Alþýðublaðið - 09.12.1969, Qupperneq 9

AlþýÖublaðið 9. desember 1969 9
atriðum að halda efnahagskerfi
okkar og atvinnulífi í sama eða
svipuðu horfi og það hefur ver-
ið á undanförnum áratugum?
-'Eigum við að freista þess að
einbeita okkur að eflingu sjáv-
arútvegs og þá einkum aukinni
fiskvinnslu og treysta því, að
við getum á því sviði náð svo
miklum árangri framvegis eins
Og hingað til, að það geti fært
okkur hliðstæðar kjarabætur
framvegis eins og fram að
þessu? Eigum við að láta við
það sitja að efla iðnað fyrir inn
anlandsmarkað og sætta okkur
Við smávægilegan útflutnings-
iðnað? Eigum við að láta okkur
nægja að hatda áfram að efla
aðild okkar að alþjóðlegum sani
göngum og treysta því, að það
verði okkur miklu meiri lyfti-
stöng en átt hefur sér stað, og
hafa þó í þessum efnum átt sér
stað stórkostlegar framfarir?
Getum við treyst því, að rekst-
ur íslenzks landbúnaðar verði á
næstu árum og áratugum svo
miklu hagkvæmari og ódýrari
en verið hefur, að það bæti
kjör þjóðarinnar verulega“.
ÓÞARFAR
ATHAFNIR?
„Auðvitað mætti reyna þetta.
Þetta er sú stefna að vilja áfram
byggja einvörðungu á hinum
svo nefndu hefðbundnu atvinnu
vegum, sem nú er einnig farið
að kalla þjóðlega atvinnuvegi.
Ef fslendingar vilja hafa þetta
að höfuðmarkmiði stefnu sinm
ar í efnahagsmálum, — ef ís-
lendingar hafa trú á því, að
þessi stefna geti fært þeim nægi
legar framfarir og nægilega bót
lífskjara, þá er stofnun umfangs
mikils útflutningsiðnaðar óþörf
og þá um leið aðild að tollfrjáls-
um markaði eins og Fríverzl-
unarsamtökin eru“.
ÚTFLUTNINGS-
BDNAÐUR OG EFTA
„Hin spurningin er sú, hvort
ekki sé nauðsynlegt að koma á
fót nýjum atvinnugreinum, við
hlið sjávarútvegs, iðnaðar fyrir
innanlandsmarkað, landbúnaðar,
samgangna og margvíslegrar
þjónustustarfsemi, til þess að
sjá hinum sívaxandi fólksfjölda
f jölbreytni atvinnulífsins og
tryggja vaxandi arðsemi þess.
Ef við svörum þessari spurn-
ingu játandi, þá felst í því svan,
að fslendingar eigi að gerast að
ilar að tollfrjálsum markaði eins
og Fríverzlunarsamtökunum.
Það er ekki hægt að segja, að
nauðsynlegt sé, að íslendingar
komi á fót verulegum útflutn-
ingsiðnaði, samtímis hinu, að ís-
lendingar eigi ekki að gerast að-
ilar áð Fríverzlunarsamtökun-
um. Þetta tvennt hlýtur að fara
saman. Það er ekki hægt að
koma hér á fót_umfangsmiklum
útflutningsiðnaði, nema því að
eins að við eigum aðgang að
tollfrjálsum markaði eins og
Fríverzlunarsamtökin eru. Það ■
er hægt að segja: Við þurfum
ekki á að halda neinum veruleg
um útflutningsiðnaði, enda
myndum við ekki reynast sam-
keppnishæfir á erlendum .mörk
uðum á því sviði. Við verðum
því að láta okkur hina hefð-
bundnu atvinnuvegi íslendinga
nægja og reyna að komast eins
langt á því sviði og hugsanlegt
er. Þá er hægt að segja, að á-
stæðulaust sé, að íslendingar
gerist aðilar að Fríverzlunar-
samtökunum. En það er ekki
hægt að segja, að okkur sé nauð
syn á útflutningsiðnaði, og hitt,
að við eigum ekki að gerast að-
ilar að Fríverzlunarsamtökun-
um. í því felst augljós mótsögn“.
AUKIN FJÖLBREYTNI
ATVINNULÍFS
„Að mjög vel athuguðu máli
hefur ríkisstjórnin komizt að
þeirri niðurstöðu, að ekki sé
nægilegt að treysta til frambúð-
ar á hina svo nefndu hefð-
bundnu atvinnuvegi íslendinga.
