Helgarpósturinn - 06.07.1995, Blaðsíða 14

'FIMMTÚD7reajRw6TTiUÍ:rr9'9'51
Einar Steinn:
Hvaða bók er-
uð þér að lesa
núna?
Björn: Þaðer
meðal annars
bók sem heitir
Veröld Soffíu
og fjallar um
heimspeki og
erskrifuðaf
Norðmanni.
Einar Steinn:
Já, hún. Við
erum að lesa
hana í Heim-
spekiskólan-
um.
Björn: Hún er
ábyggilega
gagnleg fyrir
þá sem hafa
áhugaá
heimspeki.
Éggetsagt
yður að ég sé
að lesa hana
núna fyrir
utan margt
annað sem
liggurá borð-
inu hjá mér.
Hvað gerir menntamálaráðherra og hvenær undirritaði hann síðast samning? Þetta vildi
Einar Steinn Valgarðsson, 10 ára, vita, fór á fund menntamálaráðherra, Björns Bjarnasonar,
og fékk svör við forvitnilegum spurningum sínum, öllum nema einni...
stæður leikhússins. Mér er sagt
að það kunni að vera í fyrsta sinn
í sögu þjóðleikhússins sem
menntamálaráðherra komi sér-
staklega í heimsókn af þessu tagi,
til þess að skoða húsið hátt og
lágt og starfsemina þar. Mig minn-
ir að síðasta leikritið sem ég sá
hafi verið í Frú Emilíu, þar sem
sýnd var ópera eftir Hjálmar H.
Ragn£U"sson.
Einar Steinn: Hvernig fannst yður
hún?
Björn: Hvernig fannst yður hún?
Mér fannst hún mjög góð og ég
heid að það sé rétt hjá mér að
það hafi verið síðasta sýning sem
ég sá en ég sá líka sýninguna í ís-
lensku óperunni. Þetta eru alla-
vega síðustu verk sem ég hef séð.
Einar Steinn: Hvað höfðuð þér
fyrir stafni í gærdag?
Björn: Ég var að vinna
hér í ráðuneytinu í góða
veðrinu, fram eftir degi
en síðan fór ég að slá
garðinn minn og raka.
Einar Steinn: Hver var
síðasti samningur sem
þér undirrituðuð?
Björn: Ég man ekki eftir
að hafa undirritað samn-
ing nýlega, ekki síðan ég
kom í menntamálaráðu-
neytið. Ég verð að viður-
kenna að ég get ekki svar-
að þessari spurningu,
þetta eru flóknar og erfið-
ar spurningar hjá yður.
Ég vil ekki skýra neitt
rangt frá í þessu viðtali
svo ég þyrfti að láta fara
fram einhverja rannsókn
til að geta svarað þessu.
Einar Steinn: Hver er
uppáhalds bók yðar?
Björn: Nú er erfitt að
svara. Þessar spurningar
eru svo erfiðar að það er
ekki gott að svara þeim
nákvæmlega. Ég svara
ekki svona spurningum,
þær eru of persónuiegar.
Einar Steinn: Ég er líka
með aðra spurningu,
hvaða bók eruð þér að
lesa núna?
Björn: Það er meðal ann-
ars bók sem heitir Veröld
Soffíu og fjallar um heim-
speki og er skrifuð af
Norðmanni.
Einar Steinn: Já, hún. Við erum að
lesa hana í Heimspekiskólanum.
Björn: Hún er ábyggilega gagnleg
fyrir þá sem hafa áhuga á heim-
speki. Ég get sagt yður að ég sé að
lesa hana núna fyrir utan margt
annað sem liggur á borðinu hjá
mér.
Einar Steinn: Fólk hefur verið að
deila um hvort það eigi að byggja
tónlistarhús, hvað segið þér um
það?
Björn: Mér heyrist að fólk hafi
ekki verið að deila um hvort eigi
að byggja tónlistarhús. Flestir eru
þeirrar skoðunar að það eigi að
byggja húsið. Niðurstaðan er sú,
eins og ég hef sagt í viðtölum eftir
að ég tók við þessu embætti, að
það þarf að nálgast málið og taka
ákvörðun um það, á þessu kjör-
tímabili, hvort við byggjum þetta
hús. Mér finnst það nauðsynlegt
að hafa hér aðstöðu til tónlistar-
iðkunar.
Einar Steinn: Ætlið þér að segja
eitthvað að lokum?
Björn: Ég vil þakka yður fyrir
þessar ágætu spurningar, ég held
ég hafi getað svarað þeim öllum
nema einni. ■
Þegar pósturinn spurði Einar
Stein Valgarðsson, 10 ára, hvort
hann langaði að taka viðtal við
einhvern nefndi hann nokkra til
og meðal annarra Björn Bjarnason,
menntamálaráðherra. Þegar hann
var spurður hvers vegna hann
langaði að tala við menntamála-
ráðherra svaraði hann; „Ég gagn-
rýni harðlega að fá ekki að læra
skrifstafi og ég vil spyrja hann af
hverju ég fæ það ekki.“ Einari
Steini var fleira hugleikið, hann
langaði meðal annars að vita hvað
ráðherranum fyndist um heilræð-
in aftan á mjólkurfernunum,
hvaða leiksýningu hann sá síðast,
hvað honum fyndist um skólakerf-
ið og hvaða bók menntamálaráð-
herra væri að lesa núna. Einar
Steinn sá sér leik á borði, ákvað
að þéra ráðherrann og læra þann-
ig þéringar í eitt skipti fyrir öll.
