Alþýðublaðið - 14.11.1973, Qupperneq 6

Sjöwall og Wahlöö:
DAUDINN TEKMB
SÉR FAR
43
eiga afrit af þessu, sagöi
Gunvald Larsson, eöa
rikissaksóknarinn.
— Já, þú segir nokkuö,
sagöi Martin Beck. Hann
þrýsti niöur tökkunum á
simanum og valdi innan-
húsnúmer.
t næsta herbergi fór fram
eftirfarandi samtal milli
Kollbergs og Melander:
— Ég hef veriö að skoða
listann þinn svolitið nánar.
— Jæja, og tókstu eftir
nokkru sérstöku?
— Ojá, ýmsu, en ég veit
ekki hvort það er nokkurs
viröi.
— Geturðu ekki látiö mig
dæma um það?
— Jæja, margir þessara
manna eru sibrotamenn.
Karl Andersson til dæmis
og Vilhelm Rosberg og
Bengt Wahlberg. Allir
gamlir i hettunni, hefur
margsinnis verið refsað.
En nú eru þeir of gamlir til
aö haida áfram....
— Já, og fleiri..
— Johan Gran var
hylmari þá og er það senni-
lega enn. Þjónsnafnið er
ekkert annað en skálka-
skjól. Hann sat inni siðast
fyrir einu ári. Svo er það
Valter Eriksson, veistu ef
til vill hvernig hann varð
ekkill?
— Nei.
— Hann slóst viö konuna
sina einu sinni i fyllirii og
barði hana til bana með
eldhúskolli. Var dæmdur
fyrir manndráp og varð að
afpiána fimm ára
fangelsisdóm.
— Drottinn minn dýri.
— Það eru fleiri af sama
tagi i þessum söfnuði. Ove
Eriksson og Bengt
Fredriksson voru báðir
dæmdir fyrir mis-
þyrmingar. Fredriksson
heilum fimm sinnum. 1
tvö skipti hefði nú ákæran
átt að hljóða upp á morðtil-
raun. Og fornsalinn, Jan
Carlsson, er hálfgerður
skuggabaldur. Við höfum
aldrei getað gómað hann
fyrir neitt en það hefur oft
legið nærri. Og Björn Fors-
berg man ég lika. Hann
fékkst við eitthvert svindil-
brask um tima hér áður
fyrr og hafði ýmis sambönd
i undirheimum skömmu
eftir 1940. En svo söðlaði
hann um og ávann sér
frama, kvæntist til fjár og
gerðist velmetinn kaup-
sýslumaður. Við höfum
ekki annað á hann en dóm
fyrir fjársvik árið 1947.
Syndalisti Hans Wenn-
ström er ekkert smásmiði,
allt frá hnupli upp i að
sprengja peningaskápa. Og
titillinn sem hann skartar
með, sá er ekki af verri
endanum!
— Fyrrum útflytjandi
fiskafurða, sagði Kollberg,
sem fylgdist með á listan-
um.
— Hann stóö vist á fiski-
torginu i Sundbyberg
nokkrum sinnum fyrir
tuttugu og fimm árum.
Ojá, hann er lika orðinn
ævag-amall. Ingvar
Bengtsson er farinn að
kalla sig blaðamann. Blöð-
in, sem hann skrifaði voru
nú aðallega falskar
ávisanir. Bo Frostensson
er þriðja flokks leikari og
þar að auki alræmdur
eiturlyfjaneytandi.
— Að stelpan skuli aldrei
hafa látið sér detta i hug aö
hátta hjá skikkanlegum
mönnum, sagði Kollberg.
— Að þú skulir segja
þetta. Það eru fleiri hérna
á listanum. Tökum til
dæmis Rune Bengtsson,
Lennart Lindgren, Kurt
Olsson og Ragnar Viklund,
ailt flekklausir yfirstéttar-
snákar.
Kollberg, sem enn var
rannsóknin i fersku minni,
svaraði:
— Jú, það stendur
heima. Kvæntir lika, allir
fjórir. Það hefur vist verið
þokkalegt þegar þeir áttu
að fara ao útskýra fyrir
eiginkonunum....
