Helgarpósturinn - 28.09.1995, Síða 23

FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER1995
Egill Helgason ímyndar sér að Vigdís vilji ekki lengur vera forseti og veltir fyrir sér nokkrum álitlegum forsetaefnum.
Biðröðin við Bessastaði
Flestir telja líklegt
að Vigdís Finn-
bogadóttir ætli að
sitja fímmta kjörtíma-
bilið í embætti, þótt
hún hafí að undan-
förnu orðið fyrir gagn-
rýni sem hefði þótt fá-
heyrð fyrr á forseta-
ferli hennar. í Gallup-
könnun sem birtist í
vikunni kom fram að
72 prósent þjóðarinnar
vilja að hún sitji áfram,
en 28 prósent eru mót-
fallin. Þeir sem eru
andsnúnir Vigdísi virð-
ast þó hafa óljósar hug-
myndir um hveijir
gætu orðið arftakar
hennar. í könnuninni
voru nefnd nöfn Guð-
rúnar Agnarsdóttur,
Steingríms Hermanns-
sonar, Pálma Matthías-
sonar, Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur og
Davíðs Oddssonar. Hér
er bætt við nokkrum
valinkunnum íslend-
ingum sem hafa verið
orðaðir við Bessastaði.
Guðrún Agnarsdóttir
læknir
Kostir: Hefði án efa svipaðan
stíl og Vigdís, milda umhyggju-
semi, lag á að tala með falleg-
um og almennum orðum í eyra
þjóðarinnar, nokkurn menn-
ingarbrag og umhyggju fyrir
þjóðararfinum. Líkleg til að
halda þeim sið Vigdísar að
halda sig fjarri pólitík og yrði
vísast eins konar framlenging á
forsetatíð hennar.
Ókostir: Fortíð í Kvennalist-
anum, flokki sem líkist núorðið
meira sellu en stjórnmála-
hreyfingu og heyrir brátt sög-
unni til. Þreyta í kvennahreyf-
ingunni gæti líka komið henni
illa.
Stuðningsmenn: Menntafólk
á vinstri vængnum sem hefur
talið Vigdísi sína eign og mun
taka því fagnandi að hún ríki
áfram í einhverri mynd. Eldra
fólk sem þykir Guðrún hafa
hlýtt viðmót.
Andstæðingar: Þau tuttugu
og átta prósent þjóðarinnar
sem eru orðin þreytt á Vigdísi.
Karlmenn í stjórnunarstöðum
sem kæra sig ekki um hina
mildu móðurhönd.
Líkur á framboði: Skerist
Vigdís úr leik er víst að fjöldi
fólks, einkum konur, muni
skora á hana að fara í framboð.
Guðrún mun taka sér góðan
umhugsunarfrest, en nýupp-
gerðir Bessastaðir toga í hana.
Pálmi Matthíasson
prestur
Kostir: Sléttur og felldur
maður sem gæti höfðað til al-
þýðu manna, ekki ósvipað og
Guðlaugur Þorvaldsson fyrir
fimmtán árum. Vanur tækifær-
isræðumaður.
Ókostir: Sléttur og felldur
maður sem varla hefur nein
framúrskarandi persónuein-
kenni. Ekki víst að menningar-
arfurinn sé honum nógu
munntamur.
Stuðningsmenn: íþrótta-
hreyfingin sem á í honum vin,
útivistarfólk sem hefur hlýtt á
messurnar hans í Bláfjöllum.
Andstæðingar: Menningar-
fólk sem er orðið vant því að
hafa menningarvita eins og
Kristján Eldjárn og Vigdísi í
embættinu og finnst Pálmi
vera á of lágu plani.
Líkur á framboði: Ef staðan
losnar verða nógir til að
hringja í Pálma og hann mun
ekki skella á. En kannski gæti
hann alveg eins látið sér nægja
að verða nútímalegur biskup.
Steingrímur Hermannsson
seðlabankastjóri
Kostir: Uppsöfnuð pólitísk
reynsla í áratugi. Hluta þjóðar-
innar finnst hann vera sá
stjórnmálamaður síðari ára
sem hefur skilið sig best —
svona á sinn hátt. Gæti ef til
vill léð embættinu meiri pólit-
ískan þunga en áður; hann
myndi varla sætta sig við ann-
að en að vera talinn skörulegur
forseti á alþjóðavettvangi.
Luralegt fas sem vekur vænt-
umþykju í huga helmings þjóð-
arinnar.