Hann fékk vitanlega svör við
vandlega ígrunduðum spurning-
um sínum og komst að því að
hann og Björn eru að lesa sömu
bókina þessa dagana.
Einar Steinn: Hvað gerir
menntamálaráðherra?
Björn: Menntamálaráð-
herra sinnir störfum sam-
kvæmt lögum landsins.
Hann er einn af tíu ráðherr-
um í ríkisstjórninni og fer
með menntamálin, menn-
ingarmálin, íþróttamálin,
rannsókna- og vísindamál-
in og æskulýðsmálin, þann-
ig að undir hann heyra
mjög mörg mál og það eru
mörg verkefni sem hann
þarf að sinna. Ég held ég
fari ekkert út í smáatriði,
því það yrði svo langur
lestur að blaðið myndi ekki
duga til þess eða tíminn.
En menntamálaráðherra
hefur mjög mörgum skyld-
um að gegna, lögum sam-
kvæmt, hann ber ábyrgð
gagnvart Alþingi og þarf að
standa Alþingi reiknisskil
gjörða sinna.
Einar Steinn: Fyrir nokkr-
um árum hættu að vera
kenndir skrifstafir og
ítalska skriftin tók við.
Hvernig væri að láta aftur
kenna skrifstafi?
BjÖRN: Ég verð að viður-
kenna að ég hef ekki fræði-
lega þekkingu til að segja
nákvæmlega hvers vegna
þessi ákvörðun var tekin.
Þegar ég var í skóla var hvoru
tveggja kennt og ég held að það
væri gagnlegt að kunna hvoru
tveggja. Þetta er mjög misjafnt eft-
ir löndum, hvernig kennslu er
hagað í þessum efnum. Ég get
ekki svarað því hvers vegna þessi
breyting var gerð og því get ég
ekki heldur svarað því hvort það
sé hægt að taka kennsluna upp
aftur en ég hafði gagn af því að
læra hvoru tveggja, það get ég
sagt yður.
Einar Steinn: Hvað er vinnudagur
yðar langur?
Björn: Vinnudagurinn hefst yfir-
leitt klukkan hálf níu á morgnana,
þá er ég kominn á skrifstofuna, og
hann stendur til sex eða sjö á
kvöldin, en svo getur tekið eitt-
hvað við eftir kvöldmatinn líka.
Þannig að vinnudagurinn er mjög
langur og um helgar þarf ég einn-
ig að sinna margvíslegum verkefn-
um, því menntamálaráðherra þarf
að sækja sýningar og menningar-
viðburði sem gerast yfirleitt um
helgar. Um síðustu helgi var ég til
dæmis í Skálholti á laugardaginn
að fylgjast með tónleikum, fór síð-
an á Laugarvatn á listsýningu og á
sunnudaginn var ég á Seyðisfirði
til þess að taka þátt í hundrað ára
afmæli staðarins og sótti fjölmarg-
ar listsýningar sem þar eru, þann-
ig að ég þarf ekki að kvarta undan
því að vita ekki hvað ég eigi að
gera við tímann.
Einar Steinn: Hver eru stærstu
verkefni sem þér hafið unnið að
síðcm þér tókuð við sem ráð-
herra?
Björn: Það er erfitt að flokka það
þannig, hver eru stærstu verkefn-
in. Það sem hefur kannski verið
einna vandasamast eru málefnin í
Reykholti þar sem blasti við að
kynni að verða mjög hatrömm
deila út af því að þar var ágrein-
ingur varðandi skólastjórnarmál.
Það þurfti að leysa úr því og sem
betur fer hefur náðst samkomulag
um það. Stærsta einstaka verkefn-
ið sem blasir við hérna í ráðu-
neytinu núna lögum samkvæmt,
sem ráðuneytinu er skylt að
sinna, er flutningur grunnskól-
anna frá ríki til sveitarfélaga og
samkvæmt lögum þá ber að fram-
kvæma það fram til ágústmánaðar
1996 og ég ber ábyrgð á því að að
því sé unnið. Að vísu sinni ég því
ekki daglega sjálfur heldur hef ég
menn til þess en ég tek ábyrgð á
þv! að skipulega sé að verkinu
staðið. Ég held, af þeim verkefn-
um sem ég hef tekist á við, sé
þetta kannski það stærsta, að
velta því fyrir mér hvernig best
megi standa að því að flytja skól-
ana frá ríkinu til sveitarfélaganna.
Einar Steinn: Hvað finnst yður um
skólakerfið?
