyrgðina á því? Ekki við, ekki þú,
ekki einu sinni guðirnir. Nema þá
kannski nokkrir verkamanns-
þrýstihópar tækju sig nú til og
björguðu heiðri keisarans þeir sem eru
sífellt að hrina um þjóðfélagsmisrétti
og hverja aðra slíka fordild. Þeim ætti
nú ekki að verða skotaskuld úr því,
þeir sem þykjast vera upp á sjálfa sig
komnir, án náðar Júpiters.
innréttinga-
húsiö
Háteigsvegi 3 105 Reykjavik
Verslun sími 27344 Skrifstofa sími 27475
SNDREMA
Spurnin
dagsint
Hvað finnst þér um
hina nýju
verðhækkun allra
dagblaðanna?
Jón Karlsson læknir: Ég veit það ekki.
Það er ekki of mikið að borga 125
krónur fyrir Dagblaðið og Þjóðviljann.
En það er of mikið fyrir Visi og Timann.
Ég læt Moggann liggja milli hluta.
Sigríður Magnúsdóttir hjúkrunarkona:
Mér finnst ógurleg dýrtið á öllum hlut-
um. Kannski eru dagblöðin ekki dýr
miðað við annað.
Guðrún Jónsdóttir sjúkraliðanemi:
Hækkar ekki allt, hvort sem það eru
blöð eða eitthvað annað? Mér finnst 125
kall ekki of mikið ef eitthvaðer i blöðun-
um.
Edith Johnsen hjúkrunarfræðingur: Ég
veit ekki. Hækkanir eru aldrei skemmti-
legar. Mér finnst blöðin ekki of dýr ef
eitthvaðgott eríþeim.
Ingunn Bergþórsdóttir sjúkraliðanemi:
Ég veit ekki. Mér finnst allt í lagi að
kaupa eitt dagblað til að fylgjast með þvi
sem er að gerast og ég geri það alltaf. þó
þau hækki.
Jón A. Jóhannsson læknir: Ætli það
verði ekki svo að vera i verðbólguþjóð-
félagi. Ég held að blöðin séu ekki dýr
miðað við margt annað.