Alþýðublaðið - 21.02.1975, Blaðsíða 2

STJÓRNMÁL
Vanrækslusyndir í
orkumálum
Með hinu stórhækkaða verði
á oliu og öðrum innfluttum
brennsluefnum eru orkumálin
fyrst að marki orðin alvarlegt
vandamál á Islandi. Þá fyrst
hefur okkur orðið ljóst hve
vanræksla stjórnvalda á
umliðnum árum — og þá
einkum og sér i lagi fyrr-
verandi iðnaðarráðherra,
Magnúsar Kjartanssonar —
hefur reynst þjóðinni
dýrkeypt. I ráðherratið hans
voru virkjunarmálin gróflega
vanrækt og láglaunafólkið,
sem þurft hefur að taka á sig
hreina verðsprengingu á oliu-
kyndingakostnaði vegna þess,
aö vanrækt var að afla inn-
lendrar orku — raforku og
jarðvarmaorku — ætti að
minnast þess hver þar ber
höfuðábyrgðina næst þegar
útsendarar kommúnista koma
að máli við það. bað er
bókstaflega skelfilegt til þess
að vita, að á sama tima og olia
til húshitunar hefur marg-
faldast i verði skuli meginið af
islenskum orkulindum vera
óbeislaðar og engum til gagns
þótt vitað sé, að torfundnar
séu framkvæmdir, sem skila
jafn miklum arði á Islandi og
eru jafn hagkvæmar fyrir
Islendinga og einmitt
virkjunarframkvæmdir. En
aðgerðarleysið og fyrir-
hyggjuleysið i þessum málum
er enn eitt dæmið um
stjórnleysi það, sem rikt hefur
i landinu.
Tint upp úr tiu pokum
Og enn er þessum málum
þannig hagað á okkar ágæta
landi, að virkjunarmál og
virkjunarframkvæmdir eru
likt og tindar upp úr tiu
pokum. Engin heildarstefna
hefur verið mótuð, engar
heildaráætlanir verið gerðar
um virkjunarmál til fram-
tiðar, engu samræmi fyrir að
fara.
Við svo búið má auðvitað
ekki standa. Orkumálin eru nú
orðin eitt mesta stórmái
Islendinga og ef einhvers
staöar er þörf á langtima
áætlunargerð og samræmdri
heildarstefnu i fjárfestingu og
skynsamlegri uppbyggingu,
þá er það i þeim málaflokki.
Timinn kostar peninga
í málum af þessu tagi kostar
timinn peninga. bar er dýrt að
biöa. Jafnvel þótt Alþingi og
rikisstjorn séu nú sem stendur
mikils til bundin við efnahags-
vandræði þjóðarbúsins, þá
dugar það samt sem áður ekki
sem afsökun fyrir aðgerðar-
leysi i orkumálunum. Ef
reynslan megnar að kenna
okkur eitthvað þá ættum við
að hafa lært að andvaraleysið
dugar okkur ekki lengur. bvi
verður nú þegar að hefjast
handa um áætlunargerðir og
heildarstefnumótun i
virkjunarmálum. Ætli
núverandi iðnaðarráðherra að
fá skárri einkunn hjá þjóðinni
en fyrirrennari hans, þá ber
honum skylda til að beita sér
fyrir þannig vinnubrögðum i
orkumálum landsmanna.
SB
EYMFERIA A
NÆSTA ARI
HEIMAMENN HAFA LAGT
FRAM SJÖ MILLJðNIR
„Við komumst upp á lagið
með það þegar við vorum uppi
á landi i gosinu að geta tekið
bilana okkar og skroppið i
ferðalög út fyrir bæinn”,
sögðu Vestmannaeyingar við
fréttamann Alþýðublaðsins,
þegar hann var á ferð i Eyjum
i vikunni. Og þeir bættu þvi
við, að góð von um að bráðlega
komi til Eyja bilaferja hafi ýtt
undir marga að flytjast heim
aftur.
Svo mikill er áhuginn á að fá
ferju, að nylega höfðu safnast
FJARHAGS-
ÁÆTLUN
VESTMANNA
EYINGA
F járha gsáætlun Vest-
mannaeyja fyrir árið 1975 var
lögð fram á bæjarstjórnar-
fundi 14. febrúar, og hljóðar
hún upp á 273 milljónir króna.
Stærstu tekjuliðirnir eru áætl-
aðir útsvör, 166 milljónir
króna og fasteignagjöld 26
milljónir króna. Gert er ráð
fyrir 26 millj. króna framlagi
úr jöfnunarsjóði sveitarfé-
laga, og auk þess 14 milljóna
aukaframlagi.
