Alþýðublaðið - 24.08.1969, Blaðsíða 12

gárungarnir gaman að honum
og glettust til við hann á marg
an hátt.
Oft voru þeir Þorsteinn og
Björn látnir ganga á milli bæja
og lánaðir út, eins og hver önn-
ur vinnudýr, til þess að mala
korn og þæfa vaðmál, og var
Þorsteinn annálaður þófari.
Gengust þeir og einnig töluvert
fyrir því, að þeim væri vikið
þófarbita, og dró Þorsteinn
þessa aukabita saman og geymdi
þá svo dögum skipti í kofforts-
garmi, sem honum hafði einu
sinni verið gefinn. Lumaði hann
oft á pottbrauði og smjöri og há-
karli tímum saman, sem honum
hafði áskotnast í þessum útistöð
um við að þæfa.
Engin vinátta var á milli
þeirra Þorsteins og Björns, enda
var séð um það, að þeir ættu
aldrei heima á sama bæ. Áttu
þeir í töluverðum útistöðum
hvor við annan út af þófarbit-
um, en ekki þó svo, að til neinna
verulegra illinda drægi með
þeim, enda þóttist Bjöm langt
yfir Þorstein hafinn í flestum
greinum, en þó einkum í skáld-
skan og fögrum listum.
Þær hreystisögur, sem gengu
af Þorsteini Grímssyni, voru
flestar af róðraríþrótt hans. Var
oft leikið með hann, og hann
spannaður upp í það af gárung-
um að brjóta árar og sprengja
keipa og gera önnur hryðjuverk
með kröftum og klaufaskap. Var
það merkilegt, að sá berserks-
gangur, sem við einstök tæki-
færi hljóp í Þorstein, skyldi oft
og tíðum ekki verða að slysi.
Aldrei fékkst hann til þess að
láta svona, nema hann væri
spannaður upp í það af glanna-
fengnum mönnum, og borguðu
þeir Þorsteini fyrir það ein-
hverja ögn af tóbaki og mat.
Stóðu margir á móti þessum
uppátækjum gárunganna.
Ég man eftir því, að Þorsteini
Grímssyni var ekki leyft að
sitja innar í Flateyjarkirkju en
í krókbekknum framan við dym
ar, og var það vegna þess, að
hann var ekki álitinn í krist-
inna manna tölu.
Þorsteinn átti einn hlut, sem
honum þótti verulega vænt um;
það var illa málaður kofforts-
ræfill, og geymdi hann þar fögg
ur sínar og aukabita. Sat hann
oft í rökkri á kvöldin við
koffortið, skoðaði flíkur sínar og
matarbita, þuklaði' lum þetta,
þreifaði á matnum, tíndi hann
upp úr koffortinu og breiddi úr
þessu í kringum sig. Nokkrum
sinnum kom það þó fyrir, eink-
um meðan hann var í Krosshús-
um í Flatey, að hann var að
dunda við þetta fram á rauða
nótt. Gárungarnir vöruðu hann
við þessu og hræddu hann á
draugum og púkum og öðrum
forynjum, sem einhvern tíma
myndu ásækja hann, ef hann
legði þann ávana ekki niður.
Sérstaklega var honum talin trú
um það, að púkar myndu sækja
hann og draga hann í sjóinn.
Þorsteinn linaðist ekkert við
þetta, og hélt hann uppteknum
hætti eftir sem áður, enda var
hann laus við alla myrkfælni
og skrímsla-hræðslu.
Einu sinni gránaði þó gam-
anið fyrir Steina. Það var að
haustdegi, og átti hann þá heima
í Krosshúsum.
Bar það nú við sem oftar, að
Þorsteinn var að leika sér að
dóti sínu og fá sér bita af pott-
kökusneið, sem honum hafði ver
ið gefin. Veit hann þá ekki fyrr
til en fjórir hroðalega ljótir púk
ar ryðjast inn í skemmuna, þar
sem hann sat. Öskruðu púkar
þessir ógurlega í kringum hann
í myrkrinu, og gerðu þeir sig
líklega til þess að ráðast á
hann. Hafði Þorsteinn nauman
tíma til þess að raða niður dóti
sínu. Skildist honum það á
buldri púkanna, að þeir vildu fá
hann með sér og lofaði hann
þeim því að fara með þeim, ef
hann mætti loka koffortinu.
Eftir það slóst hann í för
með þeim út 1 myrkrið, og
teymdu þeir hann með sér niður
að sjó.
Þegar þeir voru komnir með
Þorstein þar austur á malar-
kambinn, tók honum ekki að lít-
ast á blikuna. Verður hann þá
1¥
hræddur um, að þeir ætli að
draga sig í sjóinn, og hefir hann
þá engin önnur ráð en að rífa
sig frá þeim og hlaupa heim í
dauðans ofboði. — Eftir þetta
var Þorsteini ekkert um það
gefið, eftir að rökkva tók, að
sitja úti í skemmu, og vildi hann
sem minnst um púkana tala.
Þorsteinn átti systur, er Soffía
hét. Hún var frekar lág vexti,
en þéttvaxin, sterk og hnellin og
víkingur til vinnu. Soffía var
dökkhærð og mógeyg, vel greind
og stálminnug. Réri hún oft á
sjó, eins og karlmaður, og þótti
mikið lið að henni, hvar sem
hún snerti á verki, og ég man
eftir því, að þetta var mesta
artarmanneskja, sögufróð og
skrafhreyfin.
Soffía hafði raun af bróður
sínum, þegar gárungarnir voru
að leika með hann og erta hann.
— Hún var aldrei við karlmann
kennd, og fór það orð af henni,
að hún væri ekki sköpuð eins
og venjulegar konur.
Eins og skiljanlegt er, varð
að nota Þorstein við fiskiróðra
í Flatey á sumrin og haustin. —
Þótti hann þá stirður í snúning-
um, og sjóhræddur, ef eitthvað
bar út af. Það traust sem menn
báru til hans, var allt undir
því komið. hvað hann gat verið
mikill víkingur við árina, ef
því var að skipta og mikið lá
við, en þess á milli nennti hann
ekki að róa að heitið gæti, nema
rétt að gutla með árinni með
mestu hægð og varasemi. Var
þá oft í góðu veðri ekki hægt
að nudda honum til þess að
taka ærlegt árartog, hvað mikið
sem mönnum lá á að færa sig
um sjóinn. Þetta gat oft komið
sér mjög illa, enda ekki allra
meðfæri að hafa hann með sér
á sjó, þegar óþægðarköstin duttu
í hann á annað borð. Stundum
tókst þó mönnum að gera hann
hræddan við illfiska, og varð
þá að gæta allrar varúðar í því,
að hann bryti ekki allt í sundur.
Stundum tókst þó kunningjum
hans að milda hann með því að
gefa honum tóbak upp í sig og
lofa honum aukabita, þegar í
12 AlþýSublaSiS — Helgarblað