— Nei, lögreglan fór
mjög fint i sakirnar. Og
þessir ungu piltar, um tvi-
tugt og jafnvel yngri, það
var ekkert út á þá að setja.
Af þeim sex i þessum
aldursflokki, sem þú ert
meö á listanum, er aðeins
einn, sem hefur lent á villi-
götum. Kenneth Karlsson
hefur setiö inni nokkrum
sinnum, i unglingaheimil-
um og þessháttar en það er
nú orðið langt siöan og al-
varlegs eðiis var þaö ekki.
Viltu að ég fari að gramsa
fyrir alvöru i fortið þessara
manna?
— Já, mjög gjarnan. Þú
getur auövitað siað
öldungana frá, til dæmis
alla þá, sem nú eru komnir
yfir sextugt, og svo þá allar
yngstu, þrjátiu og átta ára
og yngri.
— Þetta verðu átta og
sjö — fimmtán manns
samanlagt. Og þá eru aö-
eins fjórtán eftir. Hringur-
inn fer a^þrengjast.
— Hringurinn — hvaða
hringur?
— Hm, sagði Meland-
er, — þessir náungar hafa
auðvitað allir fjarvistar-
sönnun frá Teresu-
morðinu.
— Já, það geturðu
bölvað þér uppá, sagði
Kollberg, — að minnsta
kosti á þeim tima þegar
likið fannst við Stadshágen.
Leitin að afritum af
málsskjölum Teresu-
málsins var hafin þann 28.
desember en árið 1968 var
gengið i garð áður en hún
bar árangur.
Það var ekki fyrr en að
morgni hins 5. janúar, sem
rykfallin mappa var lögö
inn á skrifborð Martins
Beck. Það þurfti ekki leyni-
lögreglumann til að sjá, að
hún hafði verið grafin upp
úr innstu skotum skjala-
safnins og að mörg ár voru
slðan blaðað hafði verið i
henni siðast.
Martin Beck fletti rösk-
lega upp á blaðsiðu 1244.
Textinn var stuttorður.
Kollberg stóð og hallaði sér
yfir öxl Martins á meðan
báðir lásu:
„Yfirhevrsla á Nils Erik
Göransson, sölumanni, 7.
ágúst 1951.
Göransson upplýsir að
hann sé sonur Algot Erik
Göranssons, rafvirkja og
konu hans Benitu Görans-
son, f. Rantanen, og að
hann sé fæddur I finnska
söfnuðinum i Stokkhólmi
þann 4. október 1929. Hann
er sem stendur ráðinn sölu-
maður hjá fyrirtækinu
Allimport, Holldndare-
gatan 10, Stokkhólmi.
Göransson viðurkennir
að hafa þekkt Teresu
Camarao, sem eft um-
gekkst sama fólk og hann,
þó ekki siðustu mánuðina
áður en hún lést. Görans-
son viðurkennir ennfremur
að hann hafi tvivegis átt
náin samskipti (samfarir)
við Teresu Camarao. 1
fyrra skiptið áttu þau sér
stað I Ibúö I Svartmans-
gatan, Stokkhólmi, I viður-
vist fjölda fólks en af þvi
man Göransson ekki með
vissu eftir öðrum en manni
að nafni Karl Ake Birger
Svensson-Rask. Siðara
skiptið gerðist það I
kjallara i Hollándaregatan,
Stokkhólmi. Svensson-
Rask var einnig viðstaddur
I það skipti og átti hann
einnig náin samskipti
(samfarirl við frú
Camarao. Göransson man
ekki dagsetninguna ná-
kvæmlega en telur að at-
burðirnir hafi átt sér stað
meö fárra daga millibili I
lok nóvember og /eða
byrjun desember 1950.
Göransson kveðst ekki
vita, hverja frú Camaro
umgekkst að öðru leyti.
Frá 2. júni til 13. júni
dvaldi Göransson i Eksjö.
Þangað fór hann I fólks-
bílnum A 6310 I söluferð
(klæönaðar) á vegum
fyrirtækisins, sem hann
starfarhjá. Göransson á og
hefur umráð yfir fólksbíln-
um A 6310, sem er Morris
Minor 1949.
Skýrslan upplesin og
samþykkt.
