Alþýðublaðið - 25.11.1974, Qupperneq 2

STJÓRNMÁL
Það voru merkileg orð, sem
höfð voru eftir Ragnari Arn-
alds, nýendurkjörnum for-
manni Alþýðubandalagsins, i
leiðara Þjóðviljans á sunnu-
daginn, en þau voru tekin úr
setningaræðu formannsins á
landsfundi, sem Alþýðu-
bandalagið efndi til um helg-
ina.Þar segir i niðurlagi:
„Eins er um lifskjör al-
mennings, sem aldrei hafa
verið betri en i tið fráfarandi
stjórnar. Framundan er að
vlsu hörö varnarbarátta og
harðnandi timar. Sóknin til
betri lífskjara hefur veriö
stöðvuð”.Þó aöhinir sjálfskip-
uðu alþýðuforingjar, sem I 3
ár hituöu ráöherrastólana
fyrir hönd Alþýöubandalags-
ins og sumir þingmenn þess
reyni meö hjálp skriffinnanna
á Þjóðviljanum að hreinsa Al-
þýöubandalagið af þvf, hvern-
ig nú er komiö i kjaramálum
launþega, eru þeir ófáir Al-
þýðubandalagsmennirnir,
sem ekki taka þátt I þeim
kattarþvotti.
Er nema von, að launþegar,
sem fylgt hafa Alþýðubanda-
laginu að málum i trausti
þess, að þar væri sannur
verkalýösflokkur, málsvari
islenstu-a launþega, skjöldur
þeirra og sverð, gagnrýni þá
herra, hvað sem þeir annars
heita, Ragnar, Magnús eða
Lúðvik, sem bera höfuðábyrgð
á stjórnleysi i efnahagsmálum
þjóðarinnar I valdatið hinnar
svokölluðu vinstri stjórnar og
hinir nýju stjórnarherrar
Ihalds og framsóknar nýta sér
nú út i æsar?
Ragnar Arnalds segir, að
sóknin til betri lifskjara hafi
verið stöðvuð. En hvenær
skyldi hún hafa stöðvast? Það
gerðist um sama leyti og
verkalýðshreyfingin undirrit-
aði gildandi kjarasamninga,
sem gerðir voru undir eins
konar eftirliti ráöherra Al-
þýðubandalagsins. t
framhaldi af þessum samn-
ingum, sem allir eru sammála
um, að hafi fært þeim mest,
sem mestar höfðu tekjurnar
fyrir, en þeim minnst, sem við
bágustu kjörin bjuggu fyrir,
lögðu sjálfir alþýðuforingj-
arnir i Alþýðubandalaginu á
ráðin um stöðvun á greiðslu
verölagsbóta. Þeir eiga ásamt
Ólafi Jó útgáfuréttinn á fyrstu
bráðabirgðalögunum, sem
bönnuöu, að hinar gifurlegu
verðhækkanir á öllum sviðum
yrðu bættar I launum. A sama
tima fullyrtu þessi sömu
herramenn, að allt væri I stak-
asta lagi i efnahagsmálum. Ef
um einhverja erfiöleika væri
að ræöa, þá væru það smá-
vægileg bókhaldsvandkvæði.
Vist er um það, að sókn lág-
launafólks til betri lifskjara
var stöðvuð einmitt I valdatið
þeirrar rikisstjórnar, sem Al-
þýðubandalagið átti aðild að,
og þá jókst launamisrétti
meira hér á landi en dæmi eru
um I langan tima áður. Að
slikt gerist einmitt i valdatið
þeirrar rikisstjórnar, sem for-
ingjar Alþýðubandalagsins
syngja lof og dýrð i tima og
ótima, er engin tilviljun. Þess-
ir menn bera ekki skynbragð á
efnahagsmál. Þeir eru meira
eða minna snarvilltir i hug-
myndafræði, sem ekkert á
skyit við raunveruleika H.E.H.
