Helgarpósturinn - 06.07.1995, Blaðsíða 12

til að kætast því nú
hefur verið gefin út
bók um nesið í bóka-
flokknum Á ferð um
landið en það er
býsna vinsæll bóka-
flokkur hjá Máli og
menningu. Þrjár
bækur koma út í
sumar og fjallar hver
um sinn landshluta.
Auk Snæfellsness
eru nú teknir fyrir
Dalir og Barða-
strandasýslur ann-
ars vegar og Skafta-
fellssýslur hins veg-
ar. Meðal annars er
fjallað um helstu
aksturs- og göngu-
leiðir í hverju héraði
og landslagi og sögu-
stöðum lýst. Bæk-
urnar eru í hand-
hægu broti og því
auðvelt að koma
þeim fyrir ofan í bak-
pokanum...
Tíunda hvert
barn verður
fyrir kynferð-
islegu ofbeldi sam-
kvæmt erlendum
rannsóknum. Þetta
kemur fram í grein
Halldóru Sigdórs-
dóttur í Nýju lífi sem
kemur út eftir helgi.
Þar stendur einnig
að hægt sé að gera
ráð fyrir að einn
nemandi í meðal-
bekk á íslandi verði
fyrir slíku ofbeldi...
Ung kona, Brynja Grétarsdóttir, lenti í alvarlegu umferðarslysi fyrir ári þegar hún var
að taka próf á mótorhjól. Kennarinn hafði látið dóttur sína, sem er ekki með kennararéttindi,
kenna henni því hann hafði ekki tíma til þess.
strákurinn ekki og þess vegna
var ég látin hafa talstöðina og
tók prófið ein. Ég byrjaði á að
gera æfingar á plani og gekk það
vel hjá mér. Svo héldum við út í
umferðina. Ég var að aka eftir
Sæbrautinni þegar kennarinn
sagði: „Vinstribeygja" í eyrað á
mér. Ég ætlaði að beygja inn á
Borgartúnið en þar eru ekki
beygjuljós. Ég stöðvaði á rauðu
ljósi og drap á hjólinu. Þegar
græna ljósið kom ók ég smáspöl
áfram til vinstri og var tilbúin til
að halda áfram þegar umferðin
úr hinni áttinni tæki enda. Þá
heyri ég ökukennarann arga í
eyrað á mér: „Hvað ertu að
gera, manneskja?“ Mér brá svo
mikið að ég ók af stað og skall
beint á bíl. Ég kastaðist upp á
þakið á honum og dróst með
honum nokkurn spöl. Ég var
með meðvitund allan tímann og
vissi hvað var að gerast. Ég von-
aði að þetta væri aðeins vondur
draumur."
Brynja fann strax að hún hafði
fótbrotnað. Hún fann til mikilla
óþæginda því ólin á hjálminum
strekkti að hálsinum á henni
svo henni fannst hún vera að
kafna. Hún tók hann því af sér.
„Enginn hafði sagt mér að
ekki mætti losa af sér hjálminn
eftir slys fyrr en eftir sneið-
myndatöku. Því síður hafði mér
verið ráðlagt að vera í leðurföt-
um á hjólinu. Ég hafði haft vit á
því sjálf. Hefði ég ekki gert það
væri ekkert eftir af fótunum á
mér.“
„ÖKUKEIUNSLA EKKI
UPP A MARGA FISKA"
Brynja dvaldi á Borgarspítal-
anum í tvær vikur og svo tók
Grensásdeildin við. Hún átti erf-
itt með að sætta sig við það sem
gerst hafði. Það sem hjálpaði
henni var að á Grensásdeildinni
lágu þrír piltar sem einnig höfðu
slasast í mótorhjólaslysum og
þar af einn sem hafði lamast frá
mitti. Þau styrktu hvert annað
og halda sambandi enn þann dag
í dag.
„Kennarinn minn kom ekki að
heimsækja mig fyrr en 45 dögum
eftir slysið. Hann klappaði á
kinnina á mér og spurði: „Hvern-
ig hefurðu það nú, greyið?" Ég
hafði engan áhuga á að láta tala
við mig eins og krakka og sneri
mér því undan. Ég hef ekki haft
neinn áhuga á að tala við hann.
Ég tek það þó fram að ég er ekki í
stríði gegn þessum eina manni.
Hver sem er hefði getað lent í
slysi eins og ég lenti í því öku-
kennsla er ekki upp á marga
fiska hér á landi.“
Brynja segist ekki hafa orðið
vör við nógu mikinn vilja hjá
ökukennurum til að breyta
vinnuaðferðum sínum.
„Gott væri ef þeir myndu allir
kenna á sama stað frekar en að
vinna hver í sínu horni. Þá gætu
þeir haft eftirlit með hverjum
öðrum og komið í veg fyrir að
einhver láti ættingja sinn hlaupa
í skarðið fyrir sig.“
Sólveig Olga Sigurðardóttir, 21
árs, fékk líka að kenna á tíma-
leysi kennara síns. Hún tók próf
á mótorhjól úti á landi fyrr á
þessu ári.
„Ég var ánægð með verklegan
hluta kennslunnar en kennarinn
trassaði bóklega hlutann vegna
á
Brynja hefur unnið að því að
bæta ökukennslu síðastliðið ár
eða allt frá því að hún lenti í al-
varlegu mótorhjólaslysi.
Annar fótur hennar lærbrotn-
aði á tveimur stöðum og jafn-
framt ökklabrotnaði hún á báð-
um fótum og ristarbrotnaði.
Brynja rifbeinsbrotnaði og
mjaðmagrindarbrotnaði og
lungun mörðust. Auk þess togn-
aði vinstri handleggurinn illa.
