Alþýðublaðið - 15.11.1973, Qupperneq 5

Alþýðublaðsútgáfan hf. Stjórnmála-
ritstjóri Sighvatur Björgvinsson.
Fréttastjóri Sigtryggur Sigtryggsson.
Ritstjórnarfulltrúi Bjarni Sigtryggs-
son. Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Freysteinn Jóhannsson. Aðsetur rit-
stjórnar, Skipholti 19. Sími 86666. Af-
greiðsla: Hverfisgötu 8-10. Sími 14900.
Auglýsingar: Hverfisgötu 8-10. Sími
86660. Blaðaprent hf.
EININGIN SEM DÓ
Það verður að segjast eins og er, að harla litil
reisn var yfir Alþingi, þegar samningarnir við
Breta voru þar til umræðu og afgreiðslu. Þing-
menn Alþýðubandalagsins höguðu sér eins og
hreinir trúðar, héldu bæði i senn harðorðar and-
spyrnuræður við þennan ,,grábölvaða samning”
— svo notuð séu orð Jónasar Árnasonar — og
skammarræður gegn forsætisráðherra, en
sneru svo ávallt við blaðinu i siðustu setningum
sinum og kváðust mundu greiða samningunum
atkvæði. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins voru
Alþýðubandalagsmönnunum litlu betri.
Skoðanir þeirra á þessu lifshagsmunamáli
þjóðarinnar voru eins og tindar upp úr tiu
pokum og þingflokkur Sjálfstæðismanna var
hreinlega i upplausn, enda virðist þessi stærsti
flokkur þjóðarinnar nú vera forystulaus og i
flakandi sárum.
Benedikt Gröndal, varaformaður Alþýðu-
flokksins, fór nokkrum orðum um þetta rislága
Alþingi i 'ræðu sinni á mánudagskvöldið. Hann
sagði m.a.:
„Ekki kæmi mér það á óvart, ef birtist i
blöðum og útvarpi á morgun andlátsfrétt, sem
hljóðaði eitthvað á þessa leið: Þjóðareining
ísiendinga i landhelgismálinu andaðist i
Sameinuðu alþingi þann 12. nóvember. Það áttu
að verða min næstu orð, að ég væri ekki viss um
það, hver skrifaði undir, en liklegast fengist
Fjallkonan til þess ef enginn annar myndi gera
það.... Það er erfitt fyrir nokkurn okkar, sem
verið hafa hér i dag eða þá, sem hafa fréttir af
þeim umræðum, sem hér hafa orðið, að tala
mikið eða hátt um einingu þjóðarinnar i þessu
máli eftir þær umræður, sem hér hafa farið
fram.”
Benedikt Gröndal sagði einnig:
„Enda þótt við séum ýmsu vanir á Alþingi
islendinga og bæði flokkar og stjórnmálamenn
geti gert ýmsar töfrakúnstir þannig, að
stundum virðist maður frekar vera i hringleika-
húsi en á löggjafarsamkomu, þá hygg ég, að
sjaldan hafi farið fram aðrar eins umræður og
hér hafa orðið i dag. Hver hefði trúað þvi fyrir
örfáum dögum, að þeir hæstvirtir ráðherrar,
sjávarútvegsráðherra og iðnaðarráðherra,
myndu standa hér uppi i ræðustólum á Alþingi
og halda uppi vörnum fyrir samning við Breta
um landhelgismálið? Og hver hefði trúað þvi, að
þeir, sem ráðherrarnir hafa þurft að verja sig
fyrir eins og fyrir grimmum úlfum, skuli vera
gallharðir Sjálfstæðismenn?
Það má mikið vera, ef einhverjir af fyrr-
verandi leiðtogum Sjálfstæðisflokksins hafa
ekki snúið sér við i gröfum sinum i dag! ”
Þetta sagði Benedikt Gröndal og undir þau orð
hans geta tekið þeir mörgu, sem sátu á þing-
pöllunum þessa dagana og fylgdust með
umræðum og atkvæðagreiðslum um landhelgis-
samningana. Vart hefur virðing þeirra fyrir
Alþingi íslendinga aukist við að horfa á þann
trúðleik, sem þar var á borð borinn af þing-
mönnum Alþýðubandalagsins og Sjálfstæðis-
flokksins. Það mátti ekki merkja af atferli
þessara manna, að þarna væri á ferðinni mikils-
verðasta mál íslendinga. Þeir voru Alþingi,
flokkum sinu og sjálfum sér til skammar með
ólikindalátum sinum og minna á fátt annað
fremur en Fróðárhirðina, sem þjóðskáldið
Einar Benediktsson kvað svo meistaralega um i
einu kvæða sinna.
