Dagblaðið - 07.09.1981, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 7. SEPTEMBER 1981.
Kjallarinn
Flokksrœðið blffur
Við, sem fjarri erum orrustugný
„jafnaðarmanna” reynum að gera
okkur grein fyrir þvi, af hverju öll
þessilætistafa.
Topparnir þeirra, sem annarra
flokka, eru værukærir og staðnaðir.
Þeir reka Flokkinn sem tæki í baráttu
um völd og embætti (og bitlinga).
Þeir vilja hafa allt í sama gamla
farinu og beita lýðskrumi til að
halda hylli kjósenda. Flokksræðið
blífur.
Þeir sem ekki segja halelúja eru
settir útaf sakramentinu — snið-
gengnir. Kannski er búinn til listi með
nöfnum þeirra sem flokkseigendur
hafa vanþóknun á. Ég á einn slikan,
ekki þó frá krötum.
Alþýðublað Jóns Baldvins ritstjóra
lásu ekki aðrir en sanntrúaðir. Sú var
tíð að Jón skólameistari vandaði
Alþýðuflokksmönnum ekki kveðj-
urnar. En ,,Út við grænan Austur-
völl / sem angar lengi á vorin /
stendur væn og vegleg höll / vonin
mænir þangað öll.”
Þrasleiðarar Jóns.samdir fyrir út-
varp„voru eina lífsmarkið með þessu
sem þeir eru ekki nú. Sannleikurinn
er sá, að fjöldi hinna „óbreyttu”
liðsmanna vUdi sameiningu í einn
verkalýðsflokk. Þeir börðust fyrir til-
veru sinni i verstu kreppu aldarinnar.
Marxískifræði voru þeim lokuð bók.
Það cr orðhengUsháttur að halda því
fram, að samningar hafi strandað á
einhverri klásúlu um byltingu.
Forystulið Alþýðuflokksins ætlaði
sér ekki að ganga tU stofnunar sam-
einaðs verkalýðsflokks. Liðsoddar
beggja flokka ólu á úlfúð og hatri
mUU fylkinga, sem hefðu átt að vinna
saman. ForingjaUðbeggjamátti ekki
til þess hugsa að missa völdin í
„flokknum sínum”.
„Drepum, drepum"
Jafnvel skrif Vilmundar um Lúter
og Komení fóru fyrir hjartað á
leiðarahöfundi Tímans, ef ég man
rétt, sagði þar með vandlætingu að
þetta væri tímaskekkja, 400 ár milli
þeirra trúarleiðtoganna. Tima-
skekkjan er þó aukaatraiði, hugar-
farið virðist svipað. Lúter var
Komení sinnar tíðar, sagði Vilmund-
ur og hefur víst mörgu verið meira
logið. Komení og lið hans sendir mót-
stöðumenn sína í hópum inn í eUífð-
ina. Það gerði Lúter líka.vinur furst-
anna en óvinur bændanna og sagði
eins og Skugga-Sveinn: „Drepum,
drepum. —
„Nú er stand á Goddastöðum” var
eitt sinn sagt. Nú er uppistandinu
vegna fjórblöðungsins lokið. Loka-
þátturinn var dálítið furðulegur.
Spurning um arkitektur, sagði Jón
Baldvin. Það var þá lóðið?
Nú skildist okkur af blöðum eftir
Sögu(lega) fundinn, að þá ættu þeir
Jón og Vilmundur að vera ritstjórar,
jafnir að völdum, skrifa annanhvorn
leiðara í einingu andans og bandi
friðarins o.s.frv.
Þá kemur Jón og segir: Nú get ég.
Nú ferð því Vilmundur litli út úr
mínu ritstjórnarverelsi hið bráðasta,
enda bara stóll handa mér einum eins
og þú sérð. En þú mátt senda mér
greinar, en mundu bara að merkja
þér þær.
Haraldur Guðnason.
-
DB-mynd.
Jón Baldvin, Vilmundur og handtakið.
blaði. Jón fór í sólarfrí og Vilmundur
varð sumarritstjóri. Fór hann nú
hamförum á síðum gamla verka-
mannablaðsins. Þótti ýmsum nóg,
einkum þó flokkseigendum. Þrír
þeirra tóku sig upp eftir miðnætti,
létu hött slúta, tóku hús á prentverks-
mönnum og rændu „grínblaðinu”.
