Helgarpósturinn - 05.01.1995, Blaðsíða 12

12
MORGUNPÓSTURINN SKOÐUN
FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 1995
Útgefandi
Ritstjórar
Fréttastjórar
Framkvæmdastjóri
Auglýsingastjóri
Miðill hf.
Páll Magnússon, ábm
Gunnar Smári Egilsson
Sigurður Már Jónsson
Styrmir Guðlaugsson
Kristinn Albertsson
Örn ísleifsson
Setning og umbrot
Filmuvinnsla og prentun
Morgunpósturinn
Prentsmiðjan Oddi hf.
Verð í lausasölu kr. 195 á mánudögum
og kr. 280 á fimmtudögum.
Áskriftarverð er kr. 1.300 á mánuði fyrir tvö blöð í viku.
Þeir sem greiða með greiðslukorti fá 100 króna afslátt.
Fordekraður
fjórðungur
í ítarlegri úttekt í Morgunpóstinum í dag kemur fram, að
Vestfirðingar hafa ekki bara margfaldan atkvæðisrétt á við flesta
aðra landsmenn, heldur miklu meira en aðrir af flestu því, sem
nöfnum tjáir að nefna, og varðar lífskjör — nema atvinnuleysi.
Af því hafa þeir minnst allra, eða 1,5 prósent, á sama tíma og til
dæmis íbúar í Norðurlandi eystra mega búa við 5,8 prósent.
Á Vestfjörðum hefur fólk hæstu meðaltekjur allra lands-
manna — rúmlega sjö prósentum hærri en landsmeðaltalið og
fjórtán prósentum hærri en þar sem þau voru lægst — á Norð-
urlandi vestra. Á lista tímaritsins Frjálsrar verslunar yfir þau fyr-
irtæki, sem greiða hæstu launin í landinu, eru fyrirtæki á ísafirði
í tveimur af fimm efstu sætunum.
Allt er þetta gott og blessað — Vestfirðingar eru harðduglegir
og útsjónarsamir og uppskera samkvæmt því. En einmitt þess
vegna kemur það spánskt fyrir sjónir, að þeir skuli jafnframt
eiga greiðasta leið allra landshluta að opinberum sjóðum og
framlögum af ýmsu tagi. Vestfirðingar eru jafnvel enn harð-
sæknari í sjóðina en á sjóinn.
Eins og fram kemur í fyrrnefndri úttekt hér í blaðinu hafa op-
inber framlög af ýmsu tagi til Vestfjarða um árabil verið langt
umfram það, sem efni standa til, miðað við íbúafjölda í kjör-
dæminu. Er þá nánast sama hvar borið er niður.
Byggðastofnun er nú að útdeila 370 milljóna króna aukafram-
lagi samkvæmt sérstökum lögum, en af þeirri upphæð eru 300
milljónir ætlaðar Vestfirðingum einum — með þeim rökum, að
atvinnuástandið þar um slóðir sé svo slæmt. Samt er atvinnu-
leysi þar minnst á öllu landinu!
f þessu ljósi er skiljanlegt, að hagsmunaaðilar í öðrum lands-
hlutum séu farnir að ókyrrast og kvarta í vaxandi mæli yfir því,
sem þeir kalla óþolandi mismunun.
En hverjar eru þá ástæðurnar fyrir áralöngum metafla Vest-
firðinga í hafsjó sjóðakerfisins?
Fyrst má nefna, að þeir hafa hlutfallslega langflesta þingmenn
allra kjördæma. Vestfirðingar eru 3,6 prósent þjóðarinnar, en
hafa 9,5 prósent þingmanna. Þar við bætist sú staðreynd, að
lengst af hafa þingmenn Vestfjarða einfaldlega verið miklu dug-
legri í beinni hagsmunagæslu fyrir kjördæmi sitt en aðrir þing-
menn, en ekki að sama skapi farsælir fyrir þjóðina í heild.
Um þetta mætti nefna mörg dæmi úr nútíð og fortíð, en al-
ménnt má fullyrða að engir standa þingmönnum Vestfirðinga á
sporði í blygðunarlausu hagsmunapoti fyrir fyrirtæki og fólk í
þeirra kjördæmi, og þá verða heildarhagsmunir þjóðarinnar
oftar en ekki víkjandi.
Besta dæmið um klókindi þeirra að þessu leyti er að fulltrúar
Vestfirðinga, sem eins og áður sagði eru 3,6 prósent af þjóðinni,
skipa þrjú sæti af sjö í stjórn Byggðastofnunar, eða 43 prósent!
