Alþýðublaðið - 06.06.1970, Qupperneq 9

Laugardagur 6. júní 1970 $
KÍMSSON í HÁSKASJOUM
úr strokkunum, og hætta var á
að það frostspringi. Hann hand-
fetaði sig að vindunni, opnaði
gufuhanann og var byrjaður að
hreyfa vinduna, þegar torotsjór
hvolfdist yfir skipið. Sjórinn
hreif Vilhjálm, hann hvanf í
blágrænan svelginn, og sem ör-
skot laust gegnum hug hans
þeirri hugsun, að skipið væri að
sökkva og hann hugsaði: Jæja,
svona endaði þetta þá fyrir mér.
Síðan varð allt svart.
Uppi í brúnni sagði Þorgils:
„Nú hefur þú drepið strákinn‘‘.
Þeir Guðmundur Thorlacíus og
Þorgils fóru út á brúarvænginn
baikborðsmegin og svipuðust um.

um að rista fötin utan af Vil-
hjálmi og binda um handlegg-
inn, sem var þverbrotinn fyrir
ofan olnboga. Vilh'jábni var síð-
an komið fyrir í neðri koju bak
borðsmegin i káetunni. Honum
leið illa, fékik mikil skjálfta-
köst og hafði kvalir í handleggn
um.
Það leið að miðnætti og vakta
skiptum í brú og vél. Elías Bene
diktsson, sem var netamaður og
hafði stýrimannspróf, var næsti
váktarformaður. Hann ásamt
þrem félögum sínum kom upp
í lúkarskappann og beið lags.
Stöðugt gekk yfir iþilfarið, og
skipið lá með sjó inn að lúgum.
átta sig á því hvort hann væri
lífs eða liðinn, en varð það fyrst
fyrir að biðja Guð að hjálpa
sér. En sagði síðan: Sírákar, þið
þurfið ekki að vera hræddir, við
förumst ekki í þessu veðri. Sum
ir, sem einnig höfðu áttað, sig
hlógu, en aðrir bölvuðu látun-
um. Skipið lá á bakborðshlið og
þrjár kojurnar í lúkarnum voru
í sjó.
Frammi undir hvalbaknum
voru geymdir grandrópar og
bobbingar og fleira til skipsins.
í sama bili og skipið kastaðist
■ niður á bakborðshliðina kastað
ist 24 tommu bobbingur á lúk-
arshurðina, braut hana inn og

Guðjón Finnbogason bátsmaður,
sem var afturí kom upp úr ká-
eturini um svipað leyti og hnút-
urinn reið á skipið. Hann
skyggndist út og sá, hvar maður
Ðaut í sjónum við skipssíðuna.
Um leið og skipið lagðist, flaut
máðurinn inn og stöðvaðist við
afturgálgann. Guðjón snaraðist
út og náði handfesti á mannin-
uiDj og í sama bili komu þeir
Þorgils og Guðmundur. Þeir
tóku Vilhjálm,. sem nú var kom
. inn til meðvitundar og drösluðu
honum upp á vélarreisnina.
Hann .ætlaði að hjálpa til, en
þegar Guðmundur tók undir
■ hægri. handlegg hans fann 'hann
skerandi sársauka. Handleggur-
inn lafði máttlaus niður með síð
unni. • - -
. Þeir drösluðu Vilhjálmi með
: sér upp i brú. Snæbjöm- skip-
stjóri var kominn upp og var
ómjúkur í máJi, þar sem skipun
hans um - áð; enginn mætti fara
úr þiúnni hafði ekki vérið hlýtt.
Það var l.jóst, að Vi.lh'jálfnur
var. slasaður, og Snæbjörn ságði
■ þeim að fara aftur í og reyna
i að gera eitthvað tytír haftn. Aft-
ur í káetu var Hilmar loflskeyta
maður, sem að boði skipsijórans
- ,svaf, ekki i loftskeytakiefamim
þegar slæmt var veður. Þeir Guð
»Íön íftg ■ Hilmar hófust nú handa
Skipið hálsaði sjóina þannig, að
vjndur og sjór stóð framarlega
á stjórnborðskinnung. En þeim
ætlaði ekki að -lánast að kom-
ast aftur í brú. Þeir biðu lags
í fullan hálftíma. AHan þann
tíma var þilfarið stöðugt undir
sjó og braut á því, þó að ekki
kæmu stór ólög. Loks um síðir
kom lag og þeir hröðuðu sér
eftir þilfarinu aftur í og
leystu kvöldvaktina af. -Sama -
sagan endurtók sig þegar menn-
irnir af kvöldvaiktinni fóru fram
í. Þeir komust þó klakkilaúst í
lúkarinn og fóru í koju.