Björn: Um það má mjög margt
segja og margt gera til þess að
færa það til betri vegar. Á síðasta
þingi voru samþykkt, eins og ég
sagði yður, ný lög um grunnskól-
ana, að flytja þá til sveitarfélag-
anna. Nú liggja líka fyrir hug-
myndir um að breyta framhalds-
skólunum og er frumvarp til laga
um það.
Mér finnst að það eigi að huga að
skólakerfinu þannig hér á landi að
það hvetji til náms og stuðla að
læra dönsku og ensku?
Björn: Þetta er samkvæmt náms-
skránni eins og hún er. Eins og
við vitum þá eru ýmsar almennar
ákvarðanir teknar með námsskrár
og því sem kallað er viðmiðunar-
stundaskrá. Þetta eru stjórntæki.
Samkvæmt reglunum, eins og þær
eru núna, þá er gert ráð fyrir að
tungumálanám hefjist við þennan
aldur. Það hafa verið rökræður
um það hvort ætti að byrja á
dönsku eða ensku en ég er í hópi
þeirra sem telja að það eigi að
byrja á dönsku. En hvort það á að
vera á þessum aidri eða öðrum er
matsatriði. Sums staðar byrja
krakkar tungumálanám yngri en
ég held að þetta sé eitt af þeim
málum sem taka þarf til skoðunar.
Það stendur núna til að taka fyrir
efni á námsskránni og þá kann
þetta mál að vera tekið fyrir. Það
fer eftir þroska krakka og skóla-
barna hvaða ákvarðanir eru tekn-
ar. Ég held að kynni íslenskra
barna af erlendum tungumálum
hafi aukist síðustu árin, að bömin
séu farin að læra erlend tungumál
yngri og það þarf að fara yfir
námsskrána með tilliti til þess.
Því verður ekki breytt nema tekn-
ar séu almennar ákvarðanir og þá
þurfa menn líka að vega og meta
hvað slíkar breytingar kosta.
Einar Steinn: Hvað finnst yður um
heilræðin aftan á mjólkurfernun-
um? Til dæmis um íslenska staf-
rófið?
BjöRN: Mér finnast þau mjög góð
og ég verð að viðurkenna að ég
les þau oft. Mér finnast þau snið-
ug og margt gott sem þar er sagt.
Það er nauðsynlegt að vekja at-
hygli á fjölbreytileika íslenskrar
tungu með þessum hætti. Það
ættu fleiri að taka þetta upp. Öll
útbreiðsla á íslensku máli er til
góða og ég fagna þessu framtaki
hjá Mjólkursamsölunni, að efla
þannig málkenndina. Eins og við
vitum var útkoma á íslenskupróf-
inu á samræmdu prófunum ekki
mjög góð. Það eru vafalaust marg-
ir þættir sem koma þar til skoðun-
ar, þegar menn velta fyrir sér
hvers vegna hún var ekki betri.
Einn þátturinn er reyndar að ung-
lingar og börn lesa ekki eins mikið
og áður heldur eru frekar að
horfa á sjónvarp eða gera eitt-
hvað annað.
EiNAR Steinn: Hver eru áhugamál
yðar?
Björn: Þau eru mjög mörg. Ég hef
áhuga á mörgu sem tengist mínu
starfi, stjórnmálum, stjórnmála-
hreyfingum og stjórnmálastarfi.
Ég hef líka haft áhuga á bókum,
blöðum og blaðaiestri. Ég var
blaðamaður um langt skeið, þann-
ig að áhugamál mín byggja yfir-
leitt á því sviði sem ég er að sýsla
við og hef verið að sýsla við und-
anfarin ár, þau tengjast mjög
starfinu. Áhugasvið mitt tengist
þannig líka menningarmálum, list-
um, utanríkismálum og alþjóða-
málum.
Einar Steinn: Hvenær fóruð þér
síðast í leikhús og á hvaða sýn-
ingu?
BjöRN: Síðast fór ég í leikhús á
fimmtudaginn var, að vísu ekki á
neina sýningu heldur var ég í boði
Þjóðleikhússins að kynna mér að-
því að fólk geti lært með svipuð-
um hætti og alls staðar annars
staðar þannig að íslendingar drag-
ist ekki aftur úr í menntamálum.
Þær kröfur eigum við að gera til
skólakerfisins. Ef það virkar ekki
með þeim hætti að skila þeirri
menntun, sem dugar þjóðinni til
þess að við séum samkeppnishæf
við aðrar þjóðir, tel ég að við sé-
um á hættubraut. Ég vona að slík
hætta skapist ekki og skólakerfið
geti verið virkt og síðan sé hægt
að fylgjast með starfinu innan
skólanna, meðal annars héðan úr
ráðuneytinu, og það metið þannig
að kröfurnar séu alltaf nægar,
þær skilmerkilega útfærðar þann-
ig að við getum lagt það til sem
þarf að laga.
Einar Steinn: Af hverju byrja
krakkar ekki fyrr en ellefu ára að