Alþýðublaðið - 28.10.1975, Blaðsíða 1

208. TBL. - 1975 - 56. ÁRG.
Kjartan Jóhannsson
skrifar grein í
Stefnuljósið sem
nefnist Lögin og
BAKSIÐAl lýðræðið og er á bls.
ÞRIÐJUDAGUR 28. OKTÓBER
Ritstjórn Sfðumúla II - Sfmi 81866
NEYTENDASÍÐA
í opnu blaðsins
Flotinn úr höfn!
Uppbætur á gæðafisk
- Olíusjóður feigur?
„Viðræður við fiskimenn und-
anfarna daga hafa leitt til þess,
að skipin hafa haldið til veiða á
ný,” sagði forsætisráðherra við
blaðamenn i gær. „Kveikjan i
þessari deilu var annað mat sjó-
manna á fiskverðsákvörðunum
verðlagsráðs, en verðlagsráðs-
manna, sem voru allir sammála
um verðlagsákvarðanirnar. Hér
kemur til önnur og itarlegri
stærðarflokkun en áður, sem olli
þvi að sjómenn töldu jafnvel um
að ræða lækkanir á kaupi og
kjörum ef á heild væri litið.
Grundvöllur verðlagsráðs var,
að launahækkun til sjómanna
væri samstiga við launabreyt-
ingar landverkafólks og ann-
arra launþega, eða um 4,6%.
Ákvörðun verðlagsráðs var
reist á samsetningu ársaflans,
en áætlun um tegundasamsetn-
ingu og stærðarflokkaskiptingu
óvissari nú fyrir haustmánuðina
vegna hinnar nýju flokkunar.
Þá var ágreiningur um sjóða-
kerfi sjávarútvegsins. Núver-
andi verð er lögum bundið og
rikisstjórnin leggur áherzlu á,
að eftir lögum verði farið, en til
þess að eyða óvissu um tekjur
áhafna og útgerðar á yfirstand-
andi verðtimabili lýsir rfkis-
stjórnin þvi yfir, að hún mun
láta, svo skjótt sem kostur er,
fara fram athugun á þvi, hver
hafi orðið raunveruleg hækkun
á verði þess fiskafla, sem á land
bersttil áramóta. Fulltrúar sjó-
manna munu eiga kost á að
fylgjast með þeirri athugun.
Sýni þessar niðurstöður, sem
þannig fást, að fiskveröshækk-
unin nemi minna, miðað við
heildarafla, sem. landað er hér-
lendis, en 3 1/2% mun rikis-
stjórn fela verðlagsnefnd að
ákveða sérstaka uppbót á stór-
ufsa og milliufsa i 1. gæðaflokki,
sem sé nægilega há, til að
meðalfiskverðshækkunin nemi 3
1/2% fyrir haustaflann i heild.
Þá mun rikisstjórnin beita sér
fyrir nauðsynlegum lagabreyt-
ingum, ef til kæmi, að ákveða
þyrfti sérstaka uppbót á ufsa-
afla á timabilinu okt. — des.
1975 og einnig beita sér fyrir
samkomulagi við fiskkaupend-
ur um, hvernig að skuli standa
þeim málum.
Rikisstjórnin mun beita sér
fyrir þvi, að uppbætur úr rikis,-
sjóði á linufisk i 1. gæðaflokki,
verði frá og með 1. okt 1975
hækkaður úr 0,60 i 0,90 pr. kg,
enda hækki fiskkaupendur að
sinu leyti linuuppbætur að sama
skapi. Stærðarflokkakerfið
verður svo tekið til endurskoð-
unar um áramót. Þá mun rikis-
stjórnin beita sér fyrir þvi að
störfum við endurskoðun á
sjóðakerfi sjávarútvegsins og
hlutaskiptum, verði hraðað og
að þvi stefnt, að tillögur um það
komi fram fyrir mánaðamót
nóv./ des. n.k. Þessar ráðstaf-
anireru gerðari trausti þess, að
róðrar hefjist að nýju nú þeg-
ar,” sagði forsætisráðherra að
lokum.