Hart deilt um
upplýsingamiðlun
stjórnvalda
Okkar fréttir koma
að utan
Harðar umræður urðu á Al-
þingi I gær milli Ólafs Jóhann-
essonar, dómsmálaráðherra og
Sighvatar B jörgvinssonar
alþm., um fréttaþjónustu Is-
lenskra stjórnvalda varðandi
atburði landhelgismálsins.
Upphafið var það, að í ræðu,
sem Sighvatur flutti um frum-
varp til laga um upplýsinga-
skyldu stjórnvalda, vék hann
örfáum orðum að slðustu við-
burðum landhelgismálsins —
töku vestur-þýska togarans
Arcturus milli kl. 4 og 5 I fyrra-
dag — og gagnrýndi, að enn einu
sinni skyldu fyrstu fréttir af
slikum viöburðum berast ts-
lendingum erlendis frá. Benti
hann á, að Islenskir aðilar hefðu
ekkert um málið sagt fyrr en
mörgum klst. eftir aö atburður-
inn heföi gerst — og mörgum
klst. eftir, að frá honum hefði
verið sagt f erlendum fjölmiðl-
um. Rifjaöi hann upp, hversu oft
áþekk atvik varðandi samskipti
islenskra fjölmiðla og stjórn-
valda heföu orðiö meðan land-
helgisdeilan við Breta stóð sem
hæst og vitnaði I þvi sambandi
til ummæla Kúnstner Hansens i
Strompleiknum, sem sagöi:
Upphefð min kemur að utan.
Mætti segja það sama um Isl.
stjórnvöld, þvi Islendingar
hefðu oftsinnis fengiö fyrstu
fréttir sinar af aðgerðum þeirra
I landhelgismálinu að utan.
Ólafur Jóhannesson, dóms-
málaráðherra, brást reiður við
og flutti langa ræðu af þessu til-
efni. Sagðist hann ekki vita bet-
ur, en að samskipti stjórnvalda
og islenskra fjölmiðla vegna
landhelgismálsins hefðu ávallt
verið góð, en hins vegar væri
það ekki vani löggæslumanna
að tilkynna fyrirfram hvenær
þeir hygðust handtaka lög-
brjóta. Væri þetta I fyrsta sinn,
sem hann vissi til þess, að slik
gagnrýni á fréttaflutning af
landhelgismálinu hefði verið
borin fram á opinberum vett-
vangi. Hann hefði ávallt verið
reiðubúinn til þess að veita is-
lenskum fjölmiðlum allar upp-
lýsingar um það mál og sama
máli gegndi um alla þá aöila
innanlands, sem um það fjöll-
uðu.
I þessu sambandi ræddi for-
sætisráðherra sérstaklega um
þá njósnastarfsemi, sem sumir
tslendingar hefðu áður og fyrri
stundað fyrir erlenda togara um
feröir og verustaði varðskipa og
þjóöin heföi fordæmt. Væri ekki
til heilla að feta I slika slóö.
