Alþýðublaðið - 09.09.1972, Blaðsíða 5

lalþýðul
Alþýðublaðsútgáfan h.f. Ritstjóri Sighvatur Björgvinsson (ab).
Fréttastjóri Bjarni Sigtryggsson. Aðsetur ritstjórnar Hverfisgötu 8-10.
— Simi 86666.
Blaðaprent h.f.
„EKKI OKKUR AÐ KENNA”
..Þaft er ekki unnt aö kenna
núverandi rikisstjórn um.”
Þessi orö glymja sifellt i eyrum
almennings frá málgögnum
stjórnarflokkanna. Þetta er
uppáha Idsorðtak ritstjóra
Timans og Þjóöviljans.
Þrátt fyrir methátt verðlag á
islenzkum útflutningsafuröum
erlendis er fiskiönaöurinn á
islandi aö sigla i strand. ,,Þaö
er ekki unnt að kenna núverandi
rikisstjórn um það”, segja
stjórnarblööin.
Þrátt fyrir óvenjulega hag-
stæöarytri aöstæður hafa óráð-
sian og stjórnleysið i efnahags-
málum á islandi veriö slik og
þvilik, aö gengisfelling eöa
aörar hliöstæöar ráðstafanir
eru skammt undan. ,,Þaö er
ekki unnt að kenna núverandi
rikisstjórn um þaö”, segja
stjórnarblöðin.
Á sama tima og tekjur hafa
aukist um 26,5% á landinu hafa
skattar á þessar tekjur verið
auknir um 50% og nýju skatta-
lögin eru þar að auki svo hroö-
virknislega unnin. að stórir hóp-
ar fólks hafa oröið aö sæta mjög
alvarlegri mismunun i skatta-
málum cins og t.d. ■ gamla
fólkiö. ,,Þaö er ckki unnt aö
kenna núverandi r.kisstjórn um
þaö”, segja stjórnarblöðin.
Allt fyrsta starfsár rikis-
stjórnarinnar leið varla svo
dagur, aö ekki dyndu yfir nýjar
veröhækkanir. Á algengustu
matvörum heimilanna voru
dagprisar. Viöskiptamálaráö-
herrann tók svo i vor frumkvæöi
um þaö, aö leyfa kaupmönnum
aö hækka smásöluálagningu
verulega og gaf verðlagsnefnd-
um bein fyrirmæli um að leyfa
slika hækkun. „En þaö er ekki
unnt að kenna rikisstjórninni
um þetta”, segja stjórnar-
blöðin.
Þaö er eins og stjórnar-
flokkarnir geti ennþá ekki gert
þaö upp við sig, hvort þeir vilji
vera i stjórn eða ckki. Þeir vilja
gjarna fá aö njóta kostanna,
scm þvi fylgir að hafa umráð
yfir ráöhcrrastólum. En þeir
vilja alls ekki axla þá ábyrgö,
sem þvi fylgir að fara með
stjórn. Þcss vegna er það alltaf
viðkvæðið að allt, sem miður
fer, sc öðrum aö kenna.
Kikisstjórn Ólafs Jóhannes-
sonar er nú búin að sitja að
völdum nokkuö á annað ár. Er
ekki timi til þess kominn, að
flokkarnir, sem aö henni
standa, fari aö gera þaö endan-
lega upp viö sig, hvort þeir vilji
vera i stjórn eða utan?.
Vilji núverandi stjórnar-
flokkar halda ráöherradómin-
um þá ættu þeir einnig aö fara
aö bera sig til aö axla þá
ábyrgð, sem stjórnarstörfum
fylgir.
Vilji þeir umfram allt skjóta
sér undan ábyrgöinni, þá væri
þeim sæmst að yfirgefa ráö-
herrastólana sem allra fyrst.
Þeir geta ekki tekið sér mörg ár
til aö gera upp hug sinn aö þessu
leyti. Þaö er ekki hægt að segja
til eilifðarnóns: „Þetta er ekki
núverandi rikisstjórn aö
kenna”.
AFALL FYRIR
BRETANA
Samningurinn, sem
íslendingar gcröu við Belgiu-
menn i fyrradag um veiðar
hinna siöarnefndu viö isiand
eftir útfærslu fiskveiöilög-
sögunnar, er alvarlegt áfall
fyrir sjónarmiö Breta i deilunni
við okkur. Með samningnum
hafa Belgiumenn samþykkt
ákvcöin grundvallaratriöi, sem
einmitt voru meginatriöin i
samkomulagstilboöum, sem
islendingar hafa gert Bretum
en hinir siðarnefndu ekki viljaö
fallast á.
Þannig hafa Belgiumenn
ekkert séð athugavert við það
aö fallast á að hlita islenzkri
lögsögu innan 50 milnanna. Þeir
liafa heldur ekki sett þaö fyrir
sig aö gera samning við
islendinga um veiöar á tak-
mörkuðum svæöum innan fisk-
veiöimarkanna, jafnvel þótt þau
svæöi næöu ekki öll upp aö 12
milna landhelgislfnunni gömlu.
