Dagblaðið - 21.07.1979, Síða 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 21. JÚLÍ 1979.
WBIABIÐ
frfálst, óháð dagblai
Utgttfandi: Dagbtaöið hf.
FramkvaBmdastjöii: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Knstjánsson.
Rhstjómarfutttrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjóri rítstjóman Jóhannes Reykdal. Fróttastjórí: Ómar
íþrótdn HaHur Simonarson. Menning: Aðalsteinn IngóHsson. Aðstoóarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrít Asgrímur Pálsson.
ðtaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Adi Steinarsson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur Geirsson, Slgurður Svemsson.
Hönnun: Guöjón H. Pálsson. Hilmar Karísson.
Ljósmyndir Ámi Páll Jóhannsson, Bjamlerfur BjamleHsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th
Sigurösson, Sveinn Þormóðsson.
Skrífstofustjóri: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkerí: Þráinn ÞoríeHsson. Sölustjóri: Ingvor Sveinsson. Drerfing-
arstjóri: Már E.M. Haildórsson.
Ritstjóm Siðumúia 12. Afgreiðsla, áskrHtadeild, auglýsingar og skrífstofur Þvorholti 11.
Aðalslmi blaðsinser 27022 (10 ttnur).
Setning og umbrot Dagblaðiö hf., Siöumúla 12. Mynda og plötugerð:'Hilmir hf., Siöumúla 12. Prentun*
Árvakur hf., SkeHunni 10.
Verö I lausasöki: 180 krónur. Verö I áskríft innanlands: 3500 krónur.
Gengiðerfallió
„Lúðvískan” beið lægri hlut í með-
ferð ríkisstjórnarinnar á olíumálunum.
Ríkisstjórnin hefur valið mun skárri
leið, eftir því sem virtist i gær. Þó er sú
leið, sem stjórnin valdi, hvergi nærri
nógu góð.
Alþýðubandalagið stóð í margai
vikur á tillögum sínum um sérstakan niðurgreiðslusjóð
á olíuverði, sem nýtt innflutningsgjald stæði undir.
Framsókn gaf þessari stefnu undir fótinn en vildi
ganga lengra í skattheimtu og fylla í Ieiðinni upp í
fimm milljarða gat á ríkissjóði. Þarna var í uppsiglingu
stórhættuleg millifærsluleið, sem hefði verið alger
bráðabirgða „redding”.
Með þessu hefði verið innleiddur nýr skattur.
Reynslan kennir landsmönnum, að flestir slíkir skattar
festast, þótt þeir séu kallaðir bráðabirgðaskattar í
byrjun. Hlutur hins opinbera af tekjum landsmanna,
sem nálgast að vera 47 prósent, hefði tekið stökkog við
hefðum enn nálgazt þau ríki, sem eiga heimsmet.í
skattpíningu.
Ráðherrar Alþýðubandalagsins gáfust upp á þessari
stefnu, þegar hún fékk ekki nægan hljómgrunn. Þá bar
Kjartan Jóhannsson sjávarútvegsráðherra fram mun
skárri tillögur. Samkvæmt þeim skyldi útgerðin taka á
sig verðhækkun á gasolíu upp i 130 krónur á lítra, en
hlutur hennar bættur með hækkun olíugjalds.
Raunverulegt kostnaðarverð lítra af gasolíu var þá
komið yfir 155 krónur. Sjávarútvegsráðherra var
þannig hálfur inn á millifærsluleiðinni. Betri voru til-
lögur, sem síðan komu fram frá Ólafi Jóhannessyni
forsætisráðherra og Hjörleifi Guttormssyni iðnaðar-
ráðherra um hækkun verðsins, sem útgerðin greiddi, í
147 krónur. Þær tillögur fólu í sér mun minni milli-
færslu.
Millifærsluleiðin er þjóðarbúinu til tjóns. Verzlunar-
ráð hitti naglann á höfuðið, þegar það sagði um þetta
atriði: ,,Öllum er ljóst, að sú gífurlega hækkun, sem
orðið hefur á olíu, skapar íslenzku þjóðfélagi mikinn
vanda, sem þarf aðleysa með orkusparnaði og aukinni
framleiðslu og frekari nýtingu á innlendri orku.
