Alþýðublaðið - 12.09.1969, Blaðsíða 8

8 Aííþýðuíblaðið 12. september 1969
G’iáin sú, setm. hér birtisit,
e” hluti af útvarpser-ndi.
Mei'in he mildir eru S'kýrrla
IÍFTA — ris:rnd'ari'nnar um
F ;'wer2íkinarsrimtt:ik Evrépu
(EFTA) ag T'he Eeonc nist.
EFT'A.-nnfndina ökipa dr.
Gylfi Þ G'íSiason við.ikipta-
málaráðherra formafrjr,
Magnús Jónsson, fjármálaráð
hsrra, H'elgi Fergis, banka-
s'“,ór . Jóihann Hafstein, dcms
.mlúlarájlherra, (í stag Péturs
hisirins Bene^ iktesonar, banka
st’óra) og Jón Baldvin Hanni
bals-on, hag"r!æðingur. Ritar
ar nrifnd'irihnar er.u Þórhalll-
ur Ásgeirsson, ráíuneyt s-
sk'úri og Einar Benediiktsson,
deildarstjóri. í
STOFNSAMNINGUR
EFTA
S 'ofnsamn ’ ngur Fríverzlunar
samtaika Evrópu — Stotók-
hólmísamningurin'n —. er
fr'IVar stuttur og einfaldur
tíorið saman við aðra albjóða
samninga um viðsikipti og
efnehagsmiáa. Samn'ngurinn
er í 44 greinum með 7 við-
aukrm og einni bólkun. í að
alatriðum má bó sikipta ''H'irm
ingnum i 9 kafla eða aðalatr
iði. Þau fjalla um samtökn
og stdfnanir þeirra, mankmið
saimtakanna, fríverzlun með'
iðnaðanvörur, Óbeinar við-
sikiptaílálmain'r, samfaeppnis-
negO'ur, landibúnaðarvörur,
S'távarafurðir, u’ndanþáguá-
kvæði otg svo eru ákvæði um
efnahags- og viðskiptalegt
sam'stanf.
Fríverzlunars'p.mtök Evrópu
eru alþjóðastofnun sam-
'bvæunlt 1. gr. stofnsikrárinn-
ar. Aðildaríild eru í fvrsta
lag! þau ríiki sem undirrituðu
og íuGgiltu stofnsamninginn
og í öðru lagi þau ríki, sem
aðildarrílkin samþýkikja sam-
Mióða að hljóti i’nneöngu.
Sérstatkt ráð tfer með þau
völd', sem síofnsamn'ngurinn
gerir ráð fyrir og hefur um-
s’ión msð framkvaFimd hans.
í r'íðinu á hvert aðildarrílki
einn fulltrúa, sem fer með
eitt átbvæði og þarf sam-
hljóða atlkvæði allra t'l á-
kvörðunar, með þó einstaka
u'ndanteb'ningiunr*. Flúótí'egta
elftir u’ndirskrift stoifnsamn-
inigsins voru settar á laggirn
ar nefnd r, eða tollanefnd,
nldfnd v i ð. ikipt a 's é rf r æ ð i’nga
eig fjármá'laneif'nd. Árið 1963
var stofnuð landbúnaðar-
neifnd og neifnd fyrir efna-
hay=ls g þróunarmál. Árið
1964 var stofnuð' eínahggs-
málanefnd', þar sem aðilda-
rílkin haifa reglulegt samráð
uim stefnu sína á hví sviðl.
Auík þessara fastanefnda
starfa aðrar að sérstf'kum
vePKéfnum, m. a. ein um hugs
anlegar breytingar á ákvæð-
um uim verzlun með sjtávar-
áfurðir. Þiá ber að gieta hinn
ar svdkölluðu ráðgjáfanefnd-
ar, sem í eiga sæti fulltrúar
helztu 'hagsmunasamtalka að
ildarríbjanna, og venjulega
kemur saman einu slnni á
ári. 1 j ýj
'EFTA hefur frá byrjun
Guðíaugur
Tryggvi
Karlsson:
ihaift aðsetur í Genf og starfs
raenn samtalkanna erui um
100 talsins. Aðalfraimlkvæmda
stjóri EFTA er Bretinn Sir
John Coulson.