í því felst síður' en svo vanmat
á gildi þeirra eða vantraust á
framtíð þeirra. Aiira sízt felst
í því vanmat á gildi íslenzks
sjávarútvegs eða vantraust á
framtíð hans. Sjávarútvegur hef
ur verið og verður áreiðanlega
um langan aldur aðalatvinnu-
vegur íslendinga, vegna þess af
hann hefur verið og verður á-
fram arðbærasti atvinnuvegur
íslendinga. Að sjálfsögðu á jafn
an að leggja á það megináherzlu
að bæta tækni við fiskveiðar
og stefna að því, að auka og
bæta vinnslu hins verðmæta
afla hér innanlands. En þetta
jafngildir að sjálfsögðu ekki því,
að ekki sé nauðsynlegt að renna
fleiri arðbærum stoðum undir
íslenzkt aivinnulíf og þá sér-
staklega undir íslenzka útflutn-
ingsframleiðslu. Þetta telur rík
isstjórnin nauðsynlegt. Ýtarleg-
ar athuganir hafa sýnt, að væn-
legasta og hyggilegasta leiðin
til þess að auka fjölbreytni at
vinnulífsins og bæta útflutnings
skilyrði er, að koma á fót nýj-
um útflutningsiðnaði, sem ým-
ist hagnýtir þá orku, sem við
getum framleitt, eða það ágæta
vinnuafl, sem við höfum yfir að
ráða og helzt hvort tveggja jöfn
um höndum. En ef við eigum að
geta komið á fót umtalsverðum
útflutningsiðnaði, þá er aðild
að samtökum eins og Fríverzl-
unarsamtökunum nauðsynleg.
Þetta eru meginrökin fyrir því,
að íslendingar eigi að gerast
aðilar að Fríverzlunarsamtökum
Evrópu“.
HAGRÆÐIÐ AF EFTA
Að loknum þessum orðum
greindi Gylfi Þ. Gíslason frá því
hagræði, sem að EFTA-aðild
myndi hljótast fyrir íslendinga
og þá einkum og sér í lagi, hvaða
útflutningsiðnaður myndi koma
til greina. Vitnaði hann í því
sambandi til ritgerðar hagfræð
inganna Péturs Eiríkssonar og
Jóns Sigurðssonar og Vilhjálms
Lúðvíkssonar, efnaverkfræð-
ings. Nefndi Gylfi sérstaklega
í því sambandi aukinn sjávar-
vöruiðnað, stóriðju, sem byggð-
ist á ódýrari vatns- og jarðhita-
orku, ullariðnað, skinnaiðnað,
sútun og fleiri greinar, sem
byggja á aðgangi að sérstæðum
innlendum hráefnum. Jafnframt
nefndi hann ýmsa möguleika
útflutningsiðnaðar, sem bygg-
ist á verkkunnáttu þjóðarinnar
og hugkvæmni og þá sérstaklega
greinar, þar sem flutningskostn-
aður er ekki þungur á metun-
um. Ræddi Gylfi Þ. Gíslason
sérstaklega um möguleika á
sviði útflutnings á prjónavarn-
ingi, fatnaðarvörum, húsgögn-
um o. fl., en sá iðnaður hefur
hingað til búið við tiltölulega
háa tolla á mörkuðum Evrópu-
ríkja. Að öðru leyti vísaði ráð-
herrann til hinnar ýtarlegu
skýrslu sérfræðinganna, sem er
eitt af fylgiskjölunum með þings
ályktunartillögunni. Benti Gylfi
á það, að EFTA-aðild íslands
yrði algerlega jákvæð fyrir sjáv
arútveg og landbúnað, en hins-
vegar væri því ekki að leyna, að
aðildin gæti haft óæskileg áhrif
fyrir sumar tollverndaðar iðn-
greinar, enda þótt skýrsla Guð
mundar Magnússonar prófessors
sýndi ótvírætt, að mestur hluti
þessara iðngreina myndi njóta
hags af því, að af EFTA-aðild
yrði.