Mestu er áætlað, að verði
varið til félagsmála, eða 62
milljónum króna, og 45 mill-
jónum til hreinlætis- og heil-
brigðismála. Til Fræðslu- og
menningarmála er áætlað, að
verði veitt 39 milljónum króna
og 24 milljónum til gatna og
holræsagerðar.
sjö milljónir króna upp i kaup-
verð hennar I frjálsum fram-
lögum, en þúsund króna hluta-
bréf hafa verið seld i Eyjum
siðan i fyrrasumar. Ekki hef-
ur það dregið úr mönnum að
fjármagna þetta fyrirtæki, að
á fjárlögum þessa árs veitir
rikið 30 milljónir króna til
ferjukaupa og lofar öðru eins
næsta ár. Einnig hefur bæjar-
sjóður Vestmannaeyja lofað
að leggja fram 60 milljónir
króna.
Að sögn Magnúsar Magnús-
sonar, bæjarstjóra I Vest-
mannaeyjum, eru viðræður
við tvo aðila um kaup á bila-
ferju komnar á það stig, að
gengið verður frá samningum
við annan hvorn þeirra á
næstunni, og vonir standa til,
að hún komi til Vestmanna-
eyja á fyrri hluta næsta árs.
33 LEIKRIT I ÆFINGUM OG
SÝNINGUM ÚTI Á LANDI
Bandalag islenskra leikfélaga hefur
nú starfað i aldarfjórðung og I dag eru
aðildarfélög þess 57 talsins. ,,Við höf-
um ýmislegt á prjónum”, sagði Helga
Hjörvar, framkv.stj. BIL við frétta-
menn.
,,bvi er ekki að neita”, hélt hún
áfram, ,,að talsvert starf liggur i þvi
hjá okkur, að útvega leikfélögum viða
um land leikverk til flutnings. Enn-
fremur er alltaf mikill markaður fyrir
leikstjóra. Atvinnuleikarar er sjald-
séðir úti á landi, nema sem gestir þá.
Samt hefur tekist alloft, að leysa vand-
kvæði félaganna. Leikhúsin i höfuð-
staðnum hafa lika verið okkur innan
handar með þvi að benda okkur á
leikara, sem þau vitlbað geta verið á
lausum kili tima og tíma. Eins ber
sannarlega að þakka þeim margvis-
lega aðstoð við útvegun búninga. Nú,
þvi er heldur ekki að neita, að dálitið
er um leiklærða karla og konur, sem
eru búsettir á landsbyggðinni og þetta
kemur allt til hjálpar.” Bandalagið
gengst fyrir stuttum námskeiðum I
leikrænni tjáningu og hafa sjö leik-
félög héff og hvar á landinu hagnýtt sér
það.
Ennfremur er liklega kostur á að-
stoð kennara frá Statens Teaterskole
i Kaupmannahöfn, Stanley Rosenberg
sem hefur tekið vel i að stjórna 2-3
daga námskeiðum viðsvegar um land-
ið. Hann kennir nú við leiklistarskóla
leikhúsanna hér og hefur lausa föstu-
daga, laugardaga og sunnudaga.
bá hefur Vigdis Finnbohadóttir leik-
hússtjóri hjá L.R. hreyft hugmynd-
inni, að halda leikviku landsbyggðar-
innar I vor I Iðnó. Við athugun á skrá
yfir viðfangsefni leikfélaganna úti á
landi, það sem af er þessu leikári,
kemur þetta iljós: Islensk leikrit, sem
komið hafa á fjalirnar eru samtals 8,
en erlend (þýdd) leikrit eru 15. Nitján
félög standa að þessum sýningum, en
þess má geta, að sum þessara leik-
verka hafa verið æfð og sýnd á fyrra
leikári.
bar að auki eru i æfingu 10 leikrit hjá
jafnmörgum félögum og þar af fjögur
islensk og sex þýdd.
Aðspurð um innlend viðfangsefni
leikfélaganna og aðstæður til að sýna
islensk leikverk, tjáði framkvæmda-
stjóri sig um, að þar kæmu til nokkur
vandkvæði um göm'ul leikverk, vegna
búninga, sem væru dýrir og torfengnir
oft og einatt, einkum karlmanns-
búningar.bá væru oft nokkrir erfið-
leikar um sviðsbúnað. Hinsvegar væru
i flestum byggðarlögum einhverjir,
sem færir væru um að mála útisvið og
ekki óviljugir til.
Annars væru vandkvæði smærri
byggðarlaga ekki sist þau, að of fáir
þyrftu að bera hitann og þungann af
starfinu, sem oftast eða nær alltaf væri
ólaunað áhugastarf.
Myndin til hægri er frá sýningu
Leikfélags Selfoss á „Sjö stelpur.”
Verkalvðsmálanefnd
Alþýðuflo kksins:
Lífskjðrum aln verið þrýst nii sem ekki veri nennings hefur ður á það stig, íur við unað
Alyktun verkalýðsmálanefndar
Alþýðuflokksins um efnahags- og
kjaramál:
„1 annað skipti á aðeins örfáum
mánuðum hefur rikisstjórnin nú
Iagt til atlögu við lifskjör launa-
fólksins I landinu. Sú 20% gengis-
felling, sem gerð var miðvikudag-
inn 12. febrúar s.l., mun valda i það
minnsta 7—8% almennri verðlags-
hækkun i landinu til viðbótar við
þær öru verðhækkanir, sem þegar
eru orðnar og eru að m jög verulegu
leyti af innlendum rótum runnar
vegna fyrri aðgerða stjórnvalda.
bá má einnig telja vist, að fleiri
ráðstafanir séu i vændum, sem enn
muni skerða almenn launakjör i
landinu, og er þar einkum rætt um
skattahækkanir bæði með beinum
og óbeinum hætti. Séu slikar nýjar
álögur fyrirhugaðar, eins og flest
virðist benda til, mun þvi skatt-
byrðin i landinu stóraukast og
myndi raunar gera það hvort eð
væri samkvæmt þeim útreikning-
um, sem gerðir hafa verið og rikis-
stjórnin hefur ekki véfengt.