Ókostir: Eftir alla menning-
una og þjóðræknina eru íslend-
ingar tæpast reiðubúnir fyrir
pólitíkus í forsetaembættið,
sérstaklega ekki langgleyminn
klækjaref eins og Steingrím.
Ymis cixarsköft sem auðvelt er
að herma upp á hann þegar
hentar. Of púkó; hinn helming-
ur þjóðarinnar lætur luralegt
fasið fara í taugarnar á sér.
Stuðningsmenn: Framsókn-
armenn hefðu stutt hann þeg-
ar þeir voru að reyna losna við
hann úr formannsstöðunni.
Þeim tókst að koma honum
annað og styðja varla Stein-
grím nema af skyldurækni eða
gömlum vana. Clausen-bræð-
urnir.
Andstæðingíir: Evrópusinn-
ar sem geta ekki fyrirgefið
Steingrími hringlandann í
þeirra hjartans máli. Annars
fólk úr öllum flokkum, neraa
framsóknarmenn, sem munu
fara vel með að þeir kjósa
hann ekki. Þeir eru að reyna að
verða nútímamenn og Stein-
grímur minnir of mikið á gamla
Framsóknarflokkinn.
Líkur á framboði: Metnaði
Steingríms er varla svalað í
Seðlabankanum, að minnsta
kosti ef honum svipar eitthvað
til síns gamla sjálfs. Hins vegar
hefur hann látið fara Iítið fyrir
sér að undanförnu, kannski
eru það þreytumerki. Ef Stein-
grímur hugsaði sér til hreyf-
ings kæmist hann fljótt að því
að framboðið á honum er
meira en eftirspurnin.
Ingibjörg S. Gísladóttir
borgarstjóri
Kostir: Skásta leiðtogaefni
sem vinstrimenn hafa eignast í
áraraðir. Hefur komist hjá því
að ólánsstimpillinn sem loðir
við Kvennalistann festist við
hana. Allir vita hvað hún er
gáfuð. Á huggulegan mann.
Ókostir: Hörkulegt fasið,
hefur fremur öðlast vinsældir
út á persónustyrk en persónu-
töfra. Lætur manninn sinn sjá
um húsverkin og yrði allsendis
ósannfærandi í hlutverki
mildrar húsfreyju á menning-
arheimili. Hefur ótvíræða hæfi-
leika, en þeir myndu ekki njóta
sín í skoðanaleysinu á Bessa-
stöðum. Fortíð yst á vinstri
kantinum. Er ekki nema fertug
og ólíklegt að þjóðin kæri sig
um svo ungan forseta.
Stuðningsmenn: ‘68-kyn-
slóðin. Panelaðallinn í Vestur-
bænum. Kvennalistakonur, að
undanskildum þeim sem hún
hefur móðgað.
Andstæðingar: Atkvæða-
styrkur sjálfstæðismanna
dygði einn og sér ekki til að
halda henni frá Bessastöðum,
en þeir myndu leggja dag við
nótt í baráttunni gegn henni.
Líkur á framboði: Sama og
engar, hún telur sig hafa allt
annað og meira hlutverk í pól-
itíkinni en að verða forseti.
Davíö Oddsson
forsætisráðherra
Kostir: Hefur tileinkað sér
landsföðurlegt yfirbragð, er
næstum hættur að vera ófyrir-
leitinn, getur brugðið fyrir sig
menningararfinum án mikilla
erfiðismuna. Meira að segja
andstæðingar Davíðs eiga erf-
itt með að sjá fyrir sér annan
forsætisráðherra.
Ókostir: Sjálfstæðismaður
og verður aldrei annað og hve-
nær sem sjálfstæðismenn hafa
reynt að koma sínum manni á
Bessastaði hafa allir íslending-
ar sem ekki eru sjálfstæðis-
menn sameinast um að koma í
veg fyrir það.
Andstæðingar: Fyrir flesta
vinstrimenn er það eins og
hryllingsmynd að hugsa sér
Davíð á Bessastöðum. Nema
kannski þyki hentugt að koma
honum út úr pólitíkinni, þá
gætu einhverjir linast í and-
stöðunni.
Stuðningsmenn: Sjálfstæðis-
menn, nema þeir sem eru svo
sáttfúsir að þeir myndu nánast
telja það vonda mannasiði að
bjóða hann fram.
Líkur á framboði: Þótt vitað
sé að Davíð ætli sér ekki að
verða ellidauður í forsætis-
ráðuneytinu er líklegt að hann
eigi þar eftir mörg góð ár. Eftir
það gæti hann hugsað sér til
hreyfings og flutt sig um skrif-
stofu í Stjórnarráðshúsinu.
