Alþýðublaðið - 29.09.1970, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 29.09.1970, Blaðsíða 5
Þriðjudagur 29. september Í970 5 Alþýðu blaáið Útgcfnndi: Nýja iStgáfufclagi3 Frnmkvœmdastjóri: Þórir Sæmundssoil Bitstjórar: Kristján Bersi Ólafsson Sighvctur Björgvinsson (áb.) RHstjórnarfulltrúi: Sigurjón Jóhannssoa Fréttastjóri: Vilhelm G. Kristinsson Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson Prentsmiðja Albvðublaðsins Hörmulegur atburður Tvær frændlþjóðir, íslendingar og Færeyingar, eru í sorg. Hörmulegt flugslys varð á Mykinesi í Færeyj- um fyrir nokkrum dögum. Þar fórst íslenzk flugvél og átta manr/; létu lífið, sjö Færeyisngar og einn ís- lendingur. Margir slösuðust einnig og sumir alvar- lega. Flug á úthafssvæðum éins og þeim, þar sem þessar tvær frændþjóðir eiga sín lönd, er mjög hættulegt. Veðurfar á þessum slóðum gerir flug oft mjög erfitt jafnframt því sem svipað landslag á íslandi og í Fær~ eyjum ey'kur enn á þá hættu og þá ekki hvað sízt Iþegar veðurskilyrði eru óhagstæð. Þetta gerir það að verkum að oft er mjög erfitt að halda uppi flugsam- göngum og þá ekki hvað ’sízt við dreifðari byggðir bæði á íslandi og í Færeyjum. íslenzkir flugmenn hafa alizt upp við slík skilyrði. Þeir eru því hinir ’hæfustu til þess að halda uppi flug- samgöngum við erfiðar kringumstæður og hafa hlot- ið sérstaka viðurkenningu meðal annarra þjóða fyrir slíka Múti. Hafa aðrar þjóðir iðúlega leitað til ís~ lenzkra flugmanna til þe’ss að leysa erfið verk af höndum í sambandi við flug og hafa þeir getið sér mikinn örðstír fyrir hæfileika og dug. Nú hefur íslenzk flugvél farizt. Slíkt slys getur ætíð gerzt án þ'ess að nokkur mannlegur máttur, hæfileik- ar eða þekking geti afstýrt því. Minnsta þjóðin meðal frændþjóða Norðursins, sú þjóð, sem staðið hefur okkur Islendingum næst, varð fyrir þungum skaða og í Færeyjum ríkir þjóðarsorg. íslendingar sem eru fámenn þjóð eins og Færeying- I ! I I I I I I I I 1 I I I I I i ar urðu einnig fyrir áfalli og því eru þessar tvær foræðraþjóðir sameinaðar í sorg vegna sviplegra og hörmulegra atburða. I I Lærdómsritin Á vegum Iiins íslenzka bókmenntafélags er hafin útgáfa á öndvegisritum heimsbófcmenntanna. Afráð- ið hefur verið að gefa ritin út í sérstökum bókaflokki er beri nafnið Lærdómsrit bckmenntafélagsins og hefur ungur menntamaður, Þorsteinn Gylfason, ver~ ið ráðinn til þess að veita útgáfunni forstöðu. íslendingar eru mikil bókaþjóð og bafa lengi svo verið. Vegna fámennis þjóðarinnar hefur bó oft reynzt mjög erfitt að kosta útgáfu á ýmsum öndveg- isritum erlendi’a bókmennta jafnvel þótt slíkt hafi verið reynt af ýmsum aðilum.. Sl’íkt verk hefur nú ’Hið íslenzka bókmenntafélag tekið að sér og er hér tvímæ’lalaust um mjög þarft og tímabært menning- arstarf að ræða. boðberi valdbyltingarinnar □ Hann heíur verið nefndur álrúnaðargoð, og þúsundir ung- menna um allan heim .hylla hann sem leiðtoga sinn. Hann er 71 árs .gamall, en flestir fylg- ismenh hans erú undir 30 ára aldri. ‘Han kýs ekkert fremur en frið og ró. samt sem áður er árangurinn af kennslú ihans upp reisn og valdbeiting. Nafn hans er Herbert Marcuse, og hann hefur gert meira en nokkur ann ar maður í því að snúa nútíma æsku gegn yfirvðldunum. Á- samt -Rauða kveri Maos og dag- bók Oh’e Guevara eru verk Marcuse lesin þar sem ungir byltingarmenn koma saman, en það er nær alls staðar á þessum tímum. Und.irstað.an í kenning- um Marcuse er sú að vélvæð- ingin — hið vélvædda þjóðfélag eyðileggi manninn. Þessi kenn- ing er ekki ný af nálinni. Charlie ' Ohaplin sagði þetta sama í mynd sdnni Nútíminn, en hann gaf ekkert tilefni til óeirða. Vegna þess að Chaplin ihöfðaði