Þorgils dreymdi, að tvær rott
ur voru komnar niður á bringu
á honum, Honum varð illa við,
þóttist þrífa til rottanna ■ og
kremjá þær- í ihöndúm sér og
kasta þeim síðan frá sér, en ;
blóð Iagáði úr. Hann vaknaði við
þetta og þótíi draúmurinn ljót-4
ur, én soifnaði aftur. Enn
dreymdi hann, og nú að hann
'flygist á-við'tvo seli.' Þeir voru
illvígir, en um síðir - þótti hon-
um selirnir lúta i laagra haldi
og hanb geta dpepið báða. —
En ■ hvað var þetta? Hánn flaut
upp úr kojunni I ísköldum sjó. :
Sjór fór með boðafollúm um
lúkarinn og allt var 1 einni
bendu, menn, sængurföt og ann-
öð dót. Þorgils var andartak a8v%
hafnaði niður í koju Jóns Júní
ussonar háseta, eins fjórmenn-
inganna, sent rétt áður var íar-
inn á vaktina á stjórnpalli. í
sama bili féll kolblár sjór nið-
ur ufn' lúkarskappann. Valdimar
Halldörsson húseti var einn
þeirra, sém var fram í. Hann
vaknaði við, áð sjóblautum sáeng
um var fleygt upp i kojuna til
hans, en bakborðsmégin voru all
ar köjur í sjó. Einhverjúm tókst
að loka lúkarshurðihni, svtr að
sjörinn streýmdi ekki lengúr nið
’ur, en hér vnr ömurlégt um að
litast. Efiaust datt flesvum í hug,
að hú væri síðasta stundin ktKm-
ín. Þeir drifú sig í stáklíana og
bjuggusi lil að fára úpp og aftur
eftir, Ölium var' Ijóst, "áð kbst-
azt hafði" til í skipinu og brúðan
bug yrði áð vin'da áð því að rétta
það. Þéir fórú upp í lúkarsikapp
ahn og freistuðu þéss áð kÖifiast
affur ; eftir þilfárihu. 'Steini í
Lindinni, sem vár af félögum
sínúm'- talfnn orðhákur -'Sagðist
ekkert fára, það væri samá hvar
maður di æpist, en auðvitað
vissu allir að þetta vár aðeins
grátt gámari.
Menhirhir í brúhrii fe>fðu::séð,
héar- brotejör 'hvolfdiát'ihín ;!yfir
bóginn stjórnborðsimegin, æddi
yfir þilfa’rið bg; yfirþyggHÍí|u jg
kastaði skipinu niður á bakborðs
hlið. Allar rúður í brúnni brotn
uðu, og stýriShúsið fyílltist af sjó.
Elías stóð við vélsímann, en Jón
Júníusson var við stýrið og síóð
bakborðsmegin við stýrishjólið.
Sjórinn tók honum ú miðja
bringu. Mennirnir hrötuðu til,
en náðu samt fljótt fótfestu á
bakborðsþilinu, þvi skipið rétti
sig ekki, en lá nú á bakborðs-
hliðinni þvert fyrir ofviðri og
stórsjóum, svo að vaínaði inn í
stýrishúsið. Sjórinn rann brátt
úr brúnni, út um dyrnar og nið-
ur í fbúð skipstjóra. Skipstjóri
var kominn upp. Hann skipaði
að leggja stýrið hart í bakborða
og binda það. Þeir vissu, að fisk
ur og salt í lestinni bafði kast-
azt til og ekki þýddi að reyna
að ná skipinu upp í fyrr en búið
væri að jafr.a þar íil. Allar lifr-
artunnurnar og flest lauslegt tó<lt
fyrir borð. Niðri í vél og kyndi-
stöð var ömurlegt um að litast.
Þegar skipið kastaðist á hliðina.
hentust gólfplötur úr kyndistöð
inni út í síður, en sjórinn foss-
aði niður um ristina og í gegn-
um bakborðsloftventilinn, sem
lá í sjó. Hágluggi á vélarúmi
var óþéttur, og einnig þar kom
sjór niður.
Aftur í káétu hentust þeir,
sem voru í kojum bálcborðsmeg-
in, fram úr, en í sömu mund
fossaði sjór niður í káetuna.
Loftræstirör, sem iá upp í gegn
um bátaþilfarið, hafði kubbazt
í sundur, og vegna þess að skip-
ið lá á hliðinni, fossaði sjórinn
inn í kojuna, þar sem Viljhjálm-
ur lá hancíleggsbroíinn og sár-
þjáður. Vilhjálmur reyndi að
komast upp úr kojunni, en
straumurinn. var slíkur og hann
sjúlfur dasaður, að hann hafði
ekki afl til þess að rísa upp og
- flaug nú í fyrsta skipti alvarlega
í hug, að nú mundi hann
drukkna. í sama bili komu þeir
Hilmar loftskeytamaður og Gísli
Kristjánssón háseti honum til
hjálpár og drógu hann út úr
kojunn-i. Einhver þreif vat-tteppi, ■
og þeir hjálpuðust að því að
troða tepþinu sáman vöðluðu
upp 1 loftfæstirörið óg stöðva
• sjópenhslið níður f káetuna. En
■ ’sjórinn stréýmdi niðúr um vent-
-r'ilinn yfir kyndistöðinni, og það
var orðinn nökýggiiega mikill
• sjör í vélárúfninu.