Þar af eru bæði formaður og varaformaður stjórnar þessarar
stofnunar, sem um langt skeið hefur verið táknmynd heimsku,
óráðsíu og spillingar í meðferð almannafjár á íslandi.
Fyrsta skrefið til að uppræta þessa vitleysu er að jafna vægi at-
væða — annað skrefið er að leggja Byggðastofnun niður.
Páll Magnússon
Pósturinn
Vesturgötu 2, 101 Reykjavík,
sími 552-2211 fax 552-2311
Bein númer: Ritstjórn: 552-4666, símbréf: 552-2243 Tæknideild: 552-4888
Auglýsingadeild: 552-4888, símbréf: 552-2241 Dreifing: 552-4999
Fréttaskotið: 552-1900 Smáauglýsingar: 552-5577
Skrifstofa Morgunpóstsins er opin mánudaga til föstudaga frá 9:00 til 17:00
Dreifingar- og áskriftardeild er opin mánudaga og fimmtudaga
frá8:00 til 19:00, aðra virka daga frá 9:00 til 17:00
Auglýsingadeild er opin mánudaga og fimmtudaga frá 9:00 til 18:00,
aðra virka daga frá 9:00 til 17:00
Smáauglýsingadeildin er opin frá 9:00 til 17:00 virka daga,
til 21:00 á þriðju- og miðvikudögum og milli 13:00 og 21:00 á sunnudögum.
skítapakk
húmorslaust

mmæ

Prófaðu orkusteinana
„Það er alveg Ijóst að ekki er óskað
eftir orkudropum mínum íAlþýðu-
bandalaginu.“
Auður Sveinsdóttir orkubúnt
Huldumaðurinn
að sunnan
„ífyrsta sœti á
lista Framsóknar-
flokksins á maður
að vera sem aldr-
ei hefur búið hér
og enginn þekkir
og við teljum að
hann þekki okkur
ekki heldur."
Pétur Bjarnason fallkandídat
Frændur eru ffændum
versb'r
„Ég vona nú að ekki komi til neinna
stórillinda hjá okkur Stefáni Guð-
mundssyni, vini,félaga og samherja
til margra ára. “
Páll Pétursson fyrrv. bóndi
Verkföll eru ekkert mál
„Við höfutn talið eðlUegt aðfara
okkur hœgt meðan launamarkaður-
inn í heild er kannaður."
Þorsteinn Geirsson, skömmtunarstjóri
rlkisins
Merk nýmœli í stjórnarskrárfrumvarpi
I desember var lagt fram á Al-
þingi frumvarp til stjórnarskipun-
arlaga en meginefni þess eru tillög-
ur til breytinga á VII kafla stjórnar-
skrárinnar sem meðal annars hefur
að geyma mannréttindaákvæði
hennar. Frumvarpið er flutt í sam-
komulagi allra þingflokka og eru
formenn eða aðrir forystumenn
þeirra flutningsmenn.
Mál þetta er flutt í beinu fram-
haldi þingsályktunar sem samþykkt
var samhljóða á hátíðarfundi Al-
þingis á Þingvöllum 17. júní síðast-
íiðinn. Þar ályktaði þingið að stefna
bæri að því að ljúka endurskoðun
þessara ákvæða fyrir næstu reglu-
legu alþingiskosningar, en þær
verða sem kunnugt er í aprílmán-
uði næstkomandi. í ályktuninni
segir að miðað verði meðal annars
að því að færa ákvæðin til samræm-
is við þá alþjóðlegu sáttmála um
mannréttindi sem ísland hefur
gerst aðili að.
Vörn almennings
gagnvart ríkisvaldi
Ekki er vafi á því, að mínum
dómi, að frumvarp þetta er með
merkustu þingmálum sem fyrir Al-
þingi hafa komið lengi. Við samn-
ingu þess var meðal annars haft að
leiðarljósi að styrkja og samræma
mannréttindaákvæði stjórnarskrár-
innar svo þau geti betur gegnt því
hlutverki sínu að vera vörn al-
mennings í samskiptum við þá sem
fara með ríkisvald. Einnig voru ým-
is ákvæði færð til nútímalegra
horfs, en núgildandi ákvæði eru að
stofni til frá 1874. Má í þessu sam-
bandi nefna að gömlu ákvæðin um
prentfrelsi hafa verið endurskoðuð
með hliðsjón af breyttum aðstæð-
um (til dæmis tilkomu útvarps og
sjónvarps) og er þeim nú ætlað að
tryggja skoðana- og tjáningarfelsi á
sem flestum sviðurn.
