Alþýðublaðið - 22.01.1976, Qupperneq 6

Greinargerð
um hugsan-
legar leiðir
til varnar
Greinargerð þessi fjall-
ar um hugsanlegar leiðir
til varnar gegn slysum í
umf erð og er tekin saman
að beiðni dómsmálaráð-
herra vegna hinna tíðu og
alvarlegu umferðarslysa
sem orðið hafa að undan-
förnu.
Umferðarráð vekur at-
hygli á því, að á síðasta
ári biðu 33 vegfarendur
bana í umferðarslysum
og 697 slösuðust, þar af
voru 376 lagðir á sjúkra-
hús. Umferðarráð telur
nauðsynlegt að nú þegar
verði hafist handa um
samræmdar ráðstafanir
sem líklegar eru til að
stuðla að auknu um-
ferðaröryggi i landinu og
fækkun umferðarslysa.
I greinargerð þessari
eru hugmyndir um leiðir
til varnar gegn slysum í
umferð flokkaðar í þrjá
meginhluta. í fyrsta lagi
eru tilgreindar þær hug-
myndir sem að mati ráðs-
ins er unnt að fram-
kvæma með skömmum
fyrirvara og án laga-
breytinga eða verulegs
kostnaðar. I öðru lagi eru
nefndar æskilegar breyt-
ingar á umferðarlöggjöf
og lögum um meðferð
opinberra mála. ( þriðja
lagi eru nefndar ýmsar
aðrar hugmyndir sem
ætla má að verði til varn-
ar gegn slysum í umferð.
I. Aðgerðir sem unnt er
að framkvæma með
stuttum fyrirvara og án
lagabreytinga eða veru-
legs kostnaðar.
1. ökuferilsskrá.
Lagt er til að ákveðið verði að
ökuferilsskrá i spjaldskrár-
formi skuli haldin i öllum lög-
sagnarumdæmum. 1 skrána
verði færð aöild að umferðar-
slysum og óhöppum, hvort sem
aðili er talinn i sök eða ekki.
Ennfremur verði færð i skrána
alvarleg brot er varða um-
ferðaröryggi, svo sem ölvun við
akstur, of hraður akstur, brot á
biðskyldu, stöðvunarskyldu eða
almennum umferðarrétti og
brot á reglum um umferðarljós.
Komið verði á fót ökuferilsskrá
fyrir allt landið og reglur settar
um hvaða tilvik skuli færð i öku-
ferilsskrá og með hverjum
hætti, svo og hvernig haga skuli
upplýsingaskiptum milli aðal-
skrár og einstakra lögsagnar-
umdæma. ökuferilsskrá veröi
notuð til leiðbeiningar við end-
urnýjun ökuskirteina, svo og við
ákvörðun um það, hvort ástæða
sé að kanna þekkingu manna á
umferðarreglum og aksturs-
hæfni.
2. Könnun á þekkingu á um-
ferðarreglum og aksturshæfni.
Ef ökuferilsskrá leiöir i ljós að
ökumaður hefur itrekað átt sök
á umferðarslysi, itrekað gerst
brotlegur gegn umferðarör-
yggisreglum, eða á annan hátt
sýnt athugaverða hegðun i um-
ferö, ber að kanna þekkingu
hans á umferðarreglum og eftir
atvikum aksturshæfni hans sbr.
STRANGARI AÐGERÐIR OG
REGLUGERÐARBREYTINGAR
ERU ÞAÐ EINA SEM DUGAR
6. mgr. 27. gr. umferðarlaga og
48. gr. reglugerðar um öku-
kennslu, próf ökumanna o.fl.
Æskilegt er að aðilum verði gef-
inn kostur á námskeiði til upp-
rifjunar á helstu umferðarregl-
um áður en til könnunar kemur.
Leiðbeiningareglur um fram-
kvæmd könnunarinnar verði
gefnar út til þess að tryggja
samræmda framkvæmd i öllum
lögsagnarumdæmum.
3. ökuleyfissvipting.
ökuleyfissviptingu verði beitt
mun oftar en nú tlðkast við ein-
stök alvarleg umferðarlaga-
brot, t.d. vitaverðan og gálaus-
an akstur. Þá verði teknar upp
ökuleyfissviptingar i vaxandi
mæli gagnvart þeim ökumönn-
um, sem oft eru staðnir að al-
varlegum umferðarlagabrot-
um, án þess aö hvert einstakt
þeirra hafi leitt til ökuleyfis-
sviptingar. Verði stuðst við öku-
ferilsskrá við ákvörðun um
bráöabirgðaökuleyfissviptingu
og kannað hvort setja megi leið-
beiningar um framkvæmd
þessa.
