Helgarpósturinn - 15.05.1996, Blaðsíða 26

26
MIÐVIKUDAGUR15. MAÍ1996
g-\ I Eftir að hafa drukkið og dópað stanslaust í yfir tíu ár var Elínborg Halldórsdóttir (betur þekkt sem
„Ellý í Q4U“) allt í einu orðin hamingjusöm húsmóðir í Vesturbænum með nýfæddan son. Nú tveimur
UH árum síðar komst Guðrún Kristjánsdóttir að því að Ellý er ekki bara myndlistarnemi heldur
hamingjusöm einstæð tveggja barna móðir í Breiðholtinu...
,£g uppgötvaði að það
er líf eftir þrítugt“
„Ég vildi stundum óska þess að
ég væri lessa. Ég heillast nefnilega
miklu meira af konum, af þeirra
karakter, en því miður heillast
ég kynferðislega af karlmönnum.
Þar kemur helvítis vandamálið.“
Veturinn er búinn að
vera rosalega töff
hjá mér. Ég byijaði í
myndlistarskólanum
þegar strákurinn var
rúmlega eins árs og
stelpan ekki nema
þriggja mánaða. Þú
veist, þetta er veikt og
svona, og svo hefur
maður ekki gert annað
en að hlaupa upp og
niður stiga upp á síð-
kastið, ég bý nefnilega á
efstu hæð í blokk. Sem-
sagt eftir að hafa verið
edrú í fimm ár, ólétt í
tvö ár, í samböndum og
ekki samböndum, hús-
móðir og allt það er ég
bara ánægð með lífið,“
segir Elínborg Halldórs-
dóttir í samtali við
blaðamann HP, en Elín-
borg er sennilega best
þekkt sem Ellý í Q4U.
Hvernig líkar þér í blokk í
Breiðholtinu eftir að hafa
búið meira og minna í Vest-
urbœnum?
„Frábærlega vel, sérstaklega
af því að nú er ég loks komin í
eigin fjögurra herbergja íbúð.
Það er draumur sem ég hélt
að myndi aldrei rætast. Um-
hverfið hér í Breiðholtinu er
að auki svo barnvænt; strák-
urinn er rétt hjá í leikskóla og
stelpan innan seilingar hjá
dagmömmu og sjáðu leik-
svæðið," segir hún og bendir
út í risavaxinn garð með ról-
um og tilheyrandi. „Nú og svo
á ég líka bíl sem ég kemst á
hvert á land sem er,“ bætir
hún við.
Var loks í vetur gamli
myndlistardraumurinn að
rcetast?
„Já, svo sannarlega. Ég veit
ekki hve oft í sukkinu ég
reyndi að fara í skóla. Fyrir
nokkrum árum, þegar ég hitti
einhverja niðri í bæ og var
spurð hvað ég væri að gera,
svaraði ég því alltaf til að ég
væri á leiðinni í skóla, en gerði
svo aldrei neitt í málunum.
Mér óx enda öll pappírsvinna
svo rosalega í augum. Reynd-
ar finnst mér pappírsvinna
enn flókin en ég stauta mig
samt áfram.
Upphaflega fór ég í Mynd-
listaskólann í Reykjavík til
þess að undirbúa mig. Það er
eitt af því fyrsta sem ég hef
gert markvisst í lífinu. Ein-
hvern veginn hefur það aldrei
legið í eðli mínu að skipu-
leggja mig, enda tileinkar mað-
ur sér ekki svoleiðis í sukkinu.
í sukkinu er meira um svona
„happenings“. Maður bara
lendir einhvers staðar, ein-
hvern veginn. Núna er ég hins
vegar farin að benda í
ákveðna átt og fylgja leiðinni.
Ef það koma hindranir læt ég
þær ekki lengur stoppa mig,
heldur reyni að komast yfir
þær.“
Hvað fœr þig nú öðru
fremur til þess að yfirstíga
þessar hindranir?
„Ætli það sé ekki ábyrgðin;
börnin. Maður er ekki lengur
bara að hugsa eitthvað, held-
ur um börn, einstaklinga,
hvað þeim sé fyrir bestu. Mað-
ur er að búa þau undir fram-
tíðina. Mesta tilhlökkunarefni
mitt í dag er einmitt að sjá
börnin mín vaxa úr grasi.“
Það er komið ú sjötta úr
síðan þér tókst loks að
hœtta að dópa og drekka, er
ekkert lengur sem freistar
þín í þeim heimi?
