Alþýðublaðið - 27.01.1977, Blaðsíða 6
VETtVANGUR
*
Miðvikudagur 26. janúar
1977
alþýðu-
blaóið
.
.Yfirvöld” eru I daglegu tali þeir sem tafca formlegar pdlitfskar ákvarðanir og er þá Alþingi væntariega ofarlega I huga fiestra
HVER ER FERLI PÓLITÍSKRA AKVARÐANA
- HVAÐA AÐILAR í ÞJÓÐFÉLAGINU
Stjórnmálaflokkarnir eiga I mörgum tilfellum ,,sina menn” á rétt-
um stöðum irfkisstjórnsýslunni og geta þannig ofthaft mikil áhrif á
ákvarðanatöku. Bankaráðin eru mikilvægar vaidastofnanir og er
skemmst að minnast átaka flokkanna um sætin þar nú nýverið.
I daglegu tali manna er tam-
ast að telja fyrst og fremst rikið
til pólitiskra sérfélaga, ásamt
auðvitað stjórnmálaflokkunum,
sveitarfélögum, ýmsum hags
munasamtökum og ef til
vili fieiri hópum.Orðið stjórnmál
er þvi i daglegu máli notað um
ákvaraðnir sem teknar eru i
opinberum sérfélögum svo sem
riki, sveitarfélögum, alþjóða-
samtökum. „Yfirvöld” eru i
daglegu tali þeir sem taka
ákvarðanir á vegum sérfélag-
anna, en þar getur bæði veriö
um einstaklinga að ræða, s.s.
forseti, ráðherra, borgarstjóri,
yfirmaður i NATO.aðalritari
Sameinuðu þjóðanna eða ráð af
einhverri tegund: Alþingi,
sveitarstjórn, allsherjarþing
Sþ.
' Pólitiskar ákvarðanireiga sér
yfirleitt þróunarferli; þær mót-
mál í riti sinu um stjórnmála-
fræði þannig, að það merki
stjórn skipulagðra hópa fólks.
Að stjórna skipulögðum hóp er
að ákveða til hvers sameiginleg
auðæfi hópsins skuli notuð og
koma þessum ákvörðunum i
framkvæmd. Stjórnmál í þess-
ari viðu merkingu orðsins eru til
staðar i öllum sérfélögum
(organisationer) en eru ekki
bundin við sveitarfélög, flokka,
riki o.s.frv. Þannig eru stjórn-
mál fyrir hendi innan ótal hópa
sem i daglegu tali teljast ekki til
stjótnmálasamtaka, svo sem
iþróttasamtaka, áhugamanna-
félaga, visindafélaga, trúar-
safnaöar, hundavinafélaga o.fl.
Hvað eru stjórnmál á
tungumáli stjórnmála-
fræðinnar, hvernig
verða póiitiskar
ákvarðanir til hvert er
hlutverk stjórnmála-
flokka, þrýstihópa og
fjölmiðla i pólitískri
ákvarðanatöku?
Hér á eftir er f jallað
um þessi atriði, mest er
stuðst við POLITIK-
ENS TEORI eftir
finnska prófessorinn
Jan-Magnus Janson i
Helsinki.
Skritin tik pólitikin. Rökræður
og deilur um stjórnmál setja
mikinn svip á umhverfi manna,
burt séð frá tegundum stjórn-
kerfanna sem þeir búa við. Allir
tala um stjórnmál og taka mið
af þeim eða tillit til þeirra i at-
höfnum sinum. Finnski
prófessorinn Jan-Magnús Jans-
son skilgreinir hugtakið stjórn-
MOTA ÞÆR AKVARÐANIR?