til fólks sem hétt var komið y.fir svart- sýnina. Marcuse prédikar aftur á móti yfir kynsíóð sem alizt hefur upp á ríkasta tímabili ver aldarsögunnar. Bækur ihans eru margar hverj ar illskiljanlegar. Og boðskap- urinn, þegar búið er að losa þær við heimspekina, einfaldlega „eyðileggið vélina“. Með vélum á Marcuse ekki einungis við okk ar vélvædda þjóðfélag heldur einnig vélar yfirvaldanna. Eftir að hafa lesið bækur Marcuse, hafa ungir byltingarsinnar í París, Róm og Bandaríkjunum talið sig tilneydda að yfirtaka háskóla sína, berjast við lög- reglu og jafnVel herinn. Hv-ers konar manneskja er svo þessi Marcuse sem hefur þessi miklu áhnif. Hann er prófessor í heim- speki við Cali forníuháskóla í Bandaríkjunum, þar sem hann er mjög vinsæll. Það má sjá hann á gangi um báskólann, há- an, hvíthærðan mann, alltaf um kringdan af stórum hópi stúd- enta í fjörugum samræðum um kenningar sínar. Hann hækkar aldrei röddina, og iþað er erf- itt að skilja hvers vegna margiir kalla hann boðbera yald'beiting! arinnar. Hei-bert Marcuse hefur ekki farið varhluta af valdbeitingu, bæði frá ríki og einstaklingum. Hann flúði frá Þýzkalandi 1934 eftir að Hitler tók vö'ldin, og settist að í Bandaríkjunum. Þar starfaði hann við Columbíahá- skóla þar til stríðið brauzt úi. Á árunum 1941 til 1959 starfaði hann í uíanríkisráðuneyti Bandaríkjanna. Þa.ð er ótrúlegt að þessi maður sem eitt sinn sat í áhrifamikilli stöðu í sam- bandi við . njósnaleyndarmál Bandaríkjanna, hafi síðar skrif- að bók sem þekktur franskur gagnrýnandi kallaði ..hin mest þjóðfélagsniðuvrfifandi bók sem geíin hefuv vevið út í Banda- ríkjunum á þessári öld“. I þess- ari bók útskývir Marcuse kenn- ingu sína um hvérnig eigi að ráðast á og eyðileggja vélina sem hann telur þjöðfélagið vera orðið. Einn af fyrstu túlkendum SVIPMYND á kenningum Marcuse var Mic- hael sonur hans. Er hann var við nám í Columbíaháskólanum í New York var hann viðriðinn marks konar andstöðu gegn há- skólayfirvöldum. Árið 1966 varð Marcuse fyrir hörðum árásum andstæðinga sinna við háskólann en stúd- entar fylktu sér um hann í mikl um maeli, sem var sjaldgæft í bandarfskum háskólum. And- slæð'.ngar hans fengu því til leiðar komið að lokað var fyrir rafmagn, gas og vatn á heimili hans og þar að auki fékk Mar- cuse og íjölskylda hans fjölda simauppbr nginga þar sem þeim var hótað á allan máta. En stúdentar skipulögðu vörzlu um kennara sinn allan sólarhringinn og losuðu hann við þær miklu árásir sem þeir síðar hafa snúið gegn öðrum þrófessorum. Meðan á stúdenta- óeirðunum í E.vrópu stóð árið 1968 var Marcuse bæði í Parfs og' Berlín. Enda hafa margir grunað han.n um að hafa að- sloðað uppreisnarstúdentana. Marcuse neitar því, og það er. engin ástæða að rengja orð hans. „Ungt fólk þarfnast m-’n ekkí til að skilja tæringu þjóðfélags- ins eða hinar gömlu kreddu- stjórnir háskólanna", segir hann. En fylgismenn Mavcuss virðact hafa gleymt ým.su. Þegar maðu - hefur gert bvlíingu ve-Sur rn'ið ur að fcáa við hana. Skh-skotun. til manna um p.ð y.firjaka há- skóla verður oftast máttleysis- leg eftir . fyrstu vikuna. þegar lokað hefur ver'.ð fýrir hilánn og hreinsunarrhennirnir koma ekki. Það sem skortir í kenn.ing ar Marcu.se, er að þær koma, ek,ki fram msð neitt í staðinn . fyrir það þjóðféíag, sem þær reyna að eyðileggja. Það er kannski þess veg.na sem slúd- entaóeirðir eru ekki almenna'á en þær hafa ver.’ð. En foreldr- ar, próféssorar. og lögregla. ættu ekki að draga ályktanirj cða anda létlar of snemrria. því enn þá lesa slúdentar ó'g ungi fóllc bækur Mai'Cuse eða a. m. k. kaupa þær í geysi’legu upplagi.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.