Alþýðublaðið - 01.03.1971, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 01.03.1971, Blaðsíða 5
•k Sá, sem kaupir 15 lítra af benzíni eða meira, fær effalstein aff láunum, sögffu þeir hjá Mo- bil Oil í Danmörku í mikilli auglýsingaherferð í fyrra. Nú skemmtir danska pressan sér ★ Danskur maður, Bjarne Manlye, lifir á því góðu lífi, að flytja inn alls konar fiska til að hafa í kerjum á heimilum og stofnunum. Hann hefur alltaf á lagör um 70 þús. fiska af ýms- um tegundum, og nær daglega fær hann viðbót með. SAS vél- um frá Afríku, Suður-Ameriku og Austui'löndum fjær. Flultn- íngstíminn má ékki vara lengui' en tvo sólarhringa, því þá geta fiskarnir drepist úr súrefnis- skorti. yfir endalokum þessa máls, þar sem það hefur komið fram í réttarrannsókn að hver eðal- sieinn er talinn tveggja danskra aura virði! Ekki vakti það minni kátínu að sölustjóri fyr- tældsins upplýstí að hann hefði keypt eðaisiieinana í Sviss fyrir 7.5 aura stykkið, en fagmenn á þessu sviði fullyrða að hann hefði gert þarna slæm kaup — hann hefði getað fengið sams konar glingur fyrir 3 aura hjá öðrum aðiljum. Viðskiptamenn fyrirtækisins fá engar bætur, lenda þótt þeir hafi staðið í þeirri trú að eðalsteinarnir væru 1 — 10 króna virði (dansk- ar), en félagið var dæmt í 2 þúsund króna siekt fyrir iað nota eðalsteinana í auglýsingaskyni. HÚSNÆÐISMALASTOFNUN ríkisins Mmmm HeiimiM tii lána þessara er buindin við íbúðir, sem keyptar eru eftir 12. maí 1970 og skal umsókn berast eigi síðar en 12 mánuðum eftir að kaupunum hefur verið þinglýst. Umsóknareyðublöð eru afhent í stofmminni og á skrifstofum bæjar- og sveitarfélaga. Þeim einstbklingum, s'em hyggjast nú sækja um lán frá Húsnæðismálastofnuninni til kaupa á eldri íbúðum, er hér með bent á, að shkar umsóknir þurfa að berast stofn- uninni með öHum tilskildum gögnum fyrir 1. apríl n.k. síðari eindagi á þessu ári veg'na sömu lána er 1. okt. n.k. HÚSNÆÐISMÁLASTOFNUN RlKISiNS LAUGAVEGI77,SlMI 22453 HVAÐ ER ÞAÐ? □Liðagikt. sem var um tíma gleymdur sjúkdómur, hefur á seinni árum orðið verul'sg ógn- un he.ilbrigði almennings, þótt fáir hafi veitt því sérstaka at- hygli. Nú hefur prófessor Diet er P. Mertz gefið út bók um sjúkdóm þennan, í hverri hann bendir á 'einkennileg fengsl liðagiktar, sykui-sýki og bióð- tappa. Aimenningur og jafnvel læknar hafíí skiiið fáa sjúk- dóma jafnilla og liðagikt. Laeknisfróðir menn lit-u len-gi svo á, að liðagi'kt væri sjúkdóm ur, sém einkum þjáði mennta fólk. Þessi ályktun var vissu- lega röng. Eins og prófessor Mertz segir í bók sinni, liðu miklir framkvæmdamenn eins og Karfemaghús, Hinrik VIII, CromWell og Lúðvík XIV af liðagikt, ekki síður en fræði- menn, á borð við Lúter, New ton og Darwin og Skáld eins og Goetbe. Eitt er athyglisvert við þenn an nafnalista. Öllum.mönnun- um á listanum var lýst sem blóðmiklum mathákum. Þetta er ein skýringin á l.iða gikt og. það er engin furð'at hversu algengur sjúkdómurinn er orðinn í löndum Vestur- Evrópu, þar sem velmegunin er hvað mest. Eins og prófessor • Mertz siegir, fá ekki aðrir liða gikt en þeir, sem hafa nóg af öllu, enda er sjúkdómurinn nú algengari í