Alþýðublaðið - 02.06.1969, Blaðsíða 4

f; r ’ ^ ^CJfrfr'rrífí /•
4 Alþýðublaðið 2. júní 1969
verskur almenningur.
Dæmi:
UM
BLÖÐOG
PÓLITÍK
Madras 19. 5. 1969.
ALSTAÐAR þar sem ég er á ferð
reyni ég að verða mér úti um dag-
blöð til að sja hvernig kollegar mín-
ir líta á tilveruna, þ.e. ef nokkur
blöð fást á málum sem mér eru skilj-
andeg, en þau eru vandræðalega fá.
Þess vegna les ég blöðin hér á
Indlandi með áfergju.
V/st má margt gott um indversk
b!öð a@ segja. Þau eiga mörg að vera
rckin samkvæmt rótgrónum venjum
enskra blaða og eru mörg á ensku
því enska er hér mál stjórnmála og
æffri menntunar.
Þá get ég sagt þeim til hróss að
þau eru merkilega frják að því leyri
að engri ritskoðun er við þau beitt;
þau eru Hka merkilega laus undan
oki pólitískra flokka og eiga til að
segja hressilega meiningu sína um
þá.
En sem gamall fréttastjóri er ég
ekki með á hvernig þau haga mati
sínu á fréttum. Mat á fréttum er
höfuðatriði við ritstjórn biaðs, um
það getur engin tilviljun ráðið, það
hlýtur að fara eftir skapgerð og
ráðnum vilja ritstjórans. Blað er
kanrwfki fyrst og fremst hvernig efni
er merið.
Ef ókunnugur tdkur indverskt
blað og !es það í gegn þá hlýtur hon-
um að finnast að óskapHeg pólitísk
'krfsa heltaki þjóðlffið cinmitt þá dag-
ana. Á. forsnðu eru nær eingöngu
fréttir af því sem pólitíkusar segja
og gera. J
Oft finnast mér indversk blöð
vera í sana báti og íslenzk rétt fyr-
ir -kosningar, þann tíma sem þau
taka sér frí frá blaðamennsku, að
því frátdknu að indversk blöð eru
ekki með flokkspólitík, heldur blása
sig jút yfir öllu, sem pólitískusar
leggja hönd að hvort sem það er
stórt eða- smátt, eins og ekkert ann-
að kkioti máli í veröldinni.
A' hinn hóginn vanrækja þau tíl-
fintjan'lega að gera því skil sem fram
fer með þjóðinni. Mig er farið að
gnma •'ð stóratburðir geti skeð án
þess r. jkkur \ iti, kannski sízt ind-
Fyrir fáum vikum birtist lítil frétt
um það í nokkrum blöðum að nátt-
úruundur væru að gerast í Kasiunír.
Frá þessu var sagt i stuttri eindálka
frétt, feitletraðri að vísu, á sama
tíma og forsíðan var úttroðin af
frásögnum af orðum og gerðum
stjórnmálamanna sem þá daga voru
þó nákvæmlega sama þvargið og
vanalega.
Undrin reyndust engin smá-tíð-
indi: dalbotn eða lítil slétta í Kasli-
mír var I heilu lagi tekin að síga.
Um leið og dalbotninn seig, brustu
undirstöðúr fjalianna í 'kring og
boðaföll af aur og grjótí og foss-
andi vatnsflaumur kaffæj-ði hluta af
byggðinni í dalnum. Mörg þorp
lögðust í auðn, sum grófust undir
skriður. Og þessi ósköp höfðu verið
að gerast í ríu daga er fréttin var
rituð. Þó hafði fréttin sannanlega
borizt löngu fyrr, á þetta hafði ver-
ið drepið í einhverju blaði nokkr-
um dögurn áður, en svonalagað virt-
ist flokkað undir smámuni. Samt
var til manntegund sem kunni að
meta „smámuni", jarðfræðingarnir,
þeir störðu agndofa á — einsog
átján barna faðir í álJcheimum á
þvöruna forðurn.
Manntjóns og eigna var að litlu
getið.
Siðan hefur ekkert af þessu frétzt.
Engin blöð virðast þess umkomin
að senda fréttamarm á vettva ng að
tala við fólkið í þessum afskekkta
fjalladal og lýsa atvikum grandgæfi-
lega. Vera má að þau hafi ekki efni
á að leggja mikið fé í mikil ferða-
lög blaðamanna. En þau hafa pen-
inga til að elta pólitíkusa útum
allar tríssur og hirða upp með
respekt hvert orð sem útúr þeim
kann að hrjóta.