Þeim líkaði ekki húmorinn Vilmund-
ar, enda pólitíkusar húmorslausir
menn.
Komið við kaunin?
Þótt kratar kynnu ekki að meta
skop VG, og það kannski ekki láandi
þá sýnist orsök þess að uppúr sauð
önnur. Flokkseigendum féllu skrif
Vilmundar illa yfirhöfuð. Eða
hvernig var tónninn í verkalýðs-
foringjunum fyrir norðan. Komu
umsagnir láglaunafólksins illa við
kaunin? Verkafólk veit vel, að starfs-
fólkið í fínu skrifstofunum ræður
ferðinni. Formenn virðast ekki una
þessu illa, komast kannski einhvern-
tíma á þing eins og Karvel, Karl
Steinar og Guðm. J. Verkalýðsfélög-
in hafa löngum verið einskonar útibú
flokkanna. Alþýðuflokkurinn og
Alþýðusambandið var eitt og hið
sama til 1942. Síðan hafa farið fram
hrossakaup til hægri og vinstri eftir
ástæðum um stjórn ASÍ. Nú eru þar
samkv. samningi sjálfstæðismanna
og Alþýðubandal. tveir hálaunamenn
BHM innstu koppar í búri.
í þrengingum krata síðustu vikur
hafa góðir grannar hlaupið undir
bagga. Til að mynda skrifaði Þórar-
inn próventuritstjóri Tímans kostu-
legan leiðara, sem hann nefndi
„Vörn fyrir Jón Baldvin Hannibals-
son” útaf Héðinsmálum. VG beindi
þó ekki geiri sínum að Jóni heldur
forystu Alþýðuflokksins á þeim tíma,
ef nokkuð var.
Vildu sameiningu
Árið 1938 voru þeir flokkar báðir
sem komu við sögu verkalýðsflokkar,
nauðganir á stúlkubörnum, m.a.
tungur skornar úr og augu krækt út
(framkvæmt af ásetningi í viðurvist
foreldra og ættingja), magaskurður á
ófrískum konum og fóstrinu síðan
kastað fyrir hunda, beiting sérstakra
efnasambanda til að brenna fanga
lifandi. Fram til þess tíma sem
réttarhöldin voru haldin hafa 0,3%
af heildaríbúatölu landsins verið
líflátin.
Auk þessa er stöðugum og
skipulögðum ofsóknum beitt
gagnvart bændasamfélögum, verka-
mannahverfum, verkalýðsfélögum,
kirkjustofnunum, háskólastofnun-
um, dagblöðum, fræðslustofnunum
o.s.frv.
Enginn er dreg-
inn til ábyrgðar
Herforingjastjórnin heldur því
fram að ofbeldi og hermdarverk séu
verk óstýrilátra öfgahópa til hægri og
vinstri. Svk. skýrslum Lög-
fræðiaðstoðar ekibiskupsdæmisins
voru hins vegar stofnanir ríkisins,
aðallega lögrega og her, ábyrgar fyrir
meira en helmingi morða sem
framin voru á tímabilinu mai til des.
1980. Mikill meirihluti annarra
morða var framinn af aðilum sem
sannanlega starfa í nánum tengslum
við lögregluna og herinn.
Fram til þess tíma sem réttar-
höldin voru haldin, er talið að um
12.000 manns hafi verið líflátnir.
Ekki einn einasti maður hefur verið
dreginn til ábyrgðar fyrir þessi morð,
né heldur pyndingar á ótal mönnum
öðrum.
Það heyrist stundum að her-
foringjastjómin sé umbótasinnuð og
er þá vísað til landbúnaðarum-
bótanna, en þeirri umbótaáætlun var
hrundið af stað 6. mars 1980. Daginn
áður hafði reyndar verið lýst yfír
hernaðarástandi og dómstóllinn
komst að þeirri niðurstöðu að land-
búnaðarumbætumar væm 1 raun
notaðar sem réttlæting fyrir vopnuðu
hernámi alls landsins. M.a. hafa tugir
þúsunda sveitafólks verið send
nauðug í svokölluð „vernduð þorp” 1
nafni umbótanna en þar em hafðar á
því stöðugargætur.
Aöstoð Banda-
rfkjamanna
Meðal þess sem dómstólnum var
ætlað að kanna var aðstoð Banda-
rlkjanna við herforingjastjórnina.