(Undirskrift)
Viðbót: Karl Ake Birger
Svensson-Rask er sá sami
og gerði fyrst lögreglunni
viðvart um að Göransson
hefði átt náin samskipti við
frú Camarao. Vitnisburður
Göranssons um ferðina til
Eksjö er staðfestur af
starfsfólkinu við bæjar-
gistihúsið þar. Sverker
Johnson veitingamaður,
sem var yfirheyrður sér-
staklega um hvað Görans-
son hefði tekið sér fyrir
hendur kvöldið hinn 10.
júni, upplýsir að Göransson
hafi dvalið I matsal
hótelsins óslitið til lokunar-
tima klukkan 23:30.
Göransson var þá undir
áhrifum áfengis. Vitnis-
burður Sverker Johnson
virðist trúverðugur, enda
studdur af liðum á hótel-
reikningi Göransson.
— Jæja, sagði Koll-
berg, — þá er málið
ljóst, — svo langt sem það
nær.
— Hvað hyggstu nú
fyrir?
— Nákvæmlega það sem
Stenström vannst ekki timi
til — fara til Eksjö.
— Það er farið að fyllast
upp i myndgátuna, sagöi
Martin Beck.
— Já, sagði Kollberg.
— Hvar er Mansson
annars?
— Hann er vist I Hallsta-
hammar, að leita að þessu
blaði — heima hjá móður
Ake.
— Það skal enginn geta
haldið því fram aö hann
gefist upp eftir fyrstu at-
rennu, sagði Kollberg.
— Jæja, það var nú verri
sagan, því ég ætlaði að fá
lánaðan bilinn hans. Það er
eitthvað að kveikjunni i
mlnum.
Kollberg kom til Eksjö að,
morgni hins 8. janúar.
Hann hafði ekið þangað um
nóttina, 335 kilóm^ra leið i
stórhrið og á vegum sem
voru hálir eins og skauta-
svell, en hann var samt
ekki tiltakanlega þreyttur.
Honum hlýnaði um hjarta-
ræturnar við að sjá gamla,
fallega bæjarhótelið, sem
féll svo vel inn I jólalegt
umhverfið á þorpstorginu.
Sverker Johnson veitinga-
maður var nú látinn fyrir
tlu árum, en afritið af
hótelreikningi Nils Erik
Göransson fannst samt
eftir mikla leit i rykföllnum
pappakassa uppi á háalofti.
Reikningurinn staðfesti,
að Göransson hefði búið i
ellefu sólarhringa á gisti-
húsinu. A hverjum degi
hafði hann borðað og
drukkið i matsalnum og
kvittað fyrir upphæðirnar,
sem siðan voru færðar á
hótelreikninginn. Á honum
voru ýms fleiri útgjöld, svo
sem simtöl, en númerin,
semGöransson hafði hringt
til voru ekki tilgreind. En
auk þess var þar einn út-
gjaldaliður, sem strax
vakti áhuga Kollbergs.
Þann 6. júni 1951 hafði
gistihúsið greitt bilaverk-
stæði kr. 52.25 vegna
Göranssons. Fyrir „drátt
og viðgerð”.
— Er þetta verkstæði
ennþá til? spurði Kollberg i
afgreiðslunni?
— Vist er svo, og sami
maðurinn hefur rekið það i
tuttugu og fimm ár. Þér
farið aðeins sem leið liggur
úteftir til Lánganas, og.
Eigandi verkstæðisins
hafði reyndar rekið það á
sama staö i tuttugu og sjö
ár. Hann brást heldur illa
við spurningum Kollbergs
— Fyrir sextán og hálfu
ári! Hvernig i fjandanum
ætti ég að muna það?
— En hafið þér ekki bók-
hald?
— Jú, það megið þér
bóka, sagði maðurinn.
— Hér er regla á hlutun-
um.
Það tók hann hálfa aðra
klukkustund að finna
gömlu sjóðbókina. Hann
vildi ekki láta hana ai
hendi, en fletti sjálfur hægt
og silalega upp viðkomandi
dagsetningu.
— Þann 6. júni, já, sagð
hann. — Hérna er það.