Ég undraðist Iíka nú fyrir tveím-
ur mánuðum, eða tatplega það, er
fréttir voru sem óðast að berast af
þurrki og vatnsskord í ýmsum byggð
um Madrasríkis, að ekkert blað
skyldi senda mann útá þurrkasvæð-
in að ræða við fólkið sem áttí í
vandræðunum. Afturámóri voru
blöðin óþreytandi að greina frá hvað
stjórnmálamienn segðu um þurrk-
inn, og er þeir panfílar komu á
þurrkasvæðið í heimsókn með fríðu
föruneyti vantaði sízt að fréttir bær-
ust af. því og orðum þeirra við það
tækifæri. En á sama hátt og íslenzk-
ir stjórnmálaforkólfar fóru í fyrra
að horfa á hafísinn ofanúr loftinu,
þannig þykir hér þrautalending er
ótíðindi gerast að fá ■stjórnmála-
menn til að koma á staðinn og gefa
yfírlýsingu, alvegeins þótt allir viti
fvrirfram hvað aumingja mennirn-
ir ætli að segja. Það er vi’st viðeig
andi formalítet við vandræðin, og
maður verður að haga sér eftir góð-
um siðum eins þótt fólk fái ekki
einu sinni vatn að drekka!
Og dálítið fannst mér brosleg sú
deila er upp kom hér ■/ Madras um
sama leyti útaf vatnsskortinúm. Con-
gressmenn sem eru í stjórnarand-
stöðu í Madrasríki gerðu mikið
veður útaf því að farið væri að
sklammta drykkjarvatn í Arcot,
byggðarlagi ekki langt frá Madras-
borg. DMK-menn sem með völdin
fara staðhæfðu á móti að enginn
vatnsskortur væri í Arcot. Svo
þrefuðu þeir um þetta einsog stund-
um hendir pólitíkusa er þeir gleyma
sér við pex um atriði sem sýnast
hafa agítatórískt gildi. Og ekki
brugðu blöðin þeim vana sfnum að
greina frá þrefinu. A hinn bóginn
virtist .engum koma til hugar að
senda mann til Arcot og láta þá
sem h'lut áttu að máli segja frá.
Nú er það vitaskuld merkilegt
efni að greina vendilega frá stjórn-
málaátöknm, en þá er valdast hversu
á er haldið.
Islenzkir blaðalesendur spyrja
kannski hvernig liægt sé að haga
fréttaflutningi um pólitfk óskynsam-
lega ef þess er gætt að draga ckki
taum neins sérstaks aðila — þvf
lieima erum við ekki einu sinni
komili svo lanet nð eiga óháð blöð
En ,víst er þnð auðvelt.
F.ndaþótt blöðin segi stjórnmála-
mönnurn stundum rækilega til synd-
anna þá gæta þau ek'ki hófsamlegra
hlutfalla í va'li stjórnmálafrétta. Sú
rnynd sem þau draga upp af þjóð-
lífinu gefur til kynna að ekkert 9
gerist nema pólitískt fjöreggjakast
stjórnmálamanna. Þau froðsa í hrá- 9
skinnatogi þeirra og hrossa'kaupum, 9
landstjórnin sjálf hverfur í skugg- 9
ann. fyrir áhuga á vopnaviðskiptum m
og pólitískri taflmennsku.
En þessi miklu skrif um stjórnmál |
gera stjómmálamenn þekkta, þeim « '
líldar vel, þeim verður lífct og þjófn- M
um sem átti að hengja: „ekkert ger- M
ist fyrren ég kem“. Aðalatriðið er ■
ebki að manni sé hælt, aðalatriðið ■
er að vera umskrifaður. Sá einni sem 9
iifir í húmi þagnarinnar er útS'kúf- 9
aður í þessari sjóbissniss og sölu-
mennsku tílveru sem við lifum í.
