AvangnâmioK - 01.03.1955, Side 2

50
nr. 1
AVANGNÅMIOK’
mérKat nukigdlårnerånut poliomut kapuissutigssaK nutåK
iluaKutåusanerdlune?
Danmarkime arnat avlsiåne no. 50-me decemberip
14-åne 1954-me ima agdlagtoKarsimavoR:
nåpaut mérKat nukigdlårnerat pivdlugo Roma-
me atautsimitorssuit ilagerérsimavdlugit angerdlarsi-
malerama uvdlune tugdlerne ardlalingnik nalåutaga-
Karsimavunga nanertisimåssutigipajugkavnik. ilisari-
simassama ilånik anånamik nåpitsigångama nungut-
dlugit oKartaraoK:
„kapuissutigssaK tåuna atuardlugo Kujanardlui-
narpoK. måna ånilångatigissariaeruparput mérKat nu-
kigdlårnerata ukiut tamaisa nåpautaussarnigsså."
nangåvdlunga OKartarpunga sule taima agtigi-
gissumik sujuariarneKarsimångitsoK. -• nungutdlu-
gitdle akineKartarpunga:
„umåk-å, atuarpugut kapuissutigssaK piarérsoK,
Amerikame misilingneKarérsoK, månalo Danmarkime
atulisassoKl"
„tamarmik tåssa taimåiput," akuerissarpunga,
„kisiåne aulajangersumik OKauseKångilaK mérKat po-
liomut sernigssorsinaulerigut. sujumukariarnerssuaK
tamåna unauvoK, tåssa kapuissutigssaK måna sana-
neKarsinaulersoK dnilångaginago atorne Karsinan-
ssok. aperKut tugdleK månauvoK, suniuteKåsanerpa?
soruname taimåisangatinarneranut pissutigssaKarpoK,
sulile Kularnaerdlugo påsisinåungilarput kapuissutig-
ssaK ukiorpålungne misilingneKarérsimatinago.“
nuånårutigineKajårpatdlålinginerpa?
taima isumaKarnarsinauvoK, taimåitordle erKai-
massariaKarpoK ukiut pingasuinait matuma sujorna-
tigut mérKat nukigdlårnerånut akiussutigssaKångivig-
dluinarsimagavta, manale piviussumik pisinåussuse-
Kalersimavugut nåpautip tamatuma nungutitdluinar-
neKarumårnigssånut sordlo kupit torKussårdlungner-
ssflvdlo uvagut nunagissavta sumivfinit pérutitausi-
maneråtut ilivdlugo.
mérKat nukigdlårnerånut kapuissutigssap ujar-
neKarnera taima ilungersunartigissumik suliausimang-
mat åma patsisaussut ilagåt nåpautip tamatuma pi-
ngortarfia virus (nivgussaK) pingårdlune piuminaer-
Kinårtukasiungmat. virus åtsornartuvoK bakteriamit
mingneruvdluinartoK, åma avdlanut ilångutdlune nuv-
fasernermut, nuagdlungnermut, mæslinginut avdla-
nutdlo nåpautinut mérårKat ukiuine sujugdlerne a-
tutartunut patsisaussartoK. inuit amerdlanerssarssue
piårKinårtumik mérKat nukigdlårnerata virusianik pe-
Kalersarput taimåitordle nåparatik. taima malungnå-
ngitsumik „mérKat nukigdlårnerånik" peKarsimassut
tåssa kingorna åtsorneKartugssaujungnaerajugput.
pingortitap taimailivdlune inuit 99 procenté suniut-
dluartumik akiussutigssarsissarpai (kaportarpai). ajo-
raluaKaordle nalunartarmat procentip atautsip inug-
tainut mémat nukigdlårnerånit åtsorneKartugssau-
jungnaersimanatik ilungersunavigsumik taima nåpar-
tartunut ilåunginerdlune.
mérKat nukigdlårnerata virusé åssigingitsut pi-
ngasuput, tåukulo pingasut tamarmik nukigdlårner-
mik nåpauteKalersitsisinåuput. åma tamåna patsisi-
galugo piuminarneruvoK uvagut inuit nangmineK
kapuissaruvta pingortitap nakerissarsiornigsså utarKi-
narnago. tåuko 99 procentit mérKat nukigdlårnerå-
nut nåmagdluinartumik pingortitåkut akiussutigssa-
Kalersimassut pingasoriardlutik tunitdlariarneKartar-
simåput pingasut tåuko tamaisa perérsimalerunikik
aitsåt isumangnarungnaerdluinarsimalisangmata. aju-
ngineruvoK taimailisinauneK pingitsorsinaugåine. tai-
maingmat [kapuissutigssaK ajungitsoK ilisimatåt a-
nguniagaråt, angutdlo tamatuminga angussagsså-
ngortitsissoK tåssa dr. John Enders, Harvard uni-
versitetimit USA-mltumit pissoK. tamåna ilisimatu-
ssutsikut nutåliarssuane tusardliuterKårpå ukiut pi-
ngasut matuma sujornatigut mérKat nukigdlårnerat
pivdlugo Københavnime atautsimlnerssuaKarmat, sa-
påtivdlo akånerane kingugdlerme ilisimatutut sulia-
minut nersornautisiagssane (Nobelprisen) Stock-
holmime tiguvdlugo.
Kangaligame taimåitumik kapuissutigssaliora-
luartarnerit iluagtitarsimångingmata, pissutauvoK
åtsornartup tamatuma nakerissarsiussusia. sianiutit
umassut nukeruåinaine amerdliartorumavoK, taimalo
l'tumik autdlawauteKardlune angnertumik virusilior-
neK ajornaKaoK, tamånale tåssa pissariaKarKårtuga-
luarpoK poliomut kapuissutigssamik sananiaråine.
Enders ardlalialungnik misigssuivdlune autdlar-
nerpoK tåuko iluaKusiutdlugit nukerussanik avdlanik,
polio-virusip pingoriartorfigisinaussagssainik, ujar-
dlerdlune. ardlaligparujugssuariardlune misigssuiv-