Alþýðublaðið - 06.02.1971, Blaðsíða 5

KAFLAR ÚR FRAMSÖGURÆÐU GYLFA Þ. GíSLASONAR
í 'Upphafi ræð:u sinna'r vék
m,cnntamálai’áð>hei'ra að m.iklum
.umræðum, ss.m átt hafa sér stað
um nýskipan ksnnai'anáms á ís-
fl'andi. an það er í samræmi viS
þaö. sem verið ‘hefur aS gerasí.
í nálægum löndum. Heflar þetta
mál onjög verið srætt, jaifnvel
iþót't gildiandi töggjöf um FCenn-
araskó'a íslands sé tiltö'lnlega
•nýlé'g, eða frá árinu 1983, sagði
ráð'herra.
Síðan rakti ráðherra megin-
efni iþeirra laga, en með þeím
var gerð gagnger brsyting á
kennaranámi hér á landi. Var
kennaraskúlinín gerður að st.úd-
entaekóiia. aðrar lEnambafldsdeUd-
ír stofnaðar við hann og jnn-
tötouttkiJyrSi rýmtouð, — fallið
frá skilyrði um landspróf til
upptöku í skc'ana og gagnfræð-
íngum með vissa lákmavkseink-
unn veittur inngöngí-'réttur.
Námsefni skólans var einnig
bneytt.
,,Reynsi’'a ’næstu. ára varð sú,
sagði ráðlherra, að nemendum
í Ke nnaraskólanU'm fjölgaði stór
lega og örar en líklega he.fur átt
sér stað um nokkurn annan
skóla á jafnstuttu áratoili. 1960
höíðit 'nemendiur veirið 137, 1965
voru þeir orðnir 397, 1969 voru
þeir toomnir l'.'ipp í 954, én.á yf-
írstanda.ndi skólaári eru þeir
826 og ler faókkunin mi væntan-
lftga aftsiðing þiers, að á síð-
■aíta hausti tóku g'i'di ný ákvæði
um námstíma auk þess £:'in ei nk
amnamörk gagnfræðinga til inn-
g'öngu í iskólann voru hækkuð.“
HúsnæSismál kennaraskólans
Þá vék ráðherra nokkuð að
byggingarsögu nýju ks’.inara-
ekcr.'abyggingarin-nair, en 1. á-
fangi hcnnar var tekinn í notto-
un 1962. Sagði haan, að við und
irbuning þeirra framkvæmda
toeifði ve.rið miðað við þanr. nem
endafj'ölda, spm verið hafði i
kennaraskólanuim undanfarin.i
áratug eg enginn hafði getað J.át
ið sér til hugar koina þá, að
nemendafjöldi við skólann
myadi margfaldast á nokkj'um
árum, eins og raiunin hafi orð-
ið. í stað fþess. að áffiur toraut-
Eitorá'ðust. tæplega nógu margir
kennarar til þsrs að fulViægja
fyrirsjáanlegri kennaraþörf var
ijvo komið eftir örf’á ár, að mikiu
fieiri neimendíur stund'uðu kem-
aranám en tougisanlega gætu
fengið kennarastöður næstu ár-
in.
Því hisfur kennaraskóli'-m átt
við imikil húsnæðisv'andkvæði að
■etja þrátt fyrir nýjtu bygging-
una, isagöi ráðtoerra. Og hin
mikla fjöílgun neTnenda stafar
injög af því, að inntökuskily.rði
í íkólann voru rýmikuð.
Þar eru nú tyair af hverjum
þrem n«imiendu’m gagn(Eræð;«g-
■ar þar ssm áSL’r var eingöngu
um landsprófsfclV.i: að ræðia.
f>á sagði ráðherra:
Tveir kostir
,.Á undanförnum ár.rsn toefur
verið augljóst, að við svo toúið
mætti etoki standa. An’.iaðtovort
yrði að hatda kennaranáminu ó-
bn«y.ttu og toyggja í skyndi yfir
hinn vaxandi nemendafjölda.
Hin leiði'.i yæri sú, að gi.-breyta
tosima'.iaaióixnimi, gera mein
mcin'ntunai’kröfur tifl þeirra, seim
nömdð ihasdfu, og 'stórauka námið
frá þiví ,sem v.3rið toefur. en lík-
legt mætti 'þá telja, að toennara
’.ieml im. mundi fætoka veruiega,
og ætti þá að endurskoða fyrir-
ætlanir tim byggingaframkvæmd
ir í samræmi við það.