MARKMIÐ EFTA
Sem.kvæmt 2. gr. stofnsamn-
irgs ns er mar'kmið samtak-
anna í fyrsta lagi það, að
e'la efnahagslegar framfar-
ir á svæði samtakanna í heild'
og innan hvers aðildaríkis,
þannig að framle ðsluþættir
nýtist að ifullu. Samtökin
sfku'lu tryggija, að viðiskipti
milli aðildarrífcjanna fari
fram á grundvelli sanngjarnr
ar samkeppni. Þá er EFTA
ætlað að fcomast bjlá veruléig
uim aðstöðumun milli aðildar
ríkjan'nia við öflun hráefna,
e nis og það er orðað. Loks
skulu samtclkin vinna að
aulkningu alþjóðavið:kipta og
er gert ráð fyrir samstanfi
við aðrar alþjóðastofnanir í
þe m efnum. Sérstök ákvæði
gilda um kærur milli aðild-
arríkjanna.
FRÍVERZLUNAR
ÁKVÆÐIN
Samkwfrmt élkivæðum 3.. gr.
s'icifnsamni'ngsins átti. afnámi
verndartolla á iðnaðarvörum
að vera lc.k ð eigi síðar en
1. janúar 1970. Er þar átt
við allar vörur Eðrar en þær
landlbúnaðarvörur og sjávar
afurðir, sem taldar eru upp
í viðaulkum samningsin:?. Frí
verzlunaxlálkvæðin ná því til
eiginlegra Anaðarvara, bæði
hálf- og fulCunninna, en jafn
framt til ýmissa og þá fyrst
og fremst unninna la’ndíbúnað
ar- og sjáiviarafurða. Sér-
ákvæði gilda um niðurfell
:n<?u tolla á iðnaðarvöru í
Portúgal.
Þeffar á fyrsta ári EFTA
var ákveðið að flýta tolla-
læklkununum umfram það,
sam samningurinn gerði r'áð
fyrir. Síðasta breytingtn á
þessari tímaiá'ætlun var gerð
á ráðh.erralfundi samtakanna
í Lfe'salbon í ma‘í 1963. Var
álkveðið, að með fáum und-
antekningum, skyldu iðnað-
artollar að fuliu áfnumdir
við ársldk 1066 eða brern ár-
um fyrr en ráð var fyrir gert.
Tollallæklkanir'niar miðast
vif' rleitt við þann toll, sem
í gildl var þann 1. janúar
1960. Er sá tollur nefndur
grunntollur.
'Samlkvæmt 6. gr. stofn-
saimmingsins er aðildarrálkii-
'um bieimilt að leggja. á fjáröfl
u’nartolla, sem áður hafa ver
ið til'kynnt r, enda leiði þeir
efcki'tiil raunver.ulegrar vernd
ar á heimalframleiðslu.
Fríverz'Iun með iðnaðarvör
u' jikapar ýmisa sérstaka erf
iíleikia. Meg n enfiðleikárnir
eru vegna hinna svokölluðu
viðskiptafrávifca, sem mynd-
ast vegna þess, að hin ýmsu
lönd .fríverzlunarsvæðisins
hafa m'smunandi ytri tolla,
þlótt cín á miili felli þau niður
tollana. Vara getur þannig
verið Futt inn aif aðildarr'ífci,
sem hiefur lágan ytri toll, eu
fcomið til endanlegrar neyzlu
f að'ldíar'jdki, sam hefur á
henni háan ytri toll. Set.t em
því ákivæði um það, hvaða
vörur fá svokalliaða svæðis-
mieðlcerð, þ. e. njóti góðs af
fr'íverzlunarálkvæðunum.
Aða'Jlá.rangur nn aif starf-
semi EFTA, er að fríverzlun
með ið’naðarvörur hafur ver-
ið Ikomið á og það ti'ltölulega
fljótt miðað við upprunalegu
límaáætlunina. Upprunaregl
urnar sem við fyrstu sýn
kunna að v'rðast nokkuð
ficknar eða þunglamailegar,
hsifa samkvæmt öllum hieim-
ildlum reynzt vel í fram-
kvæmd.
