Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1992, Page 70

70
KRISTÍN BRAGADÓTTIR
að viðkomandi liafi ekki staðið í skilum fyrir blaðið. Benedikt
Gröndal skrifar Jóni bréf 27.3.1893 og segir:
Jeg er nú búinn að fá Sunnanfara, en ekki er jeg búinn að borga hann, en jeg
skal borga hann; mér þykir flest í honum ágætt, — hvurgi er eins vel ritað um
háskólamálið [...].'
Háskólamálið svokallaða var einmitt mikið hitamál um þessar
mundir, og var Jón einlægur fylgismaður þess, að Islendingar
fengju eigin háskóla hér heima.
Arnljótur Ólafsson prestur í Sauðanesi, sem var umboðsmaður
blaðsins um hríð, skrifar m.a.:
[...] þá er að minnast á andvirði Sunnanfara, og játa eg fúslega, að það sé illa
farið hve mikil vanskil eru orðin af minni hendi [...].
Ekki er vonlegt, að Sunnanfari hafi fallið öllum lesendum sínum
jafn vel í geð, og eru dæmi um, að lesendur kvarti yfir efni
tímaritsins. Arnljótur skrifar síðar í sama bréfi:
Svo verð eg að segja yður frá þeim óförum Sunnanfara, að kaupendur hans hér
hafa hneyxlast voðalega á ritgerðum í>. Gíslasonar, og hugsaði eg þó, að
guðrækni þeirra væri eigi sérlega hörundsár. P. Gíslason er óneitanlega einn af
þessum vísindalegu unglingum, er lært hafa of mikið til að halda sinni einföldu
barnatrú, og er það næsta skiljanlegt, en aftur of Iítið til þess að kunna að meta
hið háfleyga og huggunarríka í trúnni... En hvað sem nú um þetta er,
kaupendurnir afsegja Sunnanfara [...].8
Með metnaði og atorku tókst alltaf að koma Sunnanfara út, áður
en skip fóru til íslands - stundum sama dag og þau lögðu úr höfn.
Jóni gekk vel að fá menn til að skrifa í blaðið, enda hafði hann
persónuleg sambönd við skáld og ýmsa andans menn bæði heima
og í Höfn. Samt sem áður má sjá í bréfasafni hans bréf þess efnis,
að augljóst er, að hann hefur þurft að ganga á eftir mönnum, og
vitaskuld hafa skáld verið misupplögð og misaflögufær með efni.
Fram kemur í bréfum, að Jón borgaði vel fyrir efni í Sunnanfara.
Benedikt Gröndal, sem lagði blaðinu töluvert efni, segir svo í bréfi
frá 14.10.1892: „Kvæði - jeg yrki ekkert lengur! Hvernig á jeg að
yrkja innan um þennan prósaiska, materíalistiska öfundsama
smámennis Pöbel!: Ög síðar í sama bréfi:
Hvort sem þér verðið nú vondur eða ekki, Doctor, þá sendi jeg yður nú
„Rímurnar". Jeg hef engum boðið þær nema það hefir komið til tals milli okkar
Björns ritstjóra, en ekkert fast. Það er ómögulegt að eiga við menn hér - að
minnsta kosti hef ég ekki þá eiginleika sem þarf til að eiga við þá; jeg heimtaði