Allt bendir til að nú séu a.m.k. 800
bandariskir ráðgjafar í E1 Salvador,
en það er stærsti hópur sem banda-
rísk stjórn hefur sent til ríkis í
Rómönsku Ameríku siðan innrásin
var gerð i Dóminiska lýðveldið 1965.
Daglega koma tiu D—103
flutningavélar til E1 Salvador. Skv.
niðurstöðum allra vitnaleiðslna ber
Stjórnarhermenn í E1 Salvador i varöstöóu.
\
Bandaríkjastjóm meginábyrgð á að
herforingjastjórnin er enn við völd.
Dómstóllinn komst að þeirri
niðurstöðu að ofbeldisverk her-
foringjastjómarinnar eru svo stór-
felld og þaulskipulögð að þau teljast
þjóðarmorð skv. lögfræðilegri
skilgreiningu þess orðs.
Það leggur sjálfsagt hver sitt mat
á hvenær uppreisn er réttlætanleg.
íbúar E1 Salvador geta ekki náð rétti
sínum eftir lýðræðislegum leiðum,
þeir njóta engra slikra réttinda.
Fyrirhugaðar kosningar til
stjórnlagaþings í mars 1982 breyta
haldin í febrúar á þessu ári. Ofbeldis-
verk stjórnarinnar halda áfram fyrir
utan þær hörmungar sem fylgja
stöðugri borgarastyrjöld í landinu.
En stjórnin stendur sífellt hallari
fæti enda hefur stjórn Reagans Banda-
ríkjaforseta þungar áhyggjur af
þróun mála. Hið eina sem kemur í
veg fyrir að Bandaríkjastjórn
sendi herlið tíl landsins er
almenningsálitið í heiminum. Hún
reynir sífellt að finna tylliástæðu til
að auka aðstoðina við
herforingjastjórnina og er í þyí skyni
sérlega umhugað að sýna fram á
„Að baki stjórninni standa ríkjandi öfl
innan yfirstéttarinnar, þau sem standa
lengst til hægri. Öllu valdi í E1 Salvador er
miðstýrt innan hersins og annarra opinberra
kúgunartækja.”
engu þar um, þar sem engir opnir
kosningafundir verða leyfðir, strangt
eftirlit er með öllum fjölmiðlum og
helstu samtökum fólksins, FDR,
verður ekki leyft að taka þátt í
kosningunum. íbúar E1 Salvador
eiga ekki annars kost en að gera
uppreisn.
Eftrirtaldir aðilar hafa staðfest
réttinn tíl uppreisnar við slíkar
aðstæður: Sameinuðu þjóðrinar, sbr.
28. grein Mannréttindayfirlýsing-
arinnar, rómversk-kaþólska kirkjan,
sbr. páfabréfið Popularum
Progressio frá 26. mars 1967,
salvadorska ríkið, sbr. 7. grein
stjómarskrár E1 Salvador og síðast en
ekki sfst Bandaríki Norður-Ameríku,
sbr. Sjálfstæðisyfirlýsingu Banda-
rikjanna frá4. júli 1776.
Ofbeldið
heldur áfrem
Ástandið i E1 Salvador hefur síst
batnað síðan þressi réttarhöld voru
hernaðaraðstoð Kúbu við
uppreisnarmenn. Þótt ekkert hafi
tekist að sanna þar um er sífellt dreift
fréttum um að líklegt sé að Kúba út-
vegi uppreisnarmönnum vopn og
aðra aðstoð (sbr. forsíðufrétt í Mbl.
2. sept. sl.). en hins vegar er þagað
yfir verkum herforingjastjórnarinnar
og ábyrgð Bandaríkjastjórnar á
þeim.
Meðan þessar línur eru skrifaðar
og meðan þær eru lesnar halda
morðin, pyndingarnar og aðrar
hörmungar áfram í E1 Salvador.
Sterkt almenningsálit og mótmæli
almennings getur komið i veg fyrir að
þessar hörmungar dragist á langinn.
Sem ríki 1 bandalagi við Bandaríkin
ber ísland ákveðna ábyrgð á því sem
fram fer i E1 Salvador í skjóli Banda-
ríkjanna. íslensku ríkisstjórninni og
íslensku þjóðinni ber því skylda til að
beita áhrifum sínum til að Banda-
ríkjastjórn láti af stuðningi sínum við
hina glæpsamlegu herforingjastjórn í
E1 Salvador.
Einar Ólafsson.