4. Próf I umfcröarlöggjöf við
endurnýjun fullnaðarskirteinis.
Samkvæmt 6. mgr. 27. gr. um-
ferðarlaga er heimilt að ákveða
aö við endurnýjun fullnaðar-
skirteinis skuli hlutaðeigandi
gangast undir skriflegt próf i
umferðarlöggjöf. í 2. mgr. 47.
greinar reglugerðar um öku-
kennslu, próf ökumanna o.fl.
er mælt svo fyrir, að áður en
ökuskirteini er endurnýjað skuli
umsækjendur ljúka skriflegu
prófi i umferðarlöggjöf. Skal
prófi hagað þannig að próftaki
merki við rétt svör á prófverk-
efnablöðum er dómsmálaráðu-
neytið leggur til. Umferðarráð
telur brýnt að ákvæði þetta
komi til framkvæmda hið allra
fyrsta. Verði hér um að ræða
könnun á þekkingu umsækjenda
á helstu reglum, er varða um-
ferðaröryggi. Æskilegt er, að
þeim sem ætla að sækja um
endurnýjun ökuskirteinis verði
gefinn kostur á að sitja stutt
námskeið, eftir þvi sem að-
stæður leyfa, þar sem rifjaðar
eru upp helstu umferðarreglur.
5. Hækkun sekta.
Sektir fyrir umferðarlagabrot
verði endurskoðaðar og þær
hækkaðar verulega frá þvi sem
nú er. Umferðarráð telur æski-
legt að samræmis gæti i ákvörð-
un um sektarupphæðir fyrir
umferðarlagabrot i öllum lög-
sagnarumdæmum landsins og
leggur þvi til, að rikissaksókn-
ari tilgreini I leiðbeiningaskrá,
skv. 112. gr. laga um meðferð
opinberra mála, ákveöna sekt-
arupphæðfyrir tiltekið brot sem
lögreglustjórar geta þó vikið frá
eftir málsatvikum. Verði leið-
beiningaskrá rikissaksóknara
birt opinberlega þar sem telja
má liklegt að sllk birting hafi
talsverð varnaðaráhrif.
II. Aðgerðir sem krefjast
breytinga á lögum og
reglugerðum.
A. Breytingar á lögum um með-
ferð opinberra mála.
1. Meðferð umferðarlagabrota.
Meðferð mála vegna um-
ferðarlagabrota verði gerð ein-
faldari og afgreiðslu þeirra
hraðað, þannig aö ekki liði lang-
ur timi frá þvi brot er framið
þar til meðferð málsins er lokið,
hvort heldur er hjá lögreglu-
stjóra eða fyrir dómi. Stefnt
verði að þvi aö sem flest um-
ferðarlagabrot hljóti fullnaðar-
afgreiðslu með sektargerö lög-
reglustjóra. í þvi sambandi
verði athugaðar leiðir til þess að
gera sektargerðir lögreglu-
stjóra aðfararhæfar, enda verði
sakborningi gefinn kostur á að
skjóta máli til dómstóla innan
tiltekins frests.
2. Sektaheimild lögreglustjóra.
Sektaheimild lögreglustjóra,
skv. 112. gr. laga um meðferð
opinberra mála, verði hækkuð i
50.000 króna sekt, þannig að hún
geti náð til fleiri brota á um-
ferðarlögum en nú er.
B. Breyting á umferðarlögum
og reglugerðum.
1. Námskeið fyrir ökukennara-
efni.
Nýir ökukennarar hljóti ekki
löggildingu til ökukennslu fyrr
en þeir hafa staðist ökukenn-
arapróf að undangengnu nám-
skeiði eða skólagöngu. Sett
verði reglugerðarákvæði um
lágmarksmenntun ökukennara-
efna.
2. Upprifjunarnámákeið fyrir
ökukennara.
Stofnað verði til námskeiöa i
ökukennslu sem öllum núver-
andi ökukennurum i landinu
verði gert að skyldu að sækja.
3. ökukennsluréttindi.
