Frjáls verslun - 01.02.1979, Side 51

flytja inn með hagkvæmari kjörum
vörur frá Þýzkalandi og öðrum
Evrópulöndum.
Sp.: — Hvernig er útflutningur
okkar til Vestur-Þýzkalands aðal-
lega samsettur og hvaða upp-
hæðir er um að tefla? Hvernig
háttar til með innflutninginn og
hvaða inniendir aðilar eru mest
áberandi í viðskiptum við Vestur-
Þýzkaland?
Svar: — Fyrir 1970 var útflutn-
ingur okkar til Vestur-Þýzkalands
næstum eingöngu sjávarafurðir,
en síðan álverksmiðjan tók til
starfa, hefur ál verið helsta út-
flutningsvaran þangað. Af sjávar-
afurðum er flutt út mest ísfiskur,
fiskimjöl og lýsi og söltuð ufsaflök.
Útflutningur á freðfiski og frystri
rækju hefur einnig farið vaxandi
síðustu árin. Ennfremur hefur
orðið áberandi aukning í sölu ís-
lenskra ullarvara til Vestur-Þýzka-
lands, eftir að innflutningstollurinn
þar hefur verið felldur niður.
Innflutningurinn frá Vestur—
Þýzkalandi er mjög fjölbreytilegur,
en stærstu flokkarnir eru raf-
magnsvélar og ýmsar aðrar vélar
og tæki og bifreiðar. Meðal
stærstu innflytjenda eru Samband
ísl. samvinnufélaga, Heildverzlun-
in Hekla, Bræðurnir Ormsson,
Baader umboðið, Ræsir og Smith
& Norland.
Sp.: — Hvaða áhrif hafa gengis-
breytingar á Vesturlöndum haft á
viðskipti okkar við Vestur-Þýzka-
land og eru líkur til, að styrkur
marksins muni leiða til verulegs
samdráttar í innkaupum þaðan frá
því sem nú er?
Svar: — Hækkun þýzka marks-
ins hefur haft ótrúlega lítil áhrif á
innflutning þaðan, en reikna má
meó því, að hún hafi heldur örvað
útflutning þangað. Þjóðverjar hafa
getað haldið hlut sínum á íslenska
markaöinum, þrátt fyrir hækkun
marksins og tel ég ekki líklegt, að á
því verði nein veruleg breyting.
Hins vegar er ekki fráleitt að ætla,
að vörukaupin frá Þýzkalandi
hefðu aukist meira en ella, hefðu
engar gengisbreytingar oröið.
Sp.: — Hvaða kjara njótum við á
vestur-þýzka markaðnum fyrir
helztu útflutningsafurðir okkar
varðandi tolla og kvóta?
Svar: — Eftir að samrfingur ís-
lands við Efnahagsbandalagið,
sem gerður var 1972, tók að fullu
gildi 1. júlí 1976 má segja, að við
höfum frjálsan aðgang án tolla að
þýzka markaðnum fyrir iðnaðar-
vörur okkar og flestar sjávarafurð-
ir. Tollur á áli, sem var 7%, hverfur
alveg um næstu áramót, en tollur á
ísuðum þorski, ufsa og ýsu, sem
var 15%, verður áfram 3,7% og á
karfa, sem var 10% verður áfram
2%. Síldarlagmeti og saltsíld falla
ennþá undir toll. Samt sem áður er
ekki hægt að segja annað en að
þessi aðstaða sé mjög góð fyrir
útflutning okkar.
Sp.: — Eru einhverjir möguleik-
ar lítt eða ekki notaðir af okkar
hálfu í viðskiptum við Vestur—
Þjóðverja miðað við ákvæði
samningsins við Efnahagsbanda-
lagið?
Svar: — Þessari spurningu er
erfitt að svara. Eflaust má selja
meira af ýmsum vörum til Þýzka-
lands en gert er, en yfirleitt hefur
sala á framleiðslu okkar gengið vel
undanfarið og hafa því útflytjendur
ekki lagt sig sérstaklega fram um
að leita nýrra markaða. Þó má
benda á, að eftir að 20% tollur á
frystri rækju hefur verið afnuminn,
hefur sívaxandi magn verið flutt til
Vestur-Þýzkalands.