Vestur-Þýzkalandi en hann hefur nokikru sinni verið áður. í stríðinu liðu um 0,2% þjóð aii'innar af sjúkdömnum en tíðni hans er nú 1—2%. Ma-'g ir liðagiktarsjúklingar gera sér ekki grein fyrir Iþví, að þeir eru haldnir sjúkdómnum, svo að telja má hann þjóð- félagsvandamál. Tíðni liðagikt'fir virðist æl'S vera svipuð tíðni sykurs.yki, en tíðni hennar virðis.t véra mun hærri en áður var álit'ð. Miinchen af prófessor Helknut En athuganir á sykursýkisjúk -lingum, sem gierðar voru í Mehnert. sýna fram á, að a. m. k. 2% almennings í Vestur Þýdkrjcindi er með sjúkdóm- inn. Af þessum athugunum dreg ur prófessor Mertz þá- álykt- un, að alltof margir gangi með liðagikt, án þess að gera sér gitein fyrir því. Hjá ungu fólki kemur sjúk- dómurinn ekkd alltaf fram í liff unum. Ymist i'er hann 'í nýrun eða lýsir sér sem almennur meltingarsjúkdómur sem á- hrif hefur á myndun þvrvl- sýru, fitu og carböhydrata. Þetta á einnig við um sykur- sýki, að vissu márki. HVers vegna skyldi t''ð.ni þessara tveggja sjúkdóma, sem hafa svo ólík einkenni í för með sér, hafa aiuki-zí sam- hUða? Bæði liðagikt og sy.kursýký eru arfgengir sjúkdómar, sem tíðum orsakast af gölluðum hvötum. Hvatar eru mjög flók in eggjahvítuefni, sem flýta fyrir ýmsri meltingarstarfsemi. GriLli á einum vis-sum hvala IvEmui’ ólagi a þé meltingar- starfsenii, .sem hvatinn hefur áhrif á. Næstuin allir, sem .líða af liðagikt eða sýkursýki eyu o.f ?. þungir. Oí mikið kolvelni og og of margar kaloríur í niat gera liðagiktar- og sýkursýiki- sjúklingum illt verra. En hver er orsök sjúkdóms ins? Oi'sök liðagiktar er sú,' að annaðhvort .gefur Líkaminn frá sér of litl'á þvagsýru ufh' nýrun eða cf rrtiktl þva'gsýra. 1 mvndast við meltinguna í ! k\>ðnum. Vísindamenn haida því r fram, að aJ'brigðileg meLcing- '■■ ar.stai'fsemi cif þessu tagi sóu i tengd ólagi á meltingu eggjá- hviluefnis. Sú staðrevnd, að þeir, sem þjást af liðagikt-, hafa þúsund sinnum m'eiri tiL- hneigingu til gallsteina en'fólk með eðlilega meltingu. Margir þeir, sem líða af liðagikt eða 'T syikuísýki á unga aldri h&fa ■' einnig tilhneigingu til blóð- - tappa. Práfessor Mertz áWtér ofát éina helztu ástæðu þesfi'a, hræðiiega sjúkdómahóps, liða giktar, sykursýki og blóðtappa. A hinn bóginn er ekkert s^rA- band milli arfgengni liðagikt- "<r og arfgengni sykúrsýki óg ? offitu. Þar koma ólífcir erfði- '1 fræðilegir þættir til ‘greina. ' </ En prófessor Merfz biðúr 7 s.júklinga að vera bjartsýnp, Ef sjúklingurinn hefur verið rélt sjúkdómsgreindur nógu. snemma, er nú hægt' að koma, í veg fyrir of mikla myndun þvagsýru og læfcna þannig: Liða " ' gilct. (German Tribuné). Þurfa allir rithöfundar aJlf- af oð liggja hundflatir fyrir „bókme nn tafræði ngunu m"? Hr. ritstjóri: □ í vetur hafa undanfarið birzt iskrif í Morgiinblaðinu eftir Jó- (hanm Hjálmarsson, skáld, og Háuk Ingibergsson sMdtent í heim.speki- dieild þar sem fjáfflað hefiur v-er- iff uim bókm’enntafcennisKU' í Há- skóLanum og Lögð áh eirzliá á. að farið yrffi eftir tiLLögu um gesta- prc'fessorseimlbætti, sem sambykkt var á Rithöfundabingi, þar sem fcvsðiff var á um, aff rith&fumdar og skáld yrðu