Endurskoðaðar verði reglur
um endurnýjun ökukennara-
réttinda. Verði tekið til athug-
unar hvort rétt sé að áskilja að
ökukennarar, sem ekki hafa
skilað til prófs tilteknum fjölda
nemenda sæki upprifjunarnám-
skeið.
4. Starfsemi ökuskóla.
Settar verði reglur um starf-
semi ökusköla og löggildingu
forstöðumanna þeirra.
5. Almennt bifreiðastjórapróf.
Reglugerðarákvæði um
framkvæmd prófa verði endur-
skoðuð og prófin gerð strangari.
Til greina kemur að löggilda
sérstaka próftökustaði á land-
inu. Tekið verði upp valpróf við
fræðilega hluta prófsins. Nám-
skeið i skyndihjálp verði gert að
skilyrði fyrir almennu bifreiða-
stjóraprófi.
5. Gildistimi ökuskirteina fyrir
byrjendur.
Gildistimi bráðabirgðaöku-
skirteinis, sem nú er eitt ár,
verði lengdur i tvö ár.
7. Endurskoðun umferðariaga.
Umferðarlög verði endur-
skoðuð með hliðsjón af breyt-
ingum sem unnið hefur verið að
annars staðar á Norðurlöndun.
8. ólöglegar stöður bifreiða.
Sett verði i umferðarlög skýr
ákvæði er heimili lögreglu að
fjarlægja á kostnað eigenda
ökutæki sem standa ólöglega.
9. Öryggisbúnaður ökutækja.
Reglugerð um gerð og búnað
ökutækja verði endurskoðuð og
tekin upp itarlegri ákvæði um
öryggisbúnað þeirra.
10. Reglugerð um umferðar-
merki.
Umferðarráð vekur athygli á,
að á vegum umferðarlaga-
nefndar er senn lokið itarlegri
endurskoðun á reglugerð um
umferðarmerki. Telur ráðið
nauðsynlegt að hinar nýju
reglur komi til framkvæmda
sem fyrst.
III. Aðrar hugmyndir,
sem leitt geta til varnar
gegn slysum i umferð.
1. Notkun bilbeita.
Umferðarráð mun á næstunni
taka afstöðu til þess, hvort æski-
legt sé að lögbjóða notkun bil-
belta, svo sem hefur verið gert
annars staðar á Norðurlöndum
og viðar.
2. Notkun öryggishjálma.
Umferðarráð mun innan tiðar
taka afstöðu til þess, hvort rétt
væri að lögbjóða notkun ör-
yggishjálma við akstur bifhjóla'
og léttra bifhjóla.
3. Umferðaröryggisáætlun.
Þær þjóðir sem náð hafa hvað
mestum árangri til varnar gegn
slysum I umferð hafa gert itar-
legar áætlanir um aukið öryggi i
umferð. Má sem dæmi nefna
umferðaröryggisáætlanir
Bandarikjamanna og Svia. Arið
1971 gerðu Norðmenn fyrstu
umferðaröryggisáætlun sina og
hafa gert slikar áætlanir árlega
siðan. Tilgangur með gerð og
framkvæmd umferðaröryggis-
áætlana er m.a.:
a) Að taka saman yfirlit um
nauðsynlegustu verkefni á sviði
umferðaröryggismála.
b) Að tryggja nána samvinnu og
samræmd vinnubrögð þeirra
sem að umferðaröryggismálum
starfa.
c) Að timasetja einstakar að-
gerðir með gerð almanaksáætl-
unar og gera grein fyrir þvi,
hvaða aðili eigi frumkvæði og
beri ábyrgð á hverri einstakri
aðgerð.
Umferðarráð telur timabært
að samin verði umferðar-
öryggisáætlun á svipuðum
grundvelli og i nágrannalöndum
okkar.
Samþykktá 54. fundi Umferðar-
ráðs, 8. janúar 1976.
I bikarkeppninni
ar Davíð iðulega
Á laugardaginn kem-
ur er 4. umferð ensku
bikarkeppninnar á
dagskrá. Þessi keppni
er með þeim skemmti-
legustu i heimi enda
eiga Englendingar án
nokkurs vafa fjöl-
breyttastan og beztan
hóp félagsliða. Hvergi i
heiminum er sam-
keppnin eins hörð og
einmitt hjá þeim, og
sannar einmitt bikar-
keppnin hversu fjöl-
mörgum sterkum fé-
lagslgmm þeir hafa yf-
ir að ráða.
