Alþýðublaðið - 04.03.1975, Qupperneq 2

STJÓRNMÁL
Hafið i hættu
Þaö hefur veriö vitaö nú
um nokkuö langt skeiö, aö
lifiö I höfunum er I hættu
vegna eitrunar frá úrgangs-
efnum. Fyrir u.þ.b. þremur
árum eöa svo flutti hinn
heimsfrægi djúpsjávarkönn-
uöur Cousteau ræöu á aiþjóö-
legri ráöstefnu um hafiö og
llfríki þess, sem haidin var i
Strassborg og varaöi hann
mjög eindregiö viö þeirri af-
stööu þjóöa aö lfta á hafiö
sem einn allsherjar sorp-
haug mannkynsins. Nefndi
hann ýmis dæmi um haf-
svæöi viö strendur heimsálfa
þar sem allt dýralif og jurta
væri nú þegar dautt og önnur
dæmi þar sem lifríki sjávar-
ins heföi stórlega breyst
vegna utanaökomandi áhrifa
frá manninum. Nokkru slöar
skýrði Thor Heyerdal svo frá
þvi, aö jafnvel á miöju At-
lantshafi — viös fjarri allri
mannabyggð — væru um-
merki mengunar aö finna og
I Morgunblaðinu nú um helg-
ina er eftir honum haft, aö
brátt veröi allt lif I hafinu á
heljarþröminni.
Jafnvel hafið á
sin takmörk
Um aldirhafa menn lifaö I
anda orðtaksins, aö lengi
taki sjórinn viö. Menn hafa
litið á hafiö sem óþrjótandi
náttúruauölegö — sem nokk-
urs konar varasjóö mann-
kynsins til þess aö vinna úr
matvæli, orku og hráefni
þegar tæknin leyföi þaö I
auknum mæli. En jafnhliöa
hefur lítið sem ekkert verið
gert til þess aö varöveita
þennan varasjóö mannkyns-
ins alls frá tortímingu. Og nú
benda likur til þess, aö mun
fyrr en tæknin komist á þaö
stig, aö unnt sé aö nýta auö-
æfi hafins til fullnustu, muni
maöurinn þá fyrir nokkru,
þegar hafa ónýtt ýmsar mik-
ilvægustu auölindir sjávar-
ins ýmist meö skefjalausri
rányrkju gagnvart dýralíf-
inu I hafinu eöa meö eitrun-
aráhrifum frá úrgangsefn-
um hverskonar, sem eftir-
litslaust er hent á haf út.
Meö alþjóðlegum aögerö-
um er nú reynt aö stemma
stigu við þessari voveiflegu
þróun. Sameinuöu þjóöirnar
hafa tekiö þaö verkefni að
sér og um þaö er þingað á
ráöstefnum þeim um haf-
réttarmál, sem viö tslend-
ingarhöfum sýnt svo mikinn
áhuga.
Við höfum eölilega haft
mestan áhuga á þeim þætti
þessa máis, sem snýr aö
auölindalögsögu strandrlkja,
en sá þáttur er aðeins einn af
mörgum, sem um er fjallað.
Jafnhliða þvf aö vinna mál-
staö okkar fylgi á þvf sviði
ættum viö aö vera vel vak-
andi gagnvart þeim öörum
þáttum málsins, sem lúta aö
hafinu, nýtingum auölinda
þess og mengunarvörnum.
Það mun litiö gagna fyrir
okkur þótt viö fáum fulla lög-
sögu út aö 200 mflum ef þess
er ekki jafnhliða gætt, aö
hafiö sé variö fyrir hinum
eyöandi öflum SB
Iðnvæddar þjóðir reyna
að tryggja hagsmuni sína
með fjárfestingu í
fiskiðnaði strandríkja
leika, getur komið til þess að við
fáum yfirráð yfir fisktegundum
sem við höfum ekki nýtt til
þessa. Má þar nefna langhalann
sem dæmi, en jafnvel tilboð um
að við veiðum sllkar tegundir,
en aðrir vinni þær, geta verið
hættuleg og best að forðast þau
algerlega.
Okkar eigin floti er orðinn það
stór, „sagði Guðni að lokum,”
að ef hann á að vera rekinn með
þokkalegri afkomu, veitir hon-
um ekki af þeim auðlindum,
sem innan lögsögu okkar verða,
óskiptum.’
f ályktun aðalfundar Félags
Islenskra náttúrufræðinga, er
jafnframt bent á nauðsyn þess
að Islendingar grandskoði af-
stöðu sina i sambandi við mið-
linur til grannlanda, sem eru i
minna en 400 sjómilna fjarlægð
frá landinu. Bent er sérstaklega
á óljósa afstöðu til kletta-
drangsins Rocall og eyjunnar
Jan Mayen og sagt að báðir
þessir staðir geti haft töluverða
þýðingu vegna auðlinda á hafs-
botni og fiskigangna.
