Árbók Kaupfjelags Þingeyinga - 01.01.1925, Page 88

90
hann hefir unnið til, en hvorki meira né minna. Einnig að
hjálpa vanmáttugum. —
Stefna sú, er kaupmennirnir tilheyra og aðrir fjárplógs-
menn, telur að hver megi njóta þess, sem hann hefir kraft
til að klófesta, — og að ljónið eigi að skifta því, sem aflað
er í félagi.
Kaupfélag Þingeyinga hefir til þessa aðeins unnið að hinu
fyrnefnda hlutverki samvinnustefnunnar. í nálega hálfa öld
er það búið að starfa að umbótum verslunarinnar. Mikið hef-
ir það áunnið. Ólíkt mundi hafa verið umhorfs í héraðinu,
ef aldrei hefði þar kaupfélag verið. Og ólíkur mundi hugs-
unárháttur Þingeyinga hafa verið þá. En kaupmönnunum
hefir það ekki útrýmt. Það hefir aðeins bætt þá viðskifta-
mönnum þeirra til láns. Við þessu er auðvitað ekkert annað
að segja, en að Kaupfélagið er óleyst verkefni og Þingeying-
ar eiga eftir að þroskast.
Svo þroskaður er þó skilningur héraðsmanna orðinn, að
þeim mun yfirleitt ljóst, að samvinnustefnan er umbóta-
stefna, sem á að sigra. Aftur á móti segja ýmsir, að kaup-
menn eigi fullan tilverurétt á meðan þeir geti haldið við
verslun við hlið kaupfélags. Og þetta er ekki með öllu ósatt.
En viðnám kaupmannaverslana stafar af því, hvað margir
eru sljóir og tómlátir. Menn gera sér ekki grein fyrir því, að
það gildir um samvinnufélagsskapinn, að sá, sem ekki er
með í honum, hann er á móti honum. Enginn er í því efni
hlutlaus.
Margir eru svo miklar smásálir,. að þó þeir viti vel, að
kaupfélagsskapurinn vinnur fyrir réttlætið, þá versla þeir
samt að nokkru við kaupmenn — og snapa eftir tylliboðum
kaupmenskunnar.
Aðrir líta svo stórt á sig, að þeir vilja ekki ganga undir
féiagsagann og jafnréttið, en leita sérréttinda, sem kaup-
menn bjóða gæðingum og miða æðioft við kaupfélagskjör. En
sömu menn virða um leið sjálfa sig svo lítils, að þeim dettui’
ekki í hug, að þeir gætu stutt heimsumbótastefnu með því að