Sighvaatur svaraði þvl til, aö
þaö væri bæöi ómaklegt og með
öllu ástæðulaust af ráðherra, að
likja islenskum blaðamönnum,
sem væru að reyna að afla
frétta af atburðum landhelgis-
málsins, við menn, sem stund-
uðu njósnir um ferðir varðskipa
Í0k\ f® ilf # CENCIS5KRANING Nr. novem^er 1V7 4. SlcraÖ frá Eining Kl. 13,00 Kaup Sala
21/11 1974 1 Bandaríkjadollar 117,40 117,80
25/11 1 Sterlingspund 272, 40 273, 60 *
21/11 - 1 Kanadadollar 118, 95 119,45
25/11 - 100 Danskar krónur 2009, 50 2018,10 *
- - 100 Norskar krónur 2175, 20 2184,40 *
- - 100 Sænskar krónur 2738, 45 2750, 15 *
- - 100 Finnsk mörk 3175, 05 3188,55 *
22/11 - 100 Franskir frankar 2505, 85 2516,55
25/11 - 100 Belg. frankar 313, 25 314, 55
- - 100 Svissn. frankar 4268, 20 4287,00 *
- - 100 Gyllinl 4555, 50 4574,90 *
- - 100 V. -Þýzk mörk 4739, 50 4759, 70 *
- - 100 Lírur 17, 57 17, 64 *
- - 100 Aueturr. Sch. 662, 06 664, 90 *
- - - 100 Escudoa 472, 80 474, 80 *
22/11 - 100 Peeetar 206, 00 206, 90
25/11 - 100 Yen 39, 10 39, 26 #
2/9 - 100 Reikningskrónur- 99,86 100, 14
Vöruskiptalönd
21/11 - 1 Reikning sdollar - 117,40 117,80
Vöruskiptalönd
« Breytlng frá siBuetu skráningu.
HAFNARSTRÆTI 22
(Gamla smjörhúsið)
SIMI 2-77-27.
Auglýsið í
Alþýðublaðinu
28660
fyrir erlenda togaramenn.
Hvatti hann dómsmálaráðherra
til þess að taka þau orð sin aft-
ur. Þá sagði hann það rangt
vera hjá ráðherra, að Islenskir
blaðamenn hefðu ekki gagnrýnt
fréttaflutning stjórnvalda af at-
burðum landhelgismálsins.
Þvert á móti hefðu blaðamenn
oftsinnis gagnrýnt stjórnvöld
mjög harkalega fyrir, hversu
seintog illa hafi gengið að fá frá
þeim fréttir eða staðfestingar á
fréttum frá öðrum aðilum um
atburði landhelgismálsins. Ætti
sú gagnrýni vart að hafa fariö
fram hjá ráöherranum. Þá
minnti Sighvatur á þau ummæli
ráðherrans frá þvi I þorska-
striðinu við Breta, hve oft er-
lendar fréttastofur flyttu rangar
og ófullnægjandi fregnir af at-
buröum málsins og sagði, að
eina svarið hlyti að vera það, að
Islensk stjórnvöld yröu fyrri er-
lendum aðilum til þess að flytja
fregnirnar og gætu þannig strax
i upphafi haft þau áhrif, að
fréttirnar yröu réttar og full-
nægjandi. Sagöi hann skyldu Is-
lenskra blaða vera þá, aö reyna
að flytja landsmönnum fregnir
af þvl, sem gerðist I þessu
mikla lifshagsmunamáli þjóð-
arinnar og skylda stjórnvalda
væri að sjá svo um, að islensku
fjölmiðlarnir fengju þær fréttir
réttar og öruggar strax frá
fyrstu hendi en þyrftu ekki að
byggja á frásögnum erlendra
fréttastofa. Hvatti hann dóms-
málaráðherra til þess að beita
sér fyrir slikri sjálfsagðri
breytingu á samskiptum stjórn-
valda og islensku fjölmiðlanna.
Ólafur Jóhannesson tók aftur
til máls, og sagði, að ummæli
sin bæri ekki að skilja svo sem
hann heföi veriö að likja is-
lenskum blaðamönnum við
„togaranjósnara”.
í hreinskilni
sagt
eftir Odd A. Sigurjónsson
Nám erlendra mála.