STEFAN GUNNLAUGSSON UM LANDHELGISSAMNINGANfl
KOSTIHIIIR ÞYNGRI Á
METUM EN OKOSTIRNIR
Við umræðurnar um bráða-
birgðasamkomulagið við Breta
um veiðar breskra togara við Is-
land tók Stefán Gunnlaugsson al-
þingismaður til máls og fórust
honum orð m.a. á þessa leið:
„I dag og i kvöld hefur átt sér
staðhérá hinu háa Alþingi mikið
orðaskak, ef ég má nota það orð,
um ýms atriði — þó aðallega
aukaatriði — hefur mér fundist —
þess mál sem hér er á dagskrá.
Menn hafa reynt að koma höggi
hver á annars flokk i sambandi
við meðferð landhelgismála á
liðnum árum. Menn hafa leitast
við að sýna fram á hversu i lla eða
vel eftir atvikum hefir verið hald-
ið á landhelgismálinu nú á þessu
kjörtimabili eða árið 1961 — allt
eftir þvi hver hefur talað i það og
það skiptið.
Ég er ekki kominn i ræðustól
hér til að taka þátt i þvi karpi við
þetta tækifæri, enda búið að segja
flest sem segja þarf um þau efni
hér i kvöld, heldur til að gera
grein fyrir aðstöðu minni til
þingsályktunartill., sem hér er til
afgreiðslu, i örstuttu máli.
Það hefur komið berlega i ljós,
að fjarri fer þvi, að háttv. al-
þingismenn séu allskostar á-
nægðir með það samkomulag,
sem hæstv. forsætisráðherra
Ólafur Jóhannesson og forsætis-
ráðherra Breta gerðu og hér er
óskað eftir að Aiþingi heimili
rikisstjórninni að staðfesta. Hér
hafa verið rakin ýmis atriði, sem
mæla gegn þvi, að slikt sam-
komulag verði gert út frá sjónar-
miði okkar Islendinga.
Ég get tekið undir margt af þvi,
sem um þá hlið málsins hefur
verið sagt. Mér finnst t.d. ákaf-
lega erfitt að una þvi, að aðeins
eitt af hinum sex hólfum, sem
svæðunum milli 12 og 50 milna er
skipt i, skuli lokað, samtimis þvi
að hin 5 eru opin. Þá er ég mjög ó-
ánægður með þau timabil, sem
svæðin eru ýmist lokuð eða opin.
Sérstaklega get ég illa sætt mig
við að fiskimiðin á 12 til 50 milna
svæðinu úti fyrir Suðvesturlandi
skuli vera opin erlendum togur-
um yfir vetrarvertiðarmánuðina.
Þá vil ég leggja rika áherslu á
nauðsyn þess að tslendingar geti
haldið fullum rétti til að auka
friðlýsingu veiðisvæða.
Ýmislegt fleira hefði mátt bet-
ur fara i þessu samkomulagi, að
minum dómi, en fleira skal ekki
upptalið.
Á hinn bóginn hefur komið
greinilega fram hér i umræðun-
um hjá ýmsum ræðumönnum, að
þótt vissulega hefði verið æskilegt
Auglýsingasími
Alþýðublaðsins
er 86660
ORÐSENDING
frá Verkakvenna-
félaginu Framsókn
BASAR félagsins verður
1. desember. Vinsam-
legast komið gjöfum á
skrifstofu félagsins sem
allra fyrst.
Verkakvennafélagið
Framsókn
aö ýmis atriði i samkomulaginu
væru okkur hagstæðari en raun er
á, þá sé það, sem mælir með þvi
að samkomulagið verði gert
þyngra á metaskálunum, en hitt,
sem er þvi andstætt. Ég er i
þeirra hópi, sem þeirra skoðunar
eru.
Málið hefur þannig verið lagt
fyrir, að verði ekki samkomulag
á þeim grundvelli, sem fyrir ligg-
Stefán Gunnlaugsson
ur, blasir við, að Bretar munu
halda áfram veiðum innan 50
milna markanna, kannske undir
herskipavernd og að öðru leyti
stunda þær með svipuðum hætti
og átt hefur sér stað. Mannslifum
yrði þá áframhaldandi stofnað i
hættu. Skerðing fiskistofna yrði
áíram likt og verið hefur og miklu
meiri en verður, ef samkomulag-
ið nær staðfestingu ef að likum
lætur. En með þvi er m.a. tryggt
að breskum togurum er haldið Irá
mikilvægustu uppeldisstöðvunum
vissan tima á ári.