Ólafur Jóhann Ólafsson
forstjóri og rithöfundur
Kostir: Geðþekkur maður,
ritfær, kann að stjórna stóru
fyrirtæki, varfærinn og kurteis.
Ókostir: Of ungur. Er ekki
nema 33 ára og aldurstakmark-
ið á Bessastaði er 35 ár.
Stuðningsmaður: Ólafur
Ragnarsson í Vöku/Helgafelli.
Andstæðingar: Þeir sem
finnst hann vondur rithöfund-
ur.
Líkur á framboði: Engar —
en hefur þó alla mannkostina
til að verða forseti.
Ólafur Egilsson
sendiherra
Kostir: Grandvar diplómati,
óaðfinnanlegur maður og kurt-
eis^ heimsborgari.
Ókostir: Péturs Thorsteins-
sonar-sýndrómið. íslendingar
álíta að diplómatar séu menn
sem hafa það náðugt í útlönd-
um, alveg burtséð frá því hvað
þeir eru gáfaðir, vel lesnir og
tala mörg tungumál.
Stuðningsmenn: Þeir sem
trúa að siðfágun sé glæsileg-
asti eiginleiki forseta.
Andstæðingar: Alþýðan.
Líkur á framboði: Eftir að
þjóðin hafnaði Pétri finnst dip-
lómötunum að störf þeirra á
erlendri grund séu ekki metin
að verðleikum. Þeim finnst það
vera eins og að kasta perlum
fyrir svín að fara í framboð.
Sigríöur Snævarr
sendiherra
Kostir: Fyrsta íslenska kon-
an sem gegnir sendiherraemb-
ætti og því eins konar frum-
kvöðull í kvennabaráttunni.
Vel ættuð.
Ókostir: Eiginkona Kjartans
Gunnarssonar, framkvæmda-
stjóra Sjálfstæðisflokksins.
Stuðningsmenn: Sá hluti
Kvenfélagasambandsins sem
aldrei skipti yfir í mussur
myndi treysta henni vel í emb-
ættið.
Andstæðingar: Kvenfélags-
sambandskonurnar sem eru
búnar að skipta yfir úr muss-
unum.
Líkur á framboði: Litlar.
Tryggvi Gíslason
rektor
Kostir: Er að norðan og hef-
ur bevís upp á að hafa ekki
sofnað á verðinum um íslenska
tungu.
Ókostir: Hefur yfir sér
skandínavískan kaupfélagsblæ
sem þykir gamaldags.
Stuðningsmenn: Þeir sem
trúa því að Menntaskólinn á
Akureyri sé merkasta stofnun
á Islandi og finnst Tryggvi hafa
gætt hennar vel.
Andstæðingar: Gamlir nem-
endur hans úr MA.
Líkur á framboði: Nemend-
ur Tryggva telja að hann
myndi sjálfur treysta sér full-
komlega í embættið, spurning-
in er hvort aðrir séu sama
sinnis.
Guörún Erlendsdóttir
hæstaréttardómari
Kostir: Hefur verið handhafi
forsetavalds og þykir hafa yfir
sér einarðan virðuleikablæ. Er
kona, en án þess að gera sér
rellu yfir því.
Ókostir: Veit fólk yfirleitt
hver hún er?
Stuðningsmenn: Vekur eng-
an eldmóð, en gæti orðið mála-
miðlun milli hægri- og vinstri-
kvenna.
Andstæðingar: Martröð
Stígamótakvenna er að sjá
Örn Clausen við matarborðið á
Bessastöðum.
Líkur á framboði: Litlar,
nema ekki finnist annar kven-
frambjóðandi.
Sigmundur Guöbjarnason
prófessor
Kostir: Háskólamaður sem
þótti aðsópsmikill í embætti
rektors og talaði gegn Evrópu-
sambandinu í hátíðarræðum.
Ókostir: Er horfinn úr sviðs-
ljósinu en flestir muna hvað
nafnið hans er óþjált.
Stuðningsmenn: Framsókn-
armennirnir sem fannst hann
tala af mikilli skynsemi um Evr-
ópusambandið.
Andstæðingar: Þeir sem
hlustuðu á ræðurnar hans um
Evrópusambandið og fannst
að þar hefði afdalamennskan
náð óvenjulegri hreinræktun.
Líkur á framboði: Fyrst
hann fór ekki á þing þegar
máski var lag fer hann varla
lengra.