ATVÍNNUREKSTRAR-'
ÁKVÆÐI
ASeins fikal iw'mint á 16. gr„
sem fj'allar um atvinnurefcstr
aril'-r'væði eða um stofnsetn-
inóiu cg rekstur atvinnufyrir
tck.ja. Þessj ákvæði hafa að
gevma þá m'eginreigílu, að
efelki er heimilt að beita
höftum gegn stofnsetninigui
e*a rek'stri atvi'nnuifyrirtæíkiia
af ríkiistorgurum annarra að
ITarríkia með því. að þeim
sóu veitt lakari kiör í þetm
efnum en eigin ríkisborgur-
um, ef hægt er að sanna, að
bar rrrð sé spillt fyrir þei.m
þagsbófeim, sem bú zt er v;ð,
að leiði af fríverzlun. Á-
kvæði tpfea til fólk.s, sei-n. hef
utr rí'kisborgararét't aðildar-
rlkis, félava og annarra per-
sóna ag fegum. Annars hefur
þessi grein ver ð m’fcið til
umræðu meðail EFTA-rílkn-
anna C7 m:°ðal annars rerð
um hana .<"prs+;-ik tiVr-unar-
ályktun á ráðherraf'irHi. sem
ta.kanna í Bergen 1966.
iandrúnaðar-
VÖRUR
Vegna séT’flðc,tpe'ðna bsirra,
spim' gilda í landbún'aði, giida
ák’ii-pðin um afrnám tolla og
hafta og samkepnnisrieglurn-
ar ekk' um landhúnaðarvör-
ur EFTA-löndin hafa bað að
marlkmiði í landlbúnaðanrrkil-
ura að stuðla að aukinni fram
leiðni og hagkvæimni og hag
rænni framle ðsluþrcun.
A.f Hví er stefnt pð komia á
sæmlevi. mankaðsiafnvsegi
oa nægi‘1e'cru framboði vara
fyrjr nisyter-'tur á sanngnörnu
verði og að tryggia viðhlít-
9ndi líifsk'iör þe'rra. seim1 við
land'búnað starfa. Svo sem
gert er ráð fvrir í 25. gr.
hafa landlbúnaðarmálin einn-
ig verið tekin til heildarat-
hugunar árlega. í beim til-
gangi var árið 1963 komið á
fót landhúnaðiarnefnd og er
hún ráðinu til aðstoðar. Sem>
fyrr segir eru landibúnaðar-
málin í heild sinn' undfe á-
kvæði sérreg'lna og fríverzjun
í bpjm- efnum byf ýmisum tak
mönkunum háð.
SJÁVARAFURÐIR
ASalákvæð'n um. si'átvarafurð
ir er að finna í 26.-28. gr.
stofnsemningsinis. /,kivæð n
eru hliðstæð því, siem- er um
lancifcúna* cg ná éikvæðin um
afnám tolla, cig hafta og sa.m-
k'snpnisre'glurnar, ekiki t;l
siávarefurða. Þær e rurðir
sem fal'a eklk'. undir fríverzl-
u->a-l''fcvæðin eru ísaður cg
n'k fícikur, beilfrystur, salí-
aður, þurrkaður <og - rervkfpir
fiekur ár'amt- s'kieldv'nr'm að
urdantelk'num þó ákveðnum
ræi^jufeigundum. Þær sjávar-
afurðir sem hins vegar falla
undir l^uiverzlunarélkviæðin,,
eru fryst, fisk- og síldarflcfc,
frystur affikéljaðar rækjur,
f síki- og síldarmjöl og lýsi,
niðursoðwar og niðurlagðar
Framhald á bls. 14,
I
I
I

:
□ í bessum mánuði ?
Þí:5 er hæítulegur alt
BB, sem gerir sér fylli
vanda hún nú er stöd
hún of jgömul til þess
hefui: haft með hönd
verið mikil leikkona, <
kynbomba, er vafasai
urnir sækist mikið eft:
í SVIÐSLJÓSINU
Bardot er mjög sérstæð !
kona. Með þetta síða, tj
iega hár, stútmunn og dje
og einfaldar skoðanir sín;
ýmsu í lífinu, er erfitt að h
sér hana í hlutverki, sem ki
mikilla leikhæfileika. Oft
ur hún eflaust hugsað um j
og lagt ' sig alla fram urr
halda sér í sviðsljósinu. H
hefur líka tekizt það. ekk
á hvíta tjaldinu, heldur h
Hringur Jóhannesson vi3 eitt