Alþýðublaðið - 26.01.1978, Blaðsíða 1

FIMMTUDAGUR 26. JANÚAR
21.TBL. — 1978 — 59. ÁRG.
r ■ - — - - ■
Ritstjórn blaðsins er
til húsa íSíðumúla 11
~ Sími (91)81866
— Kvöldsími frétta-
vaktar (91)81976
Viðbárur kaupenda norsku skipanna

Vorum að sniðganga ófull-
nægjandi lánafyrirgreiðslur
Hvenær láta sjálfar lánastofnanirnar til sín heyra?
Lítið hefur verið að
frétta af framgangi
rannsóknar á misferli því
sem sýnt er að átt hefur
sér stað viðskipakaup frá
Noregi og gjaldeyris
skattalagabrotum þess-
um kaupum tengdum.
Blaðið hefur þó aflað sér
heimilda um að viðbárur
margra kaupenda skip-
anna eru á þá lund/ að hér
hafi veriðumaðræða leið
til að sniðganga margvís-
lega agnúa á fáanlegri
lánfyrirgreiðslu.
Munu einhverjir skipakaup-
enda flytja sitt mdl á þá leið, að
oftar en ekki þurfi nýtt skip
margvislegra endurbóta við,
sem i ljós koma að smiði lok-
inni, og eru jafnvel nauðsynleg-
ar, svo skipið geti talizt fullfært
við islenzkar aðstæður. Sé hér
gjarnan um að ræða fram-
kvæmdir, sem ekki hefur verið
gætt við smiðalýsingu og skipa-
smiðastöðinni þvi ekki skylt að
framkvæma. Af þessum sökum
og fleirum sé til komið hið um-
deilda „samkomulag” kaup-
enda skipanna og seljenda, og
sé hér þvi verið aö baktryggja
kaupandann fyrir ófyrirsjáan-
legum útgjöldum. Munu skipa-
kaup ekki þurfa til, að þessum
verzlunarmáta sé beitt, heldur
er líklegt að hann tfðkist við
skipti á vél og þvi um liku.
Þá er ótalin sú viðbára að
lánafyrirgreiðsla vegna skipa-
kaupa sé ekki áhlaupaverk og
með fyrrgreindu móti þykjast
menn geta sparað sér aðra
atrennu að „kerfinu”, þegar
kemur að ýmsum aukabúnaði,
en sem kunnugt er voru ávisanir
i hinum svokölluðu „back-lett-
ers”, einnig sagðar notaðar i þvi
skyni. Munu lánafyrirgreiðslur
til alls sliks aukabúnaðar einnig
vera að tiltölu naumari og verri
viðfangs að fala, en til sjálfrar
skipasmiðarinnar. Oft hefur
satðið styr um hverjir hlutar
aukabúnaðarskyldu taldir til-
heyra sjálfri skipasmiðinni, og
eru fiskkassar i skuttogurum
’dæmi um það, en þeir munu nú
loks hafa fengizt viðurkenndir,
að loknu nokkru þófi, sem hluti
innréttingar i lest, sem raunar
er sérhönnuð með tilliti til kass-
anna.
Rannsaka eingöngu
skatta og bókhaldshliðina
Blaðið hafði tal af Garðari
Valdimarssyni, skattrann-
sóknastjóra, vegna þessa, þvi
hvað sem fyrrgreindum viðbár-
um liður, og þótt enginn eyrir
hefði farið til annars en endur-
bóta og útbúnaðar skipanna,
(sem ýmsir efast um) hefur
ekki verið farið að réttum lög-
um.
Garðar lagði áherzlu á aö
rannsókn embættishans beind-
ist eingöngu að skatta og
bókhaldshlið þessara mála, likt
og gjaldeyriseftirlit Seðla-
banka, sæi éinvörðungu um
gjaldeyrishliðina. Þeirra væri
þvi að rannsaka hvort fé það
sem i milli ber komi réttilega
fram á skattaskýrslum og i
bókhaldsgögnum, en sú ólög-
mæta útvegun hærri upphæðar
en réttu kaupverði nemi snúi
fyrst og fremst að lánastofnun-
um. Mun þar þvi viö stofnanir á
borð við Rikisábyrgðarsjóð og
Langlánasjóð aö eiga, auk að
sjálfsögðu Rikisbankanna, sem
ábyrgir eru gagnvart lánveit-
endum.
Hvað hyggjast lánastofn-
anir fyrir?