Brynja er enn með 14 bolta í
öðru lærinu og plastplötu. Fyrir
nokkrum mánuðum fór hún í að-
gerð þar sem bein var tekið úr
mjaðmagrindinni og grætt í lær-
ið. Slysið varð þegar Brynja var
að taka próf á mótorhjólið undir
leiðsögn ökukennara. Hún er
ekki sátt við ökukennslu hér á
landi.
PRÓFLAUS DÓTTIRIIU
LATIN KEIUIUA
„Ég hafði margoft setið aftan á
mótorhjóli og ferðast þannig
um alla Evrópu. Ég hafði samt
aldrei ekið mótorhjóli og var
farið að langa til að taka próf. Ég
ákvað því að fara í mótorhjóla-
tíma og urðu þeir tíu talsins.
Samkvæmt reglum þurfa allir að
taka níu mótorhjólatíma áður
en þeir fara í prófið."
Brynju leist mjög vel á kenn-
arann sinn í upphafi en svo fóru
að renna á hana tvær grímur.
„Hann var mjög stressaður og
átti til að arga á mig. Mér geðj-
aðist illa að því, enda var ég
ekki að borga honum offjár fyrir
að láta koma illa fram við mig.
Hjólið sem hann lét mig aka á
var í slæmu ástandi. Aftur-
dempararnir og hraðamælirinn
voru til dæmis ónýtir. Þegar ég
hafði aðeins tekið tvo tíma lét
kennarinn minn mig skrifa undir
kennsluskýrsluna þar sem stóð
að ég hefði tekið níu tíma. Botn-
inn tók þó úr þegar kennarinn
lét dóttur sína kenna mér því
hann mátti ekki vera að því
vegna þess að hann var að
kenna öðrum. Dóttirin hafði tek-
ið próf á mótorhjól ári áður og
hafði engin kennsluréttindi.
Hún var ekki örugg á ýmsum at-
riðum sem hún átti að kenna
mér, eins og til dæmis að sikk-
sakka standandi á hjólinu. Sök-
um anna fór kennarinn aldrei yf-
ir bóklega hlutann með mér.“
„KEIUIUARIIUIU.ARGAÐI
I EYRAÐ A MER"
Verklegir mótorhjólatímar
eiga að vera að minnsta kosti
níu og er miðað við 45 mínútur í
senn. Þar af á nemandinn að
vera við stjórn hjólsins að
minnsta kosti 7 og 1/2 tíma.
Mótorhjólaprófunum er þannig
háttað að nemandinn hefur tal-
stöð í eyranu svo hann geti
heyrt fyrirskipanir kennarans
sem ekur í bíl við hliðina á hon-
um. Nemandinn getur ekki talað
við kennarann á móti. Brynja
segir að í fyrstu hafi kennarinn
ætlað að láta ungan pilt taka
prófið með henni.
„Strákurinn átti að hafa tal-
stöðina en ég átti að elta hann.
Kennarinn sagði að ég væri enn
ekki nógu fær og treysti mér þar
af Ieiðandi ekki til að aka á und-
an stráknum. Samt fannst hon-
um í lagi að ég færi í prófið. Þeg-
ar á hólminn var komið mætti
fETLAR AFTUR
I PROFIÐ
Bifhjólasamtök lýðveldisins,
Sniglarnir, studdu Brynju mjög
mikið meðan á sjúkrahúsdvöl
hennar stóð og bárust henni
blóm og skeyti frá Sniglum víðs
vegar um landið. Hún skráði sig
litlu síðar í samtökin og var kos-
in í stjórn nokkrum mánuðum
síðar. Hún er líka fjölmiðlafull-
trúi samtakanna.
„Síðan ég lenti í slysinu hef ég
eytt tíma mínum í að kynna mér
réttindi mótorhjólanemenda og
komist að því að þau eru afar lít-
il. Ég var til dæmis dæmd í órétti
þrátt fyrir að ég hafi ekki haft
stjórn yfir hjólinu heldur kennar-
inn. Til eru dæmi um að kennar-
ar hafi allt að þrjá nemendur í
einu í prófi þrátt fyrir að aðeins
einn heyri í honum."
Læknar spá því að Brynja losni
við spelkuna eftir fjóra mánuði.
Hún er ákveðin í því hvað verður
eitt af því fyrsta sem hún tekur
sér fyrir hendur: „Ég ætla að
ljúka mótorhjólaprófinu." ■
annarrar vinnu," segir Sólveig.
Hún var í hópi nemenda sem
fékk gömul kennslugögn með út-
runnum reglum, enda féll helm-
ingur hópsins.
„Við kvörtuðum við kennar-
ann sem sagði Ökukennarafélag-
ið eiga sökina. Við fengum þó ný
gögn, tókum prófið aftur og náð-
um því öll.“
Þórmundur Sigurjónsson tók að-
eins tvo mótorhjólatíma áður en
hann tók prófið.
„Ég kunni skil á bóklega hlut-
anum því ég var nýbúinn að taka
bílpróf,“ segir hann. „Ég kunni
líka ágætlega á hjólið. I öðrum
mótorhjólatímanum mætti próf-
dómarinn mér að óvörum. Ég
spurði kennarann hvort honum
fyndist ég tilbúinn til að taka
prófið og hann játti því.“
Þórmundur tók prófið fyrir
þremur árum, þá 17 ára gamall,
en þá hafði sú regla ekki verið
sett að nemendur yrðu að ljúka
níu verklegum tímum áður en
þeir tækju prófið. Hún gekk í
gildi nokkru síðar.
Brynja Grétarsdóttir:
„Þá heyri ég
ökukennarann arga
í eyrað á mér:
„Hvað ertu að gera,
manneskja?"
Mér brá svo mikið að
ég ók afstað og skall
beintá bíl."