Aðspurður um hvort einhver
sérstök atriði sjóðakerfisins
væru sérstaklega sjómönnum ó-
skapfelld, nefndi Jón Sigurðs-
son, framkv.stj. Þjóðhagsstofn-
unar þvi til, að helzt væri það
oliusjóður og 'tryggingarsjóður
fiskiskipa. „Þetta mál er i
nefnd, en við höfum þar aðeins
tillögurétt, en ekki ákvörðunar-
rétt,” sagði Jón Sigurðsson.
Að fengnu ofangreindu sam-
komulagi, héldu svo skipin úr
höfn i gærmorgun og gærdag.
Einstakur samtakamáttur
A fundi sem fulltrúar sjómanna
héldu með frettamönnum i gær,
eftir að samkomulag hafði náðst
og meginhluti flotans hafði hafið
veiðar að nýju, kom fram ánægja
með skjót viðbrögð rikisstjórnar-
innar við málaleitun sjómanna.
Vildu fulltrúar sjómanna einnig
koma á framfæri þakklæti til
allra islenzkra sjómanna fyrir
þann einstaka samtakamátt sem
þeir sýndu i þessari baráttu.
Það verður
ekki þolað
— að tryggingabætur lág-
launafólks verði skertar
— Boðað hefur verið i f járlaga-
frumvarpinu, að niðurskurður á
útgjöldum Almannatrygginga
eigi að verða 2 milljarðar króna.
Á annar milljarðurinn að takast
af lifeyristryggingum en hinn af
sjúkratry ggingum.
— Alþýðuflokkurinn hefur ekk-
ert á móti þvi, að athugað veri,
hvort einhverri hagræðingu verði
komið fyrir eða hvort einhverjir
einstaklingar fá tryggingabætur,
sem alls ekki þurfa þeirra....
— En verði tryggingabætur
þess fólks, sem hefur litlar eða
engar aðrar tekjur lækkaðar,
mun Alþýðuflokkurinn beita sér
af hörku gegn slikum niðurskurði.
Þá væri ráðizt á þá, sem sfzt
skyldi. Frekar en að rýra kjör
gamla fólksins, öryrkjanna og
hinna sjúku, verðum við að leita
annarra ráða, þótt þau ekki yrðu
þægileg. Þannig fórust Benedikt
Gröndal, formanni Alþýðuflokks-
ins, orð i útvarpsumræðunum um
stefnuræðu forsætisráðherra,
sem fram fóru s.l. fimmtudags-
kvöld.
1 upphafi ræðu sinnar vék
Benedikt að kvennafrideginum,
sem stóð fyrir dyrum, og lagði
áherzlu á kröfuna um fullt jafn-
rétti kynjanna. Benti hann á, hve
þau mál ættu enn langt i land og
visaði i þvi sambandi til ástands-
ins i dagvistunarmálum barna,
en skortur á dagvistunarstofnun-
um er þess valdandi, að báðir
FRH. ^ 1 1. SÍÐA
Þetta má
— Með vinnubrögðum sínum
hefur rikisstjórnin fyrirgert
trausti verkalýðshreyfingarinn-
ar, sagði Gylfi Þ. Gislason i út-
varpsumræðunum sl. fimmtu-
dagskvöld. Ef unnt á að reynast
að draga verulega úr vexti verð-
bólgunnar — engum dettur i hug,
að hægt sé að stöðva hana með
einu átaki, verður sameiginlegt
átak rikisvalds og aðila vinnu-
markaðarins að koma til. Kjarni
þess þarf annars vegar að vera
ábyrgar ráðstafanir rikisstjórnar
og Alþingis og hins vegar skyn-
samleg launastefna af hálfu laun-
þegasamtaka, sem fyrst og
fremst tekur mið af hagsmunum
hinna lágt launuðu og tryggir þá
gegn ranglátri kjaraskerðingu.
En hér verður rikisvaldið að
ganga á undan með fordæmi, sem
vekur traust.
Gylfi Þ.