„Nei, ég er sko alveg búin
með skammtinn minn,“ segir
hún ákveðin. „Það er óhugs-
andi að ég leggist í þetta líf-
erni aftur.“
Hvað kom til að þú hœttir
ú sínum tíma, þrítug?
„Ég uppgötvaði smátt og
smátt að það er líf eftir þrí-
tugt. Þegar ég var ung fannst
mér það rosaskandall að
verða þrítug, ég hélt bara að
þá væri allt búið. Strax sautján
ára fannst mér ég vera rosa-
gömul og var þegar farin að
kvíða ellinni. Um leið og ég
varð þrítug uppgötvaði ég
hins vegar að ég var ennþá
ung, að lífið væri ekki búið.“
Hvenœr uppgötvaðirðu að
þú vœrir alki?
„Þetta var strax orðið að
einhverju vandamáli þegar ég
var sautján ára, en þá var ég
samt bara unglingur sem var
skítdrullusama um allt.
Vandamálið byrjar ekki fyrr en
maður getur ekki hætt að
kenna öðru um. Ég var föst í
einhverri neyslu en það var
ekki út af mér, heldur alltaf
öðru eða öðrum. Mér fannst
allt svo ömurlegt hvort eð
var.“
Segir gamli pönkarinn...
„Já, einmitt, gamli pönkar-
inn. Til hvers að vera öðruvísi
en maður var þegar allt var
hvort eð er ömurlegt og glat-
að? Ég reyndi oft að rífa mig
upp, en svo kom alltaf eitt-
hvað upp á; vandamál sem ég
meikaði engan veginn. Þegar
maður kom svo úr meðferð
hitti maður kannski einhvern
sem hafði drukkið í fimmtíu ár
en var samt á lífi. Þá var mað-
ur með það sama búinn að
finna sér afsökun."
Hversu oft fórstu í með-
ferð?
„Ætli ég hafi ekki örugglega
eytt ári samanlagt í meðferð,
að því frátöldu þegar ég bjó í
þrettán mánuði á Dyngjunni.
Ég er í raun rosalega rík af
þessari reynslu, sem mér
finnst nýtast mér mjög vel í
dag.“
Hefurðu eitthvað nýtt
þessa reynslu í þúgu nú-
tímafikniefnavanda?
„Já og nei. Ég hef verið mjög
bissí í mínu lífi og hef þar af
leiðandi ekkert starfað sem
sponsor, en ég er sponsor inn-
an gæsalappa og hjálpa þeim
sem leita til mín.“
Tók fíkniefnaumrœðan
eitthvað ú taugarnar?
„Ja, að minnsta kosti að því
leyti að ef fyrirmyndirnar,
mamman og pabbinn, eru allt-
af að drekka er ekki nema von
að krakkarnir taki ekki mark á
einu né neinu. Þetta held ég
að fari einmitt í taugarnar á
unglingum. Vandamálin eru til
staðar, hvort sem fólk er
fimmtán eða fertugt. Ef ekkert
er að gert verður pakkinn æ
óviðráðanlegri því eldri sem
maður verður.
Maður má ekki gleyma að
það er mjög spennandi að
vera unglingur. Þeir byrja
neyslu og verða yfirleitt ekk-
ert rosalegir strax. Þetta tekur
tíma, þó að hann sé reyndar
orðinn styttri nú þar sem efn-
in eru orðin svo hörð. Svo fer
boltinn að rúlla. Sjálf átti ég
fullt af vinum sautján ára sem
byrjuðu í neyslunni með mér.
Svo heltist alltaf einn og einn
úr lestinni, þá færði ég mig
bara yfir í nýja hópa. Maður
átti aldrei í vandræðum með
að kynnast fólki til að dópa
með. Þegar maður var ungur
dópaði maður með eldra fólki,
en svo þegar maður fór að eld-
ast fór maður að dópa með
yngra fólki.“
Svona eins og þegar mað-
ur var ungur þú heillaðist
maður af eldri strúkunum
en nú afþeim... þú veist?