Þá hafa Belgiumenn ekki séö
neitt til fvrirstööu um þaö, aö
samþykkja að hlita i einu og
öllu islenzkum reglum um
veiöar á þessum svæöum og
vera háðir leyfum islenzkra
aðila um veiöarnar. Og aö
cndingu hafa Belglumenn fús-
lega samþykkt aö miöa veiðar
sinar á hinum takmörkuöu
veiöisvæöum ekki aöeins viö
ákveðna stærö og gerö veiöi-
skipa, heldur þar aö auki viö
ákveöinn fjölda nafngreindra
skipa og ekkert þar fram yfir.
Þau atriði, sem hér hafa verið
nefnd, eru þau meginatriöi, sem
Bretar hafa alls ekki viljað
fallast á að semja um viö okkur
islendinga. Nú hcfur ein
aöildarþjóö EBE — Belgiumenn
— undirritaö samkomulag, scm
felur i sér viöurkenningu þeirra
á þessum grundvallaratriöum.
Þaö er alvarlegt áfall fyrir þann
málstaö, sem Bretar hafa veriö
aö reyna aö búa sér til í deilunni
viö islendinga.
„EINN KRABBI06 EINN HUM-
AR 06 HVAB VERÐUR SVO?"
í Alþýðublaðinu mið-
vikudaginn 10. september
áriö 1958 eru margar fréttir
af landhelgismálinu. Með-
al annars er frá þvi skýrt,
að það valdi brezkum tog-
aramönnum miklum erfið-
leikum að geta ekki leitað
til hafna á islandi og afli
þeirra undir herskipa-
verndinni sé bæði litill og
lélegur. Um þetta segir
Alþýðublaðið m.a.:
Ekki bein úr sjó.
ÞAD VELDUR BREZKU TOG-
URUNUM, sem gcrzt hafa til
þess aö fiska innan islenzku land-
helginnar undir herskipavernd
ýmsum vandræðum aö geta ekki
Icitaö til liafnar eftir hjálp ef
óhöpp vcröa. Samkvæmt frcgn-
um af Vestfjöröum þar scm vel er
fylgzt meö feröum togaranna ,
hafa þeir ekki sloppiö við skakka-
föll og óþægindi, sem auðveldara
lieföi vcriö aö bæta úr meö hjálp i
islenzkum höfnum.
Stundum eru togaraskipstjór-
arnir lika sárir yfir fiskleysi og
skaöa á vciðarfærum. Tvcir ensk-
ir togaraskipstjórar ræddust viö
og lýsti annar þeirra svo afla sin-
um: „one crab and one lobster.
Where do we go from here?”
(einnkrabbi ogeinn humar. Ilvað
tekur viö?)
RÍFA VÖRPUNA.
Þvi fylgja ýmsir agnúar að
fiska i hópum. Eftirlisskipin
skipa þcim t.d. oft aö toga i ein-
hverja sérstaka stefnu — þannig
aö allur hópurinn liggur vel viö
fyrir þau til eftirlits. Þaö er þá
ekki vist, aö nein fiskivon sé i
þeirri átt cða botninn gctur verið
slæmur. Þannig hafa margir tog-
arar rifiö vörpuna cöa jafnvel
misst hana alveg.
Guðmundur i. til S.Þ.
Allsherjarþing Sameinuöu
þjóðanna á að hefjast eftir nokkra
daga. Utanrikisráðherra Islands,
Guðmundur t. Guðmundsson, en
á hans herðum hvildi þunginn af
baráttu okkar yfir framgangi
landhelgismálsins, hafði ákvéðið
að sækja þingið og flytja þar mál
tslands. Um þetta segir Alþýðu-
blaðið þann 10. september svo i
forsiðufrétt:
ALLSHERJARÞING Samein-
uöu þjóöanna hefsti New York 16.
þessa mánaöar. Guömundur i.
Guömundsson utanrikisráöhcrra
vcröur viö setningu þingsins.
Rikisstjórnin sat á fundum i
gær og I fyrradag, og verður að
telja liklegt, aö allsherjarþingiö
hafi verið umræðuefnið. Hins
vegar lágu engar opinberar upp-
lýsingar fyrir um þetta i gær,
enda hefur engin tilkynning veriö
gcfin út um máliö ennþá.
Eins og kunnugt er, var
Genfarráöstefnan um réttindi á
FRÉTTAAUKINN
h regnir voru farnar að berast af þvi, aö brezku togaramennirnir
yndu þvi ekki allt of vel að þurfa aö veiöa i islenzkri landhelgi
undir herskipavernd. Heyrzt haföi að þeir fengju ekki bein úr sjó
með þvi mótinu og væru þess óðir og uppvægir að fá aö veiöa fyrir
utan, þvi þar væri aflans von.