Smáþjóð eins og okkur Is-
lendingum er veruleg nauð-
syn að læra framandi tungu,
vegna umfangsmikilla sam-
skipta við aðrar þjóðir. Þarf-
laust er, að rekja það frekar
og veröur ekki gert hér. Á
hinn bóginn er auðvitað eng-
an veginn sama, hvernig að
þvi verki er staðið. Fram til
siðustu tima hefur málanám
fallið I svipuðum farvegi,
lengstaf. Aðaláherzlan hefur
verið lögð á textakunnáttu og
málfræði, en siður á fram-
burð. Með haldgóðri texta-
kunnáttu og málfræði hefur
erlenda málið verið, og hlýt-
ur að vera, mikill styrkur
fyrir námið i okkar eigin
tungu, enda er næsta torvelt
að hugsa sér staðgóða kunn-
áttu I erlendu máli, ef kunn-
átta I okkar eigin er ekki
minnst feti framar. Ef við
skiljum ekki og höfum ekki
kunnáttu I íslenzkum hug-
tökum, hversu miklar likur
höfum við þá til að nema
merkingu hinna erlendu?
Þetta ætti öllum að vera á-
kaflega auðskilið. En þvi
miður verður ekki betur séð,
en aö skilningi á þessu ein-
falda lögmáli sé verulega að
hraka. Hættulaust væri aö
mestu, ef hér væri ekki um
að ræöa hóp, ég vil segja
harösnúinn hóp manna, sem
illu heilli, hafa náð alltof
miklum tökum og áhrifum i
fslenzka skólakerfinu og á
þann hátt getað komið i
framkvæmd hugmyndum
sinum. Þetta kann að virðast
harður dómur, einhver vildi
máske segja sleggjudómur.
En biöum nú dálitið við. Ein-
hverntíma var sagt. Af á-
vöxtunum skuluð þér þekkja
þá, og er raunsannur máls-
háttur. Ég hefi átt þess kost,
að vera áhorfandi að þessu
hin síðari ár og i nægilega
stórum skóla, til þess að eiga
að geta metið árangurinn án
þess að vera bundinn við of
litið úrtak, sem naumast
væri marktækt. Þvi er ekki
að neita, að ég horfði með
nokkurri forvitni, jafnvel
eftirvæntingu á, hvernig
stóraukin framburðar-
kennsla gæfist. Ég neita þvi
ekki, að ég batt nokkrar von-
ir viö, að betri tækifæri nem-
enda, til þess að tjá sig á
málinu, gæti orðið þeim
hvati til þess að leggja sig
betur fram við námið yfir-
leitt i málinu. Hins var auð-
vitað ekki að dyljast, að þar
eð vikustunda fjöldi var ekki
aukinn, myndi textakunn-
áttu óhjákvæmilega hraka,
miðað við vetrarstarf. Þetta
er svo augijóst að engin þörf
er langrar umræðu. Kakan
verður ekki bæði geymd og
etin. Segja má, að hér gæti
komið til hjálpar að auka
timann, sem til námsins fer,
eins og raunar hefur verið
gert með þvi að færa mála-
námið neðar á skólastigin,
niður I barnaskólana. Þá
rekum viö okkur aftur á þá
einföldu staðreynd, að kunn-
áttan i eigin máli verður fjöt-
ur um fót. Hún er hvorki
nægilega yfirgripsmikil né
traust til þess að á henni
verði reist staðgóð og næg
þekking á erlenda málinu,
sem við skal fást. Hér erum
við komin i slæma sjálf-
heldu. Lakast af öllu er þó,
að það virðist vera harðsoðin
ætlun þeirra, sem ráöa, að
halda þessu til streitu. Auð-
vitað er hægt, að blekkja
með þvi að draga úr t.d.
prófkröfum, svo að ekki hatti
um of fyrir. Við þekkjum það
býsna vel, alltof vel, að það
er fleira en krónan, sem
heldur nafninu, þó gildið
breytist.
Hafnartjaröar Apótek
Afgreiðslutími:
Virka daga kl. 9-18.30
Laugardaga kl. 10-12.30.
Helgidaga kl. 11-12
Eftir lokun:
Upplýsingasími 51600.
BLÖMABÚÐIN
BLQMASKRE YTINGfl R
ÞAÐ BORGAR SIG
AÐVERZLA i KR0N
Dúm
í GlflEflBflE
/ími 84200
- -
0
Þriðjudagur 26. nóvember 1974.