Félagsleg vandamál unglinga i
Reykjavik,sem m.a. koma fram i
afbrota- og óspektahneigð, á-
fengis- og jafnvel fiknilyfja-
neyslu, verða sifellt alvarlegri.
Um mál þetta var fjallað á kjör-
dæmisþingi Alþýðuflokksins i
Reykjavik, sem haldið var helg-
ina 22.-23. sept. s.I. og gerð um
það svohljóðandi ályktun:
„Vegna hinnar alvarlegu
þróunar i málefnum afvcga-
leiddra unglinga telur kjör-
dæmisþingið, að borgarstjórn
Iteykjavikur eigi að beita sér
fyrir eftirfarandi:
Það er svo mikilvægt, að min-
um dómi, að takast megi að
semja frið við Breta i þvi hættu-
lega og óæskilega striði, sem við
höfum átt i við þessa gömlu við-
skiptaþjóð okkar, að ég vil fyrir
mitt leyti fallast á þær óæskilegu
ivilnanir þeim til handa innan 50
milnanna, til 2ja ára, sem sam-
komulagið gerir ráö fyrir, þótt ég
éigi erfitt með að kyngja ýmsu af
þvl sem það gerir ráð fyrir Bret-
um til handa.
Auðvitað má deila endalaust
um það, hvort betri samningum
við Breta hefði verið náð, ef öðru
visi hefði verið staðið að samn-
ingsmálunum en hæstv. rikis-
stjórn hefur gert. Ég mun láta
það liggja á milli hluta að svo
komnu máli. En þvi er ekki að
leyna, og það hefur raunar komiö
hér fram i þessum umræðum, að
það er skoðun margra, að skjót-
ari og hagstæðari lausn þessa
máls hefði fengist fram, ef staðið
hefði verið að samningaviðræð-
unum við Breta i landhelgismál-
inu á annan hátt en raun hefur
orðið á, allt frá þvi að landhelgin
var færð út i 50 milur.
Kjarni þessa máls I mínum
huga, eins og það liggur fyrir, er
sá, að um áframhaldandi strið er
að ræða um ófyrirsjáanlega tima
með öllum þeim hættulegu afleið-
ingum, sem þvi eru samfara, ef
ekki verður gengið frá þessu
samkomulagi. Hinsvegar getum
við nú samið frið á þeim grund-
velli, sem hér hefur verið gerð
grein fyrir. Hagsmunum Islands
er betur borgið með slikum friði
en vcra mundi, ef deilan héldi á-
fram. Þessvegna greiði ég
þingsál.till. atkvæði sem hér er til
umræðu þótt ég sjái mikla ann-
marka á þessu samkomulagi.”
eða félagsráðgjafa við unglinga-
«lí gagnfræðaskóla borgarinnar
til að sinna málcfnum þeirra
nemenda. sem ciga I félagslegum
crfiðlcikum.
2. að óska eftir viðræðum við
nærliggjandi svcitarfélög um
þessi mál með það markmið I
liuga, að fram færi rækileg könn-
un á þvi, hvort unnt sé að stofna
til raunhæfrar samvinnu sveitar-
félaganna til hjálpar þcim ungl-
ingum, sem eiga i félagslegum
erfiðleikum.”
FLOKKSSTARFIÐ
FULLTRUARADID í REYKJAVÍK AUGLYSIR
HÁDEGISVERÐARFUND
N.K. LAUGARDAG
ÍIÐNÓ
Fulltrúaráð AlþýixrFlokksfélaganna i
Reykjavik efnir til nadegisverðarfundar
n.k. laugardag i Iðnó, uppi, og hefst fund-
urinn kl. 12.15.
Fundarefni:
1. Rætt verður um kjaramálin!
2. Skýrt frá gangi viðræðna Alþýðuflokksins við SFV
um hugsanlegt samstarf i komandi borgarstjórnar-
kosningum.
Stjórnin
FÉLAGSLEGUM VANDAMÁLUM
UNGLINGA GAUMUR GEFINN
I. aft athu^aö verði, hvort ekki
se unnt að ráða sérstaka kennara
Fimmtudagur 15. nóvember 1973.
0