Alþýðublaðið - 15.10.1976, Blaðsíða 3

■slaðfö1 Föstudag
ur 15. október 1976
FRÉTTIR 3
ÁRSAFMÆU 200 MÍLNA:
„FÓRUM NÆRRI UM HVAÐ BRETARNIR
HÉLDU ÞETTA LENGI ÚT”
„Ég get get varla sagt aö einn
atburöur sé öörum minnisStæöari
frá þessu ári sem liöið er fra út-
færslunni. Meöan á stnöinu stóö
var þetta samfelld röö atburöa og
að sjálfsögöu var þetta erfiöur
timi. En viö unnum og þaö er
m eginatriöið”, sagöi Pétur
Sigurðsson, forstjóri Landhelgis-
gæzlunnar i samtali viö
Alþýöublaöiö i gær.
1 dag er eitt ár liðið síðan
fiskveiðilandhelgin var færð út i
200 milur. Þá var enn i gildi
samkomulag sem gert var viö
Breta árið 1973 og rann það ekki
út fyrr en 13. nóvember, eða
tæpum mánuöi eftir útfærsluna.
Fyrstu vikurnar fóru þvi einkum I
það, að stugga við vestur-þýzkum
togurum, en þann 28. nóvember
staðfesti Alþingi samning. við
Þjóöverja til tveggja ára.
Viðræður viö Breta fóru fram
11. september 1975 i Reykjavik,
dagana 23. og 24. október i London
og siðan aftur i Reykjavik þann
17. nóvember, fimm dögum eftir
að samningurinn frá 1973 rann út.
Samkomulag náðist ekki og
Bretar sendu freigátur á Islands-
mið tilað vernda togara sina fyrir
aðgerðum varðskipanna.
Gáfust upp
1 liðlega sex mánuði má segja
að styrjaldarástand hafi rikt á
miðunum. Freigátur og dráttar-
bátar Breta gerðu harðvitugar
árásir á islenzku varðskipin, en
áhafnir þeirra létu engan bilbug á
sér finna þrátt fyrir ofureflið. Svo
fór að lokum að Bretar gáfust upp
og eftir viðræður i Osló um
mánaðamótin mai-júni náðist
samkomulag um veiðar þeirra
hér við land og gildir það til 1.
desember.
„Viö fórum ákaflega nærri um
það hvað Bretarnir myndu halda
þetta út lengi, en þó héldum við að
það tæki kannski eitthvað lengri
tima fyrir þá að átta sig en raun
bar vitni”, sagði Pétur
Sigurðsson. Varðandi árekstra á
miöunum, klippingar og aðra
atburði sagði forstjórinn, að
þegar þeir atburðir birtust á
siðum blaðanna hefði vanalega
eitthvað nýtt verið komiö upp
sem glima þurfti við. Oft heföi
verið skammt stórra högga á
milli.
Smáskip duga ekki
t sambandi við þá reynslu sem
fengin er af vörzlu svo vfðáttu-
mikillarlandhelgi sagði Pétur, að
það væri ljóst að smáskip dygðu
ekki við gæzlustörfin. Veöur væru
válynd og islenzku fiskiskipin
hefðu stækkað svo mikið að nú
sæktu þau á fjarlægari og önnur
mið en áður. Það yrði að taka
tillit til þessa við skipulagningu
landhelgisgæzlu.
Þáttur flugsins.
Pétur Sigurðsson tók fram, að
útilokað væri aö hafa gott yfirlit
yfir landhelgina nema hafa
flugvélar i notkun. An flugsins
væri ekki hægt að fylgjast meö
þvisem væri að gerast. Tildæmis
þyrfti að sannreyna tilkynningar
erlendra togara, sem væru hér að
veiðum samkvæmt samningum,
þegar þeir gæfu upp staöar-
ákvarðanir.
„SOMDUM UM VOPNA-
HLÉ MEÐAN GREITT
VAR ÚR FLÆKJUNNI”
Útgerð - Fiskverkun
Hraðfrystihús
Rekum hvers konar fiskverkun og fiskvinnslu
Seljum is og beitu
Höfum umboð fyrir Oliufélagið Skeljung
hf. og Sjóvátryggingafélag tsiands hf.
MIÐNES HF. SANDGERÐI
Simar 92-7403 (skrifst.). 92-7405 (i'iskverkun) og 92-7418 (hraðfrystihús).
- rætt við Baldur Halldórsson, stýrimann
Varðskipið Oðinn lá við Ingólfs-
garð i gær þegar útsendarar
Alþýðublaösins voru þar á stjái.
Að sjálfsögðu vippuðu þeir sér
fimlega um borð og rákust brátt á
Baldur Halldórsson yfirstýrimað-
ur á Óðni. Þar sem Alþýöublaðs-
menn voru tveir saman tókst
þeim að hrekja stýrimanninn til
káetu hans og ræddu þar við hann
nokkra stund um þetta ár 200
milna.
