Frjáls verslun - 01.08.1985, Page 80

Millj. kr
8000
7000
6000
5000
4000
Aöild Seðlabanka og útlanda aö afuröalánum innlánsstofnana Miiij.kr
8000
l.I'i Endurkaup Seðlabanka,
------gongisbundin-----------
C'3 SDR lánsheimild i Seðlabanka
---------------- 1984 --------
.7.7] Endurkaup Seðlabanka i
-----islenskum krónum-------
777 Erlend lán v/alurðarlána
------- 1985 ---------------
JFMAM JJASOND J FMAMJ J ASOND
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
■ 0
Seðlabanka á rikisstofnanir um
0,8 milljarða króna en hækkuöu
um 0,3 milljarða króna næstu 12
mánuði á undan.
Svo dregin sé upp heildar-
mynd af lánaþróun i bankakerf-
inu skal vikið að svonefndum
innlendum liðum, en með þvi
hugtaki er átt við kröfur banka-
kerfisins (lán og endurlán) á inn-
lenda aðila að frádregnum
skuldum þess við opinþera sjóði
o.þ.h., sem ekki eru til almennrar
ráöstöfunar og þvi ekki taldar í
peningamagni. Aukning þessara
stæröar undangengna 12 mán-
uði nam 43% i ágúst ’84, 42% i
desember, 41% í apríl i ár og
43% nú i ágúst (bráðabirgða-
tala). Hér hefur því ekki orðiö sú
hjöðnun sem að er stefnt, heldur
stöðugur vöxtur, sem að undan-
förnu hefur verið 10—15% um-
fram verðlagsbreytingar.
Peningamagn og
sparifé
Peningamagn og sparifé að
meðtöldum áætluðum áföllnum
vöxtum jókst um 50% á 12 mán-
uðum til ágústloka samanborið
viö 32% næstu 12 mánuði á
undan. Vegna hárra raunvaxta
var búist viö mikilli aukningu
peningamagns og sparifjár á
árinu, en aukningin hefur veriö
mun meiri en viö var búist. Nú er
spáð að aukningin verði um
45% frá upphafi til loka þessa
árs, og aö meðaltal peninga-
magns og sparifjár aö meötöld-
um áföllnum vöxtum svari til
30,7% af landsframleiðslu,
samanboriö við 28,4% árið
1984. Tölurnar bera þess merki
að peningalegur sparnaður sé í
örum vexti i kjölfar hækkunar
Tafla 3.
Gengisbundin afurðalán.
Staða 31/7
1985
millj. kr.
Gengisbundin afurðalán inn-
lánsst. 5921
Fjármögnun:
Fé af innlendum
gjaldeyrisreikningum 1318
SDR lánaheimild i
Seðlabanka............ 670
Erlend lán v/afurðalána 3933
Fjármögnun alls...... 5921
raunvaxta og mikillar kynningar
á kjörum innlána. Á hinn bóginn
kann aukningin að hluta til að
vera stundarfyrirbrigði, borið
uppi af útlánaþenslunni. Aukin
eftirspurn sem af þvi kann aö
leiða kyndir undir verðbólgubál-
inu og rýrir viðskiptajöfnuð við
útlönd.
Samsetning peningamagns
og sparifjár hefur tekið miklum
breytingum eftir að fram komu
ýmis ný innlánsform hjá bönkum
og sparisjóðum. Fé á nýju reikn-
ingunum er í flestum tilvikum
óbundið en inn á þá hefur m.a.
flust fé af bundnum reikningum
og almennum sparibókum. I
ágúst í fyrra, þegar óbundnir
sparireikningar komu fyrst fram,
komu inn á þá 113 milljónir
króna og á einu ári hafa inn-
stæður þeirra aukist i 7,3 mill-
jarða króna. I hagskýrslum eru
þessar innstæður taldar meö
peningamagni og almennu
sparifé (M2) og hefur þaö aukist
um 76% á tólf mánuðum til
ágústloka, á meðan aukning
bundins sparifjár hefur verið
óveruleg, eða 1,6%. Innlánskjör
þessara reikninga eru því betri
sem féð er lengur óhreyft þannig
að skyldleiki þeirra við bundnar
innstæður er ótvíræður. Að þeim
meðtöldum hefur bundiö sparifé
aukist um 99% siðustu 12 mán-
uði, en M2 að þeim frátöldum um
23%. Þetta dæmi sýnir að hér,
ekki síður en í öðrum löndum,
geta nýjungar i peningamálum
raskað svo viðteknum mæli-
80