Niðiurslaðan toefur orðið að
velja síðari kostinn. Hygg ég, að
mér sé ólhætt iað f'uMyrða, að um
það sé meginþon'i kennarastétt-
arinnar og kiennara.téima sam-
mála, að sú stefna sé rétt, og
vona ég, að hér á Alþingi verði
menn einnig á Iþeirri skoðun.
að sivo sé, enda er þetta sé stef.ra
ssm farin toefur verið eða verið
■er að il-ara í imenntunarmálum
toenivaraslcttarinnar í öHum riá-
lasgum löndum."
Gerbreytir.g
Þessu næst vék meii'.itamála-
rnffiherra að etnisati'iði ftsan-
vat'þsi-n? sjálfs, en Það er sgmið
af nirfnd. sem ráðiierrann tkip-
aði í júií 1939 til að end jrstooSa
löggjöfina unv tosnvarai-kó.ann
og g_ru ti’- •■%:r umi 'Hýutoi.pan
1’.'.vnarun.'.msinrs. I n&fndinni
átfcu sæl.i ýmsir þetoktir skóJa-
mean auk þesa, sem toennara-
necnar ái.tu þar sinn fulltrúa.
Siðan sagði ráóiierra:
Þetta er nýja Kennaraskólabyggingin, en þar verSu Kennarabáskóiinn tii húsa. Þar hafa nú ríkt mikil
húsnænisvandræði enda aSsókn aS skólanum veriS g eysiieg.
„Fru'imivarpið gerir ráð fyrir
gerbreytingu kennaratm snntun-
arinnar frá því c rn verið toef-
,ur, og s'kal '.iú í fáum O’-ðum
g'.:rð 'grein 'fyrir helziij gnind-
v.i'!aratriðþnitán í þeirri nýskip-
n kc nnaranámsins, ssm frum-
varpi'ð gerir ráð fyrir.
Kennaranámið á að taka við
atf stúde.atsprófi eða ígildi þess.
Námið verðj skipulagt sem
þriggja ára nám á háskclastigi.
Naín Kennaraskóla íslands
breydst í K-ennaraháskóli is-
lands. Kennairaefni öffilast, eins
og 'tú, 'réttindi tiil kennsJu á
skyldunámsstigi, og er náms-
kjarninn miðaffiur við það. Náms
kjarninn tetour til um þuö bil
helmings af kennaranámi: vu..
'Telst þar til stofn uppcldisgrein
anna pg greinar stoytdunánvs,
affirar en valgreinar toe.inara-
efnis. A.uto þess sérhæfa kenn-
araiejfni sig i tveim valgreinum,
og stouju. þær vera bennsiu-
greinar á skyldiuistigi. Þá volur
kennaraef'ni eitt <aif þremur upp-‘
eldisfroeð'ilegum sérsviðum: —
KennsUi á barnastigi, með meg-
iíiáiliierzki á l'B’rjandakennsIu,
kennslu á itirgliugastigi og
kenns!:i aítorigði’egra toarria.
Um það toil einum þriffija h'.uta
nanvs skul varlffi til efnislegra
valgreina og eininm sjöíta til
uppcídi fvæðiJieg'S séj-sviðs.
Meimil't i3i- að halda aðlt að ár-
löig' námskieið á uppeldisfræði-
l'Cftu sérs.við'i, þegar 'fé -er veitt
til þess í fjái lögum. .Svai-ar nám
þettii til námskeiffia í framhalds-
jpþeldisjtofnun eigi skemur en
1 rtvámiffii á námstímanum/'
Stjórnun op ra.insókirr
Þá rakii ‘ráðherra sijórhto&: fi •-
hiris 'Týja kerinavcháikóu, cn
það er m-aö' notok;.,ð nýju .nnifti
Fá nemendar m. a. þar f,,Utrúa
kjöma í skólastjórn. stoó-i -áð c >
skólaniafnd, en hún á aði ntera
ráðtoierra til ráðuney.tis uan
meTntun kennara.