Hvergi gæti það orðið i neinu
öðru landi að 2. og 3. deildar
félög standa sig vel i Evrópu-
keppnum. Hver man ekki t.d.
eftir hinum góða árangri 3.
deildarliðsins frá Wales — en
þeir komust i Evrópukeppni
bikarhafa sem bikarmeistarar
Wales — i keppninni um
Evrópukeppni bikarhafa i
fyrra, þar sem þeir lögðu þekkt
lið að velli. Hver man ekki eftir
ágætis árangri Sunderland i
sömu keppni fyrir tveimur ár-
um, og svona mætti lengi telja.
Enginn getur sagt fyrir fram
hvernig leikirnir i þessari
keppni fari, jafnvel þó að 1.
deildarlið eigi I höggi við 3. eða
4. deildar félög. Mikil stemmn-
ing og óvissa rikir kringum
keppnina, einmitt vegna þessa,
og margir verða auðvitað
ánægðir þegar Davið vinnur
Goliat, — eins og oft verður —
þvi það er skemmtileg tilbreyt-
ing frá hinum hefðbundnu leið-
um. Þessi bikarkeppni verður
ekki eftirbátur annarra slikra
keppna til þessa, að þvi leyti,
eins og þegar hefur komið fram.
Daviðarnir skjóta alltaf upp
kollinum þegar sizt varir án
boða á undan sér, og setja alla
veðmálabanka á Englandi á
annan endann.
Nóg um spjallið um bikar-
keppnina og snúum okkur held-
ur að 21. getraunaseðlinum,
sem litur þannig út:
Charlton—Ports mouth
1.
Bæði liðin eru neðarlega i 2.
deild, Portsmouth þó neðar.
Charlton er i Suður-London,
skammt frá ánni Thames, og
þar verður leikið á heimavelli
þeirra „The Valley”. Þeir eru
þvi óneitanlega sigurstrang-
legri i þessum leik og verða
hvattir af miklum fjölda áhorf-
enda sem ávallt fylgir þeim.
Coventry—N ewcastle
X
Liðin eru bæði um miðja 1.
deild, United þó aðeins ofar. Að
öllum likindum ætti að telja
heimaliðið liklegra til sigurs, en
þvi má ekki gleyma að New-
castle er einmitt mikið stemmn-
ingslið, og i bikarkeppnum eru
þeir hreint ótrúlegir. Þeir hafa
oft tapað fyrir liðum I lægri
deildunum en svo aftur á móti
unnið félög sem fyrir fram voru
álitin sigurstranglegri. Þeir
ættu þvi að vera verðugir jafn-
teflis á laugardaginn.
Derby—Liverpool X
Enginn getur sagt til um það
hvernig þessi leikur fari, ekki
einu sinni mestu sérfræðingarn-
ir i ensku knattspyrnunni á
Englandi. Hann getur þess
vegna farið á hina þrjá mögu-
lega vegu. Liverpool á áreiðan-
lega möguleika á jafntefli og
jafnvel sigri þó meistararnir
standi betur að vigi I leiknum
þar sem þeir eru á heimavelli.
Huddersfield—Bolton 2
Ekkert félagslið hefur farið
eins illa á siðustu árum eins og
Huddersfield. Það er ekki nema
örfá ár siðan þeir voru stoltir og
metnaðarfullir i 1. deildinni. En
hrap þeirra siðan niður á við
hefur verið með ólikindum, og á
sér örfáar hliðstæður i allri
knattspyrnusögu Englands.
Þeir gista núna 4. deild þar sem
þeim vegnar sæmilega, en
mættu þó áreiðanlega verða enn
betri. Bolton, hins vegar, er á
mikilli uppleið. Þeir hafa marg
oft verið 11. deild, og allt bendir
til þess að þeir munu komast
þangað að vori. Ekki er langt á
milli þessara borga svo heima-
völlur hefur ekki svo mikið að
segja.
Ipswich—Wolves 1.
Wolves hefur sótt sig með
hækkandi sól, og sjálfstraust
þeirra aukizt til muna. Ipswich
ætti þó að verða þeim of jarlar á
Portman Road i Ipswich.
Leeds—Crystal Palace
1.
Það er ekki nema nokkur ár
siðan þessi lið léku saman tvo
leiki á ári, i 1. deildinni ensku.
Þá var Leeds-liðið, eins og
reyndar einnig núna, stórveldi i
ensku knattspyrnunni en C.