Baldur var stýrimaður á Ægi
þegar 200 milurnar tóku gildi og
var á þvi skipi allan timann sem
átökin stóðu. Skipherra var fyrst
Gunnar Ólafsson, en um áramót-
in tók Þröstur Sigtryggsson við
stjórn og var með skipið lengst af
vetrinum, en undir lokin var
Bjarni Helgason þar skipherra.
„Þetta fór nú frekar rólega af
stað alit saman eins og venja hef-
ur verið þegar landhelgin er færð
út. Það er byrjaö á að aðvara
togarana og tilkynna þeim að þeir
séu að ólöglegum veiöum”, sagöi
Baldur Halldórsson. En leikurinn
fór brátt að æsast eftir að Bretar
sendu freigátur og dráttarbáta á
vettvang.
Skotið að Primellu
Við spyrjum Baldur hvort skip-
verjar hafi ekki verið orðnir
taugaveiklaðir i öllum þessum
látum. Hann tók þvi viðs f jarri og
tók fram, að menn heföu miklu
frekar orðið þreyttir þegar að-
gerðaleysi rikti heldur en þegar
varðskipin fengu að athafna sig
að vild. Minnisstæöur atburöur?
„Ja, þessir árekstrar eru nátt-
úrlega minnisstæðirsvo og þegar
við skutum á Primellu. Þaö var
þann 13. mai sem sá atburður átti
sérstaö.aö viðá Ægi reyndum að
taka brezka togarann Primellu út
af Vestfjörðum. Við skutum
nokkrum lausum skotum að tog-
aranum og einnig föstu skoti og
hefðum liklega getaö tdciö hann
ef Nimrod þota heföi ekki komið
til sögunnar. Flugmennirnir hót-
uöu að gera árás á okkur ef við
hættum ekki aö skjóta á togarann
og þvi var aöförinni hætt”, segir
Baldur og dæsir mæðulega. Var
greinilegt að þarna fannst honum
gott tækifæri hafa farið forgörð-
um.
Vopnahlé vegna flækju
„Annars var það anzi skemmti-
legur atburður þegar Barði frá »
Neskaupstað og brezkur togari
lentu i þvi aö vörpur þeirra flækt-
ust saman. Þarna virtist liggja
við miklum átökum þar sem
hvorugur vildi láta sig, en við
komum á vettvang og stilltum til
friðar. Meðan verið var aö greiöa
úr flækjunni var gert formlegt
vopnahlé, það eina sem samið
var um á miöunum sjálfum. Þrir
varðskipsmenn fóru um borö i
togarann til að fylgjast með er
greitt var úr flækunni en þarna
voru bæði Ægir og Þór, dráttar-
bátar og togarar. Varöskipin lof-
uðu að áreita ekki togarana með-
an á þessu stæði og dráttarbát-
amir hétu þvi á móti að láta af
ásiglingatilraunum á meðan.
Vopnahléð stóö raunar til kvölds,
en síöan hófst leikurinn á ný.”
Megum vel við una
Nú spyrjum við Baldur hvort
hann hafi verið ánægður meö
frammistöðu gæzlunnar i striö-
inu. Hann sagöist telja að árang-
ur hefði orðiö vel við unandi.
Klippt var á togvira fjölda tog-
ara” og þegar við fengum eitt-
hvað að gera gekk alveg undan
okkur”, sagði Baldur og brosti
ánægjulega.
Margt fleira bar á góma i þessu
spjalli. Meðal annars sagðist
Baldur hafa farið um borð i
brezkan togara eftir að striöinu
lauk. Ægismenn höföu mikið og
lengi reynt aö klippa á togvira
þessa togara á sinum tima. Nú
var farið um borð til að mæla
möskva og skipstjóri hans og
Baldur rifjuðu upp þessar gömlu
erjur i mesta bróðerni. Og von-
andi heyra átök eins og þau er
áttu sér stað á liðnum vetri nú
sögunni til fyrir fullt og allt. En
verkefni varöskipanna eru
óþrjótandi þótt ekki þurfi að
striða við Bretann.
Hver vill ekki
SPARA GJALDEYRi,
þegar innlenda varan
er BETRI
og á JAFN HAGSTÆÐU
VERÐI?
Við framleiðum úr beztu hráefnum:
Linu — alla sverleika.
Teinatóg: Staple fiber, sérstaklega stamt — hvitt með bíáum þræði
PEP gamla góða grænýrótta teinatogið.
PPF, filmukaðall blár. með hvitum þræði.
Færatóg: PE, grænt með gulum þræði.
Kúluhankaefni úr Sísal.
Steinahankaefni PPF blátt.
Botnvörpunet og vörpugarn.
STAKKHOLTI 4 Reykjavík
—SG