Sóttur til bæjargisti
f •
ÞETTA ER
ÞAÐ SEM
ÞÚ ÓTTAST
Glæpir, eiturlyf og áfengir
'drykkir valda ekki mestri
skelfingu hér i þessum heimi,
eins og sumir gætu haldið. Jón
Jónsson, meðalmaður, er miklu
hræddari við annað, svo sem
eins og þurfa að halda tölu
frammi fyrir áheyrendum við
lyftur og skordýr. Eða hunda.
Hið óttalega
Skelfdir af hundraði
Að tala fyrir áheyrendur 42%
Mikil hæð (lofthræðsla) 32%
Skordýr og f lugur 22%
Peningaáhyggjur 22%
Djúpt vatn 22%
Veikindi 19%
Dauðinn 19%
Flugferðir 18%
Einmanaleiki 14%
Hundar 11%
Bilferðir 9%
Myrkrið 8%
Lyftur 8%
Vélstigar 5%
Hópur markaðsrannsóknar-
manna spurði nálægt 3000
manns i glæpahrjáðum og lyfja-
sýktum Bandarikjunum hvað
fólkið óttaðist mest. Svörin, sem
fram koma i framangreindri
töflu, sýna, að óttinn við
algenga hluti er svo almennur,
að slikur ótti verður að teljast
eðlilegur og fólk er mjög steypt i
sama móti hvað ótta kenndina
varðar. Kviði yfir því að vera
rændur eða sleginn kom varl
fram hjá nokkrum manni, og
tiltölulega fáir voru hræddir við
einmanaleikann.
1 heildina tekið, þá voru konur
yfirleitt meiri „veimiltitur” en
karlmenn. Helmingi fleir.konur
voru lofthræddar, hræddar við
skordýr, djúpt vatn, flug- eða
bílferðir, þrisvar sinnum fleiri
konur voru hræddar viðmyrkrið
og fjórum sinnum fleiri konur
en karlar voru hræddar við
lyftur. Einnig voru konurnar
hræddari við hunda, veikindi og
dauða. Vera kann, að
rauðsokkum liki ekki þessi
niðurstaða, þar sem hún sýni
konu vera meiri kveif en karl-
mann, en þeim kann þá að vera
það nokkur huggun harmi gegn,
að eini óttinn, sem karlmenn
höfðu meiri en konur, var óttinn
viö fjármálaáhyggjur og efna-
hagserfiðleika.
________ 5 í> tX>|K
-Samvinnutrvggíngar íofa aðbæta okkur
skaöann a0 fullu ef viö flytjum trygginguna yfir
atilSjóvá!
O
Af hverju brakar i beinunum, pabbi, jjj
*TT,þcgar þú krossleggur finguma....? k
O
— Og svo þegar ég vann stóra vinninginn, þá
hugsaöi ég meö mér: Af hverju ekki...??
Margir hætta námi við
Kaupmannahafnarháskóla
— Þekking stúdenta er mjög
tilviljanakennd og margir hafa
ekki hugmynd um þá frekari
námsmöguleika sem þeim
býðst, segir danski námsleiö-
beinandinn Poul Bache i viðtali
viö blaðið Politiken, sem efnt
var til vegna hárrar fallpró-
sentu danskra stúdenta við
Kaupmannahafnarháskóla.
— Hluti vandans á rætur sin-
ar að rekja til þess, að margir
menntaskólar iáta þess aðeins
getið, að stúdentsprófið leggi
grundvöil að æðri menntun án
þess að skýra neitt út, hvaða
valkosti hið æöra nám býður
upp á, segir námsleiðbeinand-
inn einnig.
Þetta verður til þess, að 10.
hver stúdent skiptir um fag i há-
skóla strax á fyrsta mánuði
námsins og að á undanförnum
fimm árum hafa 20% stúdenta
hætt námi á hverju ári.
— Það getur verið mjög erfitt
□ Flestir, sem hætta, eru börn
Ifttskólagenginna foreldra
að byrja nám við svo stóran há-
skóla, sem Kaupmannahafnar-
háskóli er, segir leiðbeinandinn.
Auk þess er sá skóli mjög frjáls-
lyndur hvað námsskipulag og
timasókn varðar og byggir þar
á gömlum merg. Þetta merkir,
að hver einstaklingur verður að
vinna sig áfram einn og sjálfur
án aðstoðar frá skólanum eða
skólareglum.
