Alþýðublaðið - 20.03.1976, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 20.03.1976, Blaðsíða 5
alþýdu- blaðíö Laugardagur 20. marz 1976 VETTVANGUR 5 IÐNAÐURINN ER OLNBOGABARN í ATVINNULÍFINU Bjarni Bragi Jónsson: „Iðnaðurinn ekki óskabarnið á þjóðar- heimilinu.” Það velferðarþjóðfélag sem við fslendingar byggjum i dag er að mestu grundvallað á fisk- veiðum. Fjárhagsleg velferð okkar byggist á þvi að vel veiðist og markaðsverð sé við- unandi. Það má hverjum manni vera ljóst að það þjóðfélag, stendur nokkuð höllum fæti, sem byggir lifsafkomu sina á aðeins einni atvinnugrein. Ekki má mikið útaf bera til þess að þjóðin i heild verði fyrir miklum efna- hagslegum skakkaföllum. Það hlýtur að vera nauðsynlegt að dragreipi þjóðarskútunnar séu brugðin úr ffeiri en einum þætti. Hvað er til ráða Mikið hefir verið rætt hvað vænlegastsé tilúrbóta, og menn ekki allir á eitt sáttir. Verðmæt jarðefni eigum við fslendingar ekki i þeim mæli að nýtanleg séu. En náttúra landsins er samt sem áður ekki gjörsneydd verðmætum þvi orkulindir eigum við nægar. Það er ekki langt i að oliu- lindir og kolanámur jarðar þrjóti, og þvi er ódýr orka i likingu við vatns- og gufuafl gulls igildi. Frekari iðnvæðing og skynsamleg áætlana- gerð Það virðist þvi liggja nokkuð ljóst fyrir að i þeirri við- leitni að fjölga undirstöðu- atvinnuvegum þjóðarinnar, sé frekari iðnvæðing grundvölluð á skynsamlegri nýtingu orkulinda markmið sem stefna beri að. Hingað til hefir of litið borið á skynsamlegum langtima- áætlunum i iðnaðaruppbygg- ingu landsmanna, allt of oft hafa skammtimasjónarmið verið látin ráða. Við megum ekki einblina um of á vandamál dagsins i dag, við verðum einnig að lita til framtiðarinnar. Ráðstefna um iðnaðar- mál Rannsóknarráð rikisins gekkst nýlega fyrir ráðstefnu um iðnaðarmál. Einn af þeim sem fluttu erindi á ráðstefnunni var Bjarni Bragi Jónsson, hagfræðingur og for- stöðumaður Áætlanadéildar Framkvæmdastofnunar rikisins. Erindi Bjarna fjallaði m.a. um stöðu iðnaðar i þjóðar- búskapnum, og ræddi hann hagræna þróunarsögu iðnaðar- ins i stórum dráttum. t erindi hans kom fram að til þess að komast á nútimastig tekjumyndunar og hagsældar þurfa að heita má allar þjóðir að ganga gegnum iðnbyltingu, þ.e. öra umbreytingu frá hand- verksháttum miðalda við hlið sjálfsbjargarbúskapar i land- búnaði til þeirra vélvæddu atvinnuhátta er við þekkjum af hversdagslegri reynd. Upphafið Upphaf verksmiðjuiðnaðarins telur Bjarni að hafi legið i fyrstu vinnslu innlendra hráefna frá sjávarútvegi og landbúnaði. Þessi vinnsla hafi skapað þá tækniþekkingu og reynslu sem nýttist til hliðstæðs framtaks fyrir innlendan markað, svo sem smjörlikisgerð, ölgerð, fatagerð, skógerð, svo og með framleiðslu ýmissa nauðsynja hinna hefðbundnu grundvallar- atvinnuvega. Aðstæður ekki góðar Þa kemur fram að flest af þessum frumgróðri iðnaðarins spiraði á uppgangstimanum fyrir 1930 eða kreppu og hafta- timanumnæsta áratug á eftir. Maður verður að gera sér ljóst hvilikt vandamál hinn upp- vaxandi iðnaður átti við að striða á timum haftabúskapar og kreppu til þess að geta litið raunsætt á möguleika iðnaðar til að festa djúpar rætur hér á landi. A heildina litið hefir þróun iðnaðarins verið viðunandi. Á þeim timum sem skilyrði hafa verið hagstæð hefir iðnaðurinn samstundis tekið vaxtakippi, sem hann getur verið full- sæmdur af. „Jafnframt þessu hefir iðnaðurinn verið sparneyt- inn á fjármuni og fyrirferðalitill i athygli og átaki stjórnvalda og almennings, sannarlega ekki óskabarnið á heimilinu.” „Arangri sinum hefir hann náð með þvf að gripa þau færi sem gáfust og stundum voru öðrum ætluð og þrengja sér þannig inn á æ viðari svið.” Framtiðarmarkmið Bjarni benti einnig á að þótt stöðnun eða samdráttur hafi orðið á framleiðslumagni viðast hvar undanfarin tvö ár, hefir iðnaðarframleiðsla til út- flutnings aukistþó ekki sé talin með framleiðsla áls og fisk- afurða. Meðaltalsaukningin frá árinu 1969 er um 14,7%. Samkvæmt bráðabirgðatölum frá sfðasta ári hefir vöxturinn á siðasta ári numið 11%, þótt algjör stöðnun og jafnvel sam- dráttur yrði i öðrum greinum iðnaðar. Þykir þetta benda til þess að útflutningsiðnaður geti i reynd orðið sá vaxtarbroddur fram- fara, sem taki að nokkru við af sjávarútvegi. — ES' Iðnaður I stórum stil... Úr álverksmiðjunni i Straumsvik oe smáum.úr litlu islenzku iönverkstæöi. Eitt af frumsporum islenzks iðnaðar: ’ b Vinnsla mjólkurafurða.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.