Alþýðublaðið - 26.10.1971, Blaðsíða 7

Alþýðublaðið - 26.10.1971, Blaðsíða 7
Útg. AlþýSnflokkwlu Rltstjórl: Sighvatur Björffvinssoo Samningarnir Samningaviðræður verkalýðsfélag- anna við atvinnurekendur virðast nú komnar í sjálfheldu samkvæmt því, er Karl Steinar Guðnason, formaður Verka 3ýðs- og sjómannafélags Keflavíkur, ■upplýsti á hádegisfundi Alþýðuflokks- félags Reykjavíkur s.l. laugardag. Það gerist ekkert í samningunum. — Þeir virðast algerlega hafa siglt í strand. Átvinnurekendur hafa engan áhuga á að semja og er það út af fyrir sig ekki ný bóla. En það, sem hefur breytzt frá fyrri samningum er það, að nú virðist Ðagsbrún, Félag járniðnaðarmanna og önnur félög er lúta stjórn Alþýðubanda- lagsmanna einnig hafa misst áhugann á því að semja fljótlega um kjarabætur fyr ir félagsmenn sna. 15 dögum eftir að samningar runnu út í fyrra var skollið á allsherjarverkfall. Nú eru 4 vikur liðnar frá því að samningar runnu út en það virðist hafa færzt værð yfir hinar gömlu kempur kommúnista í verkalýðshreyfingunni. Þær tala nú um að fara að öllu með gát; þær virðast nú ekki telja, að mikið liggi á að færa verkafólkinu kjarabætur. Á fundi Alþýðuflokksfélags Reykja- víkur s.l. laugardag sagði Karl m.a.: „Þær kjarabætur, sem farið er fram <&, eru mjög sanngjarnar. Það gengur allt í haginn á útflutningsmörkuðum okkar. Allar aðstæður í þjóðfélaginu eru það hagstæðar, að grundvöllur er fyrir yerulegar lagfæringar á kjörum launa- fólks — og vitaskuld á að nota bætta af- komu þjóðarheildarinnar til þeirra hluta.“ I sambandi við nefndarstörfin sagði Karl Steinar m. a.: ,,Það er að mínu viti eðlilegt, að verkalýðshreyfingir, þurfi nokkurn tíma tii að átta sig á breyttum aðstæðum, — en sá tími grj e’kki orðið langur. Ef nefndirnar vinnutímastyttinguna og orlofslenging- una ná ekki samkomulagi næstu daga, verður ríkisstjörnin að lögbinda 40 stunda vinnuviku og lengingu orlofs úr 21 degi í 24 daga í samræmi við fyrri fyrirheit. Ef það verður ekki gert, er sýnilegt, að loforð ríkisstjórnarinnar verða til að tefja samninga um önnur atriði." Athyglisverð eru þau ummæli Karls Steinars, að fvrirhelt ríkisstiórnarinnar um 40 stunda vinnuviku og lengingu orlofs geti orðið til bess að tefia samn- Ingaviðræðurnar, lögfesti stiórnin ekki þessi atriði á næstunni. Ástæða er bví til bess að snvria: Eftir hveriu er rikis- stiórnin að bíða með al> leeoia fram iaga frumvarn um bessi gttriðj? Svnt er. að atvinnurekendur eanga ekki að bescum kröfiim verkalvðsfélaganna. Ætli stiórn in að standa við fvrirbeit sín nm sf.vtt- ineu vinnutíma og lengingu orinfq verð- ur bún .að iöefesta bau atríði Hví gerjr hún bað ekki strax? Launbegar bíða eftir svarinu. tUKStíD <0 Franciszek Gajowniczek skyldiu sveltir í hel, ef stroku fangarnir næðust ekki,“ „Með'an þeirra var leitaiy urðunn við allir að standa í röð frá því kiiukkan sex að kvöldi, yfiir nóttin'a og til klukkan elliefu morgunin eftir, og feng um hvorki vott iné þurrt. Sum- ir a;f föngunum hnigu nið'ur dauðir, þar slem þeir stóðu.