„Já, einmitt. Maður var hald-
inn þeirri grillu — svo ég haldi
mig við sautján ára aldurinn
— að þegar maður byrjaði
með strák væri maður búinn
að hitta sinn framtíðarmann,
mann sem maður ætlaði að
deyja með. Þessi hugsun held
ég að hafi sem betur fer
breyst. í dag hitta strákar
stelpur og stelpur stráka og
þau eru bara saman án þess
endilega að þau sjái það fyrir
sér að enda í sömu gröf. Þetta
er allt orðið svo miklu afslapp-
aðra, sem betur fer. Ég held að
þessi kynslóð sem nú hefur
fengið náttúruna eigi ekki eftir
að eiga jafnmörg hjónabönd
að baki og okkar kynslóð. Þau
hugsa öðruvísi en við.“
Langar þig ekkert í sam-
búð sjúlfa?
„Ekki strax, mig langar að
vera ein í bili. Það líka að vera
edrú eftir að hafa verið fullur í
svona mörg ár tekur tíma.
Maður verður að vinna úr for-
tíðinni. Tvö ár edrú og svo er
stokkið út í samband og barn-
eignir, — það er enginn tími
fyrir manneskju sem er búin
að vera í rugli í mörg ár. Mig
er farið að þyrsta í að vera ég
sjálf eftir öll þessi ár, ég þarfn-
ast einskis til þess að segja
mér hver ég á að vera.
Það er einmitt brýnt fyrir
konum sem fara í meðferð að
koma ekki nálægt karlmanni í
að minnsta kosti ár á eftir.
Reyndar var þetta bara í
fyrstu einhvers konar frasi fyr-
ir mér, því að í næstum því
hvert einasta skipti sem ég
kom úr meðferð hélt ég í
höndina á einhverjum á leið-
inni út af stofnuninni. Það er
einmitt mjög algengt að ástin
blómstri á meðferðarstofnun-
um. Sjálf var ég undantekning-
arlaust alltaf ástfangin. Það er
svo erfitt segja við sjálfan sig;
Ég er í molum, ég veit ekki
hvar ég stend tilfinningalega,
því maður er eiginlega tilfinn-
ingadauður. Og til að losna við
að líta í eigin barm fékk maður
bara rosalegan áhuga á ein-
hverjum öðrum. Hvað sem
maður reyndi að tjasla sér
saman fór einbeitingin strax
eitthvað annað.
Það sem bjargaði mér hins
vegar síðast var að ég fór á
Dyngjuna og var þar í þrettári
mánuði til þess að læra að lifa
upp á nýtt. Dyngja er hálfgild-
ings heimili kvenna og þar
þurftum við allar að lúta
ákveðnum reglum. Þarna var
mikill agi, húsinu lokað klukk-
an hálftólf á hverju kvöldi og
engin óregla á fólki. Maður
myndaði mjög sterk tengsl við
sambýlinga sína. Dyngjan var
eiginlega svona stoppistöð út
í lífið aftur.
Hvernig var sú tími, rúmt
úrú Dyngunni?
„Mjög erfiður, svona þegar
ég lít til baka. Mér leið alveg
hryllilega illa, bara eins og ein-
hverju zombíí. Ég hélt að ég
gæti ekki einu sinni orðið ást-
fangin aftur. Tilveran var grá.
Svo leið árið og þá fór maður
aftur að fá áhuga á lífinu. Þá
fór ég að leigja hús ásamt góð-
um vini mínum sem ég hafði
kynnst í meðferð. Við bjugg-
um saman í eitt ár, en vel að
merkja bara sem vinir. Það ár
vaknaði ég aldeilis af doðan-
um, allt í einu opnuðust mér
allar gáttir. Ég fór að skemmta
mér á fullu — nú án þess að
drekka — en komst fljótt að
því að það var ekkert sniðugt.
Það er nefnilega ekkert snið-
ugt að verða edrú og halda
svo áfram að lifa sama lífinu.
Maður vissi ekki betur en að
öll spennan fælist í að
skemmta sér eftir að líf manns
til þessa hafði allt snúist um
djamm og að leita sér að ein-
hverjum kalli. Að hugsa sér;
tilgangurinn með lífinu var
alltaf að leita sér að kalli!"
Nú er djammið hœtt að
toga í þig, í hvaða farvegfór
öll sú orka?
„Ég á alveg ofboðslega mik-
ið af vinum og svo er ég nátt-
úrulega í skólanum. Eg er
reyndar búin að vera svo bissí
að undanförnu að ég þarf eig-
inlega að fara þrjú ár aftur í
tímann til að finna dauðan
tíma og ég er aldrei einmana.
