Dagblaðið - 24.06.1981, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNl 1981.
““““■“"N
11
Kjallarinn
Sigurður Þör Jönsson
nýafstöðnu orkuþingi var rætt um
orkuframkvæmdir og orkunýtingu
og kom þar margt forvitnilegt fram,
meðal annars að koma hér upp olíu-
hreinsunarstöð og leita að oliu
norður af landinu, og yrði þá Fiatey á
Skjálfanda „hugsanlega æskilegur
borpallur” eins og komist var að
orði. Ekki er öll vitleysan eins.
Hvi i ósköpunum eigum við að
koma upp oliuhreinsunarstöð fyrir
tæpan milljarð króna þegar það er
vitað mái að olía verður ekki orku-
gjafi framtiðarinar? Þó að finnist
einhver olfa norður af landinu þá
verður það bara dropi i hafið sem
gæti samt orðið ansi stór og hættu-
legur dropi ef olia færi í sjóinn. Hvað
með fiskimiðin á Skjálfanda og.
norður af landinu? Svari þeir sem
vilja koma þessari vitleysu í fram-
kvæmd.
Við viljum nýjar lausnir, ekki
lengur úreltar hugmyndir að utan.
Væri ekki nær að nota eitthvað af
þeim fjármunum, sem i olíuævintýrið
myndu fara, til rannsókna og fram-
leiðslu á innlendum orkugjöfum?
f erindi dr. Braga Árnasonar á
orkuþingi kom fram að með þekktri
tækni væri unnt að framleiða eldsneyti
sem við þörfnumst, aigerlega úr
isienskum hráefnum. Hér er fyrst og
fremst um að ræða metanól sem er
hentugt eldsneyti á bifreiðar og
ammóniak fyrir fiskiskip.
Sem sagt, við eigum að nota orku
okkar sjálf en ekki að selja hana
útlendingum á útsöluverði.
Ef þessi leið verður valin, að fram-
leiða eldsneyti hér á landi, verður
bjart framundan með blóm í haga og
kannski munu kýrnar leika við hvurn
sinn fingur.
Slgurður Þór Jónsson
félagsfræðlngur.
Mesta fjármálahneyksli á Norðurlöndum:
MILUONIR KRÓNA RUNNU í
VASA SJÓDSTJÓRNARINNAR
— Peningamir sem fara áttu til sveltandi bama í þriðja heiminum fóru í mörgum
tilfellum aldrei út fyrir Norðurlöndin
46 ára gamall baptista-prestur og
nokkrir aðrir menn f stjóm hinnar
norrænu hjálpastofnunar Nordisk
Barnefond voru fyrir skömmu hand-
teknir, grunaðir um að hafa stungið
undan um 16 milljónum norskra
króna.
Peningunum hefur verið safnað
saman til að hjálpa bágstöddum og
sveltandi börnum vfða um heim. í
igegnum auglýsingar hafa um 14
þúsund Norðmenn tekið að sér að
framfleyta einhverju ákveðnu barni i
þriðja heiminum. Á hverjum mánuði
hefur hver þeirra greitt um 70 krónur
eða eina milljón samtals dl Nordisk
Barnefond. Þetta hafa Norðmenn
kallað „fjemadoptíon” eða ættleið-
ingu úr fjarlægð. Fyrirkomulag þetta
naut mikilla vinsæida i Noregi og
raunar víðar á Norðurlöndum þar
sem fólki fannst sem þvi gæfist þarna
kærkomið tækifæri til að iáta gott af
sérleiða. ■
Má nærri geta hvernig fólk hefur
brugöizt við fréttum um að stórar
upphæðir úr sjóðnum hafi mnnið
beint í vasa ráðamanna sjóðsins með
baptísta-prestínn Helge Nordahl i
broddi fylkingar. Mun ekki ofmælt
að hér sé á ferðinni eitt mesta fjár-
máiahneyksli á Norðurlöndum.
Ýmsa foreldra var tekið að gruna
að sjóðurinn hefði óhreint mjöl i
pokahorninu. Kom það til dæmis til
af þvi að yfirleitt reyndist ekki unnt
að fá auknar uppiýsingar um börnin
sem viðkomandi greiddu til og fór
svo að sumir hættu að greiða þar
sem þeim þótti ekki nægilega tryggt
að réttilega væri að málum staðið.
Aðrir hafa hins vegar verið algjörlega
grunlausir allt til þessa og hefur lög-
reglan átt fullt í fangi með að stöðva
greiðslur til sjóðsins eftir að i ljós
kom hvernig í pottinn var búið.
Fjármálahneyksli þetta verður
stöðugt víðtækara eftir þvl -sem
rannsókn þess miðar áfram og er
engan veginn séð fyrir endann á þvi.
(Dagbladet).
Presturinn Helge Nordahl, formaður Nordisk Barnefond.
VIUA UEKNAR SPRENGJA ÍSLENSKT
HBLBRIGDIS- 0G MENNTAKERFI?
húsnæði, rafmagn, ljós, hiti, tæki,
aðstoðarfólk og reyndar lika efni.
Hvar er verkstæði sjúkrahús-
lækna? Er það ekki sjúkrahúsið?