Almenn millifærsla og niðurgreiðsla orkuverðs er eng-
in lausn á þessu máli en felur vandann um stund og
eykur hann til lengri tíma litið. ”
Við ákvörðun fískverðs 1. júní hét ríkisstjórnin út-
gerðinni, að henni yrði bætt, ef olíuverð til hennar yrði
hækkað. Slíkt loforð var skammtímavermir, enn ein af
hinum „klassísku” aðferðum íslenzkra ríkisstjórna til
að fela vandann og fresta honum um stund. Nú kom
að skuldadögum.
Að sjálfsögðu verður að viðurkenna, að gengi krón-
unnar er þegar fallið vegnagífurlegrahækkana á olíu-
verði. Réttast væri að leiðrétta þessa skekkju nú þegar
með því að útgerðarmenn, sjómenn og fiskvinnslan
semji um þá hækkun fískverðs, sem nauðsynleg er, til
þess að útgerðin geti borið hækkun olíuverðsins. Gengi
krónunnar verði síðan fellt nægilega til að halda fisk-
vinnslunni gangandi eftir h'ækkun fiskverðs. Við það
yrði stoðum einnig rennt undir iðnaðinn, sem berst í
bökkum.
Ríkisstjórnin hefur samkvæmt fréttum síðustu daga
lagfært tillögur sjávarútvegsráðherra og farið nokkru
hærra með olíuverðið en hann ætlaði. Gengi verður þá
r’ellt um nálægt 8 prósent. En aðgerðirnar skilja eftir-
margra milljarða gat og bera alltof mikinn svip af
millifærslu.
Tékkóslóvakía:
v
V
Tíu Charta 77
samtakaima hand-
tekniríPrag
—yfirvöld vilja ganga milli bols og
höfuðs á mannréttindahreyf ingunni
Tékknesk yfirvöld hafa látiö hand-
taka tíu forustumenn mannréttinda-
samtakanna Charta 77. Að sögn
andófsafla í Prag og einnig í Vínar-
borg hafa tékkneskir ráöamenn
fullan hug á þvi að ganga á milli bols
og höfuðs á samtökunum í eitt skipti
fyrir öU. Mun ætlunin vera að halda
viðamikil réttarhöld. Hefjast þau
væntanlega í byrjun næsta mánaðar
og verða að sögn þau mestu sinnar
tegundar í Austur-Evrópu í áravís.
Meðal þeirra sem ákærðir eru fyrir
tilraunir tilað steypa tékkneska rikinu
er Vaclav Havel, þekktur leikrita-
höfundur, Jiri Diensbier, áberandi
talsmaður Charta 77 samtakanna,
og Peter Uhl, hagfræðingur. AlUr
eiga þeir yfir höfði sér allt að tíu árá
fangelsi verði þeir fundnir sekir.
Tveim dögum áður en Peter Uhl
var handtekinn hafði hann ásamt
fjórum öðrum löndum sínum birt
dreifibréf þar sem efnahagsstefna
ríkisstjómarinnar var harðlega
gagnrýnd. Einnig komu fram í bréf-
inu ásakanir um spUUngu í stjórn-
kerfinu tékkneska. Var þetta dreifi-
bréf í flokki nokkurra slíkra sem
meðUmir samtakanna Charta 77
hafa sent frá sér á undanförnum
mánuðum.
„Ég er ekki í nokkrum vafa um
það, að þeir (tékknesk stjómvöld)
ætla að brjóta Charta 77 hreyfing-
una niður til grunna,” sagði Zdenek
Mlynar, tékkneskur útlagi í Vínar-
borg. Hann var á sinni tíð einn aðal-
hugmyndafræðingurinn á bak við
endurbótatUraunir í stjórnarháttum
Tékkóslóvakíu á ámnum 1967 og
1968. „Þeim mun aftur á móti ekki
takast þetta ætlunarverk sitt,” sagði
Mlynar ennfremur. ,,Þó getur verið,
að takast megi að trufla daglega
starfsemi í einhverjum mæU, auk
þess sem eitthvert fólk verður að lík-
indum hrætt frá því að starfa fyrir
Charta77.”