Einnig er tekið á hinu svokallaða
neikvæða félagafrelsi. f því efni
verður meginreglan sú að engan
megi skylda til aðildar að félagi. Þó
megi með lögum kveða á um slíka
skyldu ef það er nauðsynlegt til að
félag geti sinnt hlutverki sem því er
falið með lögum vegna almanna-
hagsmuna eða réttinda annarra.
Ákvæðin um íslenskan ríkisborg-
ararétt og veitingu hans hafa einnig
tekið nokkrum breytingum.
Málið hljóti afgreiðslu
í vetur
Fyrstu umræðu um málið lauk
skömmu fyrir jól og í samræmi við
ákvæði þingskapalaga kaus Alþingi
sérstaka þingnefnd, stjórnarskrár-
nefnd, sem nú hefur málið til með-
ferðar. Nefndin sendi frumvarpið
fyrir áramót til umsagnar fjölda að-
iía. Einnig hefur verið birt auglýs-
ing í dagblöðum þar sem öllum er
þess óska er gefinn kostur á að
koma á framfæri skriflegum at-
hugasemdum við frumvarpið. Það
er markmið flutningsmanna, í
samræmi við ályktun Alþingis frá
17. júní s.l., að frumvarpið hljóti
samþykki fyrir þinglausnir sem
ráðgerðar eru í lok febrúar. Alþingi
mun aðeins verða að störfum í
rúmar fjórar vikur fram að þing-
lokum. Því er brýnt að unnið verði
hratt og vel í máli þessu, umsagnir
metnar og breytingartillögur skoð-
aðar, ef einhverjar koma fram.
Um frumvarp þetta hefur skap-
ast góð samstaða þingflokka og er
það vissulega mikið ánægjuefni.
Árum saman hafa menn talað um
nauðsyn þess að endurskoða
ákvæði VII kafla stjórnarskrárinn-
ar. Nú er lag til að koma því máli í
höfn með mjög svo sómasamlegum
hætti. Náist af einhverjum ástæð-
um ekki að afgreiða það frumvarp
sem nú liggur fyrir er hætt við að
bíða þurfí mörg ár enn áður en
sambærilegt tækifæri skapast. Á því
vilja áreiðanlega engir áhugamenn
um þessi mál bera ábyrgð.
Þungavigtin
Geir H.
Haarde
þingflokksformaður
Sjálfstæðisflokksins
ilvægt að festa hana í stjórnar-
skránni. Sama er að segja um ýmsar
greinar er lúta að réttarfari, frelsis-
sviptingu, úrlausn mála fyrir dóm-
stólum og fleira. Rétt þykir að
stjórnarskrárbinda á því sviði ýmis
ákvæði sem annað hvort hafa verið
óskrifaðar reglur eða hluti af al-
mennri réttarfarslöggjöf.
Ný ákvæði eru um mörk refsinga
og segir meðal annars að í lögum
megi aldrei mæla fyrir urn dauða-
refsingu. Þá er tekið af skarið um að
þingið megi ekki framselja stjórn-
völdum skattlagningarvald og bann
er lagt við afturvirkni skattalaga.
I frumvarpinu eru ýmis merk ný-
rnæli sem ekki hafa áður verið
bundin í stjórnarskrá á íslandi svo
sem almenna jafnræðisreglan: Allir
skulu vera jafnir fyrir lögum. Þessi
regla hefur að sjálfsögðu verið talin
til óskráðra undirstöðuréttinda í ís-
lenskri stjórnskipan en það er mik-
„Ekki er vafi á því, að mínum dómi, aðfrumvarp þetta er með merkustu
þingmálum sem fyrir Alþingi hafa komið lengi. Við samningu þess var með-
al annars haft að leiðarljósi að styrkja og samrœma mannréttindaákvœði
stjórnarskrárinnar svo þau geti beturgegntþví hlutverki sínu að vera vörn
almennings í samskiptum viðþá semfara með ríkisvald.<(
Þungavigtarmenn eru meðal annars: Árni Sigfússon, Geir H. Haarde, HalldórÁsgrímsson, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Jóhanna Sigurðardóttir,
Jón Erlendsson Jón Steinar Gunnlaugsson, Óskar Magnússon, Páll Kr. Pálsson, Svavar Gestsson, Ögmundur Jónasson, Össur Skarphéðinsson.