Um rannj-óknair'Uörf í tin'gsl-
,um við kennarEiháikólann sagði
ráð'herra:
„Aukin áherzla stoal l'igð á
rannsótonastörf í uppcndisgr.ein-
um og grá'Tnvísindum þeirra,
eintourri fé’agsfræði. Til þOss
að- f vo me<t vierða skal •komiS' a
fót vjð K&nnarahá=kóla:nn rann
sóknas'tofn'un uppeV.iii'málu, Mai
vsi-fa séi'frajðing.im falin ' np-
eldi-fræðilcg ranáróknnrijni og
þe'm búin affistaffin t>l frjáVru-
fræffii m cn n^'V’i. Sé fræð ingaiti: r
verfffj að <(ófni til 'to'mnarar-við'
K.nnnnraháskclann cg HáitoiLia
úla'Tds.“'
Síffian sagði'i'áffitocr -a:.
„Þetta eru imegÍ Tatriði þe;Tr.ar
n vetoipunar toervnaranáír vi-n s,
se'n gert er ráð fyrUv í þe»’u
frú.rrvarni. Ef stúdftWtTp i v> ðu
trknir t.il þrigsria ára to”Áíja’a-"
liams hafirtið 1971. f t toáffi yffii
lifpigt, ef frumivarpið yrði; ?wn-
'þykkt á þeyru þingi. tr>;undi
fvrsti árg ing'irinn ljúka lk"m-
nrwnrófi vorið 1974 en eiriiæti.
‘isprófi kennara 1976.“ i
dsild Kennarastoói’ians á undan-
förriium áruim. Er þie.ssi breyting
gerð vegna þess, að vænta má,
að Hájkóili íslands tatoi við öðr-
um námsgrei'.TUim á stigi fram-
hafdsd'eildiár í framtíðinni. F.vr-
irtougað ier, að yérklega .námið.
verði eigi skcmimra en 12 vik-
i’ir, og skulu þær tigitonar af náms
timanum o-kiptum.
HiiSstætt og í nálænri'm ’önr'm
)>C«T næ«t goi'ði .v‘á4e>íor.rf
s'iinunb'Urð á kiSTnaran'cTnntr.r
og kennaranámi bví "iLm f"um-
•varp:8 gexir ráð fvrir dg þv
skipiulaigi. sem g'>’dir eðg p.-
þ-nn vf CTinn að 1 -l-u g"'1a í ná
1 æy-'cvT lö'" L■ 'n V'* l' -ni
anbu'-ð to-iTTir í W5.: nð.
igreinum 2 ké’in? er ■ckipt U'.T ní’T'5 ketwj •-■■ r "r\
á fimm sk'C-ir. Nýliðum sfeal VT1 •nirm, er í ölÞm rrg'-
heiirv'l rá;*M?Tj'g kennar jst.arf. urr hijðuæð því V' fi. *:• m *T’\
o g r» ;?ó ta uc ir vrr ^ónar cg leið- h°' ’■■>' ný>fi3 verið á k-n n ; xt
rRgnTi 1 -~n t- -ggjn vetra S'keið. eu i h- -m v r n' - 't • T' ■* , v, tr íl'ii
Si? pju ’cú.'ca þeir c-rrtoæi ti SP 'Ófi á himtm No"-f! ••r,;,3nd>U'n-iT n. Er
•a o" Wiót T þá '”.1 starfs Þð • alls st-vf' - • s‘-r fnt affi i Tð
rétt.indi. T;t ‘nði’ni? ’rk> "f’ 'to?L' t.’vka toeT iaram'ena'iiiu.n á há-
verja tveim til fj ójruim i’itoum cikr >l"-'tig, -ein.?. (g- ráð er Krjr
hvort árið. Þ'Sim •'kal e:gi heim ’t í hir .i nvia. fiuimvai Pi
ilt að toenna IDeiri stundir á vitou
að viðbættum námsstundum en
nerrur gkyld.viv>.unidáfiölda kerin
ara á 1. starfsári. Stovlu þ.eim
reiknuð Ur’.n, sem -’teysm þeir
af hendi fulla kennslu. Kenn-
araef.Tum ev skylt að taka þátt
í almennum framleið?lu- effia
þjónu.slustörf.um 'eða vinna á
Kos^nagur iækkar
Affi lck'im ræddi |i',;p>r-'n''")-
ráSherra ko.tnað Ijann, soni al’
f' uniVTm'mj. rP'uncJi- tetffia. yrði
það að lögum, Meðálfic 'di nem-
'enda í áfgangi er ■aætlaður uni
F'ramhald á bls. 10.
LAUGARDAGUR 6. FEBRÚAR 1971 S
V-ijy-'Tj ,. Tc. íí I u.