— Það er einnig greinilegt, að
það kemur fram stéttamismun-
ur i sambandi við skiptingu
stúdenta i þá, sem hætta námi
og hina, sem áfram halda.
Flestir þeirra, sem námi hætta,
eru börn foreldra, sem ekki hafa
háskólamenntun.
— Onnur orsök þess, hve
margir hætta námi, er sú, hve
erfitt er að verða sér úti um
námslán og námsstyrki, segir
leiðbeinandinn einnig. Aðeins
litill hluti stúdentanna nýtur
lána svo nokkru nemi og mjög
fá heimili geta fjárhagslega
stutt börn sin til námsins. Þvi er
það, að fjölmargir stúdentar
verða að stunda launaða vinnu
jafnhliða námsvinnunni.
— Þriðja orsökin getur svo
veriðsú, að sett eru mjög ströng
inngönguskilyrði i ýmsa sér-
skóla — svo sem kennaraskóla,
félagsmálask.óla og námskeið
fyrir tómstundaleiðbeinendur.
A meðan námsfólk biöur eftir
inngöngu i þessa sérskóla eyða
margir biðtima sinum við mála-
myndanám i háskólanum, segir
Poul Bache.
BOGFIMI
VEX
FISKUR
UM HRYGG
Bogfimin, sem var Olymplu-
grein i Munchen I fyrra, nýtur
nú sivaxandi vinsælda i mörg-
um löndum Evrópu. Áhuginn á
þessari grein iþrótta jókst mjög
eftir ólympiuleikana, enda er
hún aðgengileg fyrir flesta sem
tómstundagaman sem og
keppnisgrein. Stóri kosturinn
viö iðkun hennar er það, að ekki
þarf til þess neinn sérstakan
klæönað eða húsakynni heldur
bara boga, pilu og markskifu og
siöast en ekki sist opið land-
svæði.
En undrun sætir þó stöðugt
aukin ásókn kvenna á öllum
aldri i grein þessa. A myndinni
sem hér fylgir, sést Hella Rust-
emeier.sem varð sigurvegari i
keppni um titilinn „besti bog-
maður Itonn”. Eins og mynd-
inni sést voru keppinautar
hennar ekki allir kvenkyns,
heldur tóku margir kraftalegir
karlmenn þátt i keppninni. Hún
staðfesti enn þá betur en gert
hefur verið hingað til, að talið
um „veika kynið" á ekki sama
rétt á sér öllu lengur, þvi bog-
fimi er jú erfiðisiþrótt. t keppni
verður hver keppandi að skjóta
36 örvum i hvert skipti úr fjór-
um mismunandi fjarlægðum.
Og hvað þýðir það? Að spenna
bogann 144 sinnum með 20 kg á-
taki þýðir hvorki meira né
minna en að hver og einn lyfti 3
tonnum tæplega, og hana nú.
Fredericia er bær,
sem sjúkdómarnir hrjá
mengunin frá Superfos-verksmiðjunum
Danska blaöið Aktuelt segir, að
ibúar bæjarins Fredericia séu
hrjáðari af sjúkdómum en fólk i
öðrum dönskum bæjum. Er það
rakið til Superfosverksmiðjunn-
ar, sem er staðsett mitt i bænum.
Það er staðreynd.að íbúar
Fredeicia hafa mun meiri útgjöld
af sjúkdómum og læknishjálp en
fólk i nágrannabæjunum, Vejle
og llorsens.
„Við höfum ætið undrast, að
sjúkrasamlagið i Fredericia hef-
ur jafnan orðið að bera meiri
kostnað en sjúkrasamlögin i öðr-
um bæjum”, segir Martin Han-
Því veldur
sen, fyrrverandi borgarstjóri.
„Við höfum orðiö að borga mun
meir i læknishjálp og umfram allt
höfum við orðið að borga mun
meir i sjúkradagpeninga. Hins
vegar höfum við ekki getað fundið
neina skýringu á þessu fyrir-
bæri”. „Orsök þessa er ekki sú,
að við skrifum fleiri lyfseðla eða
dýrari lyf en læknar i öðrum bæj-
um,” segir Steen Gerdes læknir.
