Dagblaðið - 19.09.1980, Side 11

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 19. SEPTEMBER 1980.
til klukkan fimm að morgni verða
þeir sem í biðröðunum bíða að hverfa
á brott um miðnætti. Fela þeir sig þá
í næstu portum og görðum en
stökkva svo aftur í biðraðirnar
klukkan fimm að morgni og gefur þá
enginn eftir,” sagði blaðamaðurinn.
Auk oliunnar eru það demanta-
námurnar sem afla Angólamönnum
tekna sinna að mestu. Angóia var
mesta demantavinnsluríki i heimi.
Voru þar unnar þrjár milljónir karata
af demöntum á hverju ári. í fyrra
náði vinnslan aðeins þriðjungi þess
magns.
Hið sorglega við ástandið í Angóla
er að þar skortir ekki peninga til að
greiða fyrir nauðsynjar, vegna olí-
unnar, demantanna og tekna sem
Angóla hefur af sölu raforku til
Suður-Afríku.
Ástandið í Angóla er einna verst
úti á landsbyggðinni. Spænskur
blaðamaður sem fór þar fyrstur um
erlendra fréttamanna síðan landið
fékk sjálfstæði hefur skýrt frá því að
þar sé hrikalegt að sjáaðstæður fólks
víðast hvar. Jafnvel fulltrúar
stjórnarinnar i sveitum gagnrýna
stjórnvöld í Luanda fyrir skipulags-
leysi og óstjórn.
Bié hérað er einna verst statt.
Þangað hafa á undanförnum árum
flykkzt rúmlega ein og hálf milljón
flóttamanna frá öðrum héruðum í
Angóla. Hafa þeir verið á flótta
undan her landsins og kúbönskum
liðssveitum. Hinir kúbönsku ráð-
gjafar hafa nefnilega tekið upp þær
aðferðir i baráttunni við UNITA
skæruliðana. Þeir reka hvert manns-
barn á brott af landsvæðum þar sem
þeir hafa einhverja fótfestu. Gallinn
er sá að Bié hérað getur ekki brauð-
fætt svo mikinn viðbótarfólksfjölda.
Spænski blaðamaðurinn ræddi við
einn æðsta mann MPLA í Bié héraði
og var sá ekki myrkur i máli. „Hið
eina sem fólk fær til að leggja sér til
heldur en þegar Portúgalir stjórnuðu
málum í Angóla.
Sem dæmi má taka kaffiræktina..
Aður voru ræktuð um 240 þús. tonn
af miklu gæðakaffi i Angóla á ári.
Nú er búizt við að ársuppskeran verði
40 þúsund tonn. Árið 1973 fékkst 100
þúsund tonna maísuppskera í Ang-
óla. í ár verður að flytja inn 100 þús-
und tonn til að koma í veg fyrir al-
gjöra hungursneyð.
í Luanda, höfuðborg landsins, er
allt í kalda koli. Strætisvagnakerfið
er ekki lengur starfrækt. Flestir vagn-
anna standa víðs vegar um borgina í
óökufæru ástandi. Meginhluti þeirra
er innan við tveggja ára gamlir.
Vilji menn fá embættismanna-
kerfið til að gera eitthvað kostar það
þvílíkt pappírsflóð að því léttir ekki
fyrr en eftir margar vikur og mánuði,
segir blaðamaður einn sem heimsótti
Luanda nýlega.
„Skortur á matvörum og ruglingur
á öllu skipulagi veldur því að langar
biðraðir myndast alls staðar þar sem
einhver von er um mat. Oft á tíðum
verður að bíða í biðröðinni í heilan
sólarhring samfleytt. Þar sem enn er
útgöngubann í Luanda frá miðnætti
munns eru rætur sem malaðar eru í
mjöl. Samt sem áður fellur það eins
og flugur vegna þess að engin gagnleg
næring er í rótunum. Ég ætla að
senda þeim malaðar rætur til
Luanda ef það mætti verða til þess að
þeir skilji hve ástandið er orðið alvar-
legt.”