Nú leggja færri á Akur
eyri í einbylishusin
„Ég tel það verða æ al-
gengara að iðnvæddar þjóðir,
sem byggja atvinnulif sitt að
einhverju leiti á úthafsveiðum,
reyni aö tryggja hagsmuni sina
gagnvart strandrikjum með þvi
að fjárfesta I þeim — aðstoða
þau að einhverju leyti við upp
byggingu eigin fiskveiða, en fá i
staðinn veiðiheimildir innan
væntanlegrar 200 milna lög
sögu, eða ákveðið magn af hrá-
efni”, sagði Guðni Þorsteinsson,
formaður Félags islenskra
náttúrufræðinga, I viðtali við
Alþýðublaðið i gær, en i ályktun
aðalfundar félagsins, er bent á
hættur þær sem geta verið sam-
fara þvi að heimila öðrum þjóð-
um hlutdeild i nýtingu auðlinda
viö Island.
„Sem dæmi um þetta má
nefna Japani”, sagði Guðni enn-
fremur, „en þeir eru með bæki-
stöðvar sinar um allan heim.
Norðmenn hafa einnig tekið
þessa stefnu og svo er ekki langt
að minnast aðstoðar þeirrar
sem V.-Þjóðverjar veittu
Aregentinumönnum, gegn
ákveðinni hlutdeild i veiðum
þeirra. Okkur I félaginu þykir
full ástæða til að vara islensk
stjórnvöld við öllum samning-
um viö erlenda aðila, um veiði-
heimildir innan væntanlegrar
200 mflna lögsögu okkar, og er
þá sérstaklega átt viö Þjóðverja
og Breta. Það er aftur vafamál
hvort við eigum að útiloka
Færeyinga, þar sem þeir eru
jafn háðir sinum fiskveiðum og
viö erum okkar. Þegar 200
milurnar verða að raunveru-
Veruleg minnkun hefur orðið
á eftirspurn eftir lóðum á
Akureyri, sérstaklega þó lóðum
undir einbýlishús, að þvi er
Akureyrarblaðið Islendingur
skýrir frá. Veittar hafa verið
lóðir fyrir 96 íbúðir á þessu ári,
og bárust aðeins 25 umsóknir
um lóöir undir einbýlishús, sem
um lóðir fyrir einnar hæðar
raðhús og ein umsókn barst um
lóð undir fjölbýlishús. 1 fyrra
voru veittar 200 lóðir, og árið
þar áður 191, og venjulega hafa
veriö veittar 45 lóðir undir ein-
býlishús og færri fengið en
vildu, en nú bárust aðeins 25
umsóknir eins og fyrr segir.
Ekki er þó von á, að þessi
minnkandi eftirspurn eftir
lóðum hafi þau áhrif, að veru-
lega dragi úr byggingafram-
kvæmdum á Akureyri á þessu
ári, en Jón Geir Ágústsson
byggingafulltrúi á Akureyri
segir I viötali við Islending, að
ekki sé byrjað að byggja á
mörgum þeim lóðum, sem út-
hlutað var i fyrra, og þess sé aö
vænta, að framkvæmdir þar
verði hafnar á þessu ári. Hann
benti i þvi sambandi á, að væri
þær lóðir lagðar við lóðirnar,
sem úthlutað var nú, færu þær
nokkuð yfir það mark, sem
byggingaáætlun bæjarins gerir
ráð fyrir, en þar er miöað við,
aðbyggðarverði 120 ibúðir i ár.
Sigurður
á toppinn
Samkvæmt skýrslu Fiskifélags
Islands fengu 100 skip afla I vikunni og
var vikuafli samtals 78.212 lestir. Nú
hafa 109 skip fengið einhvern afla frá
byrjun vertiöar 'og heildaraflinn var
t.d. laugardagskvöld orðinn samtals
284.734 lestir.
A sama tima I fyrra var heildarafl-
inn samtals 340.006 lestir og þá höföu
135 skip fengið einhvern afla.
Aflahæsta skipið I vikulokin var m/s
Sigurður RE 4 frá Reykjavik með
samtals 8182 lestir. Skipstjóri er Krist-
bjöm Arnason.
I vikunni var landað á öllum höfnum
á landinu er taka á móti loðnu. til
bræöslu eða 20 höfnum auk bræðslu-
skipsins Norglobal.