“ „Sæi fangaverðirnir þess merki að einhver væri að lot- um fcominn, börðu þeir hann miskuinnarlaust. Faðir Kolhe stóð málægt mér í röðinni. — Flestir ibáðumst við fyrir í hljóði." „Undir hádegið kom Fritsch höfuðsmaður á vettvang ásatnt fiieiri stormsveitar-foringjum, □ A hverju kvöldi þegar Franciszek Gajowniczek geng- ur til náða, biður 'hann fyrir sál Iþless manns, er gaf lif sitt fyrir hann í þeirri ólýsan- legu m'arti;öð, er d.völin í Aus- cwitz-fangabúðunum var þeim miHjónum fanga, sem nazist- arnir ihéldu þar í síðari heims styrjöldinni. Fyrir nokkru fór fram há- itíðlleg latböfn í höfuð'kirkju Péturs postula í Eómalborg. Þar var Gajowniczak við- staddur meðal þúsunda 'glesta, þegar Páli páfi lýsti hinn fórn íúsa mann sælan, sem ier iund- drbiúningsstigið að binu meira — að páfi taki hainn í tölu heiiagra píslarvotta og dýri- inga .rómversk-kaþólsku kirkj- unnar. Ö'H sú mikia viðhöfn var Gajowniczec þó fyrst ög fremst upprifjun 'harmhelgra minn- inga, sem leiða 'huga hans þrjátíu ár aftur í tímann — til dagsins Iþegar 'hörkulegur stormsveitarforingi benti á hann> og útvaldi hann þar með til að láta llífið á kvalafyllsta hátt, ásamt níu samföngum hans. Brotí úr andrá áður en fanga verðirnir brugðu við til að leiða han,n á brott, gekk fram pólskur fransiskus-munkur — fram. fyrir hinn furðulostna stormsveitar-foringja og bað þess að sér yrði leyft 'að deyja i stað Gajowniczeks. SlormBvieitar-foriniginn varð við ibæn kaþólska presfsins, og fyrir það písiarvætti, sem hann varð síðan iað þola, lýsir Páll páfi hann sælan, teamkvæmt helgisiðum rómversk-kaþólsku kirkjunnar n.k. sunnudag. — Munkur iþessi hét Maksym.iii- an. Kolbé. Athöfinin, þegar hann verður tekin í tölu heil agra dýrlinga, fer svo fram síðar. ; „Þar eð ég átti svo sk«mmt í dauðann, varð ég sem losti sleginn þegar faðir Kolb.’e gekk fram og bauðst til að láta lífið fyrir mig,“ segir Gajowniczek, sem býr í þorpínu Brzeg, og er nú sjötuigur að aldri. ,,Að ’hálfu leyti fagnaði ég því að ég skyldi ekfci verða að' deyja, en það nísti hjartað að vita að annar hilyti að deyja.“ „Eg furðaði mig á því að stormsveitar-foriinginn, Fritsch höfuðfeimaður, ekyldi láta mig sleppa. Hann var slíkt hörku- tól, að honum varð ekki meira fyrir að drepa mann en stíga ofan á ílugu.“ þar á meðal foringja nokkrum, seim Palitch var nefndur,“ Gajowniczek gerði hlé á frá sögn sinini og rétti fram hend ima eftir vatnsglasi. Fangabúða númerið, 5659, sem nazistam- ir höfðu ,,fiúrað“ á handlegg hans, sást enn greinilega. „Palitsch þessi tilkynnti okk ur að strokufangarnir hefðu ekki m’áðst, og tíu úr röðum oíkkar yrðu valdir til að svelta í hel. Hann gekk siðan með- fram r’öðinni og benti á fanga ttneð no^kriu (millibili, /þessi Kaþólskur prestur fórnaði eigin lífi til að bjarga