Um þessar tollvernduðu iðn-
greinar sagði dr. Gylfi Þ. Gísla-
son:
TOLLVERNDAÐI
IÐNAÐURINN
„Nokkur hluti íslenzks iðnaðar
hefur vaxið upp í skjóli mjög
hárra tolla á þær vörur, sem
hann framleiðir, þegar þær eru
fluttar frá útlöndum. Talið er,
að í þeim greinum iðnaðar, sem
einkum verða fyrir áhrifum af
breytingu á verndinni, hafi unn
ið um 3500—4000 manns árið
1967. Hér er fyrst og fremst
um að ræða eftirtaldar greinar:
súkkulaði- og kexgerð, drykkj-
arvöruiðnað, gólfdreglagerð,
prjónlesiðnað, húsgagna- og
innréttingasmíði, skinna- og
leðuriðnað, sútun, málningagerð,
sápugerð, sementsframleiðslu,
raftækjasmíði og spuna og vefn
að. í þessum greinum vinnur
um það bil fimmtungur þess
mannafla, sem starfar við iðn-
að á íslandi, og um það bil 5%
af öllum starfandi mönnum í
landinu. Þegar verndartollar af
framleiðsluvörum þessara iðn-
greina hefðu verið afnumdir,
yrðu fyrirtækin að hafa getað
lækkað framleiðslukostnað sinn
svo mikið, að framleiðsluverðið
væri samkeppnisfært við sams
konar erlenda vöru, eða breytt
framleiðslu sinni með einhverj-
um hætti í það horf, að þess kon
ar vara væri framleidd, sem
reyndist samkeppnisfær. Fyrir
neytandann væri hér um að
ræða verðlækkun, bæði á inn-
fluttu vörunni vegna afnáms
verndartollsins og á innlendu
vörunni, ef það tekst að lækka
framleiðslukostnað hennar. Slík
framleiðslukostnaðarlækkun
getur hins vegar reynzt erfið
fyrir fyrirtækin, og er hér um
að ræða aðalvandkvæðin í sam-
bandi við þáttöku í slíku við-
skiptasamtarfi sem Fríverzlun-
arsamtökin eru“.
i
ÁSTAND OG HORFUR
í IÐNAÐI
„Ríkisstjórnin taldi sjálfsagt að
gera ekki tillögu til Alþingis um
jafnmikilvægt spor og aðild ís-
lands að Fríverzlunarsamtökun
um er, án þess, að farið hefði
fram rækileg rannsókn á ástandi
og horfum í íslenzkum iðnaði
með sérstöku tilliti til hugsan-
legrar aðildar íslands að Frí-
verzlunarsamtökunum. Þess-
vegna fól hæstvirtur iðnaðar-
málaráðherra, Jóhann Hafstein,
dr. Guðmundi Magnússyni, pró-
fessor, á síðast liðnu vori að
kanna ástand og horfur í íslenzk
um iðnaði, einkum með tíIiiS
til hugsanlegrar aðildar Jslands
að Fríverzlunarsamtökunum. Er
niðurstaða rannsókna hans birt
sem fylgiskjal með þingsálykt-
unartillögunni. Jafnframt hafa
af hálfu einstakra ráðuneyta, og
þá fyrst og fremst iðnaðarmála-
ráðuneytisins farið fram ræki-
legar athuganir á fjölmörgum
atriðum í þessu sambandi í sam
ráði við iðnrekendur, og ítar-
legar viðræður hafa átt sér stað
við þá um öll atriði, sem máli
hafa verið talin skipta í sam-
bandi við hugsanlega aðild ís-
Framh. bls. 7.
cyinn Lai\ders talar vió táninga
um kynlifió
TÁNINGABÓKIN
Kæra Ann Landers.
Ég er 18 ára stúlka og
rrtjög áíhyg'gjufall. Ef til vill
er eitihvað að mér. Mér leið-
ast kossar.... Þarf ég að
fara til geðlæknis...........?
Kæra Anni Landers.
Getur þú sagt mér, hvernig
tveir sjússar geta breytt
els'kulegum, gáfuðum, sið-
prúðum og nærgætnum ung-
uim manni í klúran, óheflað-
an rudda...................?
Kæra Ann Landers.
Konan mín kvartar um, að
ég sé ekkert rómantískur
lengur. Þetta er rét't hjá
henni. Ég er það ekki. En ef
þú gætir séð hvernig hún
rigsar um húsið í skítuigum
baðslopp dlögum saman, þá
mundirðu skilja það......?
r
I Táningabúðinni er að iinna svör rið brennandi spurningum táning-
anna.