Oneitanlega vekur athygli að
þeir aðilar, sem nú hafa verið
nefndir og stóðu að útvegun lán-
anna, hafa ekki látið til sin
heyra, og hver þeirra viðbrögð
muni verða, ef rannsókn leiðir
misferli i ljós, sem sumir ætla
stórfellt. Ekki gafst ráðrúm til i
gær að hafa samband við for-
svarsmenn þessara aöila og
skal þvi ósagt látiö hvort lita
megi það sem eðlilegan fram-
gang mála, að skattayfirvöld
standi ein að rannsókn ásamt
gjaldeyriseftirliti, en ekki full-
trúar sjálfra lánamálanna. Sýn-
ist þó ekki óeðlilegt að þeir létu
til sin heyra, þar sem fyrst og
fremst hefur hér verið á þeirra
hagsmuni gengið.
Fjórir menn vinna nú að
rannsókn málsins
Fjórir menn vinna nú að
rannsókn þessa máls hjá
skattaeftirliti, en það beinist
sem kunnugt er aö kaupum á
uþb. 60 skipum, keyptum frá
Noregi frá árinu 1971 og voru
flest smiðuð i Mandal og
Flekkefjord. Gjaldeyriseftirlitið
hóf rannsóknina, en nú hafa
skattayfirvöld tekið við henni að
mestu og hefur skattrannsókna-
stjóri gert sér ferð utan vegna
málsins, ásamt fulltrúa sinum.
Norsk yfirvöld standa nú sjálf
að könnun á þessum málum og
mun samvinna þeirra og
islenzkra yfirvalda öll hin lipr-
asta. AM
Sáttasemjari í deilu
blaðamanna og
blaðaútgefenda
,,Við munum afhenda
Torfa Hjartarsyni,
sáttasemjara rikisins,
beiðni um að hann taki
málið að sér.
„Við munum strax við fyrstu
hentugleika afhenda Torfa Hjart-
arsyni, sáttasemjara fikisins, ósk
um að hann taki að sér að leysa
deiluna”, sagði Magnús Finsson,
formaður Blaðamannafélags ís-
lands, er AB inntihann eftir gangi
kjaradeilu blaðamanna og blaða-
útgefenda.
Magnús sagði að þar eð samn-
ingum blaöamanna hefði nú verið
sagt upp, yrði gengiö til nýrrar
samningagerðar. Samræmingin
við starfsmenn rikisfjölmiðlanna
er þá Ur sögunni, aö sögn
Magnúsar, en fráleitt muni
blaðamenn þó sætta sig við lakari
kjör en fréttamenn útvarps og
sjónvarps.
ES
Form. Félags blaðaútgefenda:
Segir af sér í
miðri kjaradeilu
,,Já, það er rétt ég hef
sagt af mér formennsku
i Félagi blaðaútgef-
anda”, sagði Haraldur
Sveinsson, fram-
kvæmdastjóri Morgun-
blaðsins, sem verið hef-
ur formaður i félaginu
um árabil. Haraldur
kvaðst alls dkki vilja um
þessa afsögn sina ræða,
né heldur þær ástæður
sem lágu til grundvall-
ar.
Sem kunnugt er eiga blaöaút-
gefendur nú i kjaradeilu við
blaðamenn og hafa þeir siðar-
nefndu sagt upp kjarasamningi
sem verið hefur í gildi milli aöila
frá þvi i haust.
Þaö er nokkuð umhugsunarefni
að formaður Félags blaðaútgef-
enda segir af sérmitti samninga-
þófi um kjarasamninga við
blaðamenn, en sem kunnugt er
hefur verið sagt upp kjarasamn-
ingi sem i gildi hefur veriö milli
útgefenda og blaöamanna frá þvi
i haust. ES
t gær fór fram busavigsla f M.H. þar sem viö voru haföar breyttar venjur. Breytingin var aöai-
lega fólgin i þvi aö busarnir voru vigðir innandyra meö virt og spekt, þar sem þeir gengu fram
eftir nafnakalli og hneigöu sig fyrir eldri nemendum, siðan fengu þeir rembingskoss af velsmurö-
um eldrauöum varalitsvörum eidri nemenda.
Gjaldskrá Pósts og síma haekkar verulega:
Fastagjald af sfma
kr. 25.000 á ári!
Verðlagsyfirvöld hafa
samþykkt miklar hækk-
anir á gjöldum Pósts og
sima og má nefna að nú
kostar 60 kr. að senda
venjulegt bréf i stað 45
kr. áður. Þá hækkar
sendingarkostnaður á
blöðum og timaritum úr
kr. 5 pr. eintak i kr. 20.
Hækkun á stofngjaldi sjálfvirks
sima hækkar úr 27 þús. kr. i 36
þús. kr., en ofan á það bætist svo
20% söluskattur. Arsfjóröungs-
gjald sima, sem áöur var kr.
3.900, hækkarikr. 5.200 (auk sölu-
skatts) og umframskrefið kostar
nú kr. 11.30 i staö kr. 8.70.
Fastagjald af talsima verður
þvi hér eftir tæplega 25.000 krón-
ur, með söluskatti, eða um 6.200
kr. ársfjórðungslega.