fjölskylduföður GaiownicZek ^öknaði um augun, þegar hann skýrði frá þeim aðstæðum, er leiddu til dáuða kaþólska prestsins, föð ur Kolbe. „Nokkrum föngum' úr sfcáia hv'erfi okkar, iþar sem lum 2000 fangar höfðust við, hafði tekizt að flýja. Þjóðverjarnir fyrir- skipuðu þá að tíu fangar . •.. þessi .... þessi .... Um ledð gripu fangaverðirnir þann sem á var bent og leiddu á brott." )rÞegar hann nam staðar hjá mér, vissi ég að ÖUIíu mundi lokið. Eg var víst sá fimrnti, isiem hanh benti 'á.“ Hið eina, sem Gajowniczek kom þá í hug, voru þessi orð; „það yerður sárt fyrir konu ttnína og börn, .... “ Þegar faðir KoLbie heyrði þessi iorð hane, gekk hann brosandi fram úr röðinni og nam staðar frammi fýrir storm sveitar-foringjanum, berhöfð- aður eins og reglur mæltu fyr- ir. „Stormsveitar - foringinn spurði byrstur: Hvað vill þetta pólska svín? „Faðir 'Kolbe svaraði: Eg er kaþólskur prestur og nokkuð við aldur. Eg bið þelss að verða valinn í stað’ þessa manns, sem 'hefur fyrir konu og hörn- um áð sjá,“ aegir Gajownic- zek. Hann minnist 'þess hve Frit- sch stormsveitár-foringi varð furðu lostinn. — Annað ;eins hafði aldrei áður gerzt. Ég fékk aldrei tækifæri til að þakka honum — manni var ekki leýft að mæla orð af vör- um — en ég reyndi að senda honum þakklátt augnatillit. Faðir Kolbe Var gersamlega rólegur." „Sagan af athurðinum barst um fangábúðirnar eins og eldur í sinu. Allir vildu .sjá fangann, sem sloppið haífðii við að vera tekinn af lífi.“ Samkvæmt vitnisburði fjöl- margra fanga og öðrum heim- ildum, bar dauða föður Kolbe svo aS höndum: Ásamt þeim hinum tíu var hann lokaður inni í gluggalaiusum klefa, þar Sem (hvorki fyrirfannst bálkur né dýna, leinungis tnakið og kalt steingólfið. iÞeir fengu hvorki að éta né drekka, og létust smám saman úr hungri, hver á fætur öðrum. Faðir Kolbe hngsgaði þá í þrlen’gingun'um eftir megni og fókk þá til að syngja sálma. Hið eina láusiega inni í klefanum var þvagfata, cn fangavörðurinn, sem settur var tll að tæma hana, her að til '>ess halfi aldrei komið, því að fangarnir drukku sitt eigið ' þvag;. IÞannig leið hálfur mánuður, og þann 14 ágúst 1941, voru aðeins fjórir af hinum dauða- dæmdu, þeirra ’á meðal faðir Kolbe, enn 'á lífi. Þá vildi svo Framhald á bls. 11. ekki á óvart Enda býður Bridgestone snjónum byrginn hvenær sem er. Bridgestone snjóhjólbarðar, með hinu kunna Bridgestone mynstri, eru gerðir þannig, að hægt er að nota á þeim snjónagla. Sterkir þverbitar á köntunum auka aksturshæfni'í snjó og leðju. Sérmynstur í miðju lækkar sóninn þegar ekið ér á auðum vegum. Margra ára reynsla Bridgestone snjó- hjólbarða hérlendis sannar gæðin. BRIDGESTONE SffljtfEGGSGS hæfa islenzkum aðsíæðum Á ÉG AÐ GÆTA BRÓÐUR MÍNS Eftir Helga E. Helgason. fyrstu að af gánmgaskap ; væri verið að gei’a gys að □ „Notarðu ekki gieymsluna skrifum Alþýðublaðsiras um þína í kjallaranwm5!!