„Þegar sendar eru tilkynningar til
Luanda um að maís skorti í Bié hér-
aði þá fletta þeir aðeins upp i mann-
talinu frá því árið 1970. Síðan eru
sendir nokkrir bílfarmar í samræmi
við mannfjölda árið 1970. Ekkert
þýðir að segja þeim í Luanda að
siöan hafi bætzt við ein og hálf
milljón flóttamanna og að íbúum
héraðsins fjölgi um 30 þúsund á
mánuði hverjum.
Vegna þess að tekinn hefur verið
upp miðstýrður sósíalismi í Angóla er
ekki leyfilegt fyrir stjórnendur í Bié
héraði að leita annað eftir matvælum
en í gegnum stjórnvöld í Luanda.
Spænski blaðamaðurinn heimsótti
fjögur þúsund manna flóttamanna-
búðir í Cuimo sem er höfuðborg Bié
héraðs. Foringinn í búðunum skýrði
frá því að á hverjum degi létust að
meðaltali tveir af völdum sjúkdóma
ogtveirafsulti.
Vöruskiptakerfi sem áður gilti víðs
vegar um Angóla á milli smábænda
innbyrðis og við handverksmenn
hefur einnig farið algjörlega í vaskinn
vegna afskipta miðstýringarmanna í
Luanda. Nú á allt að ganga í gegnum
opinbert fyrirtæki. Starfsmenn þar
hafa að sjálfsögðu enga hugmynd um
þarfir smábænda sem búa víðs fjarri.
Auk þess hefur verðlagskerfinu sem
gilti i vöruskiptaverzluninni öllu
verið raskað með óraunhæfum verð-
ákvörðunum framkvæmdum á
stjórnarskrifstofu í órafjarlægð.
Allir framleiðsluatvinnuvegir í
Angóla eru magnlausir. Þá er olíu-
vinnslan undanskilin en hún er al-
farið í höndum útlendinga. Aðrar at-
vinnugreinar skila minni afköstum
legu þætti. Astandið er alvarlegt,
þjóðin stynur undir óskaplegri skatt-
píningu, sem minnir á ástandið úti í
Frans fyrir stjórnarbyltinguna miklu.
Valdhafarnir eru montnir og stæra
sig af því, hvað fjármálastjórnin sé
viturleg. Þeir tala um einhverjar
prósentur, yfirdrætti, vergar tekjur,
sem enginn skilur neitt í. En það sem
fólk skilur er hinn miskunnarlausa
grimmd, sem nú er beitt í allri skatt-
píningu. Ég má finna fyrir því með
söltum tárum, öll þjóðin grætur
undan þessari grimmd og miskunnar-
leysi. Forðum fengu þjóðhöfðingjar
viðurnefni hjá alþýðunni, hinir harð-
ráðu og miskunnarlausu. Nú hefur
risið yfir okkur nýr valdsmaður,
sem kalla mætti Ragnar hinn skatt-
grimmá.
Við erum að komast á stig þraut-
kúgaðrar nýlenduþjóðar. En kúgar-
inn er ekki útlendur kóngur við
Eyrarsund, heldur Arnarnefur i
Arnarhvoli, skattheimtudrekinn
grimmi.
Nú eru giftar konur, sem leyfa sér
að vinna úti skattpíndar og blóð-
sognar. Þær fá stjörnutékka og verða
jafnvel að greiða dráttarvexti af
sköttum í marga mánuði, sem þær
vissu aldrei að þær ættu að greiða.
Einmana mæðrum er miskunnarlaust
misþyrmt, svo að þær svelta og mega
ekki einu sinni eiga litasjónvarps-
tæki. Hvað var verið að þvæla um
það á dögunum, að kvenfólki væri
eitthvað á móti skapi að láta nauðga
sér? En hvað er það á móti skatt-
píningunni á þeim, sem nálgast losta-
fullar pyntingar skattaherrans
grimma? Ráðherrann virðist líta á
þær eins og mjólkurkýr á bás, sem
ríkisvaldið eigi að blóðsjúga. Og
hvað er nú síðasta tilfellið. Hafin er
grimmdarleg skattpíning á börnum.
Það þótti ekki fallegt hér áður fyrr að
níðast á konum og börnum. Nú
hefur allt mannlegt siðgæði dofnað
og það er helst í tísku.