Mig er farið að dreyma um
dauðan tíma, bara til þess að
geta fengið aðeins að sofa út.“
Hvernig tekst þér að
draga fram lífið, svona ein í
nómi með tvö ung börn?
„Maður finnur alltaf ein-
hverjar leiðir til þess að
bjarga sér. Ég er sörvæver.
Fólk sem kemur úr jafnhörð-
um heimi og ég kann að bjarga
sér. Það er að segja þeir sem
lifa af. Ég er samt ekki að segja
að það megi taka mitt líf sem
æðislega lífsreynslu, síður en
svo. Þeir sem fara yfir og geta
byrjað nýtt líf eru ofsalega fá
prósent. Maður tekur alltaf all-
an pakkann með sér hvert
sem maður fer. Þú mátt aldrei
gleyma hvaðan þú kemur; ef
þú gerir það ertu í djúpum
skít. Það gengur ekki upp að
halda að maður geti sagt bless
við fortiðina og farið þannig
gegnum Iífið.“
Er þetta svona eins og
maður fékk ú tilfinninguna
þegar maður var barn að
maður yrði allt annar þegar
maður yrði stór?
„Já, eitthvað í þá áttina. Þeg-
ar manni hundleiðist er ein-
mitt gott að staldra við og
hugsa kannski fimm ár aftur í
tímann og spyrja sjálfan sig:
Hafði ég það betra þá? Maður
verður að geta sett samasem-
merki þarna á rnilli."
Ertu þú núna farin að
glíma við það sem kallast
„venjuleg“ dagleg vanda-
múl?
„Reyndar held ég að það sé
aldrei neitt normalt í kringum
mig. Það er alltaf mjög mikið
að gerast í lífi mínu og svo er
ég auðvitað svolítið geggjuð."
Hvernig sústu lífið fyrir
þér sautjún úra?
„Ég hef aldrei haft neina
framtíðarsýn fyrr en nú. Það
var enmitt allaf verið að
spyrja mig að þessu, — einn
dagur var alveg nóg fyrir mig.
En loksins er ég farin að horfa
til framtíðar og það finnst mér
mjög gaman. Nú horfi égjrang-
að og ætla þangað. Ég er
meira að segja búin að ákveða
hvað ég ætla að gera eftir
fimm ár,“ segir hún dularfull
og neitar að upplýsa það frek-
ar. Til þess að ögra aðeins
bætir hún við: „Það er ofsal-
ega spennandi."
Ég hef heyrt því fleygt að
þú sért rammgöldrótt kona?
„Nei, ég get nú ekki sagt
það, en ég fæ oft atburði, sem
eiga eftir að gerast, sterkt á til-
finninguna. Oft hef ég ekki trú-
að þessari tilfinningu minni,
en hef svo alltaf fengið það í
skallann aftur af því að hún
reynist rétt. í dag hef ég lært
að hlusta stundum á sjálfa
mig, en er ennþá að hlaupa af
mér hornin. Ég læt ekki stjórn-
ast af einhverjum næmleika.
Þetta eru frekar hugboð, eitt-
hvað sem ég fæ sterkt á tilfinn-
inguna. Ég hef aldrei fengið
hugboð sem ekki hefur stað-
ist. Mig hefur líka tvisvar
dreymt fyrir miklum erfiðleik-
um, fengið þessa vondu til-
finningu en ýtt henni frá mér,
en í bæði skiptin hefur það
komið fram.“
Á þetta ekki einmitt við
um okkur flest, við hlustum
ekki á eigin hugboð?
„Við hlustum alltof lítið á
okkur sjálf, en svo er alltaf
auðvelt að segja 'eftir á: Ég
vissi það. Stundum kemur það
líka fyrir að fæ ekki einu sinni
hugboð heldur bara segi hluti
sem standast, — eitthvað sem
rennur bara spontant út úr
mér. Einhvern tíma í bríaríi
sagði ég við systur mína, sem
hafði lengi reynt að eignast
börn: „Æi hafði ekki áhyggjur,
þú átt eftir að eignast fullt af
stelpum.“ Og viti menn: Hún
varð ólétt hvað eftir annað og
á nú þrjár stelpur. — Þetta
veltur upp úr mér án þess að