Palace ekki hátt skrifað. Leeds
átti þá oft I töluverðum erfið-
leikum með Lundúnaliðið.
Leeds er þó svo miklu sigur-
stranglegra i þessum leik að
ekki þarf að fjölyrða meir um
hann.
Leicester—Bury L
Einhvers staðar koma
„Daviðarnir” inn i spilið um
þessa helgi, en kjánalegt væri
að spá þeim sigri yfir 1. deildar-
liðum á útivöllum. Leicester
hlýtur að vinna þennan leik.
Manchester Unit-
ed—Peterboro 1
Sama gildir um þennan leik
og þann á undan. Það ætti ekki
að verða fall „Goliat” á heima-
velli.
Southampton—Black-
pool 1
Heimavöllur ásamt Channon
og Osgood ætti að sjá um að
„Dýrlingarnir” haldi áfram i 5.
umferð. Blackpool er að visu all
þokkalegt lið, en ferðin er löng
og þreytandi frá Norð-vestur
ströndinni til Suður-strandar-
innar, og ekki hjálpar það.
Sunderland—Hull 1
Sunderland er eitt bezta liðið i
2. deildinni og hefur verið það
siðastliðin 4 ár. Furðulegt má
teljast að það hafi ekki enn þá
endurheimt sæti sitt i 1. deild-
inni, en þess verður eigi langt að
biða. Hull hefur ekki staðið sig
vel að undanförnu, og má þvi
búast við þvi að Sunderland
hreppi sigur. Allt getur þó gerst
i bikarkeppni og á það við um
alla leiki1.
W.B.A.—Lincoln 1
Gömlu garparnir hjá W.B.A.
Hurst og Giles, eru of leikreynd-
ir til þess að gefa Lincoln auka-
leik. Þeir brýna vel fyrir mönn-
um sinum að vera ekki of kæru-
lausir. W.B.A. ætti að verða
hinn öruggi sigurvegari.
York—Chelsea X
York er eitt neðsta liðið i 2.
deild og Chelsea á ennþá eftir að
sanna áhangendum sinum að
það sé gott lið. Chelsea ætti að
geta krækt sér i að minnsta
jafntefli i þessum leik.
A laugardaginn verður 4. umferð ensku bikarkeppninnar á dagskrá. Það rikir ætið mikil óvissa og spenn.
ingur I kringum keppnina enda verða oft óvænt úrslit. Hér á myndinni sjást Hudson, Greenhoff og
Salmons hjá Stoke City en þeir munu að vanda verða aðalleikmenn liðs sins i baráttunni við Tottenham
i 3. umferð, þar eð fyrri leik liðanna I þeirri umferð lauk með jafntefli.
1946. Derby County—Charlton Athletic 4:1 1961. Tottenham—Leicester City 2:0
1947. Charlton Athletic—Burnley 1:0 1962. Tottenham—Burnley 3:1
1948. Manchester United—Blackpool 4:2 1963. Manchester United—Leicester City 3:1
1949. Wolverhampton—Leicester City 3:1 1964. West Ham United—Preston 3:2
1950. Arsenal—Liverpool 2:0 1965. Liverpool—Leeds United 2:1
1951. Newcastle—Blackpool 2:0 1966. Everton—Sheffield Wednesday 3:2
1952. Newcastle—Arsenal 1:0 1967. Tottenham—Chelsea 1:0
1953. Blackpool—Bolton 4:3 1968. W.B.A.—Everton 1:0
1954. W.B.A.—Preston 3:2 1969. Manchester City—Leicester City 1:0
1955. Newcastle—Manchester City 3:1 1970. Chelsea—Leeds 2:2- -2:1
1956. Manchester City—Birmingham 3:1 1971 Arsenal—Liverpool 2:1
1957. Aston Villa—Manchester United 2:1 1972. Leeds—Arsenal 1:0
1958. Bolton—Manchester United 2:0 1973. Sunderland—Leeds 1:0
1959. Nottingham Forrest—Luton Town 2:1 1974. Liverpool—Newcastle 3:0
1960. Wolverhampton—Blackburn Rovers 3:0 1975. West Ham United—Fuiham 2:0
Getraunaþjónusta Alþýðublaðsins
J|F Alþýðublaöið
Fimmtudagur 22. janúar 1976.
Fimmtudagur 22. janúar 1976.
Alþýðublaðið