— Skelfing er að heyra, hvað þú
lætur út úr þér meistari. Telur þú þá
að draga ætti hinn skattglaða ráð-
herra fyrir barnaverndarnefnd?
— Ja, ég veit ekki. Það ætti að
draga hann fyrir mannréttindadóm-
stólinn eða einhvern mannúðardóm-
stól.
— En nú er sagt að þetta sé mesta
ljúfmenni og göfugmenni.
— Látum eigi ytra borðið villa.
Hann mun stæra sig af viturlegri fjár-
málastjórn, hagur ríkissjóðs sé góð-
ur. En þessir fjármunir eru dregnir í
sívaxandi mæli undan blóðugum
nöglum alþýðunnar.
— En ég hélt að það væru hinir
vanda. — Pulsur með öllu handa
öllum, hrópaði meistari Tesi.
— Já, pulsuvagninn er prýði okkar
bæjarfélags. Mynd af honum hefur
birst í blaði á Nýja Sjálandi. Pulsu-
vagninn er meiri menningarstofnun
en sinfóníuhljómsveitin, enda er allt
sem hann hefur að bjóða greitt niður jí.
eins og miðarnir að hljómsveitinni.
Hann er áiika ljúffeng andleg næring íf'
og Dagblaðstertan mikla, sem var
kúfuð af niðurgreiddum
landbúnaðarrjóma. í pulsuvagninum
prýðilega breytast landbúnaðarstyrk-
irnir í menningarstyrki, enda eru
pulsurnar Ijúffengu alltaf á sama
gamla góða hræbillega verðinu.
— Lof og prís skal okkar prýðilega
pulsuprinsi, mælir meistari Tesi. Hér
hefur hann með framsýni byggt upp
blómlegt atvinnu- og menningarfyrir-
tæki. Að hugsa sér, hverju hann fær
afrekað í pulsubransanum. Ég trúi að
hagnaðurinn af þessu örlitla sjálfs-
bjargarfyrirtæki sé 8 milljörðum
krónum meiri en af risafyrirtæki á
borð við Flugleiðir. Það er vel af sér
vikið.
En um leið og pulsuprinsinn fer
fimum og viðkvæmum höndum um
pulsutitti og lætur allt gumsið,
sinnep, túmat og remúlaði fljóta í
fegurstu skrautrákum eins og flug-
eldasýningu, tónar hann sinn
sértrúarboðskap.
— Komið til mín allir þið sem
þjáist. Komið á hið mikla kirkjuþing
orþódoxu Guðföðurdýrkendanna.
Föllum allir fram og dýrkum hann.
Hann var Guðfaðir stjórnarinnar.
Hann fékk þannig kommum í hendur
fjármál og iðnaðarmál og framsókn í
hendur viðskiptamál og málefni
verslunar og banka og sjávarút-
vegsins. Þannig ofurseldi Guðfaðir-
inn þeim örlög kaupmanna og
iðnaðar. Hann fékk þeim allt vald á
himni og jörð, nema fóðurbætisráðu-
neytið. En vegir hins mikia
Guðföður eru órannsakanlegir,
samviska hans óræð eins og Kolluáll
og eftir því sem vindáttin blæs,
drengskapur hans óskiljanlegur nema
að sjá um sína. Nú hefur hann að
vísu eitthvað ruglast í kollinum, því
að hann ætlar að gerast mesti sátta-
semjari rikisins, ea það var nú annar
frambjóðandi. Samt munum vér allir
mæta til hinnar erþódoxu messu og
falla fram og t; ibiðja hinn mikla
Guðföður og þakka honum fyrir alla
þá blessun, sem hann hefur leit yfir
okkur. Hann sundrar og sættir eftir
sinni alvitru tilvilj inakenndu sam-
visku.
Þorsteinn Thorarensen
ríku, hátekjumennirnir og stórfyrir-
tækin, sem standa mest undir
sköttunum.
— Nei, nú hefur verið gengið svo
harkalega að atvinnurekstrinum, að
hann getur ekki staðið undir sömu
sköttum og áður. Hinn skattaglaði
maður hefði þá þurft að taka tillit til
þess og draga almennt úr sköttum.