Þessar fréttir skópu hugmyndina aö teikningu GJA, sem hér er
til hliðar. Sú teikning birtist i Alþýöublaöinu 10. sept. 1958. Flestar
teikningar GJA birtust undir fyrirsögninni „Fréttaaukinn”.
hafinu haldin á vegum Samein-
uöu þjóðanna.
Nú er og vitaö, aö mál þetta allt
mun verða á dagskrá Allshcrjar-
þingsins. Þar með er landhelgis-
máliö, cins og það snýr aö islend-
ingum, komiö á þennan vettvang.
Utanrikisráðherra mun scnni-
lega halda utan á laugardag.
Hleranir.
Eins og enn i dag bárust blöð-
unum árið 1958 ýmsar fréttir, sem
erfitt var að {á staðfestar.
Alþýðublaðiö greip til þess ráðs
að birta slikar fréttir undir fyrir-
sögninni: „Blaðið hefur hler-
að...” Frétt undir slikri fyrirsögn
táknaði, að næstum alveg örugg-
ar heimildir væru fyrir fregninni
að áliti blaðsins, en ekki væru
unnt að ábyrgjast réttmæti henn-
ar algerlega, þar sem ógerningur
væri, af ýmsum ástæðum, að fá
hana staðfesta.
KveSjo fro KoKKinum,
Sem spyr hvort viá
eigum oá hofo Kjöt-
Kóssu oftur í Kvó’lD.
Viá erum ennþó fisK-
Lousir
Og blöðin halda áfram að
verða sér úti um fréttir af við-
burðum landhelgismálsins.
Stjórnvöld reyna þá, eins og
nú, að setja fréttahelsi á is-
lenzku blöðin með þvi aö
meina þeim að fá upplýsingar,
en blöðin geta brotið það helsi
af sér eins og vonir standa til
að takist einnig nú.
Miðvikudaginn 10. septem-
ber árið 1958 birtir Alþýöu-
blaöið þannig orðréttar glefs-
ur úr samtaíi Eiriks Kristó-
ferssonar, skipherra á Þór, og
Andersons, skipherra á East-
bourne, sem þeir áttu eftir að
Anderson haföi látið handtaka
niu varðskipsmenn af Þór um
borð i togaranum Northern
Foam og látið flytja þá um
borð i herskiðið. En gefum
blaðamanni Alþýðublaðsins
orðið:
Hér fara á eftir tvær glefsur
úr samtali þeirra skiphérr-
anna Andersons á Hms East-
bourne og Eiriks Kristöfers-
sonar, skipherra á Þór, sem
átti sér stað, er Anderson kom
um borö i Þór, eftir aö Þór
haföi sett íslendingana
umborö I brezka togarann:
Eirikur: „Af minum sjón-
arhóli séö, þá er málum þann-
ig háttaö, aö viö höfum i reynd
tekiö skipiö áöur en þiö komuö
á vettvang og þess vcgna er-
um viö i fullum rétti, — en svo
komiö þiö og reyniö aö taka
skipiö aftur og þá einnig menn
okkar”.
Andcrson: „fcg vil nú senda
inenn yöar, sem eru um borð I
togaranum, yfir i varöskipiö
yöar”.
Eirikur: Nei! Ég neita aö
laka á móti mönnunum. Þvi
neita ég. Viö höfum þaö eins
og ég hef sagt. Viö reynum að
l'ara mcð skipiö til hafnar, en
þiö eruö mörgum sinnum fleiri
og hafiö margs konar vopn.
Þig getiö beitt valdi, cf þið
þoriö, en viö ætlum ckki aö
bcita valdi”.
Anderson: „Nei, það ætlum
viö heldur ekki að gera”.
Eirikur: „Það er gamalt
orötak á islandi og sjálfsagt i
fleiri löndum, aö Brctar komi
veð svcrið i annari hendi, en
Bibliuna i hinni. Viö höfum þó
aöcins séö sveröiö tii þessa, en
ckki Bibliuna.
En hvað eigum við nú til
bragðs að taka? Eigum við nú
ckki báðir tveir að sigla til
hafnar og þar getum við..„”
Anderson: „(Qg gct ekki
leyft, að brezkir togarar verði
teknir til islenzkrar hafnar.
Þiö hafið ykkar fyrirmæli. Eg
hef min. island heldur fram 12
milum, cn viö viðurkennum
þær ekki”.
Eirikur: „Iive langi eigum
viö að deila um þctta? Þér
fallist ckki á tillögu mina og ég
neita aö taka viö mönnunum”.
Anderson: „Þér segizt ekki
taka viö mönnunum?”
Eirikur: „Nei! Ég hef fyr-
irmæli um þaö”.
Anderson: „Ef ég fer um
borð I togarann og segi viö
mcnn yðar:Viljiö þið gera svo
vel aö fara aftur um borð. Þá
segja yðar menn ...?”
Eirikur: „Þeir segja nei!
Andcrson: (eftir smá hik)
„Það er cins vist, að togarinn
fari aftur til Englands. Viö
viljum ckki heita valdi. Viö
Laugardagur 9. september 1972
5