*i Í»a8: húsnæðisvandræðiia í Eteykja var nábúi minni. sem spurði, vík, en, nokkrúm dögium áður og hann hélt átfram; „Hér. hafði blaðið skýrt:frá því í íyrir utan eru ung hjón í b-il. frétt, að ung húsnæðislaus Þau eru húsnæðislaus óg á hjón hefðu orðið.áð sofatí bíl götynni, voru böirin ut þaðan í nokkrar nætur á. bílastæð- stem þau ieigðu síðaist. Kon-r inu við Sundiaraganiliar í ;an ér nýrnaveik o'g'. barns- L-augárdal, hafandi, komin langt á lei£f.’ Þau hafa sofið í bíiskirjóðn-: Að óreyndu htefði ég vart um undanfamar nætur — og trúað því, að áistandiö í húa- í nótt er spáð' næturfirostk? . næðismálumim væri , svona Ég vissi ekki hvaðah á mig: n nsvárt. :stóð veðrið og héOft jatfmvel1?iSVr Brátt koteríí 3jót$ 'hér var um enga glettni að ræða, öðru nær, húsnæðisvandræð- in í borginni og skorturinn á leiguMsnæði í hnotskurn. Ég svaraði' nábúa mínium eitthvað k ; þá ' leið, að geymslukytran væri alls ekki íbúðarhæf.’ Nú var unga 'konan komin inn í sti'gagang inn og sagði: „Eji við erurn bókstaflega ráðþrota.. E'g get ek'ki verið lengur í bílnum eins og áistand mitt ;er.“ Og hún héffit áfram: .iGeturðu ekki leyft okkur að vera í geymslunni, þó að okki væri nema í nótt?“ 1 ;í ! !"í : Nú era næturnar orð.nar yfir tuttugu og ungu hjónin eru enn í geymslunni. (Þar er ekki einu sinni rnnnandi vatn). Á hverjum einasta degi gera þau allt, sem þau geta til þess að fá leigða íbúð. En árangurinn er nákvæmlega enginn. Vinafólk hinna bág- stöddu hjóna vinnur og ötuli- lega að því að leita etftir í'búð fyrir þau, en aMt kemur fyrir ekki. Konan, sem hér á hlut að máli, hetfur hvað etftir annað leitað etftir aðstoð Reykja- víkurborgar og lýst hö’gum sínum fyrir viðkomandi emb ættismönnum. borgarinnar. Einu svörin, sem fást, eru eitthvað á þeissa leið: „Það vantar marga íbúð; — þið eruð ekki ein um það.“ Þegar vinafóik hjónanna hringdi eitt sinn sem oftar í viðkomandi starfsmenn Reykjavíkurborgar, spurðu þeir: „HverS vegna eruð þið að hjálpa þessu fólki?“ — Þegar vinafólkið isvaraði á þá leið, að það gæti ekki vitað af barnshafandi og sjúkri konu á götunni, án þess að rétta henni hjálparhönd, sagði ettnbættismaðurinn (auðvitað önnum katfinn): „Mikið er það nú gott, að enn skuli vera til svona brjóstgott fólk á þessari tækniöld.“ Samlkvæmt þeim upplýsing- um, sem mér hefur tekizt að afla um þettá óhamingjusama — húsnæði'slausa — fólk, sem stendur. ráðþrota frammi 'fyrir svívirðilegu sinnuleysi borgaryfirválda í húsnæðis- málum og raunar einnig fé- lagsmálum, hafa hjónin ver- ið gifit síðan í ágúst. Konan hafði áður verið gift. Hún hefur átt óhamingjusama ævi. Hún éf' fimm barna móðir og gengur nú með sjötta barn sitt. Vegna félagslegra vanda mála hefur. þessi óhamingju- sama kona . aldrei getað haft Framh. á bls. 11. Hugleiðingar um húsnæðisvandann 6 ÞriSjudagur 26. okt. 1971 ÞrtSjutragur 26. okt. 1971 7 ' ejo}seDuisÁ|í5ne'snBje

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.