Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1963, Page 117

117
4. Stofnun styrktarsj(3ðs fyrir ekkjur drukknaðra sjómanna. 5.
Að komið yrði á fót ábyrgðarsjóði fyrir báta og veiðarfæri og
6. Að koma á fót sundskóla fyrir héraðið. Mesta áherzlu legg-
ur liann þó á tvö fyrstu atriðin. Tillögur þessar sýna, að margt
hefur brotizt um í huga hins unga kennara á Möðruvöllum
um þessar mundir, og þótt ekki yrði úr framkvæmdum að því
sinni, er víst, að tillögur hans hafa vakið umhugsun og um-
ræður.
Þegar Norðurljósið hætti að koma út á Akureyri var ekkert
blað lengur norðanlands. Mun áhugamönnum hafa þótt það
súrt í broti, að eiga ekkert málgagn fyrir skoðanir sínar. Klem-
enz Jónsson, sýslumaður átti þá frumkvæði að því, að efnt var
til félagsfundar til að koma á fót blaði. Fékk liann Stefán og
fleiri áhugamenn í lið með sér. En góður kunningsskapur og
samstarf var þá með honum og Stefáni. Blaðið hóf göngu sína
í janúar 1893, og hét það Stefnir. Var Stefán í blaðstjórninni,
og skrifaði nær allt fyrsta tölublaðið. Skrifaði hann margt í
Stefni næstu árin, aðallega undir dulnefninu Ármann. En
eftir að Valtýskan kemur til sögunnar mun hafa dregið sund-
ur með honum og Stefnismönnum, að minnsta kosti hættir
hann að mestu að skrifa í blaðið síðustu ár aldarinnar. En að
vísu hafði hann þá mörgum öðrum hnöppum að lineppa.
Upp úr aldamótunum, þótti þeim Valtýingunum gömlu
allillt að hafa ekkert málgagn á Akureyri. Varð þá að ráði að
stofna blaðið Norðurland, og réðst Einar H. Kvaran til Akur-
eyrar sem ritstjóri þess í fyrstu. Var Stefán einn aðalhvata-
maðurinn að stofnun blaðsins og formaður blaðstjórnarinnar
um skeið. Skrifaði Stefán margt í Norðurland næstu árin og
hefur ýmissa greina hans verið áður getið. En einkum ræddi
hann þar stjórnmál, skóla- og önnur menningarmál. Sérstak-
lega vil ég þó geta hér greinaflokks, sem hann nefndi Ný rit
um náttúru landsins. Eru það fregnir af ritum og ritgerðum,
sem skrifuð voru um ísland og náttúru þess, einkum á erlend-
um málum. Mun naumast nokkur ritgerð hafa komið út um
þau efni á árunum 1902—1908, að Stefán geti hennar ekki.
Ritfregnir þessar eru hinar fróðlegustu. Gefur hann yfirlit um
megincfni ritgerðanna, dæmir þær og gerir við þær ýmsar at-