Hann lofaði á sínum tíma að kreista
stórgróðafyrirtækin, sem hann sagði
að hefðu sloppið svo létt. En hlut-
fall fyrirtækja í sköttum hríðminnkar
fyrsta að baráttudegi gegn rikis-
kúgun. Þá safnast fóstrur, mæður og
börn með snuð í munni undir rauðum
fánum og kröfuspjöldum um mjólk
og brauð til að fá að lifa. Eða heldur
uppmælingaaðallinn að hann hafi
einkaleyfi á að fara í kröfugöngur og
gera verkföll?
— Nei, rólegur Tesi meistari, þú
tekur alltof stórt upp í þig.
— "Hva, er nokkur furða, þó
maður sé skapstyggur að horfa á
þjóðina stefna hraðbyri inn í kerfi
; ríkissjóð um 3 milljarðar króna —
segi og skrifa 3 milljarðar króna. Og
takið eftir að öll þessi gífurlega
álagning er fyrst og fremst barna-
skattur. Það er verið að merg-
sjúga hina minnstu í þjóðfélaginu.
Nú skyldi maður ætla að eitthvað af
þessum fjármunum myndu þá fara
til að styrkja sælgætisiðnaðinn. Jú, í
hlut sælgætisiðnaðarins af allri
þessari risafúlgu eiga að komast 20
milljónir í hvern framleiðnisjóð, —
segi og skrifa 20 milljónir.
„Nú blása naprir vindar haustsins um stræti og torg, þar sem við setjum alfræðingu andans, akademiu alþýðunnar niðri 1
Austurstræti, 1 höm undir grágrýtisvegg bankans 1 ilmandi lykt frá moðsuðu pylsuvagnsins”.
nú og því bitnar skattagleðin nú í
meira mæli en nokkru sinni áður á
alþýðunni. Pyntingartækin heita
skattvísitala og hækkuð prósenta
sveitarfélaga. Þau eru engu betri en
glóandi klípitengur og þumalskrúfur
rannsóknarréttarins. Nú leggjast
skattarnir þyngst á konur, einstæðar
mæður, börn og okkur smælingjana.
Nú verðum við að grípa til okkar
ráða og stofna frjáls verkalýðsfélög
fátæks fólks. Óháð verkalýðsfélög,
barnfóstra laus undan rikisatvinnu-
rekendastjórnsýslu BSRB — böðla-
svipa ríkis og bæja. Óháð verkalýðs-
félag mæðra, óháð verkalýðsfélag
barna. Svo gera þau sumardaginn
skattkúgunar, sem drepur niður alla
atorku og lifskraft, allt réttlæti og
gleði, þar sem blómin visna og fugl-
arnir hætta aðsyngja.
Hvað skyldi t.d. óháð stéttarfélag
barna og annarra sælgætisunnenda
segja við síðustu kveðjunni frá hinum
skattglaða ráðherra? 40% aukatollur
á útlent sæjgæti til að styrkja
innlendan sælgætisatvinnuveg. En sé
málið athugað nánar, er það allt
annað sem vakir fyrir hinum skatt-
grimma ráðherra, það er bara að
seilast í meiri og meiri peninga í
óseðjandi ríkiskassann. Óljúgfróður
maður hermir, að með þessari skatta-
hækkun á sælgæti muni velta árlega i
Tilgangurinn er því auðsær, það er
ekki verið að styðja neinn atvinnu-
veg, heldur verið að skattkúga börn.
Á þeim degi urðu þeir Ragnar og
Heródes barnamorðingi vinir.
— Samt er það rétt hjá ykkur,
kæru lærisveinar að við megum ekki
einblína um of á hinar dökku hliðar,
mælti meistari Tesi, bretti upp á
nefið og skinnið á skallanum og
spennti út bláa skeggbroddana, um
leið og hann stóð upp. — Það er nú
t.d. þessi skínandi bjarti pulsuvagn,
hann er þó alltaf eins og sólskins-
bletturístræti.
Stendur ekki sjálfur pulsuprinsinn
í afgreiðslunni, hermannlegur að