Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1963, Blaðsíða 102

102
og Stefán tók það í Flóru. í 2. útg. Flóru býr hann þó til nafn-
ið flagahnoðri. En svo var ekki óalgengt að sama tegundin var
nefnd mörgum nöfnum. Þá valdi hann það nafnið sem hon-
um þótti falla bezt á plöntuna eða algengast var. Má ætíð um
slíkt deila, hversu vel hefur tekizt. En undantekningarlítið
hafa bæði nafngiftir og val nafna Stefáns tekizt vel og mjög
mörg með ágætum. Nöfnin fara vel í munni, eru íslenzk og
segja oft nokkuð um tegundina. Rétt hefði þó verið um marg-
nefndar plöntur, að færa til fleiri nöfn en gert er að jafnaði.
Stefán einnefndi allar plöntur undantekningarlaust og var það
mikil framför. Flann leitaðist og af fremsta megni við að láta
ættkvíslaheitin vera síðari lið í tegundarnöfnum, og tekst hon-
um það yfirleitt mjög vel, til dæmis ættkvíslin sóley með öll-
um sínum sóleyjartegundum, brennisóley, skriðsóley, jökla-
sóley, dvergsóley o. s. frv.
Þótt margt væri erfitt með plöntunöfnin voru þó fræði-
orðin að ýmsu leyti enn erfiðari viðureignar. Þar varð einn-
ig að reisa frá grunni. Þess er þó skylt að geta, að Oddur
Hjaltalín hafði í Grasafræði sinni samið fræðiorðakerfi, og
mörg þeirra orða fengið nokkra festu í íslenzku máli. Þannig
notar Páll Jónsson þau óbreytt að mestu í Ágripi sínu af nátt-
úrufræði, og sömuleiðis Bjarni Sæmundsson í barnaskólabók
sinni. En ekki var það fræðiorðakerfi gott allt um það. Stefán
segist í formála Flóru svo sem ekkert hafa getað notazt við
fræðiorð Hjaltalíns. Að vísu hefur hann þó getað notað nokk-
ur fræðiorð Odds óbreytt, og önnur hefur hann lagað til, en
vitanlega er langmestur hluti orðakerfisins nýsmíði, og það
svo vel gert, að naumast verður um bætt. Sjást þess bezt merki
á því, að þær fáu breytingar, sem síðan hafa gerðar verið eru
fæstar til bóta, hvorki málfræðilega né grasafræðilega.
Ekki verður sagt, að nafngiftir og fræðiorðakerfi Flóru hafi
komið í einu vetfangi fullskapað úr penna Stefáns eins og
Aþena úr höfði Seifs. Það átti sér langan aðdraganda og ald-
ur, verður það bezt séð á því að bera eldri ritgerðir hans sam-
an við Flóru og Plönturnar. Hér er ekki unnt að gera því máli
full skil, en þar sem ég hefi safnað allmiklu efni um íslenzk
plöntunöfn og fræðiorð vonast ég eftir að geta gert þess nán-