fenigin til að flytja fyrirlestra itm bókmienntir. Sam- t.mi'3 þes’Síum skrifum í MOfgUn- ibLaffiteu 'liafa í Tímamiim birzt Iþættir mieriktiir Svari'hölfffi, þar sc n einnig h’giílur vierið lögð á- her/'.a á að þessu ha’ggamuna- og eih’.tgamáli rithöfunda yrði sinnt hiff fyrsta af réttum yfirvöldum. Þegar þessi s'krif höfffiu birzt í inokkiuim tíma hélt RithÖfundafé- lag ísl'andis, an-nað tveggja rit- höfunda-fél'a-ganna, funcl (19.2) og harrnaði þessa baráttju fyrir gésta próf'essorseimbættiniu ,en lýsti jafnframt yfir fuC’Jdm stuðnimgi við hugmynd heimispékideildar um rainnsóknarstofnun í bók- menntum, sem snertir ekki það mál, h-vört rithöfundar og skáM hafi ártiaun fyrir fyrirlestrahald við H'áskóiann. Þá skoraffi jjsssi fundur á sljórn Riíhöfuindasambandsins að efna til fund-air um giestaprclfesorsimál- ið, en efcki í því skypi að lýsa yfir stuðnimgi viff baráttuna fyr- ir því að f-á Háskól'ann til að tafca málið uipp á þ-ann veg að það bæri ár-angur, hei'-'lur að bezt verður séð til þess að kpma. 'fram vítum á Jóhann Hjálmars- S'on og Indriða G. I'orsteinsson, sem gerðuit’ er ábyrgur fyrir sk-rif- um Svarthöfða. Segir í áskoritm- inni til Rithöfundas'aimbandsins um fundinn, að fundurinn. þ e. í Rithö.fundafé]agi ísilands, óski eftir, „aff Jóhanni Hjáilimarssyni og Indfiðá G-. Þorsteinssyni verffi gefinn- kosttív á að vér'a málshefi- lemduir og renria stoðum undir skrif sín.“ í Visi fyrir hsúgina fcenuu’ svo fram sú skoðun hjá S-veini Skorra að fyrrgreind skrif bieinist gegn þremur bókmenntakennurum. hon urn sj'áiifum, Bjárna Guðnasyni og Steingrími J. Þorsbeinssyni. Jli-ns vegar lýsti Steingrímiur því vfir í fyrra í blaðaviðtali. að hann væri fylgiandi t-l’éögtu Rifhöfunda þ.'nigs svo . þetta hlýter að v-era - missk ilningair. E i nk e nni legr-ar sjálfumg’.eði fcennir og í niður- lagi viffitaúsini;. þegar S-korri seg- ír: „Tidefni þessara skrifa hci’ur hins vegar orffiff, þegar ég var- rneff p-rófesso 'num og liyggiast skipaðu.’.“ setja sinskonar rétt yfir stárfs- Þ-ar með er aðailmálið þuvrknð bræðrum sínurn. út. en hann sjálfur, prófessorim, Réttur er settíur! Og rithö.und- gnæfi-r yfir ölfcim vilia rifhöfunda ar. sem gerast svo djarfir nð Iiafa og óskum þeirra! Þesisi misskiln- aðrar skoðanir á niönnum og ingur hans, um gildi háns s.iá’fs bckium' en ,.bókmi8nnlafræffingar'‘ hefur effáúst átt sinn þátt ; því litlir og stórir — þeir sku.lu >>ú að h-cfun-iárnir Jóhann og Indriði tefcnir'" til opinberrar hirtingar eiga nú að mæta fyrir ,.rétfi“ að fyrir tiHækiff. — Rith-öfundur. ó?fc EÍnars Braga. Sig. A. Magn- ■fk’cnár, Svövu- Jakobsdóttur, Kristins R-syrs og Thors Vilhjálms sonar, en þau undirrita öréfið um fcröfuina um fundinn. Autfeéff er á öllium þessum mála lilbúnaði Sveins Skorra.' að hann berst gegn því að settur verði giestaprófessor við Iíáskólann. Það er uindarlégt uppátæki, en hann r(m það. Ennþá furði.iLsigrí eru þó viðbrögð rithöfundanna, þeirra sieim nú leggjast á sveif Bækur gegn afborgunum rí ' - MARKAÐURÍNN SILLA OG VALDA- HÚS!NU AlFHE,MUM. MÁNUDAGUR 1. MARZ 1971 ; 5

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.