HásetarniT í lúkarnum höfðu
: allir að einúm undanteknum,
hem vaf ’ Veikúf - éíóbúizt og biðu
■ ' lags að komast aftur þilfárið.
ÞéSf . lögðu -af stað einn-eftir
áhnan, handfeiuðu sig’kulimeg-
- 'in í 'skjóli við lunninguna. og
héldu sér í vörpuna, sem hafði
- ‘ stökkfroslð eftir að skipið lagð-
'&f fet. Býftirírih æddi, og þeir vissu,
- ' áð ólags vár von á ftvérri
’ s'túriduT Þéír kórnust aHir afiur
'V! ganginn-og' ínrt“ i!"yfirbyggin'g-
-una að af-tan. Þeir fóru rakleitt
niður í vélarúm og ætluðu það-
an gegnu-m tunnelinn, sem ligg->
ur fram úr kyndistöðinni og-
milli kolaboxanna fram í aftur-
lestina, en þar var ekfci greilt.
aðgöngu. Mikill sjór var í kyndi
stöðinni, sem hafði sjóðhitnað
af katlinum, og þegar þeir kom-
ust fram í tunnelinn, var lúg-
an fram í lestina föst. Allt var-
fuillt af gufu og reyik og sjórinn,
sem nú hitnaði æ meir frá katlií
og’ eldholum gerði mönnunum;
lífið næstum óbærilegt. I tunn-
elnum var hann svo djúpur, act
aðeins höfuðið stóð upp úr. Þoe-
gi-ls Bjarnason var kominn fram
í tunnelinn og reyndi ásamt
fleirum að opna lúguna, en lum
var óbifanleg. Þeir fengu sép
„slæs“ úr kyndistöðinni, og m'etft
honum gátu þeir loks mölvaðf
lúguna fram í lestina. Engin raf.
lýsing var í lestinni, en kertt
s-tóðu í stjökum hér og þar.
Þeim lánaðist að kveikja og
tóku ti'l að kasta fiskinum, sem
henzt hafði út í baktoorðssíðuna,
upp til st.iórnborðs.
Egill S'kallagrímssön lá' á hlið
inni með reyifcháfinn í sjó. Skip
ið flairak undan fárviðrinu og
sjóirnir s'kullu yfir það án af-
’láts. Menn kepptúst við vinn-
una þar sem þeir stóðu f sjð
sumir hverjir og brátt sáust
þess merki, að skipið væri ör-
lítið farið að réttast. En um leið
og skipið réttist, byrjaði sjórinn,
sem komizt hafði í lestina, að
renna aftur um tunnelinn, aftup
í kyndistöðina og aftur í vélar-
nímið. Sjórinn í kyndistöðinni
var orðinn svo heitur, að efcki
var lengur stætt í honum. Er-
Iendur Helgason 1. stýrimaðui*
hafði staðið manna lengst í sjó»
um og kynnt þann eina fýr, sem
ennþá lifði í, en þrátt fyrir þa<!
var gufuþrýstingurinn mjög tek-
inn að lækka. Erlendur var or<$
inn brenndur á fóturn og alla
Ieið upp fyrir mitti. Hann flaut-
aði upp til skipstjórans og s-agði
honum að það gufuafl, sem enn-
þá væri eftir, yrði að notá til
þess að -koma sjónum fýrir bórcf
svo hægt væri að kynda upp á-
• ný. Erlendur setti dælur í gang
svo og jektor og þetta gekte
sæmilega.
Sklpið réttist eftii’.- þvf sem
mönnunum í lestinni vannst aíf
kasta fiskinum yfir í st.jórn-
borðssíðuna, en nú fór ' gufu-
þrýstin-gurinn þverrandi, dæl-
urnar hægðu á sér óg ijósavélin
stanzaði 'og litl-u ..síðar skall yfii*
hana sjór er skipið valt og nú
var ekki um annað að gera en.
ausa sfciþið. Sem betur fór voru
til nægar 'fötur, og nú röðuðu
mennirnir sér upp vélarrúms-
stigáiin og aftur 'eftir. gangin-
um. "Valdimar Halldórsson’ stóð-
•neðstur og 'hélt sér í skrúfstykk-
ið, en fneð híririi hendinni sökkti
hanri fö'túhum í fyrir aflah'vél-
ina. Hann rétti föfuna næsta
Frh.'á bls, 4.