Verkalýðsmálanefnd Alþýðu-
flokksins bendir á, að þessar nýju
kjaraskerðingarráðstafanir ,eru
boðaðar þegar, eftir eitt mesta
verðbólguár Islandssögunnar þá er
stjórnvöld rufu með valdboði lög-
lega gerða kjarasamninga iauna-
fólks og ollu einhverri stórfelldustu
kjaraskerðingu, sem islensk al-
þýða hefur orðið að þola. Svo ger
samlega var verkalýðshreyfingin
sniðgengin er siðustu ráðstafanir
rikisstjórnarinnar voru afráðnar,
að rikisstjórnin boðaði gengisfell-
ingu sina á sama tima og staðið
hafa yfir fundir með henni og
samninganefndum verkalyðs-
hreyfingarinnar án þess að rikis-
stjórnin viki svo mikið sem einu
orði að þeim málum — skattamál-
um, húsnæðismálum og almennum
launamálum — sem verkalyðs-
hreyfingin hefur við hana rætt. Við-
ræðufundirnir með rikisstjórninni
hafa þvi ekki einu sinni borið þann
árangur, að rikisstjórnin telji sig
þurfa að vikja einu orði að þeim
málum, sem verkalýðshreyfingin
hefur óskað eftir sérstökum við-
ræðum við hana um, þegar hún
boðar nyja og stórfellda kjara-
skerðingu. Ljóst er þvi að viðræður
verkalýðshreyfingarinnar við
stjómvöld hafa engum tilgangi
þjónað eins og að þeim hefur verið
staðið af hálfu rikisstjórnarinnar.
Verkalýðsmálanefnd Alþyðu-
flokksins leggur áherslu á, að
verkalýðshreyfingin hefur verið
reiöubúin til^viðræðna við rikis-
stjórnina um aðgerðir i efnahags-
málum, sem i senn gætu leyst
vandamáJ islensks efnahagslifs til
frambúðar og jafnframt 'verndað
hagsmuni launafólksins og þá sér-
staklega hinna lægstlaunuðu i þjóð-
félaginu. Verkalýðshreyfingin
bauð rikisstjórninni samstarf um
slika iausn, en þvi boði hefur rikis-
stjórnin nú hafnað með eftirminni
legum hætti. Verkalýðsmálanefnd
Alþýðuflokksins telur þvi auðsætt,
að þvi aðeins sé ástæða til þess að
halda þessum viðræðum við rikis-
stjórnina áfram, að hún breyti nú
þegar um stefnu i afstöðu sinni til
verkalýðshreyfingarinnar þannig
aö ætla megi, að slikar framhalds-
viðræður gætu einhvern árangur
borið. Hins vegar telur nefndin, að
ljóslega hafi nú fram komið, að
verkalýðshreyfingin verði fyrst og
fremst að reiða sig á eigin styrk til
þess að verndahagsmuni umbjóð
enda sinna og að við það beri að
miða þær ráðstafanir, sem verka-
lýðshreyfingin mun gripa til i kjöl-
far siðustu atburða.
Verkalýðsmálanefnd Alþýðu-
flokksins lýsir sig samþykka þeirri
niöurstöðu miðstjórnar ASI, að nú
sé búið að þrýsta lifskjörum al-
mennings á Islandi niður á það stig,
sem ekki verður við unað. Svo
mikla fjármuni er nú búið að flytja
til i þjóðfélaginu frá launafólki og
yfir til atvinnurekenda, að við svo
búið verður ekki staðið. Nefndin
heitir á verkafólk, hvar i flokki sem
það kann að standa, að snúa nú
bökum saman i varnarbaráttunni
og heitir fullum faglegum og
pólitiskum stuðningi Alþýðuflokks-
ins við þá baráttu, sem óhjákvæmi-
lega er nú framundan.”
Hafnarfjarðar Apótek
Afgreiðslutimi:
Virka daga kl. 9-18.30
Laugardaga kl. 10-12.30.
Helgidaga kl. 11-12
Eftir lokun:
Upplýsingasími 51600.
wMvwmmmmmmmmmmmmammmmm■
BLÓMABÚÐIN
BLÐMASKREYTINEflR
ÞAÐ BORGAR SIG
AÐVERZLA f KRON
DÚflfl
í GlflEflDflE
/ími 84200
LmmrmJ
o
Föstudagur 21. febrúar 1975.