Gíslason
bendir
á nokkur
úrræði
til lausnar vandans
Þá sagði Gylfi einnig að i þessu
sambandi hlyti það að valda von-
brigðum að svo segði i ræðu for-
sætisráðherra, að án efa væri
hyggilegt að setja kaupmáttar-
markið fremur lægra en hærra i
upphafi nýs samningstimabils.
Sagði Gylfi þetta vera kalda
kveðju til launþega einmitt þegar
FRH. ► 1 1. SÍÐA
Ármannsfell
aftur til
sakadóms
— Málið hefur verið sent saka-
dómi aftur með beiðni um að
nokkur tilgreind atriði verði
rannsökuð nánar, sagði Þórður
Björnsson rikissaksóknari er
blaðið spurði hann um Ármanns-
fellsmálið sem hann hefur haft
undir höndum að undanförnu.
Erla Jónsdóttir fulltrúi hjá
sakadómi sagði að hér væri eink-
um um frekari gagnasöfnun að
ræða en litið yrði um yfirheyrsl-
ur. Bjóst hún við að ljúka fram-
haldsrannsókn i þessari viku og
málið yrði þá sent rikissaksókn-
ara aftur._
Færeyingar
vilja
200 mílur!
Færeyingar eru nú farnir að
hugsa sér til hreyfings i land-
helgismálum. A sunnudaginn var
haldinn fjöimennur fundur i Þórs-
höfn og rætt um útfærslu ts-
lendinga i 200 milur. Þar var
skorað á landstjórnina i Færeyj-
um að gera ráðstafanir til að friða
heimamið Færeyinga eftir að
landhelgi tslands hafi verið
stækkuði 200 milur.
Útvegsmenn i Færeyjum héldu
annan fund þennan sama dag og á
honum var samþykkt áskorun
þess efnis að Færeyingar færðu
landhelgi sina út i 200 milur sem
allra fyrst.
Banaslys í
Vatnsf irði
Er brúargerðarmenn i Vatns-
firði sem voru á leið til vinnu
sinnar i gærmorgun óku um
brúna á Vatnsdalsá i Vatnsfirði
veittu þeir eftirtekt bifreið sem lá
á livolfi i ánni. Er að var gætt
voru maður og kona sem I bílnum
voru bæði látin. Þau voru úr
Reykjavik. Bifreiðin lagði af stað
frá Patreksfirði um kl. 19 i fyrra-
kvöld, en ekki varð Ijóst um slysið
fyrr en um áttaleytið i gærmorg-
un.
Að svo stöddu er ekki hægt að
skýra frá nöfnum þeirra sem lét-
ust.
Sinnuleysi umferðaryfirvalda
gagnvart vélhjólaslysum
Nú hafa orðið tvö alvarleg slys
á fólki á vélhjólum með skömmu
millibili. 1 hvorugu tilvikanna
höfðu ökumenn vélhjólanna
hjálm á höfði, en hann hefði ef til
vill getað komið i veg fyrir á-
verka á höfði, eða a.m.k. dregið
verulega úr þeim höfuðáverkum
sem hlutust.
Samkvæmt upplýsingum
lögreglunnar eru ökumenn
vélhjóla ekki skyldugir að hafa
hjálm á höfði, þótt sýnt sé að það
auki til muna öryggi þeirra sem
hjólin nota. Þetta verður að lita
alvarlegum augum, vegna þess
að slys af þessu tagi eru algeng og
ef um slys á ökumanni eða far-
þega vélhjóls er að ræða, þá heyr-
ir til undantekninga að viðkom-
andi hafi haft hjálm á höfði.
Sinnuleysi umferðaryfirvalda er
hve alvarlegast að þvi leyti til að
ekki þarf lagabreytingu til að
skylda notendur vélhjóla til að
nota hjálm, heldur þarf einungis
að setja það inn i reglugerð. Er
hér með skorað á viðkomandi
aðila að setja þetta ákvæði i
reglugerðina, þvi slysin eru þegar
orðin of mörg, og það er
ábyrgðarhluti að láta slika reglu-
gerðarbreytingu biða lengur en
orðið er.