Vísbending - 10.09.1984, Blaðsíða 4

VÍSBENDING
4
Skipting opinberra erlendra skulda eftir myntum
í árslók 1983
Hundraðshluti skulda miðaður við
dollara DM yen sv. franka
Danmörk 57 16 óþ. 11
Finnland 31 15 20 15
írland 39 35 7 8
Svíþjóð 67 9 5 8
Astralía 26 19 25 20
Indónesía 43 8 21 óþ.
Nýja Sjáland 37 12 13 22
Thailand 66 3 26 óþ.
ísland (árslok 1983) 57 10 12 6
ísland (árslok 1982) 61 12 7 5
Tölur um Astraliu eru m.v. júní 1983, Indónesíu des. 1982,
Nýja Sjáland mars 1983 og Thailand september 1983. íslensku tölurnar
eiga við erlendar skuldir alls.
Heimild: WFM, Morgan Guaranty Trust. Seðlabanki íslands.
i _____
vexti og gengi þeirra gjaldmiðia sem
komu við sögu.
Taflan sýnir skuldasamsetningu
nokkurra ríkja en þessar upplýsingar
birtast í ofannefndri grein í World
Financial Markets að frátöldum
tölunum um íslands. í lok síðasta
árs var hlutfall dollaraskulda okkar
57%, það sama og hlutfall
dollaralána í opinberum skuldum Dana
á þeim tíma. Hlutfall dollaraskulda
okkar hefur því lækkað úr 61% í 57%
í fyrra. í staðinn hafa skuldir í
öðrum myntum hlutfallslega hækkað,
einkum skuldir í yenum, svissneskum
frönkum og hollenskum flórínum.
Enginn vafi er á að hver lántaki og
þjóðin öll hefur haft hag af þessum
breytingum - að minnsta kosti fram
til þessa.
Gengisáhættan
Þrátt fyrir verulega möguleika
á að draga úr vaxtakostnaði hafa
hugmyndir um að dreifa skuldum
skuldugu ríkjanna á fleiri myntir
mætt nokkrum efasemdum. Þessar
efasemdir eru vegna gengisáhættunnar .
sem tekin er þegar dollaralánum er I
breytt í lán í þýskum mörkum, yenum, i
svissneskum frönkum eða öðrum
traustum gjaldmiðlum, einkum ef.
þessi breyting á sér stað er gengi:
dollarans er mjög hátt. Einnig er
hætta á því að vaxtamunurinn á milli
þessara mynta minnki eða jafnvel
hverfi og þannig hverfi einnig
sparnaðurinn við það að skipta yfir
í aðrar myntir úr dollaralánum.
Þetta á að sjálfsögðu aðeins við um
lán með breytilegum vöxtum. Frá
sjónarmiði gjaldeyrisstýringar er
einnig á það að líta að löngin hefur
verið talið óráðlegt að taka lán 1
öðrum myntum en þeim sem tekjur eða
eignir eru í, þannig að þessar
eignir eða tekjur myndi að hluta
mótvægi á móti skuldunum. En á móti
kemur að núverandi vaxtamunur á
milli dollara og yens, svissnesks
franka og marks er svo mikill að
hann dugir til að jafna verulega
lækkun á gengi dollarans gagnvart
þessum gjaldmiðlum. Jafnvel þótt að
til lækkunar á gengi dollarans kæmi
þannig að þessi sparnaður hyrfi
þegar litið er á allan lánstimann þá
verður greiðslustreymi lántakandans
engu að síður mun hagstæðara á fyrri
hluta lánstimans. Sparnaður I
vaxtagreiðslum yrði á fyrri hluta
lánstimans en hins vegar aukinn
kostnaður vegna gengistaps á siðari
hluta lánstímans. Þannig teygist
betur úr afborgunum og
vaxtagreiðslum lána, ekki síst ef
lán eru afborganalaus framan af
lánstíma.
Dæmi World Financial Markets
í greininni i World Financial
Markets er tekið dæmi um lán til
þess að skýra hvernig lægri vextir
sem nást með því að skipta láni á
fáeinar myntir geta meira en vegið á
móti gengisáhættunni sem af
dreifingunni hlýst. Tekið er dæmi
um lán sem er að fjárhæð 100
milljónir dollara eða jafngildi þess
í öðrum myntum. Lánstíminn er átta
ár og gert er ráð fyrir því að
fyrstu þrjú árin séu afborganalaus
en lániö greiðist með jöfnum árlegum
afborgunum á fimm árum eftir það.
Vextirnir eru 1% yfir 6 mánaða
LIBOR-vöxtum fyrir allar myntir og
greiðast í árslok án frekari
kostnaðar eða álags. Gert er ráð
fyrir því að vextirnir (sjá töflu)
séu óbreyttir allan lánstímann.
Vextirnir eru nokkurn veginn þeir
sömu og gilda á Euromarkaði nú.
Hlutfallsleg skipting lánsins
eftir myntum I dæmi WFM er
eftirfarandi:
dollari ......... 60%
þýsk mörk ........ 5%
sv. frankar........3%
yen ............. 15%
sterlingspund ... 10%
fr. frankar ...... 7%
Þessi samsetning eftir myntum
er sniðin eftir skuldasamsetningu
milli- og langtímaskulda fjögurra
skuldugustu ríkjanna í
Suður-Ameríku.
Sýnd eru þrjú dæmi um áætlaðar
breytingar til þess að meta áhrifin
af því að dreifa láninu á gjaldmiðla
með þessum hætti í stað þess að miða
eingöngu við dollara. í dæmi A er
miðað við fullkominn vaxtajöfnuð
(interest rate parity) samkvæmt þeim
vöxtum sem nú ríkja. Með fuilkomnum
vaxtajöfnuði er átt vió að gengi
gjaldmiöla breytist nákvæmlega til
að vega á móti vaxtamismuni á milli
mynta. Ríki fullkominn
vaxtajöfnuður og engin óvissa er því
alveg sama í hvaða gjaldmiöli lán
eru tekin; greiðslur vaxta og
gengistaps (eða vaxtatekna og
gengishagnaðar, sé um fjárfestingu
að ræða) eru jafnar í öllum myntum.
í þessu dæmi lækkar dollarinn
gagnvart hinum myntunum að meðaltali
um 3% á ári og um næstum því 6%