Hver á sjúkrahúsið? Ekki læknarnir
heldur allur almenningur. Samt
bjóðast læknar til að vinna á þessum
vinnustað, nota húsnæði, tæki og að-
stoðarfólk en krefjast að fá kaup
fyrir útselda vinnu. Hvemig mundi
eigandi bifreiðaviðgerðaverkstæðis
bregðast við ef bifvélavirkjar segðu
upp hjá honum vinnu en byðust svo
til að vinna áfram á verkstæðinu fyrir
taxta sem jafngildir taxta fyrir út-
selda vinnu? En þetta er það sem
læknar bjóðast til að gera, og fái þeir
ekki reikninga sína greidda hóta þeir
Iögsókn. Það er orðið eitthvað bogið
við lög i landinu ef dómarar failast á
að bianda saman óskyldum rekstrar-
formum. Ef sjúkrahúsalæknar ætla
sér að halda fast viö þessa útseldu
vinnu sina verða þeir að kaupa eða
leigja sjúkrahúsin og reka þau fyrir
eigin reikning.
En það er einnig önnur alvarleg
hlið á þessari launadeilu lækna. Þeir
segjast þurfahærri laun vegna þess
að nám þeirra sé svo langt og dýrt og
ævitekjur þeirra stuttar. Rétt er það.
Nám háskólamanna er langt og ævi-
tekjur styttri en þeirra sem hafa
styttri skólagöngu að baki. Lækna-
stúdentar eru þó aö því leyti betur
settír en aörir háskólastúdentar að
þeir eru yfirleitt komnir á laun í
Yfirlæknar á blaðamannafundi um Ixknadeiluna.
sjúkrahúsunum strax i miðhluta, þ.e.
áður en þeir em hálfnaðir i námi.
í herkví
Eins og áður getur er menntun á
íslandi greidd úr sameiginlegum sjóði
landsmanna, einnig háskólamennt-
un. Vilji læknar gera menntun sina
að fjárfestingu eins og hún er i
Bandarikjunum er ekki nóg að breyta
aðeins öðrum þættinum, það er hve
mikið er hægt að hafa upp úr henni
að námi loknu, einnig verður að
breyta tilkostnaðinum. Vilja læknar
hækka verulega laun sin þó að það
kostí að tekin verði upp há skólagjöld
við Háskóla íslands eins og tiökast
við háskóla i Bandaríkjunum? Og
vilja háskólamenn almennt þá kerfis-
breytingu? Einnig má spyrja: Eru
íslenskir iæknar hrifnari af heil-
brigðiskerfinu í Bandarikjum
Norður-Ameriku en á íslandi og ann-
ars staðar á Norðurlöndum? Það
mundi sprengja ramma þessarar
greinar áð ræöa þá hluti. Ég skal
aðeins geta þess að eftir upplýsingum
Time, timaritsins fræga, 1978, gátu
40% sjúklinga i Bandarikjunum
ekki fengið þá læknismeðferð er
þurfti, en á sama tima voru 200.000
rúm á sjúkrahúsum ónotuö, svo dýr
er sjúkrahúsvist þar i landi. Sam-
kvæmt þvi sem segir í timaritinu
Réttí eru engar sjúkratrýggingar tíl
sem ná yfir öll Bandarikin. Þess
vegna hafa 18 milljónir Bandarikja-
manna engan rétt til ríkisaðstoðar ef
sjúkdóm ber að höndum og 48 millj-
ónir Bandaríkjamanna geta ekki
greitt til fulls sjúkrahúsareikninga
sina. — 60% af íbúum Suðurrikj-
anna hafa engar ríkistryggingar.
Þykir islenskum sjúkrahúsaiæknum
þetta til fyrirmyndar og vilja skipta á
þvi og íslensku heilbrigðiskerfi?
Nei, sannleikurinn er sá að það er
ólykt af þessari iæknadeilu og ég trúi
þvf ekki að allir islenskir læknar séu
ánægðir með þær aðferðir sem þeir
sem ferðinni ráða beita. Segja má að
Isiensk sjúkrahús séu nú í herkvi og
sjúklingarnir gíslar. Og þá er mér
spum: Hversu mikill munur er á
aðferðum lækna og flugræningja
sem hertaka flugvél, taka áhöfn og
farþega í gíslingu og hóta að sprengja
flugvélina 1 loft upp verði ekki gengið
að kröfum þeirra? Eru ekki læknar f
rauninni að hóta að sprengja íslenskt
heilbrigðis- og menntakerfi? Þetta er
ekki venjulegt verkfall, enda var
verkfallsrétti komið á til þess að
kúgaö láglaunafólk gæti rétt hag sinn
en ekki tíl að þrýstíhópar i Iykiiað-
stöðu i þjóðfélaginu, svo sem flug-
menn og læknar, beití honum af óbil-
girni.
Sumum kann að þykja þessi grein
harðorð. En það er háttur minn að
vera hvassyrtur þegar réttíætískennd
minni er verulega misboðið. Það
tekur stundum á taugarnar að til-
heyra þessari spendýrategund sem
nefnist á latínu homo sapiens, á
íslensku hinn viti gæddi maður.
Helgi J. Halldórsson.
J