Það er ofvöýtur f pólitíik um alian 9
hcim. Allir vllja eignast þar sinn 9
bás og fá þa j sinn meis, því þar ■
er auðvelt að*f„komast áfram“, og 9
að „komast Éram“ er íífshugsjón I
kvikmyndastjöfnu og söluinennsku
hugarfarsins; fýrir stjörnunni þarf 9
að klappa, annare er hún ekki 9
stjarna, og söluimðurinn þarf að 9
'kunna að kjafla út vöru sína, hvort ■
sem hún er vond eða góð, annars 9
er 'hann ekki sölumaður. Hvað 9
maður cr skiptir minna máli en
hvað manni tc\st. í pólitík er jafn- 9
vel hægt að komast hátt án þess að 9
vera nokkuð annað en réttur og 9
sléttur meða'lmaður. Til þess er not- _
að verkfæri sem heitir pólitískur 9
flo'kkur. Þess vegna getur orðið 9
eftirsóknarverðara að vera þarfur ®
flokknum heldur en þjóðinni.
Blöð eiga að vera hið vökula 9
auga sem fylgist með og greinir 9
sanngjarnlega frá. Þau eiga að hafa h
sjónarmið hins almenna upplýsta 9
lesanda. Ef þau gleyma þeirri meg- 9
inskyldu siruii sem felst í orðuntim **
„virðing fyrir sannlejikanum og rétti I
almennings til að fá að vita sann- ®
leikann" hver seni hann er, þá er
voðinn vís. Fjölmiðlunartækin eru
taugakerfi nútíma samfélags. Ef þau
bregðast verður samfélagslíkaminn
'h'elsjú'kur.
A Vesturlöndum er það útt'arp og
þó einkum sjónvarp er fregnir flyt-
ur af því sem er að gerast; blöðin
(tímarit og bækur) eru aðallega sá
aðili sem dæmir, eru einskonar
samvizka. En á Indlandi verða þau
að gegna að nokkru báðum hlut-
verkunum því hér er ekkert sjón-
varp. „
Blöð eiga að vera samvizka stjórn-
málanna einsog annarra, en ekki
þrælar þeirra og senditíkur. Ef þau
vanrækja það eða gefa pólitnsku
þrasi of mikið rúm er verið að leiða
stjórnmálarnenn útá hála braut Þá
er látið óátalið þótt • hin pólitíska
refskák verði óeðlilega mikil
prósenta af viðfangsefnum stjórn-
málamannsins, óeðlilega miktl á-
herzla er lögð á sniðugheit í póli-
tískum skiptum af því manni er
slegið upp fyrir sniðugheit dkki síð-
ur en röggsemi, og svo getur farið
að stjórnmálalifið losni úr tengsl-
um við þjóðlífið, verði sérgrein. eða
íþrótt á borð við boxarakúnst og
glímu.
Þetta er sjálfsagt eðlilegur barna-
sjúkdómur á vogt mannréttinda og
lýðræðis. Mannréttindi og lýðræði
eru að kalla ný í sögunni, með
hvorugt kunnum við að fara.
En þessa tilhneigingu lýðræðis og
þingræðis vinnubragða til að af-
skræmast og spillast af sl'eikjus'kap
við stjórnmálavöld og dýrkun á
pólitísku valdaspili sjá Naxalítar hér
á landi vel, og aðrir formælendur
blóðugrar byltingar, og œtla að nota
útí æsar.
Kömmúnisti nokkur sagði í vetur
af sér öllum stjórnmá’lastörfum,
þingmennsku og trúnaðarembætt-
um fyrir flokk sinn, afþví vinnu-
brögð lýðræðis og þingræðis voru
í hans augum þýðingarlaus vitleysa,
of spillt og afskræmd itil þess hann
gæti hugsað sér að koma þar nærri.
Sennilega hefur hann gengið í neð-
anjarðarflokk byltingarmanrm —
þeirra sem segir að „völd grói útúr
byssuhlaupum".
Ég hef hevrt gáfaða velviljaða og
hugsandi alþýðumenn heima á Is-
landi taka sér svipuð orð í munn
um stjórnmál.
Þó er að mínu viti sú villan alvar-
legust að gefast upp, 'heldur að
reýna að finna nýjar leiðir.
— SIGVALDI.
Þakka innflega auðsýnda samúð og vinarbug við
andiát og jiairðarfðr eiginmanns míns
JÓNS SIGURÐSSONAR
vélstjóra, Sólheimum 23,
Fyrir hönd barna, tengdabarna og barnabarna,
Halldóra Jónsdóttir.
Útför mannsins míns,
ÁSMUNDAR GUÐMUNDSSONAR,
biskups,
fer fram frá Dómkirkjiunni miðvikudaginn 4. júní
kl. 2 e.h.
Steimmn Magnúsdóttir.
mimm
ANNAÐ EKKI