„En Fredericia er slæmur bær,
t.d. fyrir astmasjúklinga. Fólk,
sem býr i nágrenni Superfos-
verksmiðjunnar, er hvatt til að
flytja brott ef það á börn, sem
þjást af lungnateppu (bron-
kitis)”. „Það er illt til þess að
vita, að verksmiðja á borð við
Superfos skuli vera i miðjum
bænum”, segir Rita Hazell, lektor
við háskólann i Árósum. „Gul-
brúnn reykurinn frá verksmiðj-
unni liggur þétt yfir bænum og
hefur haft mjög óheppilegar af-
leiðingar, rétt eins og i öðrum
dönskum bæjum”, segir hún.
Áhrif mengunarinnar læðast að
bæjarbúum eins og þjófur um
nótt. Ryk, reykur og óþægileg
eiturlykt voru eitt sinn ásteyt-
ingarsteinar af fagurfræðilegum
ástæðum, en skyndilega erum við
komin yfir mörkin og stöndum
andspænis ofboðslegri mengun
náttúrunnar, jarðarinnar, mat-
væla okkar og heimkynna. Aktu-
elt segir, að sögulegar ástæður
séu að baki ástandsins i dag. Sú
hafi verið tið, að bæirnir börðust
um að fá iðnverin til sin. Þeir
færðu þeim lóðir að gjöf og tóku á
sig hvers kyns óþægindi til að
starfsemi þeirra gæti hafist. Nú
eru syndirnar hverjum manni
augljósar. Við getum ekki byggt
meir á þvi, sem er, þvi að þaö
leiðir til allsherjar ófarnaöar.
□ Ný félagsfræðikönnun
meðal sænskra skólabarna
1 samráði við sænsku Vinnu-
málastofnunina hafa skólayfir-
völd framkvæmt skoðanakönnun
hjá 947 skólanemum, sem luku
skyldunámi frá grunnskólanum I
Karlstad i Sviþjóð.
Tilgangur könnunarinnar var
að athuga, hvaða atriði það eru,
sem ráða vali unga fólksins á
framhaldsnámsbrautum og llfs-
starfi og hvernig það metur stöðu
sina. A grundvclli þessara fruni-
athugana munu skólayfirviild svo
láta vinna út spurningaform til
þess að nota i ölluni sænskum
skólum.
Unglingarnir cru spurðir u.þ.b.
70spurninga. Einkum og sér i íagi
cr fylgst vcl með svörum þeirra,
scm valið liafa hina nýju tveggja
ára námsbraut við mennlaskól-
ana, en þessi námshraul felur I
sér fyrstu tilraunir sænskra mcð
mcnntaskólanám sniðið við hæfi
þeirra, sem hyggjast leggja verk-
íegar starfsgreinar fyrir sig.
Spurningin stóra cr, hvort þau fái
i skólanum næga þjálfun með lil-
lili til þeirrar starfsgreinar, sem
þau hyggjast gera að lifsstarfi
sinu.
Sami árgangur var spurður
fyrir einu ári, en þá var leitað lil
þeirra, sem EKKI hugðu á
mcnntaskólanám eða fengu ekki
aðgang að slikum skólum. Einnig
var lcilað til þeirra, sem af cin-
hverjum áslæðum haútu mennta-
skólanámi. Þá var spurningin:
llvernig gekk þcim 150 nemend-
um frá Karlslad, sem liaútu að
loknu skyldunámi og fóru heint út
i alvinnulifið? Svörin sýndu, að
einuiigis fáir þeirra fengu störf
fyrir milligöngu vinnumiðlunar.
smhiis
RÚÐU-
hitarinn

Smiths afturrúðu-hitarinn hreinsar af raka oghélu á
ótrúlega skömmum tíma.
Engin plast-motta og þvi engin skerðing útsýnis.
Auðveld ísetning á flestum gerðum bifreiða og
-/innuvéla.

j
Við gangsetningu. Eftir 1 mín. 50 sek.
-.ftir 2 min. 45 sek. >
Eftir 4 min. 30 sek
^8JT50
Skipholti 35 — Simar:
P
8-13-50 verzlun • 8-13-51 • verkstæði • 8-13-52 skrifstofa

o
0
Miðvikudagur 14. nóvember 1973.
Miðvikudagur 14. nóvember 1973.