Sp.: — Oft hefur verið rætt um
aukinn útflutning á unnum sjávar-
afurðum á neytendamarkaði í
Evrópu í stað þess að einblína á
Bandaríkjamarkað. Eru litlar horf-
ur á, að okkur takist að byggja upp
jafntraustan markað fyrir þessar
afurðir okkar t.d. í Vestur-Þýzka-
landi og gert hefur verið vestan-
hafs?
Svar: — Bandaríski markaöurinn
er okkur ómetanlegur og á hann
meiri þátt í þeirri velmegun, sem
hér hefur verið undanfarandi ár
heldur en flestir gera sér grein fyr-
ir. Það er þó alltaf álitamál, hversu
langt eigi að ganga í að selja
helstu útflutningsvöru okkar að
mestu á einn markað og hvort ekki
sé meira öryggi í því að selja hana
á fleiri markaði til þess að dreifa
áhættunni af verðlækkunum eða
markaöstruflunum. Eftir að 15%
tollur af íslenzkum freðfiski var
alveg felldur niður í Efnahags-
bandalagslöndunum, hefur sala
hans aukist mjög mikið sérstak-
lega til Bretlands og er ekki vafi á
því, að það muni einnig hafa áhrif
til þess að styrkja freðfiskmarkað-
inn í Bandaríkjunum. Aukin sala á
freðfiski til Vestur-Þýzkalands,
held ég, að muni einnig hafa sömu
áhrif, en ég tel ekki, að hægt sé að
tala um, að vestur-þýzki markaö-
urinn geti nokkurn tíma komiö í
staðinn fyrir bandaríska markaó-
inn eða haft sömu þýðingu fyrir
okkur.
Evrópu-markaðurinn getur þó
haft vaxandi þýðingu fyrirokkur, ef
farið yrði inn á þá braut að fram-
leiða hér á landi tilbúna fiskrétti
eins og Sölumiðstöö hraðfrysti-
húsanna og SÍS framleiða í verk-
smiðjum sínum í Bandaríkjunum.
Innflutningur á slíkum réttum frá
Islandi er tollfrjáls til bandalagsins
og neyzla slíkra rétta fer sívaxandi.
Er hér eflaust um mjög verðugt
iðnþróunarverkefni að ræða, sem
freðfiskframleiðendur þyrftu að
athuga gaumgæfilega.
Sp.: — Hafa Vestur-Þjóðverjar
átt þátt í fjármögnun stórfram-
kvæmda hér á landi með lánum til
íslenzka ríkisins eða verktaka?
Svar: — Jú, síðustu 10 árin hafa
opinberir aðilar tekið lán í Þýzka-
landi samtals að upphæð 135 millj.
þýzkra marka, sem er jafnviröi 23,6
milljarða kr. á núverandi gengi.
Stærsta lánið var tekiö 1977, 50
millj. þýzk mörk, til Framkvæmda-
sjóðs og Kröflu. 1974 var tekið 17
millj. þýzkra marka lán vegna Sig-
ölduvirkjunar og tvö lán 1969, að
upphæð 26 millj. þýzk mörk, vegna
Búrfellsvirkjunar. 1969 var líka
tekið 25 millj. þýzka marka lán
vegna opinberra framkvæmda og
Framkvæmdasjóðs. Svo var árið
1971 tekið 5 millj. þýzkra marka lán
vegna stækkunar Áburðarverk-
smiöjunnar.
Sp.: — Fyrir nokkru tók sérstak-
ur viðskiptafulltrúi til starfa við ís-
lenzka sendiráðið í París. Er fyrir-
hugað, að störf hans beinist að
einhverju leyti að markaðnum í
nágrannalöndum Frakklands eins
og Vestur-Þýzkalandi?
Svar: — Sveini Björnssyni, við-
skiptafulltrúa, er ætlaö að greiöa
fyrir sölu á íslenzkum afurðum til
Evrópu og er því starfsemi hans
alls ekki bundin við Frakkland ein-
göngu þó hann hafi aösetur í Par-
ís. Hins vegar er gert ráö fyrir því,
að hann leggi mest kapp á að efla
útflutning til Frakklands í byrjun,
en væntanlega fær hann einnig
tíma til þess seinna að sinna
markaðsmálum í öðrum löndum
Vestur-Evrópu.
49