AlUr tímenningarnir, sem hand-
teknir hafa verið, síðustu vikur eru
starfandi í sérstökum hópi innan
Charta 77. Nefnist hann Nefndin til
varnar þeim sem dæmdir hafa verið á
röngum forsendum. Ekki liðu þó
nema nokkrir dagar frá því að
Afköst íslenska
bóndans með því
besta í Evrópu
Tvær „konur” úr vesturbænum
hafa sest að á Austfjörðum. önnur er
á móti framsókn, en hin er á móti
öllu nema sjálfri sér. Þær eru hættar
að skrifa i Velvakanda, en í þess stað
senda þær pistla í Dagblaðið. Enginn
verulegur munur er á rithætti né
skoðunum þeirra eftir að þær yfir-
gáfu vesturbæinn og Velvakanda.
Ekki hefur Austfirðingum tekist að
milda skap þeirra, því er Dagblaðið
þeirra haldreipi í lífsbaráttunni, sem
er fyrst og fremst að vera á móti
íslenskri framleiðslu. Ætli þeir
þjáningabræður Reynir Hugason og
Jónas Bjarnason hefðu ekki gott af
að flytjast til þeirra austur á land.
Þeir líkjast þeim úr vesturbænum, að
minnsta kosti komast þeir í góðan
félagsskap, fyrir það er nokkuð
gefandi.
Hvers vegna þarf
útflutningsbætur?
Þeir sem skrifað hafa um út-
flutningsbætur á landbúnaðarafurð-
um, hafa viljandi reynt að koma því
inn hjá lesendum að framleiðslu-
kostnaður sé það hár hér á landi, að
það sé óhugsandi að framleiða til út-
flutnings nema greiða verulegan
hluta framleiðslukostnaðarins úr
ríkissjóði. Þvi er haldið fram að
íslenskir bændur geti ekki framleitt
búfjárafurðir nema með mun meiri
tilkostnaði en bændur annarra
þjóða. Þetta er ekki rétt. Afköst
íslenska bóndans eru með því besta,
sem gerist. Ef hliðstæð skilyrði væru
hér og hjá bændum í nágrannalönd-
um okkar hvað varðar verð á aðföng-
um, vextir af lánum og greiðsluhraði
fyrir afurðir sá sami, þá væri fram-
leiðslukostnaður svipaður og annars
staðar gerist hjá háþróuðum land-
búnaðarþjóðum.
Með álíka fyrirgreiðslu og verði
aðfanga, ættu íslenskir bændur að
geta framleitt til útflutnings, dilka-
kjöt og ýmsar mjólkurafurðir án út-
flutningsbóta, ef verðlagning í milli-
ríkjaviðskiptum væri eins og á flest-
um öðrum vörum. Því miður er það
ekki í dag og óvist hvenær breytist til
batnaðar. Það er eins og aðrar
þjóðir, sem flytja út landbúnaðar-
afurðir hafi sætt sig við ástandið, þvi
illa hefur gengið að semja um
breytta stefnu.
Að visu hafa tekist samningar milli
nokkurra landa um tollívilnanir og
hærra verð á einstaka afurðum en hið
svokallaða heimsmarkaðsverð býður
upp á. Finnar hafa t.d. gert
Kjallarinn
Agnar Guðnason
viðskiptasamning við Portúgal og
Austurriki, þar sem þeir kaupa
ákveðnar vörur frá þessum löndum,
en í staðinn kaupa þau búfjárafurðir
frá Finnlandi. Norðmenn kaupa af
okkur dilkakjöt á verði, sem er
nokkru hærra en heimsmarkaðsverð-
ið. En greiða þó mun lægra verð en