Mest hefur verið landað I Vest-
mannaeyjum eða 49.808 lestir, næst er
Norglobal með 34.196 lestir.
Meðfylgjandi er skýrsla yfir þau
skip er fengið hafa 1.000 lestir eða
meir, svo og skýrsla yfir löndunar-
staði.
Nafnskips magn(lestir)
Sigurður RE 4 8.182
Börkur NK 122 7.424
Guðmundur RE 29 7.331
Gisli Arni RE 375 7.104
Loftur Baldvinsson EA 24 6.090
Súlan EA 300 6.015
Helga Guðmundsdóttir BA 77 6.001
Rauðsey AK 14 5.892
Ásberg RE 22 5.629
Reykjaborg RE 25 5.572
Óskar Magnússon AK 177 5.408
HeimirSUlOO 5,314
Fifill GK 54 5.301
Eldborg FK 13 5.246
Pétur Jónsson RE 69 5.077
HilmirSU171 5.043
Héðinn ÞH 57 5.042
Jón Finnsson GK 506 5.012
Gullberg VE 292 4.826
Faxaborg GK 40 4.743
örn KR 23 4.579
Þorsteinn RE 303 4.508
Óskar Halldórsson RE 157 4.503
Þórður Jónasson EA 350 4.392
Asgeir RE 60 4.304
Grindvíkingur GK 606 4.242
Harpa RE 342 3.829
Hrafn Sveinbjarnarson GK 255 3.669
Alberg GK 31 3.593
MagnúsNK72 3.541
Skimir AK 16 3.523
Höfrungur III AK 250 3.515
Náttfari ÞH 60 3.502
Dagfari ÞH 70 3.486
Setberg SU 9 3.452
Svanur RE 45 3.418
BjarniÓlafssonAK70 3.378
Isleifur VE 63 3.304
Jón Garðar GK 475 3.229
Halkion VE 205 3.173
Sigurbjörg OF 1 2.867
Alftafell SU 101 2.828
Helga II RE 373 2.821
Sveinn Sveinbjörnsson NK 55 2.743
„Nú reynir á hvort
pólitískur bakfisk-
ur er í mönnum"
sagði Pálmi Jónsson, er hann skoraði
á flokksbræður sína að ganga gegn
sjávarútvegsráðherra
Pálmi Jónsson, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins i Norðurlandskjör-
dæmi vestra, deildi hart á flokksbróð-
ur sinn, Matthias Bjarnason, sjávarút-
vegsráðherra, á fundi neðri deildar Al-
þingis I gær. Avítaði Pálmi ráöherrann
fyrir óæskileg ummæli og ábyrgðar-
laust tal og fyrir að reyna að magna
með þvi móti deilurnar um rækjuveið-
ar I Húnaflóa I stað þess að leyfa þeim
aö hjaðna nú, þegar sættir hafa náðst.
Til umræðu var frumvarp
Matthiasar um samræmda veiði og
vinnslu sjávarafla, sem gefa á ráð-
herra heimild til þess að leyfa eða
hafna byggingum og stækkunum á
rækju- og skelfiskvinnslustöðvum, en
um þetta frumvarp hafa verið harðar
deilur á Alþingi og innan Sjálfstæðis-
flokksins. Hefur það oft verið sett á
dagskrá þingfunda eftir jólin, en jafn-
an verið dregið til baka að ósk þeirra
þingmanna Sjálfstæðisflokksins, sem
hafa verið andvigir þvi og viljað, að
þvi yrði stórlega breytt eða það yrði
látið daga uppi. I gær var frumvarp
þetta þó tekið til framhalds annarrar
umræðu og við það tækifæri flutti sjáv-
arútvegsráðherra Matthias Bjarna-
,son, langa ræðu, þar sem hann m.a.
vék að deilunum I Húnaflóa og tók á
stundum mikið upp i sig.
Pálmi Jónsson, flokksbróðir hans,
brást illa við og flutti mjög harða
ádrepu á ráðherrann. Lagðist hann
m.a. mjög eindregið gegn samþykkt.
!'Halnarfjarðar Apótek 1 A\\-----------4 1 B L 0 M A B ú Ð l N | lí. I”" SlÍ
Afgreiðslutimi:
«
*j Virka daga kl. 9-18.30
Laugardaga kl. 10-12.30.
Helgidaga kl. 11-12
Eftir lokun:
á Upplýsingasími 51600.
Kji
I
I
ALFHEIMUM 6
SIMI: 33978 — 82532,
I BLQMASKREYTIN&flR
ÞAÐ B0RGAR SIG
AÐVERZLA f KRON
DUftfl
í GlfEIIDflE
/ímí 64200
’M

Þriðjudagur 4. marz 1975